Yiiru
yidi Ngwooꞌra Ngwükäjäär je
Änï kitabanu
Luka gwuru gwullu gitab nggee. Gitab nggee giruya ngwujaꞌri ngwanni ngwädï ngwe Lukalu kitabanu gidi ngwujaꞌri ngwanni ngwujaw. Gitab nggee ginggida awa ngwooꞌra ngwudi Yicu, yiima ye yidi Lïgïꞌrïm lanni Lijuꞌru, ngwübädïyä ngwujaꞌralu ngwanni ngwujaw ngwani nginde, “kündär gani Üräjälïm na Yäwüdïyä ꞌdar na Jamra ꞌdi aar obani ngwaalu ꞌdar gïdïdlä” (Yiiru 1.8). Ämnä Ngwaalu gwudi ngwïkïrïjïn, gwädälü ngwüjänü ngwuru Ngwüyäwüd ngwube badalu ngwüjï ꞌdar gïdïdlä.
Lïgïꞌrïm liru lanni Lijuꞌru lüllü kerala liru yiima ngwüllï ngwooꞌranu ngwudi Yicu Üräjälïm komon gidi Yïꞌrïnyïnä yidi Uni yidi Ngwüyäwüd ngwuje üktïnï ngwuje ojemeye nono lanni liru yiꞌra yidi giꞌdoonga aar ꞌdïꞌrï ndi ondaji ngwujaꞌri ngwanni ngwujaw ngwanni ngwo ngwüllïnä kitabanu nggee. Luka gwinggida awa Ngwaalu ngwapu yiiru ndi elelle gwudi ngwïkïrïjïn ngwündäjïnä na ndi acajidi gwudi yiꞌdoonga yidi Ngwaalu.
Yajang yidi ngwujaꞌri
1. Jaꞌrimani mama gwani inggidi ngwujaꞌri (1.1–26)
2. Ngwujaꞌri ngwümïꞌrädï ngwe Yicu na ngwaru ngwe (1.1–14)
3. Mandi ngwaalu ngwudi Yäwüdä (1.15–26)
4. Inggidi gwudi ngwujaꞌri Üräjälïm (2.1—8.3)
5. Inggidi gwudi ngwujaꞌri Yäwüdïyä na Jamra (8.4—12.25)
6. Yiiru yanni yapa je Bulij (13.1—28.31)
7. Yiiru yanni yiru giꞌra yïꞌdïꞌrï ye Bulij (13.1—14.28)
8. Oꞌrajidalu gwanni gwuju Üräjälïm (15.1–35)
9. Yiiru yanni yiru giꞌra rom yïꞌdïꞌrï ye Bulij (15.36—18.22)
10. Yiiru yanni yiru giꞌra täꞌrïl yïꞌdïꞌrï ye Bulij (18.23—21.16)
11. Ji gwudi Bulij korkon Üräjälïm na Gäyïjärïyä na Ruma (21.17—28.31)
1
A Yicu ꞌdïꞌrï ngwallu kerala
(Murkuj 16.19–20; Luka 24.50–53)
1 Mengga gwani Yabuluj, kitabanu ganni gullu nyi gwerre, nggwenggaca gu yiꞌralalu ꞌdar yanni yärrï je Yicu na yanni yenggacing je ngwüjü ꞌtuꞌtu gaji ganni gïꞌdïꞌrüng ge yiiru ye 2 ꞌdi a gomon ila ganni giming ge ꞌdïꞌrï ngwele kerala. Gaji ganni gaꞌting ge na ꞌdïꞌrü, gwondacana ngwoꞌra ngwükäjäär je ngwüngün ngwanni ngwäbrüng je Lïgïꞌrïm le lanni Lijuꞌru. 3 Anni ma Yicu ïyï dïrbä ngwayi ngwüdïꞌrä giyiꞌranyanu, ngwujalu ngwätï yomon küüꞌrï rom (40). Ating enggani ngwäyälü yomonanu yonyadu ndi aar lenge ꞌdidanu ndi ari gwuma ꞌdïꞌrä giyiꞌranyanu. Aar le ondaji ngwuje ondaci ngwujaꞌri ngwe ngwudi yeleny yidi Ngwaalu. 4 Gomon geꞌte anni ma aar le ji ndi eny gwüpäng, ngwuje ondaci ngwuje ci nunnu, “Aaꞌti ngaa la gatani Üräjälïmïng ngaa be dünïcï angidacing gwudi Papa gwanni gwarung gwe gwanni gwuꞌdingina gwuca je gwe. 5 Ndi ari Yuwana gwünyïnyü yaw ye a be yomon cong ngaa la nyïnyïnï Lïgïꞌrïm le lanni Lijuꞌru.”
6 Anni ma Yicunga mbudidi ngwooꞌra ngwe ngwüngün gwüpäng, aar otacalu aar ci, “Gwani Deleny, jadu gwuru gwanni gwada gwe gwäꞌräcä Yïjïräyïl yelenya?”
