4
Musa ɓakɓabum amǝ Isǝrayila ɓǝà okî Ɓakuli
Musa bang ama:
1 Wun amǝ Isǝrayila, wu kwakikir wun arǝ amǝnia yì anê andǝ akasǝcau mana mǝ ndo mǝ nǝ kània wun ngga. Wu kpatea ace mǝnana ɓǝ̀ wu dum nǝyilǝmu, sǝ ɓǝ̀ wu kutio wu kya ak nzali mǝnana Yahweh, yì Ɓakuli mala aká wun, kǝ pà wun ɓǝ̀ duk ma'wun ngga. 2 Wu kǝa tsǝk kǝgìr amur gìr mǝnana ǝn tsǝka wun nzongcau arǝì ka ɗàng, sǝ wu kǝa amsǝ kǝgìr aɓalǝi ɗàng. Wun ngga wu kpata anzongcau mala Yahweh Ɓakuli ma'wun, amǝnia ǝn nggǝ bangga wun cau malea ka.
3 Wun ngga, mǝsǝ wun, sǝnǝna gìr mǝnana Yahweh pè a Ba'al-Piyor,*4:3 Sǝni aɓa: Ɓal 25:1-9. mana Yahweh Ɓakuli ma'wun twalta aɓwana kat aɓalǝ wun mǝnana à peri aban Ba'al, yì ɓakuli mala Piyor ka. 4 Sǝama wun mǝnana kat wu dumnǝ mǝsǝcau aban Yahweh Ɓakuli ma'wun ngga, wu ndakam più nǝyilǝmu ba yalung. 5 Wu sǝni, ǝn kanina wun anê andǝ akasǝcau kǝla mana Yahweh tsǝkam nzongcau ama ɓǝ̀n pê, ace mǝnana ɓǝ̀ wu kpatea aɓa nzali mǝnana wun ndo wun nǝ̀ kútí kam ace e ɓǝ̀ duk ma'wun ngga. 6 Wu tsǝkir wun wu kpatea acemǝnana pě ma'wun anggo ka nǝ̀ lǝmdǝ kwaro andǝ bwaltagir ma'wun aban aɓwapǝndǝa mǝnana à kàrì wun ngga. Yià ka à nǝ̀ ok cau mala amǝnia yì anê ka, sǝ à nǝ̀ bang ama:
Mǝsǝcau mǝnia yì nzali mǝgule ka, nzali mala amǝ'kwaro andǝ amǝ'bwaltagir na.
7 Yàle ya ɓè nzali mǝgule kàm mǝnana ndanǝ ɓekǝ ɓakuli abani tù kǝla Yahweh Ɓakuli ma'sǝm, mana nda aban sǝm tù koya pwari lang sǝm ɓua a baní ka? 8 Sǝ ya ɓè nzali mǝgule kàm mǝnana ndanǝ anê andǝ akasǝcau amǝɓoarne ulang mala anggurcau mǝnia kat ǝn nggǝ nongsǝa wunia a ɓadǝm wun yalung ngga?
Kasǝɓalǝu arǝ kùrcau mana à kùrì a Horep ka
(Puro 20:18-21)
9 Sǝama wu tsǝkir wun arǝ ɓamurǝ wun, sǝ wu yál ɓamurǝ wun pepè, ace mǝnana ɓalǝ wun ɓǝ̀ kǝa lórǝ́ agir mǝnana amǝsǝ wun sǝnǝnia, gandǝa wun nǝ̀ būrǝcea aɓa do-yilǝmu ma'wun kat ka ɗàng. Wu kǝ bang cau malea aban amuna ma'wun andǝ amǝ'kà wun. 10 A pwari mǝno wu cam a ɓadǝm Yahweh Ɓakuli ma'wun a Horep ka, Yahweh banggam ama, <<Ramba aɓwe abanam, ace mǝnana ɓǝn tsǝia ɓǝà ok acau mem, ace mǝnana ɓǝà kàni ɓanggam aɓalǝ anonggio mala do-yilǝmu malea kat aɓa nzali man, sǝ ɗǝm ngga ɓǝà kànî amuna malea anggo.>>
11 Sǝ wu sung tù wu yi came a kusǝ nkono, sǝ nkono kǝ earki nǝ bǝsa aban ká kùli. Pǝrɓang mǝpǝndǝe andǝ pǝndǝa mǝcikcikì yi zuppi amur nkono. 12 Pǝlǝa Yahweh bangcau nǝ wun nǝ ɓá bǝsa. Wu ok gì acau, sǝama wu sǝn pǎ male ɗàng. 13 Sǝ Yahweh hamba wun kùrcau male sǝ bangga wun ama ɓǝ̀ wu kpata Anzongcau Lum mǝnana lǝmdǝa wun ngga. Yahweh gilǝ amǝnia yì Anzongcau ka amur akpamgbǝlang tali ɓari. 14 A bàkú mǝno ka Yahweh banggam ama mǝ kania wun anê andǝ akasǝcau mǝnana wun nǝ̀ kpatea aɓa nzali mana ado wun nǝ̀ yàllî Nggeasala Jodan wun nǝ̀ nggá e ɓǝ̀ duk ma'wun ngga.
