1 A gaji ji gito gidi Yïꞌrïnyïnä yidi Ligiꞌra yidi Ngwüyäwüd yicaar je Dambdani.*22.1 Ngwüyäwüd ngwati ape Yïꞌrïnyïnä yidi Ligiꞌra aar diwayini gaji ganni gïꞌtüyä je ge Ngwaalu ken gani Mijir. Gwuruj 12.1–27 2 A ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny ngwoortanga le ngwudi yobo, ati aar na ji ndi mïnï gay gadi aar ge määtä Yicung aar ꞌrinye anaku ïtï je gu yedeny ngwüjï. 3 A dijegoꞌrr änï ndi Yäwüdä gwanni gwati aar ci Äjïgärïyütï ngwooꞌranu ngwudi Yicu ngwoo ngwuru ꞌdï na rom. 4 A Yäwüdä ele aar ondaji ngwurꞌdal ngwe ngwanni ngwuru ngweleny a lanni liru yiꞌra yidi gwuꞌtulunga gwanni gwati angida gobo ndi ari awa gwugwurlanu Yicu gwe ngwuje ätä. 5 Aar jayanu yiꞌral ye giyee aar ämnï ndi ari aar ätä ngwüꞌrïnyä ngwoko. 6 A nginde gwani Yäwüdä ämnï. Ating ji ndi mïnï gay gadi je ge mätïjï Yicung yuꞌrimi aaꞌti ngwüjï ngwa ji.

7 A be gomon ila gidi ligiꞌra (ganni gati aar gu mïꞌrïnï nono yirany ye yiru ngwamal) komon gidi yïꞌrïnyïnä yidi Dambdani. 8 A be Yicu ükäjï Butrujing je Yuwana gwe ngwuje ci, “Ïndär aang gegeꞌta yiꞌral mama ar ape yïꞌrïnyïnä yidi Dambdani.”

9 Aar be ci, “Nga gwümïnä ndi nyii gegeꞌta yiꞌral giyee ne gwe?”

10 Ngwuje be ci, “Ma aang ji ndi änï kündär, ngaa la mbudi gurnga le gapu dïïtï didi yaw. Ngaa be gwujani ngwuꞌdun ngwanni ngwading gu änï, 11 ngaa ci dïjü didi ngwuꞌdun ngwoo, ‘Doorta daru ngwuꞌdun ngwanna ngwudi yïrnü ngwanni ngwadi nyii gu eny ngwony ngwudi yïꞌrïnyïnä yidi Dambdani ngwooꞌra ngwe ngwüny?’ 12 Nginde ga je be enggaci ngwaalinga alu nggwe ngwongranu ngwügïlïcïnä ngaa gegeꞌta yiꞌral mama ngenone.”

13 Aar ele aar mbuji yiꞌral yiru gu anaku ca je gu Yicu. Aar gu gegeꞌte yiꞌral mama yidi yïꞌrïnyïnä yidi Dambdani.

14 Anni ma gaji gidi eny ila, a Yicunga ngwooꞌra ngwe ngwükäjäär je ngwüngün jalu gïdïmbürälü ndi eny. 15 A je Yicu ci, “Äny gwüjädï gu gwulleny ndi ar eny Gïyïꞌrïnyïnä giyee yidi Dambdani gwerre gwerre ndi gomon ila gidi yiꞌrendeny yüny. 16 Ndi ari nggwa je ci, yaꞌti a be yinje eny ꞌdi aar ila aar gu ru giyelenyanu yidi Ngwaalu.”

17 Ngwape ginya ngwuci Ngwaalinga yäy ꞌtu, ngwuje be ätädä ngwuje ci, “Apar a gu emadanu gwüpäng. 18 Ndi ari nggwa je ci nggwa ꞌti ba be rüdï gwadi ïyï ginya gidi yügïrï giyee ꞌdi a ngwujaꞌri ngwudi yeleny yidi Ngwaalu mbuti.”

19 A ngwube oꞌre ngwape gona ngwuci Ngwaalinga yäy ꞌtu ngwüꞌränü ngwätädä ngwuje ci, “Ngwanginu ngwüny ngwuru ngwee ngwüdïdïnä ngwani nga nga. Ärrär je gu no yani diwayini gwüny ꞌdanggalu.”

20 Anni ma aar medaji enying, ngwoꞌre ngwape ginya ꞌto ngwari, “Giny nggee giru gidi gekajidi gwanni gwuyang gwudi yïn yüny yïrädälü gwani nga nga. 21 A be guy gidi aꞌri gwanni gwadiny gwe gwurlanu nggo giju nyii ge gwüpäng ngene gïdïmbürälü. 22 Gïjï gidi Dïjï dümnä gadi ele anaku geꞌtaja gu Ngwaalu a be wäjäj bi gïdïjï danni dadi gwurlanu nginde gwe.” 23 A ngwooꞌra ngwüngün otajidalu ndi ari yärü gwaadi ru gwanni gwadi ärrï yiꞌral giyee.

