25
Lú mala Samuyila
1 Samuyila paklú sǝ Isǝrayila kat ramba abanɓwáná, à pak-bumkiɗikea aceì, sǝ à tsǝì a ɓala male a Rama. Pǝlǝa Dauda lo wari a ɓabondo Paran.*25:1 ɓabondo Paran ngga nda ɓabondo Mawon.
Dauda andǝ Nabal sǝ Abigiyel
2 Ɓè ɓwabura nakam a Mawon mǝnana nggaliki male na a Kamel ka; ɓwabure ka mǝgǝna na kǝ̀rkǝ́r. Ndanǝ anzur á-tàrú andǝ ambul á-mwashat. A bàkú mǝno ka ndaban mwa nyang anzur male a Kamel. 3 Lullǝ ɓwabure nda Nabal, sǝ lullǝ māmí nda Abigiyel. Mǝnia yì ɓwama ka kwaro sǝ ɓoarnsari; sǝ ɓwabure ka mǝ'lullô na sǝ mǝ'ɓealɓana na. Yì ka mǝ'kà Kalip na.
4 Dauda ka nda a ɓabondo lang ok ama Nabal naban mwa nyang anzur male ka. 5 Pǝlǝa tasǝ alaggana lum, sǝ banggia wia ama, <<Wu kya a Kamel aban Nabal, sǝ wu makkìkun nǝ lullǝàm. 6 Pǝlǝa wun nǝ̀ banggi wi ama, <Ɓǝ̀ yilǝmo sauwa, sǝ ɓǝ̀ dorǝpwala pa atò, andǝ ɓala mò andǝ koman mǝnana kat a ndanǝi ka! 7 Ən ok ama aburana mò naban mwako nyang anzur mô. Mǝnana ayálgír mò na atà sǝm ngga, sǝm pàkkia wia mǝɓane ɗàng, sǝ aɓalǝ anonggio mǝnana kat à nda a Kamel ka, kǝgìr malea ɓwar ɗàng. 8 Ɗì ka alaggana mô, sǝ yià ka, à nǝ̀ banggo. Acemani ka, eare ɓǝ̀ alaggana mem kum earmúrú a mǝsǝo, acemǝnana sǝm yiu a pwari mala lilí-banɓoarnado. Ida, pè aguro mò andǝ munio Dauda gìr mǝnana a ndanǝi ado awu nǝ gandǝnǝ pea wia ka.> >>
9 Nda alaggana mala Dauda wario, sǝ à banggi Nabal acau mǝnia ka, aɓa lullǝ Dauda. Pǝlǝa à kúndǝô. 10 Sǝ Nabal earî alaggana mala Dauda ama, <<Yana nda Dauda, sǝ yana nda mǝnia yì muna-ɓwabura mala Jeshi ka? Aɓalǝ anonggio mǝnia ka, amuna-ɓala nakam pas mǝnana à ɓangŋa à nying amǝtala-ɓala malea ka. 11 Palang sǝ mǝ nǝ twal bǝredi mem, andǝ mùr mem, andǝ nyama mem mǝnana ǝn wal ace amǝ'mwa nyang nzur mem, sǝ mǝ nǝ pè aburana mǝnana ǝn súrǝ̀ ban mana à pùr kam raka.>>
12 Nda alaggana mala Dauda wulio, à o sǝ à nyare à yi banggi wi acau mǝnia ka kat. 13 Pǝlǝa Dauda banggi aburana male ama, <<Koya ɓwabura ka ɓǝ̀ kùr rǝi nǝ nggeabyau male!>> Nda sǝ koya ɓwabura ateà ka, kùr rǝi nǝ nggeabyau male. Dauda gbal ka kùr rǝi nǝ nggeabyau male. Aburana kǝla gbǝman-ine o atà Dauda, sǝ aburana gbǝman-ɓari ue ace ɗenyinǝ atwalo malea.
