Ka Sulat ni Pablu te
Matig-Ruma
Igpewun-a
Ka Sulat ni Pablu te Matig-Ruma impeendiye din te me Hudiyu wey te kene ne me Hudiyu ne egpalintutuu wey egsalig ki Hisu Kristu. Insulatan din sikandan eyew egpakaandam te pegbebentaan din ne pegpanumbaley diye te kandan. Migplanu si Apustulis Pablu ne egtrabahu duma te me Kristuwanen diye te kene de egkaluhey, ne egkataman eggendiyad sikandin te Ispanya pinaahi te bulig dan. Migsulat sikandin eyew te pegpangguhud meyitenged te pegsabut din te pegpalintutuu te Kristuwanen wey te aldew-aldew ne peg-ugpe isip me Kristuwanen. Ka seini ne baseen, nasulatan te kumplitu ne pegpasabut ni Pablu meyitenged te guhuren din.
Impangemusta rin ka migmalintutuu diye te Ruma, wey impangguhuran din te in-ampuan din sikandan. Pegkapenga rue, ingguhud e ni Pablu ka uluwan te sulat din, “Su pinaahi te Meupiya ne Panugtulen, impanengneng te Manama ke immenu rin te eg-isip ne matareng ka me etew.” (1:17a). Ka langun ne etew, Hudiyu ma wey se kene, keilangan ne egkeyimu ne matareng diye te tangkaan te Manama pinaahi te pegpalintutuu ki Hisu Kristu.
Ka seup ne impangguhud ni Pablu iyan ka iyam ne umul pinaahi te pegsabeka ki Kristu ne diye egpangkus te iyam ne rilasyun diye te Manama. Duen e keupianan te migmalintutuu duma te Manama wey inluwas sikandan pinaahi te geem te Panisingan te Manama puun te geem te sale wey te kamatayen. Te kapitulu 5-8, migguhud si Pablu meyitenged te tuyu te Balaud te Manama wey te geem te Panisingan te Manama due te migmalintutuu.
Migpakannekal si Pablu ne egkatabak din ka inse ke egmenuwen ne egpakatupu ka me Hudiyu wey ka kene ne me Hudiyu te planu te Manama para te langun ne etew. Impasabut ni Pablu ne baad e te planu te Manama ne ka peggubabe te me Hudiyu te kene de egkaluhey diye egpangkus te igpakawali ka Meupiya ne Panugtulen diye te kene ne me Hudiyu. Piru meyitenged te peg-alam te Manama te me Hudiyu, indakelan din ded sikandan te geyinawa tenged te saad din te kaap-apuan dan. Puun kayi, ka langun ne etew egpakarawat te geyinawa wey hid-u te Manama pinaahi ki Kristu Hisus.
Te katammanan, migpanengneng si Pablu ke egmenuwen te peg-ugpe isip Kristuwanen, labew en iya te paahi te pegparawdawatey wey pegpaheyheyinaweey te tagse sabeka. Inlagkes din degma ka me uluwan iling te pegpamakey te Manama, ka katungdanan ne keilangan ne eggimuwen te me Kristuwanen diye te gubirnu wey te tagse sabeka, wey ka me inse meyitenged te kunsinsya. In-epus ni Pablu ka sulat din pinaahi te pegpangemusta rin wey te me duma rin, wey te pegsaye din te Manama.
Ka nasulat te seini ne baseen
Igpewun-a wey uluwan 1:1-17
Migkeilangan ka etew te kaluwasan 1:18–3:20
Ka paahi te Manama te pegluwas te etew 3:21–4:25
Ka iyam ne umul due te ki Kristu 5:1–8:39
Ka planu te Manama meyitenged te Israil 9:1–11:36
Ka peg-ugpe te Kristuwanen 12:1–15:13
Ka katammanan wey me pangemusta 15:14–16:27
1
1 Sikeddiey si Pablu ka migpeuyan kayi. Uripen a ni Hisu Kristu wey in-alam a ne egkeyimu ne apustulis eyew egwali te Meupiya ne Panugtulen 2 ne insaad dengan te Manama pinaahi te me prupita diye te Matulus ne Kasulatan. 3 Ka Meupiya ne Panugtulen, meyitenged sika te Anak din ne si Hisu Kristu. Ne sumale te kandin ne pegkeetew, kabuhalan sikandin ni Dabid. 4 Ne meyitenged te pegkamatulus din isip Manama, *Te Grigu: Panisingan ne Matulus. impakita te Amey ne Anak din ka Magbebaye ta te peg-uyag kandin pinaahi te geem din. 5 Pinaahi ki Kristu wey eyew egkareyrey sikandin, neyimu key ne apustulis tenged te keupiya te Manama eyew egpanulu te langun ne etew ne egpalintutuu wey egtuman kandin. 6 Sikaniyu degma se matig-Ruma, inlagkes kew alama te Manama eyew egkasabeka due ki Hisu Kristu.
7 Migsusulat a kaniyu langun due te Ruma ne miggeyinawaan wey in-alam te Manama ne egkeyimu ne me keet-etawan din.
Ka keyid-u wey keupianan ne egpuun te Manama ne Amey wey te Magbebaye ta ne si Hisu Kristu, egkaangken niyu.
