TIKEZO
no Atumiwa
Okulimukisa ku Tikezo
Ebuka no Tikezo ni buka no ngambolo no matatekelo no Keleke noomo inakuhasanyezwa okutunda mu Jelusalema okuta mu Judeya, mu Samaliya, mane ni mumaneku anjili ngeso, kanyi feela omo Jesu ana kwambelela aaiyetwa aye abo yo kasi kambamena kale ku wilu (1.8). Kama inakuñoliwa kwa Luka woyo kame yona kuñola Eliywi okwamana kwa Luka. Neli osikukwiyeta onene kona kuli kama anaku mamelanga onene mukuteula oulshanago wino. Nakulita etibuka tonje, ebuka yaye mane ni buka no Tikezo kwa Siofilasi woyo neli mu Gelike, kono eti buka tonyene kama tina kuñolelwa kumindi yao asikulapela bomweya ku ma Gelike mane ni ku ma Juda (1.1).
Ebuka no Tikezo kuti kama ina kun̄oliwa mukaci ka myaka 60-64 munyima no kuleiwa kwa Kilesite kakuli ebuka kama ibwa abo Paulusi yoka situndisiwa kale mutolongo. Luka kame nakwendabo ni mutumiwa Paulusi mi mane kame ana kuñola eyi ebuka yooli mu Antiyoki. Cwale abo Etikezo ni kutwalelela ku buka ya Luka mi kama itateka ni Jesu yo Kamba mena kuwilu. Elibaka no kuñola eyi ebuka kama lukufekile kanyi eliba ana kuñolela ebuka ya Luka. Kama ana kusaelanga Siofilasi nji mane nipalo no asikulapela ikule ngeso kanyi omo ana kwiyeteta mi nakuñola okwamana ni kuyoya kwa Jesu mane ni kuhasana kwaa sikulapela.
Ebuka no Tikezo kama ituba omwanda no Tikeleke no matatekelo noomo tina kumonahalelanga okuyoya mu tumelo mwa Jesu. Omwanda no atumiwa kama utumonisa omo tufanena okusepela amaata no Mebo no kukena muku hasanya eliñusa kwaa kwetu.
Emitwi no yambo
Baweli e Mebo no kukena kama iiya kwaaiyetwa mane ni Tikeleke sebeli titateka okukula (1.1-8; 1).
Aka no wili etikeleke kama tiyandisiwa mi sebeli titateka okukutaba mwiibaka ili kundee ya Jelusalema (8.2-12; 23).
Munyima yeyo Paulusi sebeli ota mumusipili waye no matatekelo noulapeli (12.24-14; 28).
Cwale abo ekuta sebeli ikuwana ba Jelusalema okulelisana eso sifanena kwa sikulumela aano ubya (15.1-35).
Esisis tatamakao Paulusi sebeli ota mumusipili waye nowili noulumeli (15.36-18; 22).
Munyima yeyo sebeli okutela mumusipili waye nowatu noulumeli (18.23-20; 38)
Cwale abo Paulusi yo wanungiwa kale mu Jelusalema (21-26)
Bama maneneno sebeli otundisiwa mu Jelusalema okutwaliwa ku Loma (27-28).
1
1 Mutompehi Teofilasi, mu buka no matatekelo, kame nina kun̄ola etingambolo no inu yonje ana ku tenda Jesu ni kwiyeta 2 okutwala ba liywaa ana ku shimbelwa ku wilu, aba ana kumana okuba etaelo mu maata no Mebo No Kukena kwaa tumiwa awo ana kuketa. 3 Munyima no mayando aye sebeli okumonahaza kwa onyene yo yoya mu ukumonahaza aka no kupula mu maywaa anakukwana makumi anee (40) mi yo lemine okwamba eyi no mubuso wa Nyambe. 4 Yo ikalile noo, sebeli waaba etaelo nji mulese okutunda mu Jelusalema, kono mu tatelele esepiso ya Sitange eyo ana kwamba, eyi muna yupu kwa mene. 5 Kakuli Jowani naku kolobeza ni meyi, kono kakwisa amaywaa no kupula okutunda abano anyi mba mukolobeziwa ni Mebo No Kukena.