14 Sǝama mwashat aɓalǝ alaggana mala Nabal ne Abigiyel, mālá Nabal ama, <<Dauda tasǝ amǝ'na-túrbân mǝnana à pur a ɓabondo ka ace makki mǝtala-ɓala ma'sǝm kún, sǝ mǝtala-ɓala ma'sǝm ngga sanggia. 15 Amǝnia yì aburana ka, à pàkka sǝm mǝɓoarne kǝ̀rkǝ́r; kǝgìr mǝɓane kum sǝm ɗàng, sǝ kǝgìr ma'sǝm ɓwàr ɗàng a bàkú mǝno kat à nda atà sǝm a bondo ka. 16 Dù andǝ pwari, à dupa sǝm sheran, a bàkú mǝno kat sǝm nda atarǝ sǝm sǝnǝia aban yál anzur ka. 17 Ado ka sǝlǝa, sǝ wu pakɗenyicau amur gìr mǝnana nda ɓoaro wu pàk ka, acemǝnana gir'murmwana nakam amúr mǝtala-ɓala ma'sǝm andǝ ɓala male puppup. Sǝ yì mǝtala-ɓala ma'sǝm ngga, mǝ'ɓealɓana na, mǝnana ɓwa pà nǝ̀ gandǝnǝ nacau nǝi raka.>>
18 Nda Abigiyel farǝì, sǝ twal agbatali bǝredi gbǝman-ɓari, andǝ mùr-anap bàng ɓari, andǝ nyam anzur tongno mǝnana à lambi ka, andǝ mǝssa mǝnana à kàngŋì ka tasau tongno, andǝ dangŋanshi ɓǝla-anap mǝ'ime gbǝman-mwashat, andǝ kyak mala ɓǝla vwari gbǝman-ɓari, sǝ nongsǝia a nzǝm amǝdambǝriso. 19 Pǝlǝa ne amǝtúró male ama, <<Wu akàm dǝmba wu kyane. Mǝ nǝ kpata wun.>> Sǝama banggi burí, Nabal ɗàng.
20 Lang Abigiyel naban o a nzǝm mǝdambǝriso male sǝ yi sulǝ a ɓangŋaban anre ka ankono ka, kara sǝn Dauda andǝ aburana male ndya à kǝ sulǝ aban yiu nǝbani ka, sǝ à yi je. 21 Dauda ka bangŋǝni aburana male ama, <<Mǝsǝcau, nda ɓà sǝ ǝn yál gìr mǝnana kat mala ɓwabura mǝnia na ka a ɓabondo. Kǝɓwa iu kǝgir mǝnana male na ka ɗàng, sǝ ado ka, nyesǝnàm mǝɓike a kúnì mǝɓoarne. 22 Ɓǝ̀ Ɓakuli ɓashiam kǝ̀rkǝ́r, mim Dauda, ɓǝ̀ li nǝ dǝmbari, ǝn nying ko ɓwabura mwashat nǝyilǝmu piu, atà aɓwana mǝnana amale na ka.>>
23 Lang Abigiyel sǝn Dauda ka, sulǝî nzǝm mǝdambǝriso akaurǝa, sǝ ɓunno sǝ ti múrí a nzali aɓadǝm Dauda. 24 Kpa a kusǝ Dauda, sǝ bang ama, <<Ɓwamǝgule mem, ɓǝ̀ cauɓikê pa amuram! Sǝama ida earâm, mim guro mò, mǝ nacau nǝ we! Kwakikiro arǝ cau mem, mim guro mò! 25 Ida, ɓwamǝgule mem, kǝa tsǝkiro arǝ mǝnia yì mǝ'ɓealɓana, yì Nabal ka ɗàng, acemǝnana kǝla mǝnana lùllǝì pàk ka, anggo sǝ yì gbal ka pa. Lùllǝì nda Nabal,†25:25 Nabal ka ɓālǝi nda gǝmi. sǝ gǝm ɓwa na; sǝama mim, guro mò ka, ǝn sǝn alaggana mǝnana we ɓwamǝgule mem, a tasǝ ka ɗàng.
26 <<Adyan ngga, ɓwamǝgule mem, mbak-kàngkàng Yahweh nakam, sǝ a nda kam nǝyilǝmu ka, Yahweh nda mǝnana tamsǝo arǝ sukki nkila andǝ mbweban akúnì gìr mǝnana à pàkkô ka. Acemani ka, ɓǝ̀ aɓiomǝbura andǝ aɓwana mana à kǝ alta pàkkô mǝɓane ka, pà kǝla Nabal. 27 Adyan ngga, ɓwamǝgule mem, ak mǝnia yì ɓoro, mim guro mò ǝn yinǝi ka, ace mǝnana wu pè alaggana mǝnana à nda atò ka. 28 Ida twalî guro mò ban cauɓikea male. Mǝnia ka nda acemǝnana mbak-kàngkàng Yahweh ka, nǝ̀ tamsǝkusǝ ɓala mala ɓwamǝgule mem.