12
Deleny didi gomon Kwoꞌra täꞌrïl
(Murkuj 2.23–28; Luka 6.1–5)
Gomon ge ganni giru Kwoꞌra täꞌrïl,* 12.1 Gomon Kwoꞌra täꞌrïl gati ge Ngwüyäwüd jalu aar obe düwä de aar gu äpïjï Ngwaalinga yobo aar otacalu. Ngwondaca je Ngwaalu ndi ari aar obe düwä de aaꞌti ngwa ape yiiru komon Kwoꞌra täꞌrïl. a Yicu ele ngwüꞌrü ngwurunyanu. A ngwooꞌra ngwüngün gilaꞌti yona aar je eny ndi ari ngwïtï je ngwamanu. A anni ma je gu Ngwübärrïjï engga nu, aar ci Yicung nu, “Ombaja ꞌda ngwoꞌra ngwunga ngwärrü yiꞌral yiru drü ndi ärrïnï komon Kwoꞌra täꞌrïl!”
A je Yicu ci, “Ngaa ꞌti ulu ngwujaꞌri ngwanni ngwüllïnä ndi ari yiru ange yanni yärrï je Däwüdïngä ngwooꞌra ngwe ngwüngün gaji ganni gïtï je ge ngwamano? Ndi ari nginde gwändï ngwuꞌdun ngwudi Ngwaalu ngwape yona yanni yïgätïjäär je Ngwaalingalu yiru drü, aar je eny ngwooꞌra ngwe ngwüngün, ngwurꞌdal ngwuru ngwati ji eny ꞌdogo. Nda mine ꞌto ngaa lima ꞌti ulu ngwujaꞌri kitabanu gidi Yobo ndi ari, ngwurꞌdal ngwati kiyi yobanu ape gwe yiiru kobanu komon giru Kwoꞌra täꞌrïl aar je ꞌti be ïꞌräcä keng gwere? Nggwa je ci ndi ari nggwo ngene gwanni gwupana kobo! Adinari ngaa lïlïngïdädï ngwujaꞌri ngwe ngwee yorta ye ngwaalinga ngwanni ngwaru nu, ‘Äny gwubupa ïnäng ngwaꞌti bupa mïꞌrïnïng nono,’ 12.7 Ujiya 6.6 ngaa laꞌti ladi obalu ngwüjü ngwe ngwanni ngwujaw nono. Ndi ari Gïjï gidi Dïjï dümnä, giru Deleny didi gomon Kwoꞌra täꞌrïl.”
Ape yiima komon giru Kwoꞌra täꞌrïl
(Murkuj 3.1–6; Luka 6.6–11)
A Yicu ꞌdïꞌrï ngenone ngwele ngwänï ngwämrä ꞌdenggen. 10 Ngenone gur giju gu gudidu guy. A Ngwübärrïjï mïnï gay gadi aar gu määtïdädä Yicung ngwujaꞌri ngwere, aar be otacalu aar ci, “Yädï gu ndi uꞌriyi dïjü nono komon giru Kwoꞌra täꞌrïle?”
11 A je Yicu ci, “Yärü ꞌdanggalanu gwanni gwa ätï dangala deꞌte pu, ngwube ïꞌdï gidel komon giru Kwoꞌra täꞌrïl, daꞌti ding määtä ngwugwalla? 12 A be awa dïjï dümnä dipana guꞌru gidangal! Yäy gu no yädï gu ndi ärrï yiꞌral yanni yijaw komon giru Kwoꞌra täꞌrïl.”
13 Ngwube ci guru, “Gwällï guyanu!” No a gur gwalli guyanu a guy oꞌradi ngwujayi ngwuru nono gwenggen.
Dïnäd danni däbrä Ngwaalu
14 A be Ngwübärrïjï ꞌtü aar abingada ndi Yicu nunnu aar ꞌrinye. 15 Anni mung gu lenge, ngwugatani ngwaalinga ngwoo, a lonyadu gwujani ngwuje uꞌriyi dümdï nono degen ꞌdar 16 ngwuje girinya ndi ari aaꞌti londaci dïjälü dere nginde gwe. 17 Ndi ari a ngwujaꞌri ätï ngwäyänü ngwaru ngwe dïjïr dani Ajaya ndi ari,
18 “Dïnäd düny ndo ngene danni däbrïny,
gwanni gwämnïny a ligor lüny jäyäjänü!
Gwunyi gu geꞌte Lïgïꞌrïmä lüny
a gwa ondaci ngwüjü ngwuru Garany gwani dünälü.
19 Gwaꞌti gwa kadi na gwaꞌti gwa ürrï dula
gwaꞌti gwa dïjï ꞌdingini gwondajalu ngwayalu.