24 A ꞌto aar ji ndi garnati ndi ari yärü gwuru gwanni gwupana yelenya ꞌdenggenanu. 25 A je Yicu ci, “Ngweleny ngwudi dïdlä ngwati ruyi ngwüjü yelenya yiima ye a lanni lati pï yelenya, lati jada ndi a je ngwüjï ortada ndi ari lijaw yiguri ndi ätädä ngwüjü. 26 A be nga nga läꞌtüdï ladi gu ru no. A manni gwanni gwupana ꞌdanggalanu ngwoꞌralu ngwuru ngwoko, a gwanni gwaru gwuru deleny, ngwoꞌralu ngwuru nono dïnäd. 27 Ndi ari yärü gwanni gwupana, gwanni gwati jalu gïdïmbürälü ngweny ya gwanni gwati äpïjï ngwüjü yiiru aar eny? Gwäꞌtüdï gwanni gwati jalu gïdïmbürälü ngwenye? A be äny nggwo pa ꞌdanggalu gwuru nono gwele gwati äpïjï ngwüjü yiiru aar eny. 28 Nga nga liru lanni liju nyii le gïdïrbänü düny. 29 Anaku ätädäär nyi gu Papa gwüny yelenya, ya je gu ätädä ꞌto, 30 nunnu ngaa ji ngaa jalu ngaa ïyï aang eny giyelenyanu yüny ngaa jalu ngwuduꞌrala ngaa pï yelenya gïyïïlü yidi Yïjïräyïl yanni yiru ꞌdï na rom.”

31 A Yicu ci Butrujing, “Jamaan, Jamaan! Dijegoꞌrr dibupa ndi aar je ïdäjï aar je ürnäjänü nono gwele yona. 32 A be äny gwuma otaci Ngwaalingalu gwani nga, ndi ari aaꞌti ämnï Ngwaalu gwunga gwa miꞌrati. Ma be ari nga gwuma joꞌrenyana, nga be ojemeye ngwanggalu nono ꞌto.”

33 A be Butruj ci nu, “Deleny, äny nggwo mama, nda gwele aar nje giki korkon gwüpäng ma ayi ru nda ayi gwüpäng.”

34 A be Yicu ci, “Gwani Butruj, nggwang ci, gwene gwerre gwerre ndi gokto urri, nga gwa nyïꞌrïnï yomonanu täꞌrïl (3) ndi ari nga gwülïngïdïny.”

35 A je be Yicu otacalu ngwuje ci, “Gaji ganni gükäjä je ge ngaa ꞌti apana ngwüꞌrïnyä ngaa ꞌti apana dürädä dere ngaa ꞌti apana ngwüdänü. Yiꞌral yere yïrnïde?”

Aar ci, “Bärï, yere yaꞌti ju.”

36 Ngwuje be ci, “A be gwenene, gwanni gwätï ngwüꞌrïnyä ngwuje apani ngwapani dürädä ꞌto, na gwanni gwaꞌti ätï galala, ngwellang direda düngün ngwellang. 37 Yüllïnä kitabanu yaru nu, ‘A nginde gwuma aar äcïdï ngwüjïngä le ngwanni ngwuki.’22.37 Ajaya 53.12 Nggwa a je ci ndi ari ya gu ru ꞌdünggüny. Yäy yanni yaru ye gitab ꞌdünggüny giyo be ndi gu elada.”

38 Aar be ci, “Gwani deleny yalal giyo rom.”

Ngwuje be ci, “Yimbutu.”

39 A Yicu ꞌdïꞌrï ngwugatani gündärä ngwallu ngwaalu ngwating gu ele yomon reny Gidotr gidi Ngwümïnïtï, a ngwooꞌra ngwüngün ꞌdïꞌrï ꞌto aar gwujani. 40 Anni ma aar obani ngwuje ci, “Otacar Ngwaalingalu ndi ari nunnu aaꞌti la je ïdäjï.” 41 Ngwube ꞌtänü gwere gwoko ꞌter ngwuje gatanalu ngwüllï ngwüjürbälü yirku ye ngwotaci Ngwaalingalu. 42 Ngwari, “Papa, manari nga gwümïnä, äpädïny ïyïng dïrbä ndee a be aaꞌti ya ru anaku mïnïnje gu aar be ru anaku mïnä je gu nga.” 43 A määtä a gïꞌrr gidi Ngwaalu ꞌtädälü kerala ngworꞌtemaja. 44 Iya gu yiꞌrendeny giyee yedenyo ngwotaci Ngwaalingalu gwulleny ꞌdi ngwïrï nono a yaana yüngün ru nono gwele yïnä yikadalu gïdïyängälü.

45 Anni mung ꞌdïꞌrä ndi otaci Ngwaalingalu ngwukwodalu ngwooꞌra ngwüngün, ngwila ngwuje mbuji lima je runi ape ꞌdi a je yar mïꞌrï aar ndri. 46 Ngwuje ci, “Ange gwuru gwïndrïjängää. ꞌDïꞌrärälü aang otaci Ngwaalingalu nunnu aaꞌti la je ïdäjï.”