7 Ngwuje ci, “Ngaa laꞌti ätï kaji na giyomon yanni yigeꞌta je Papa yeleny ye yüngün. 8 A be ma ji ma ara je gu Lïgïꞌrïm lanni Lijuꞌru üllänü, la je be onjaji yiimala ngaa ru lanni ladi inggidi gwani äny kündär gani Üräjälïm na Yäwüdïyä ꞌdar na Jamra ꞌdi ngaa obani ngwaalu ꞌdar gïdïdlä.” 9 Anni mung ari ngwujaꞌri ngwee, ngwüꞌdïꞌrï ngwäyänü ngwegen ngwallu kerala ꞌdi ngwänï gïyïbäꞌränü ngwüꞌrïnyänälü ngwäyänü ngwegen.
10 Aar ji ndi ombajidi kerala ꞌtiꞌtog anni mung ji ndi allu, puprang no a ngwüjï rom (2) ngwugenna ngwureda ngwubidu ꞌtädälü aar je ci, 11 “Ngwüjï ngwee ngwudi Jälïlïng, ngaa larra ngaa be dünä ngene ndi ombajidi kerala? Yicu nggwee gwanni gwuma aar ꞌdïꞌrïyï ꞌdanggalanu gwuma aar gwe ele kerala, gwa ji gwoꞌra ꞌto anaku änggädä gu gwuma ele kerala.”
A Mitiyaj mandi ngwaalu ngwudi Yäwüdä
12 Aar kwodalu aar gatana Gidotra gidi Ngwümïnïtï aar ila Üräjälïm gaꞌti ola ngwaalinganu ndi ele anaku ari gu dïmürä didi gomon giru Kwoꞌra täꞌrïl.*1.12 Ngwaalu ngwaru bränü küüꞌrï rom na ꞌdï (50) ndi ele yora yalu. 13 Anni ma aar obana aar allu ngwuꞌdun alu nggwe kimbanu ganni gati aar gu ji. Lanni ju liru lani, Butruj na Yuwana na Yagub na Andrawuj na Bïlïpüj na Tumaj na Bartumawuj na Mätä na Yagub gïjï gidi gur gani Albayu na Jamaan gwanni gwati ligor enyanu gwani gen na Yäwüdä gïjï gidi Yagub. 14 Ngindenga ꞌdar loꞌrajidalu gwüpäng anaku äbräjäär gu ndi otaci Ngwaalingalu ngindenga ngwawnga le na Märïyäm nanni gwudi Yicu na ngwenggen.
15 Giyomon giyoo, a Butruj ꞌdïꞌrï ngwïkïrïjïnänü, ngwa ru küüꞌrï nyärläl (120), ngwüdünälä gidiliganu 16 ngwari, “Lani ngweengga, ngwujaꞌri ngwanni ngwaru ngwe gitab gwerre ngwätï ngwäyänü anaku aru gu Lïgïꞌrïm lanni Lijuꞌru ngwulemanu ngwudi Däwüd kur gani Yäwüdä gwanni gwuma ru guy gidi ngwüjï ngwanni ngwuma määtä Yicung. 17 Yäwüdä gwuru dooꞌra deꞌte ꞌdengganu gwacajidar le giyiiru giyee.”
18 (Ngwube ellang giruny ngwiliny ngwe ngwanni ngwuma aar je ätädä gwani yiiru yüngün yiming ye gwurlanu Yicu gwe gwuma gu ïꞌdï ngwümïꞌrälü yïdül ye ꞌdi a ngwanginu ngwüngün ubi a ngwüw ꞌtädälü mbüny. 19 A gu ngwüjï ꞌdinginalu ꞌdar ngwudi Üräjälïmïng aar ätädä giruny nggoo ngwürïny ngwani Akildama ngwujaꞌri ngwee ngwani Yärmïyängä, “Giruny gidi Yïn.”)
20 No, a Butruj ari, “Yüllïnä kitabanu gidi Mäjïmür ndi ari,
‘A ngwuꞌdun ngwüngün undanu,
dïjï dere daꞌti da gu janu.’1.20 Mäjïmür 69.25
A mana ngwaalu ngwuꞌter yüllïnä ꞌto ndi ari,
‘A dïjï diꞌter mandi giyiiru yüngün.’1.20 Mäjïmür 109.8
21 Yäy gu no, ya gu jayi ndi ari ar bupi dïjü danni dacajidar le giyiiru giyee gaji ge ꞌdar ganni gapu ge Deleny dani Yicu yiiru ꞌdengganu, 22 ꞌtuꞌtu gomon ganni gïnyïnyä ge Yuwana ngwüjü ꞌdi a gaji ila ganni gima ge Yicu ꞌdïꞌrï aar nje gatani ngwallu kerala. Ndi ari dïjï deꞌte ꞌdengganu ar le ru ladi inggidi gwani ꞌdïꞌrï gwüngün.”
23 No aar apa ngwüjü rom (2), Yüjïb gwani Barjabaj (gwati aar ci ꞌto Yuctuj) na Mitiyaj. 24 Aar otaci Ngwaalingalu aar ari, “Gwani Deleny, nga gwuru gwülïngïdï ligor lidi dïjï, enggaci nje dïjü ngwüjï ngwee rom (2) danni dinananga 25 ndi ape yiiru giyee yidi ükäjï, yanni yima je Yäwüdä gatani gwuma ele ngwaalu ngwanni ngwädï nono.” 26 Aar be gatu yuꞌru, aar ïꞌdädä ndi Mitiyaj aar ape aar gendaji ngwooꞌra ngwükäjäär je ngwuru ꞌdï na gweꞌte (11).