Jesu yo shimbelwa ku wilu
(Maleka16.19-20; Luka24.50-53)
6 Cwale atumiwa aba ana kukuwana ni Jesu, sebeli amwibanguta nji, “Mbumu, ninji ba nako ino kame so usete omubuso kwa Isilaele?” 7 Jesu sebeli waatambula nji, “Ka musibiwa okulimuka enako simba emiaka eyo ana beeke sitange mu maata aye. 8 Kono mba mutambula amaata aba saiiye Emebo No Kukena baanyi, mi kame samutende etipaki tange mu Jelusalema, ni mu Judeya ni mu Samaliya moonje, ni kutwala ku mamaneneno no litunga.” 9 Aba ana kumana okwamba ngeso, sebeli oshimbelwa ku wilu amwalikete, mi elikumbi sebeli limutundisa mu miyo oo. 10 Yo katile ku wilu, mi onyene aaliketile ku wilu, ababo alume ayiili akufukile etinyambi no likena, sebeli aiya mukwimana ku nyonga yoo. 11 Sebeli aamba nji, “Aanyi alume no Galileya, ngasibine aba mwimanine me mwaliketile ku wilu? Uyu Jesu, ona shimbiwa okuta ku wilu, mbaiyi mundila imweya kanyi omo mumumonena yo katile mu wilu.”
Matiyasi aba na Ketiwa nji ayole Judasi
(Mateu27.3-10)
12 Cwale atumiwa aba ana kuukela ku Jelusalema okutunda ba lilundu no itondo ya Olibe, eli lili beebi ni Jelusalema mi omusipili wateni kame okukumanena ni liywaa no Sabata ba ku weenda. 13 Cwale aba ana kwingena mu mulenen̄i, sebeli ata ku musiyo oli kuwilu omo ana kwikalanga Pitolosi, ni Jowani, ni Jakobo, ni Andiliyasi, ni Filipi, ni Tomasi, ni Batolome, ni Mateu, ni Jakobo omwana Alufeya, ni Simoni Zeloti, ni Judasi omwana Jakobo. 14 Onje aa muumweya sebeli aongoteteta oku lapela, bamweya naakati, okubekabo ni Maliya inawaye Jesu, na inaaye.
15 Mu maywaa awo Pitolosi sebeli oimana mukaci no aasikupumena bamweya naaanu no kupula aa akwana omwaanda naanu makumi ayili (120), ni kwamba nji, 16 “Aalikani ange, elin̄olo kame lifanena okwiyatetetwa, elyo ku Mebo No Kukena eli lina kwambiwa kwa Dabida, eli lyaama oku kumanena eya Judasi woyo ona kutwaletela aa ana kununga Jesu. 17 Kakuli neli omunjili mwaaci mi kame ana kubiwa ekalulo mu musebezi wetu.” ( 18 Cwale wuyu mulume sebeli oula elitema ni mupuzo no mali no uyii waye, mi sebeli okwela banji ni kukauka bakaci mi einu na mu lipumo lyaye sebeli itundela bandee.
19 Cwale etaba eyi sebeli ilimukiwa kwaanu onje ana kwikala mu Jelusalema, mi elyo litema sebeli liisaniwa nji Hakeludama mu mushobo woo, okutalusa nji, “Elitema no unyinga.”)
20 “Kakuli kame ku n̄olilwe mu buka no Lisamu nji,
‘Cwale esibaka saye sifutuke amatota,
cwale mi kuulwe omunu so yoya mo.’
Kame kun̄olilwe kame nji,
‘Mi esibaka saye no musebezi sishimbiwe ku munjili.’
21 “Abakulingeso, omunjili kwa lume onakwendanga naaci mu nako yonje Mbumu Jesu yoenda naaci, 22 okutangisa ba kolobezo ya Jowani okulita ba liywaa ana ku shimbiwa kwaaci, omunjili kwa lume aa kame afanena okutenda opaki naaci ku kwinguka kwaye.” 23 Cwale sebeli alita aanu ayili, Josefa osi litina lya Basabasi, (nakwisaniwa kame nji, Jusitasi) ni Matiyasi. 24 Cwale sebeli a lapela ni kwamba nji, “Mbumu, weene olimukile emicima no aanu onje, otumonise kwaa ayili anyine ona kete 25 nji ashimbe esibaka mu situlo ni muutumiwa owo ana tundu Judasi, ni kuta ku sibaka saye.” 26 Cwale sebeli ashebuluka oonje, mi sebeli kulemiwa Matiyasi, woyo ona kwekiziwa kwao atumiwa likumi ni mumweya. (11)