17
Tanni lo aɓa Tasalonika
Bulǝs andǝ Silas yi gya arǝ alá Amfipolis andǝ Apoloniya, à yì bwal Tasalonika, ban mǝnana ɓe ndakpapi mala amǝ Yahudi nakam ngga. Kǝla mana pakkiyi ka, Bulǝs pǝlǝa kutio a ndakpapi mala amǝ Yahudi. Abanì ka, twal apwari Sabbat tàrú, à camarǝ sǝngi acau aɓa Malǝmce mala Ɓakuli andǝ aɓwana, kǝ mǝngi ɓalǝ acau, kǝ lǝmdǝia wia ama, Kǝrǝsti Mǝ'amsǝban ngga dumǝna púp nǝ̀ nu tanni sǝ nǝ̀ loapi ɓembe nǝ yilǝmu. Ɓǝsǝlǝi banggia wia ama, <<Yì Yesu mana ǝn nggǝ hamnǝ ce ka, nda kǝ Kǝrǝsti Mǝ'amsǝban.>> Aɓea amǝ Yahudi kum jeban mala Ɓakuli a ɓabumia pǝlǝa à kpapi múrià andǝa Bulǝs andǝ Silas. Anggo gbal sǝ aɓwana-mǝgule amamǝna andǝ aɓwana pas amǝ Gǝrik, mana à kǝ peri aban Ɓakuli ka, à pu atà Bulǝs andǝ Silas.
Sǝa ma, aɓea amǝ Yahudi ka mɓali pakkia wia, pǝlǝa à kum aɓwana amǝɓane aɓa limo, à rambǝia, sǝ à kutia zunggǝliban aɓa nggea-là. À wari nǝ munǝo a ɓala mala Jasǝn, acemǝnana à nǝ̀ bwal Bulǝs andǝ Silas à nǝ̀ yinǝia a nza aban ɓwabundǝa ka. Sǝ lang à kum Bulǝs andǝ Silas raka, à nungi Jasǝn andǝ aɓea amǝkpata Yesu, à yiu nǝia aban amǝkùrcau mala la. À camarǝ loasǝban nǝ già a kùli ama, <<Aɓwana mǝnia ka, à nda à kǝ yinǝ zunggǝli a bum ɓanza kat ka! À ndya ɗǝm à yiua zurǝi nggea-là ma'sǝm ngga, sǝ Jasǝn angŋǝnia a ɓala male. Aɓwana mǝnia kat ka à nyesǝ anzongcau mala Kaisar, yì murǝm mǝgule mala amǝ Roma ɓà, à kǝ na ama ɓekǝ murǝm nakam, lùllǝì ama Yesu.>>
Lang amǝtala nggea-là andǝ aɓwabundǝa nǝ̀ ok anggo ka, kara bumia lúllô à lo aban loasǝban. Amǝtala nggea-là tsǝk Jasǝn andǝ acili amǝkwaɗi à mbwe boalo mana à kasǝ ace panzǝia ka, nda sǝ à nyingŋǝnia ɓǝa o ka.
Bulǝs andǝ Silas a Biriya
10 Lang du pǝndǝna ka, amǝkpata Yesu tasǝ ta Bulǝs andǝ Silas a Biriya. À yì bwalǝna ka, à kutio a ndakpapi mala amǝ Yahudi. 11 Amǝ Biriya ka ɓealǝia ɓoaro kútì mala amǝ Tasalonika, acemǝnana à akcau nǝ rǝɓǝla. À kǝ̀ bǝlki ɓá Malǝmce a koya pwari ka, ace mǝnana à nǝ̀ sǝni ko cau mana Bulǝs bang ngga, nda kǝ mǝsǝcau. 12 Aɓwana pas aɓalǝ amǝ Yahudi akcau mala Ɓakuli; sǝ pas atà aɓwana-mǝgule, amamǝna andǝ aburana mala amǝ Gǝrik gbal ka, à paɓamuria à pǝlǝ amǝkwaɗi.
13 Lang amǝ Yahudi mana a Tasalonika ongŋǝna ama a Bulǝs na ban hamnǝ cau mala Ɓakuli a Biriya ka, à yiu abanì à yì soakita aɓwana kam pas, à lo loàsǝ̀ban.
14 Amǝkpata Yesu lo tù, à tasǝ ta Bulǝs a kun nggeamùr, sǝ Silas andǝ Timoti ka à ueo a Biriya. 15 Aɓwana mana à waria tsǝkta Bulǝs ka, à wari nǝi a la mana à tunǝki ama Atina ka, sǝ à nyare à yiu a Biriya. Bulǝs banggia wia ɓǝa ne Silas andǝ Timoti ama, ɓǝa lo tù, ɓǝa kya kumi a Atina.