‡25:28 nǝ̀ tamsǝkusǝ ɓala mala ɓwamǝgule mem ko <<nǝ̀ yál ɓwamǝgule mem andǝ amǝ'ɓala male tàtǝ́k>> Sǝ acemǝnana ɓwamǝgule mem na arǝ munǝ amunǝo mala Yahweh ka, ɓǝà kǝa kum kǝ mǝɓike aɓalǝo ɗàng aɓa do-yilǝmu mô kat. 29 Ɓǝ̀ kǝɓwa lo ama nǝ̀ pǝrto ace twal yilǝmo ka, Yahweh Ɓakuli mô nǝ̀ mbuɓi yilǝmo aɓa luru yilǝmu male a baní. Sǝ yilǝmi aɓiomǝbura ka, nǝ̀ túrí kǝla túr tali nǝ ntamso. 30 Sǝ lang Yahweh pàngŋǝ́nì ɓwamǝgule mem koya gìr mǝɓoarne mǝnana pàcau ace amuro, sǝ twalǝno a dumǝna murǝm amúr Isǝrayila ka, 31 ɓwamǝgule mem pà nǝ̀ kum bumkiɗikea, ko múr-halǝkya ama a sukkina nkila mala amǝ'kunpwasǝa ko mala mbweban akúnì gìr mǝnana à pàkkô ka ɗàng. Sǝ lang Yahweh pano limurǝm ngga, ɗenyinǝ guro mò.>>
32 Pǝlǝa Dauda ne Abigiyel ama, <<Ɓwangsǝban ɓǝ̀ pa aban Yahweh, Ɓakuli mala Isǝrayila, mǝnana tasǝo yalung ace mǝnana ɓǝ̀ sǝm yi je ka! 33 Tsǝkbu ɓǝ̀ pa amúr kwaro mò! Sǝ ɓǝ̀ Yahweh tsǝko bù, mǝnana a mgbaliam yalung arǝ sukki nkila, sǝ arǝ nyesǝ mǝɓane a kúnì mǝɓane ka. 34 Ɓǝ̀ ana raka, mbak-kàngkàng Yahweh Ɓakuli mala Isǝrayila nakam, mǝnana tamsǝam arǝ pakko mǝɓane ka, ɓǝ̀ a yiuma akaurǝa raka, ɓǝ́ kaniama ban nǝ̀ kwar ka, kǝɓwa pà kàm nǝ̀ ue nǝyilǝmu atà aburana mala Nabal ɗàng.>>
35 Pǝlǝa Dauda ak agir mǝnana Abigiyel yinǝi wi ka, sǝ ne wi ama, <<Nyare o a ɓala mò aɓa dorǝpwala. Sǝni, ǝn ongŋǝna cau mò, sǝ ǝn pano gìr mǝnana a zǝm ngga.>>
36 Lang Abigiyel nyar ka, yi kum Nabal ramna aɓwana a ɓala male aban lili-banɓoarnado, ulang lili-banɓoarnado mala amurǝma. Nabal ka ɓabumi na aɓa pakkiɗire sǝ mba-walni kǝ̀rkǝ́r. Acemani ka, Abigiyel ne wi kǝcau ɗàng she lang ban fana ka. 37 Nǝ dǝmbari lang Nabal nyarǝna aɓa hakkilo male ka, māmí Abigiyel banggi wi acau mǝnia kat; kara ɓabum Nabal tùmùr, yilǝmi o, sǝ shǐ kǝla tali. 38 Anzǝm nongŋo lum ngga, Yahweh koè, kara wǔ.
39 Lang Dauda ongŋǝna ama Nabal wuna ka, bang ama, <<Ɓwangsǝban ngga ɓǝ̀ pa aban Yahweh, mǝnana bǝlnakunam amúr gìr-kǝsǝkya mǝnana Nabal pàkkam, sǝ tamsǝnam, mim guro male, arǝ mǝɓike ka. Yahweh nyesǝ́nì Nabal túró-mǝɓike male a múrí.>> Pǝlǝa Dauda túrban sǝ bangcau nǝ Abigiyel, ace twale ɓǝ̀ duk māmí.
40 Lang amǝ'túró mala Dauda yiu aban Abigiyel a Kamel ka, à banggi wi ama, <<Dauda túr sǝm a bano, ama ɓǝ̀ sǝm kyan nǝ we a baní, wu pǝlǝ māmí.>> 41 Pǝlǝa Abigiyel lo, sǝ ɓun nǝ ɓamǝsǝi a nzali, sǝ na ama, <<Mim guro mò ka, mǝ nda mǝtúró ace lakki akusǝ amǝtúró mala ɓwamǝgule mem.>> 42 Osso Abigiyel lo akaurǝa, wario sǝ kya eau a nzǝm mǝdambǝriso, sǝ tongno atà amuna-mamǝna amǝ'túró-ɓala male o atè. Abigiyel o atà amǝ'na-túrbân mala Dauda, sǝ pǝlǝ mālá Dauda.
43 Dauda ka angŋa-dǝmba alna Ahinowam, ɓwama Jezǝril; yià mǝno kǝm ngga, à pǝlǝ amālá Dauda.
44 (Adyan ngga, Sawul twalna muna-ɓwama male, yì Mikal mǝnana mālá Dauda na ka, pànî Paltiyel§25:44 Paltiyel ko Palti. muna-ɓwabura mala Layish, ɓwa Gallim.)