20 ꞌDi gipuru gibuꞌru 12.20 Yipuru yanni yiju ꞌrïbül yondaja ye Ajaya ndi ari ngwüjï ngwuru ngwanni ngwuwanu yaa ngwumulu nono. gaꞌti ging kiyi na gwaꞌti gwa ꞌrinye lïgä lullar kijaja
ꞌdi a yiꞌral yani dünälü ji aar dami. 21 Ngwüjï giyen ngwa geꞌtaji ngwürïny ngwüngün.” 12.21 Ajaya 42.1–4
Yicu na Bäljäbül
(Murkuj 3.20–30; Luka 11.14–23)
22 Aar be äpïjä guru geꞌte gätïnä dïꞌrïllä nono ngwürïmü ngwäy ngwuru däꞌräng, a Yicu uꞌriyi nono ꞌdi ngwombajidalu ngwabingi. 23 A yiꞌral giyee obaji ngwüjälü ꞌdar aar ari, “Gïjï nggee gaadi ru gidi Däwüde?”
24 A be anni ma gu Ngwübärrïjï ꞌdingini ngwujaꞌri ngwee aar ari, “Gur nggee gati ꞌtüyï ngwujegoꞌro ꞌdogo yiima ye yidi Bäljäbül gwuru deleny didi ngwujegoꞌrr.”
25 A Yicu lenge ngwujaꞌri ngwanni ngwuju giyiꞌranu ꞌdenggen ngwuje ci, “Yeleny yere yanni yüꞌrïꞌtïnänü, ya geradalu. Gündär na ngwuꞌdun ngwere ngwanni ngwadi üꞌrïꞌtïdänü, ngwaꞌti ngwa ätï yiima ndi dünälä. 26 Ma be ari dijegoꞌrr dati ꞌtüyï dijegoꞌro, yaꞌti be yinggidu ndi ari dijegoꞌrr dima üꞌrïꞌtïdänü giligoꞌro lüngün a mine yiima yüngün ya mätïnälü awa mana? 27 A manari äny gwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro yiima ye yidi deleny degen dani Bäljäbül, a mine yïjï yalu ngwati aar je ꞌtüyï yiima yidi yärü? Ngindenga liru be lanni lada je le obalu. 28 A be manari äny gwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro Lïgïꞌrïm le lidi Ngwaalu, yeleny yidi Ngwaalu yima ji gu be obananu. 29 Na mana, awa a dïjï dere ändädä dïjü gïdrü dojema nono ngwapada ngwony ngwüngün manari dimung ꞌti mätï gwerre gwerre ngwugekajalu? ꞌDi ngwube obe ngwony ngwüngün gïdrü.”
30 A je Yicu ci, “Gwanni gwaꞌti nyii gwe, gwuru güwän güny na gwanni gwaꞌti nyii gwe gwäꞌräjälü giꞌdu, gwuru gwanni gwati bädïyälü. 31 No nggwa je ci, yiꞌral ꞌdar yanni yiki na lo Ngwaalinga, ya ara je düdänïjänü. A be lo Lïgïꞌrïmä lanni Lijuꞌru, laꞌti la ang düdänïjänü. 32 Gwanni gwa lo Gïjü gidi Dïjï dümnä, gwa aar düdänïjänü a be gwanni gwa lo Lïgïꞌrïmä lanni Lijuꞌru, gwaꞌti gwa aar düdänïjänü gïdïdlä ndee na gïdïdlä ndäꞌdï dïndï.”
Daꞌri dati linginni yuula ye yüngün
(Luka 6.43–45)
33 Ngwuje ci, “Daꞌri danni dijaw, dati ꞌriꞌri yuula yanni yijaw. Na daꞌri danni diki, dati ꞌriꞌri yuula yanni yiki! Ndi ari daꞌri dati linginni yuula ye yüngün. 34 Ngaa gilee ru yïjï yidi ngwüüngä, awa ngaa be ondaji ngwujaꞌri ngwujaw liru ngwüjï ngwuki? Ndi ari ngwulem ngwati ondaji ngwujaꞌri ngwanni ngwati ji ngwonyadu giligoranu. 35 Dïjï danni dijaw liguri dati ꞌtüyä ngwujaꞌri ngwanni ngwujaw ngwanni ngwügïꞌtïnä ꞌdünggüngünänü, na dïjï danni diki liguri dati ꞌtüyä ngwujaꞌri ngwanni ngwuki ngwanni ngwügïꞌtïnä ꞌdünggüngünänü. 36 A be nggwa je ci ndi ari, ngwüjï ngwa ji ngwa aar je otacalu ngwujaꞌri ngwe ngwegen ꞌdar ngwïꞌdädäär ngwänü komon nggäꞌdï gidi pï yelenya. 37 Ndi ari ngwujaꞌri ngwe ngwunga a gwa ꞌtü gwujaw nono na ngwujaꞌri ngwe ngwunga la gwe obalu.”