Bulǝs a Atina
16 Lang Bulǝs na ban kundǝ Silas andǝ Timoti a Atina ka, bumi kiɗiki kǝ̀rkǝ́r arǝ sǝn mǝnia yì nggea-là ka, lùmsǝ nǝ ankúl. 17 Pǝlǝa kútí arǝ andakpapi aban bangcau nǝ amǝ Yahudi andǝ amǝ Gǝrik mana amǝ ɓanggi Ɓakuli na ka. Sǝ koya pwari gbal ka, kǝ bangcau a ban-kpapí mala nggea-là, nǝ aɓwana mǝnana kat à kǝ yiu abanì ka.
18 Aɓea amǝ sǝlǝe mala amǝ Epikiuriya*17:18 amǝ Epikiuriya ka, <<à nda ka aɓwana mǝnana à kǝ kpata kanigir mala ɓè ɓwabura mǝnana à tunǝki ama Epikiuru, mǝnana kania aɓwana ama, kum banɓoarnado ka nda gìr mǝgule mǝnana ɓwa nǝ̀ tsǝa a dǝmba aɓa do yilǝmu male ka.>> andǝ amǝ Stoyik17:18 amǝ Stoyik ka, <<à nda ka amǝ kpata ɓe ɓwabura à tunǝki ama Zeno, mǝnana kania aɓwana ama, ɓǝa kànì bwal ɓamuru, sǝ ɓǝa kǝ kpata gìr mǝnana ɗenyicau malea lǝmdǝia ama nda mǝɓoarne ka.>> kutia makgìr arǝ Bulǝs, acemǝnana Bulǝs nea wia Cau Amsǝban amur Yesu andǝ loapi ɓembe ka.
Aɓea aɓwana aɓalǝia à ɗiban ama, <<Mana gir nì na mǝ'loàsǝ̀ban mǝnia kǝ earce ama nǝ̀ na le?>>
Sǝ aɓea aɓwana ateà na ama, <<Yì ka, sǝm nggǝ sǝni kǝla nda aban hamnǝ cau amur ankúl mala aɓea nzali.>>
19 Pǝlǝa à twal Bulǝs, à yiu nǝi a ɓadǝmbǝ aɓwana-mǝgule, amǝkùrcau mala lě, a ban mana à tunǝki ama, Ariyopagus ka, sǝ à ne wi ama, <<Sǝm nggǝ earce ama sǝm nǝ̀ súrǝ̀ cau mala bǝsa kanigir mana a nakiyi cau amurí ka. 20 Aɓea agir mǝnana sǝm oeo a nacau amúrià ka, sǝm súrǝ̀ia ɗang. Aceì dupa sǝm abǝshe a kir sǝm, sǝ sǝm nggǝ earce ama sǝm nǝ̀ súrǝ̀ ɓalǝia.>>
21 À bang anggo acemǝnana amǝ Atina kat andǝ abǝri mana à nda aɓa mǝnia yì la ka, à kǝ mal pwari malea amur naki acau andǝ oki abǝsa acau.
22 Bulǝs pǝlǝa lo came a ɓadǝmbǝ aɓwana-mǝgule, amǝkùrcau mala là, a Ariyopagus, sǝ bang ama:
Ən sǝni ama, wun, amǝ Atina ka, wu nda ka amǝ peri kǝ̀rkǝ́r aɓalǝ agir kat. 23 Lang mǝ ndaban gya aɓa là ma'wun ngga, ǝn sǝn aban-peri ma'wun pas. Ən sǝn ɓè gyangŋan mana à gilǝ cau kam arǝì ama, <<Mǝnia ka Nda Ace Pagulo Aban Ɓakuli Mana Sǝm Súrǝì Raka.>> Ado ka, mǝno yì Ɓakuli wu kpakiyi atè sǝ wu súrǝì raka, nda mǝnana mǝ nǝ na wun cau amurí ka.