47 Gaji ganni gima aar ge ji ndi ondaji ngwooꞌra ngwe ngwüngün no, a ngwüjï anda ngwonyadu a je gur oda nggoo gani Yäwüdä ngwooꞌranu ngwüngün ngwuru ꞌdï na rom ngwube ꞌdonggaci Yicu gwading aganni giyenenanu yimada. 48 A be Yicu ci, “Yäwüdä, ii a gwadi gwurlanu Gïjï ge gidi Dïjï dümnä ang ätädä ngwüjü aganni gwe gwunga änyïng giyenenanu?”

49 Anni ma ngwooꞌra ngwudi Yicu engga yiꞌral yadi gu ru no aar ari, “Gwani deleny, nyii miꞌridi yalal ye?” 50 A määtä a gur geꞌte ꞌdenggenanu mïꞌrï dïnädä deꞌte didi dirꞌdal danni diru giꞌra, ngwüꞌrïdä länälü lidi gaama.

51 A je Yicu ci, “Mar gäbïcär yiꞌral giyee!” Ngwümäätä ngwakani länï nono lidi dïnäd ndoo, ngwuꞌri nono.

52 A Yicu ondaci ngwurꞌdala ngwanni ngwuru ngweleny ngwoortanga le ngwanni ngwuru yiꞌra yidi gwuꞌtulu ngwanni ngwati etadi kobo a mbumbunga lanni lïndädï ꞌdünggüngün ngwuje ci, “Ngaa lïndädïny yalal ye a yura nono minyi ni ru dïjï dïꞌdïꞌrïyä yärä? 53 A lati pa ji yomon reny ngwämrä kobo ngaa ꞌti ädïnä ndiny alliji guy nono. A be gaji galu giru be nggee, dïrïm dadi be ape yelenya.”

54 Aar be määtä no, aar okta aar gwe ele ngwuꞌdun ngwudi dirꞌdal danni diru giꞌra. A je Butruj gwujani gwodan ngwüꞌtänü.

55 Anni ma aar muji lïgä kubanu kayanu aar gu ji gwüpäng, a Butruj ele aar le jalu. 56 A gera giru dïnäd enggada Butrujing gwujalu gïlïgälü, ngwümätä ngwïrïyï ngwäy nono mama ngwari, “Gur nggee gijar le.”

57 A be a Butruj nyïꞌrïnï. Ngwari, “Daw ndee, gwaꞌti nyi lïngïdï.”

58 Gwoko no, a dïjï deꞌte enggada ngwuci, “Nga nggwee, a gwuru gwegen.”

A Butruj ci, “Guru, nggwäꞌtüdï!”

59 Anni ma gaji ele oꞌre a dïjï deꞌte ari, “ꞌDidanu dïjï ndee dijaar de ꞌto diru ꞌto didi Jälïlïng.”

60 A Butruj ci, “Guru, ngwujaꞌri ngwee ngwara ngwe ngwaꞌti nje lïngïdï.” Gaji ganni giming ge ji ndi ondaji no, a gokto urra. 61 A Deleny gwurlalu ngwombaji Butrujing ꞌtiꞌtog. A Butruj diwayini ngwujaꞌri ngwanni ngwuca ngwe Deleny, ndi ari, “Gwene gwerre gwerre nda gokto urri, nga gwuny nyïꞌrïnï yomonanu täꞌrïl (3) ndi ari nga gwülïngïdïny.” 62 A määtä a Butruj ꞌtü poor ngwari aring gwuꞌri cicir.

63 A ngwüjï ngwanni ngwuju ndi etadi ndi Yicu ärrï yïdäpängä aar pï. 64 Aar gekaci ngwureda ngwäy aar be pï ati aar ci, “Allija ꞌdi yïjïrä ndi ari yärü gwanni gwümïꞌrïdängä?” 65 Aar lo yiꞌral ye yonyadu yiki.

66 Anni ma ngwalu uꞌri, a mbumbunga na ngwurꞌdal ngwanni ngwuru ngweleny a ngwoorta ngwudi yobo oꞌrajidalu ngwämrä aar je üktïjä Yicung. 67 Aar otacalu aar ci, “Manari nga gwuru gwanni Gwubrutaar yelenya, ci nje gu.”

A je be Yicu ci, “Ma je ondaci nga laꞌti liny ämnäcï 68 a ma ji otacalu nga laꞌti liny gwäꞌräcänü. 69 A be ꞌtuꞌtu gwene Gïjï gidi Dïjï dümnä gadi be jalu kuyala gidi gaama gidi Ngwaalu ngwanni ngwuru yiima.”

70 A ngwüjï otacalu ꞌdar aar ci, “A gwuru be Gïjï gidi Ngwaalo?”

A je Yicu ci, “Ngaa laru gu ꞌtu mama äny gwuru.”

71 Aar ari, “Ange gwuru gwümïnär mana a lima ꞌdingini ngwujaꞌri ngwüꞌtüdï ngwulemanu ngwüngün!”