Ka pegbebentaan ni Pablu ne egpanumbaley diye te Ruma
8 Hun-a te langun, egpasalamat a te Manama ta pinaahi ki Hisu Kristu tenged kaniyu langun su nahuhud diye te langun ne inged ka pegpalintutuu niyu. 9 Ka Manama ka talagpamalehet ku ne layun ku sikaniyu iglagkes te peg-ampu ku. Sikandin ka Manama ne impamakey ku pinaahi te pegpakannekal ku te pegwali te Meupiya ne Panugtulen meyitenged te Anak din. 10 Layun a eg-ampu diye te kandin ne igtuhut din perem ne egpakapanumbaley ad due te kaniyu. Su naluhey e 11 ne amana ad iya egkeupian ne egpakigkita kaniyu eyew egpakapanulu a kaniyu te katuenan puun te Panisingan te Manama eyew egkeehet ka pegpalintutuu niyu. 12 Iyan ku igpasabut ne egmabagbaggetey ki eyew egkeehet ka pegpalintutuu ta langun.
13 Him 19:21. Me suled, egkeupian a ne egkanengnengan niyu ne kamasalig ad migbebentaan ne egpanumbaley due te kaniyu, piru due egpakabalag keddiey taman kuntee. Egkeupian a ne eggendue su eyew duen e man-e perem me duma niyu due ne egkeuyan ku ne egpalintutuu e ki Hisus, iling te innimu ku te kene ne me Hudiyu diye te duma ne me inged. 14 Su ka katungdanan ne keilangan ne eggimuwen ku iyan ka egpangguhud te Meupiya ne Panugtulen diye te langun ne etew ne nekeiskuyla wey ware nekeiskuyla, wey diye te matagseb wey kene ne matagseb. 15 Sikan naa ka egkabagget-bagget ad iya degma ne egwali te Meupiya ne Panugtulen kaniyu due te Ruma.
16 Mar 8:38. Su kene ku igkeyilew ka Meupiya ne Panugtulen, su sika ka geem te Manama te pegluwas te langun ne egpalintutuu, an-anayan ka me Hudiyu wey peendiye te kene ne me Hudiyu. 17 Hab 2:4. Su pinaahi te Meupiya ne Panugtulen, impanengneng te Manama ke immenu rin te eg-isip ne matareng ka me etew. In-isip din sikandan ne matareng pinaahi re te pegpalintutuu, su sumale te nasulat te Kasulatan, “Egkeuyag ka etew ne namatareng pinaahi te pegpalintutuu rin.”
Ka langet te Manama te me etew ne egsupak kandin
18 Impanengneng te Manama ne diye te langit ne egkalangetan sikandin te me etew ne egsupak kandin wey maddeet se hinimuwan, su egkabalabahan ka kamalehetan te mareet ne hinimuwan dan. 19 Su ka kamalehetan meyitenged te Manama, nasabut dan e su sikandin mismu ka migpasabut kandan. 20 Minsan kene egkiteen ka Manama, impapitew rin kanta ka karesen din ne ware egtamanan wey ka pegka-Manama rin pinaahi te immangimu rin. Amana egkasabut seini puun dengan te peggimu te kalibutan. Sikan naa, kene iya sikandan egpakapanalakaye ne ware nakasabut. 21 Ipi 4:17-18. Su minsan neilaan dan e ka Manama, piru ware dan sikandin dayana wey pasalamati isip Manama. Ke kene, ware karuan te egsumsumanen dan wey warad meupiya ne tahu te ulu ran, sikan naa ka kenad sikandan egsabut te kamalehetan. 22 Kahiyen dan ne me matagseb sikandan, kunaleg te egkengeungel bes. 23 Diy 4:16-18. Ne ware dan simbaa ka Manama ne ware egpatayan, ke kene, iyan dan insimba ka diyus-diyus ne impeiling te etew ne due kamatayen, wey te manuk-manuk, me mananap wey te me uled.
24 Purisu imparuyun-duyunan e sikandan te Manama ne eggimu te mallindit ne igkeupii te suman-suman†Te Grigu: pusung. dan, sikan naa ka migparulun-dulunan dan e ka langun ne malindit ne himu ne egpekeyilew te me lawa ran. 25 Ne ware sikandan migpalintutuu te kamalehetan meyitenged te Manama su iyan dan impalintutuuwan ka ubat. Ne iyan dan insimba wey impamakey ka innimu re te Manama wey imbalahad dan ka Talaggimu ne iyan perem eleg ne egsayeen te ware egtamanan. Malehet iya!
26 Puun due, imparuyun-duyunan e sikandan te Manama ne egparulun-dulun te mekeyilew-hilew ne igkeibeg te me lawa ran. Ne minsan ka me malitan, kenad ne lukes pad ka egguliren dan su egmeel-eliney e. 27 Ne iling ded degma ka me lukes, me baliyuten e sikandan wey kenad ne malitan ka egguliren dan su egmeel-eliney e degma. Sikandan se migparulun-dulun kayi te mekeyilew-hilew ne hinimuwan, egdusaan sikandan sumale te sale dan.
28 Ne puun su ware karuan kandan ka peg-ila te Manama, imparuyun-duyunan din e sikandan te mallindit ne suman-suman dan wey te hinimuwan ne kene perem ne eleg ne eggimuwen. 29 Neelin naan de iya ne mareet ka egkasuman-suman dan ne eggimuwen. Maddeet sikandan, me halamlamen, me talagdereet, me iimmeen, me talaggimatey, me usig, me limbungen, malindit se egsumsumanen wey salupeten. 30 Me id-iranen sikandan wey egdumut te Manama. Malangit ne egpanlelalag, egmapitew-pitew re wey me hambuhen, layun egsuman-suman te mareet ne eggimuwen wey talagsupak te amey wey iney ran. 31 Egkengeungel sikandan, kene egkasalihan, ware geyinawa ran diye te duma wey kene ne hiid-uwen. 32 Minsan nanengnengan dan e ka Balaud te Manama ne likes te kamatayen ka eggimu te iling dutu, piru imparulun-dulunan dan ded seeye ne eggimuwen wey indayan dan pad ka duma ne eggimu te iling dutu.