Ngwübärrïjï ngwubupa yiꞌremna yiru yiima
(Murkuj 8.11–12; Luka 11.29–32)
38 A be Ngwübärrïjï ngwoko na ngwoorta ngwudi yobo ondaci aar ci, “Gwani doorta, nyii lïjädï ndi nje enggaci yiꞌremna yere yiru yiima.”
39 A je Yicu ci, “Gimaad ganni giki gïmïꞌrïdï ngwäyänü gutalu yiꞌremna ye yiru yiima, gäꞌtüdï gadi ar enggaci yiima yere ar je be enggaci ꞌdogo yidi dïjïr dani Yunan. 40 Ndi ari anaku ju gu Yunan gilaranu lidi duum dipa ngwape yomon täꞌrïl (3) lingen le na dilu de, no ꞌto Gïjï gidi Dïjï dümnä gadi gu ji ꞌto no gïdïyängänü yomon täꞌrïl lingen le na dilu de. 41 Gomon gidi pï yelenya ngwüjï ngwudi Nïnäwäng ngwa je ngwa aar dünätälä ngwüjï ngwe ngwudi gimaad nggee ngwa aar ngwe obalu. Ndi ari ngwujoꞌrenyana gaji ganni gima je ge Yunan ondaci. A be gwenene, nggwo be ngene gwanni gwupana ndi Yunan. 42 Daw diru deleny didi gen kaama komon gidi pï yelenya, da ꞌdïꞌrä la dünälä ngwüjï ngwe ngwudi gimaad nggee, ngwungwe obalu. Ndi ari dïndï ꞌtuꞌtu ngwaalu ngwolanu nunnu ngwuꞌdingini bebereng gwudi Jiliman. A be gwenene nggwo be ngene gwanni gwupana ndi Jiliman.”
Oꞌra gwudi dïꞌrïllä
(Luka 11.24–26)
43 Ngwuje ci, “Manari dïꞌrïllä dima ꞌtü gïdïjänü, ngwele ngwulandalu gïtäny ngwümïnä ngwaalinga ngwanni ngwading gu obe düwä de. Ngwuje ꞌti be mbuju. 44 Ngwube ari, ‘Äny gwa be kwoyalu ngwuꞌdun ngwanni ngwuminje gatana!’ Mung kwodalu ngwuje mbuji ngwübrütïnälü ngwujalu ngwundanu ngwujayalu ngwujaꞌrimana. 45 Ngwube ele ngwapana ngwüꞌrïllä kwoꞌra täꞌrïl ngwanni ngwukana ꞌdünggüngün, aar ila aar änï gïdïjänü ndoo, kaji nggoo gidi gwodaning ngwukani kaji gele gidi gwerreng. Ya gu ru ꞌto no kimaad nggee giki.”
Nanni gwudi Yicu na ngwenggen ngwudi Yicu
(Murkuj 3.31–35; Luka 8.19–21)
46 Anni mung ji ndi ondaci ngwüjü, a nanni gwüngün na ngwenggen ila aar dünälä poor aar mïnï ndi ondaci. 47 A dïjï deꞌte ngwüjänü ngwanni ngwuju ci, “Nanni gwunga na ngwanggalu gilo lïdünïcängä poor lïmïnü ladi ang ondaci.”
48 Ngwuci dïjü ndoo dondaca, “Yärü gwuru gwani nanni gwüny? Na yärüngä liru lani ngwänggärï?” 49 Ngwinggidi ngwoꞌra ngwüngün guy ge ngwube ari, “Ngindenga gilee, liru lani nanni gwüny aar ru ngwänggärï. 50 Ndi ari gwere gwanni gwati ärrï buping gwudi Papa gwüny gwanni nggwo kerala, nanni gwüny gwuru a gwänggärï ru gwanni gwuru dur na gwanni gwuru gera.”

*12:1 12.1 Gomon Kwoꞌra täꞌrïl gati ge Ngwüyäwüd jalu aar obe düwä de aar gu äpïjï Ngwaalinga yobo aar otacalu. Ngwondaca je Ngwaalu ndi ari aar obe düwä de aaꞌti ngwa ape yiiru komon Kwoꞌra täꞌrïl.

12:7 12.7 Ujiya 6.6

12:20 12.20 Yipuru yanni yiju ꞌrïbül yondaja ye Ajaya ndi ari ngwüjï ngwuru ngwanni ngwuwanu yaa ngwumulu nono.

12:21 12.21 Ajaya 42.1–4