24 Ɓakuli mǝnana pusǝ ɓanza andǝ agir mana aɓalǝi kat ka, nda Mǝtala kùli andǝ nzali, sǝ yì ka, dukiyi a ndà-peri mana à ɓè nǝ bu ɓwapǝndǝa ka ɗàng.17:24 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 8:27; Isha 42:5; Atúró 7:48. 25 Sǝ yì ka, alkiyita kǝgìr a bu ɓwapǝndǝa mǝnana à nǝ̀ pe wi aɓa pakki wi túró ka ɗàng, acemǝnana kǝ yì nda ɓwa mǝnana pākiyi yilǝmu, andǝ lin'ueo, andǝ agirbunda kat aban aɓwana ka. 26 Aɓa ɓwa mwashat sǝ pusǝ aɓwapǝndǝa ɗàngɗáng, amana à lùmsǝ ɓanza kat ka. Kǝ yì na ɓara-ɓara kasǝ tite andǝ masǝlǝata anza malea, andǝ abu-ɓanza mana à nǝ̀ do kam ngga.
27 Ɓakuli pa anggo, ace mǝnana ɓǝ̀ ɓwapǝndǝa alte, nǝ tsǝkɓalǝu ama aɓa harǝkiban aban alte ka à nǝ̀ kumi. Kat andǝ amani ka, Ɓakuli ka nda tù aban koyan atà sǝm ngga. 28 Acemǝnana
<<A ɓālǝi sǝ sǝm do
nǝ yilǝmu,
sǝm nggǝ gya,
sǝ sǝm pa.>>
Kǝla mana aɓea amǝ'nggyal ma'wun bang ngga ama,
<<Sǝm gbal ka,
sǝm nda ka muna
male>> ka.
29 Sǝ acemǝnana sǝm nda ka muna mala Ɓakuli ka, ɓǝ̀ sǝm ngga sǝni ama Ɓakuli ka nda kǝla ɓǝ̀nzál mana à ɓeì nǝ bolo-njengǝlan ko azǝrfa, ko tali, aɓa nggaman nyoulǝ gir ko sǝlǝpe mala ɓwapǝndǝa ka ɗàng. 30 Adó ɗwanyi súrǝ̀ Ɓakuli mana aɓwana pa aɓalǝia ɗiɗyal ka, Ɓakuli tsǝkir acê ɗàng, sǝ a dyan ngga, kǝ bang ama tsǝ̀ngŋǝ̀nà nzongcau, ɓǝà ɓwana kat a koya ban, ɓǝà nying acauɓikea malea, ɓǝà pwanzali a baní. 31 Acemǝnana yì ka, tsǝ̀ngŋǝ̀nà pwari mana nǝ̀ ɓashì ɓanza nǝi aɓa mǝsǝcau, nǝ bu ɓwa mǝnana tsǝì ka. Lǝmdǝna mǝnia yì ɓwa ka aban aɓwana kat, nǝ loasǝo mana loasǝi a ɓembe nǝ yilǝmu ka.
32 Lang à ok Bulǝs nacau mala loapi ɓembe nǝ yilǝmu ka, aɓea aɓwana aɓalǝia nyesǝ cau mǝnana Bulǝs bang ngga cau oalban na. Acilia ka à na ama, <<Sǝm nggǝ earce ama she a ɓekǝ pwari sǝ wu yi bangga sǝm cau ɗǝm amur mǝnia yì gìr ka.>>
33 Anggo sǝ Bulǝs nying ɓalǝia, bwal njar nǝ̀ o, 34 sǝ aɓea aɓwana ka, à o atà Bulǝs, à paɓamuria aban Mǝtalabangŋo. Aɓalǝ amǝnia yì aɓwana à paɓamuria ka, mwashat ka nda aɓalǝ amǝkùrcau, à kǝ tunǝi ama, Diyonisiyos. Ɓè ɓwama nda kam gbal aɓalǝia, lùllǝì ama, Damaris, andǝ aɓea aɓwana.

*17:18 17:18 amǝ Epikiuriya ka, <<à nda ka aɓwana mǝnana à kǝ kpata kanigir mala ɓè ɓwabura mǝnana à tunǝki ama Epikiuru, mǝnana kania aɓwana ama, kum banɓoarnado ka nda gìr mǝgule mǝnana ɓwa nǝ̀ tsǝa a dǝmba aɓa do yilǝmu male ka.>>

17:18 17:18 amǝ Stoyik ka, <<à nda ka amǝ kpata ɓe ɓwabura à tunǝki ama Zeno, mǝnana kania aɓwana ama, ɓǝa kànì bwal ɓamuru, sǝ ɓǝa kǝ kpata gìr mǝnana ɗenyicau malea lǝmdǝia ama nda mǝɓoarne ka.>>

17:24 17:24 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 8:27; Isha 42:5; Atúró 7:48.