À pǝrban arǝ peri atà ankul
Musa banggi amǝ Isǝrayila ama:
15 A pwari mǝno Yahweh bangcau nǝ wun nǝ ɓá bǝsa a Horep ka, wu sǝn pǎ male ɗàng. Acemani ka, wu yál rǝ wun pepè, 16 wu tsǝkir wun cè wu pàk cauɓikea mala shàrî ɓamurǝ wun ɓekǝ ɓǝ̀nzál mǝnana pùr ɓekǝ gìr, ko ɓwapǝndǝa ɓwabura ko ɓwama, 17 ko koya ulang girkusǝu mǝnana kǝ gya a nzali, ko nyal mǝnana kǝ yal a kùli, 18 ko ɓekǝ giryilǝmu mǝnana kǝ ging nǝ múrbumi a nzali, ko ɓekǝ nji mǝnana a tàmùr ka ɗàng. 19 Lang wu loasǝ mǝsǝ wun a kùli sǝ wu sǝn pwari, andǝ zongŋo, andǝ anlero, andǝ acili agir mǝnana a kùli ka, cè ɓekǝ gìr swarki wun ama wun nǝ̀ ɓunno a nzali aɓa peri abania, ko wun nǝ̀ kpata acau malea ɗàng. Yahweh tsǝia akanó ace aɓwana kat a koya ban a ɓanza. 20 Sǝ wun ngga, Yahweh twalna wun sǝ pusǝna wun wu purni ɓá nzali Masar, mǝno yì ndà-bǝsa mala panzǝ bolo-candǝa ka,†4:20 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 8:51; Ir 11:4. ace mǝnana ɓǝ̀ wu duk aɓwana mala liɓala male, kǝla mǝnana wu pàk yalung ngga.
21 Bum Yahweh lúllô arǝàm atàcau ma'wun. Nda bangcau nǝ kángìr ama pà mǝ nǝ yàllî Nggeasala Jodan ɗàng, sǝ pà mǝ nǝ kúti aɓa nzali mǝɓoarne mǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun kǝ pà wun ɓǝ̀ duk girkuma ma'wun ngga ɗàng. 22 Acemani ka, mǝ nǝ wù akaní aɓa nzali mǝnia; pà mǝ nǝ yàllî Nggeasala Jodan ɗàng; sǝ wun ngga, wun ndo wun nǝ̀ yàllî Nggeasala Jodan, wun nǝ̀ nggá ak nzali mǝɓoarne mǝno ɓǝ̀ duk ma'wun. 23 Wu tsǝkir wun cè ɓalǝ wun lórǝ́ kùrcau mala Yahweh Ɓakuli ma'wun mǝnana kùr nǝ wun ngga ɗàng. Sǝ wu kǝa shàrî ɓamur rǝ wun ɓekǝ ɓǝ̀nzál mala ɓè ɓakuli, mǝnana ndanǝ purban mala ɓekǝ gìr, koɓǝ̀ mǝye nani le ka ɗàng, acemǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun pǝrna wun arǝ pak gìr kǝla mǝno. 24 Mǝnia ka nda acemǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun ngga bǝsa mǝtwalta gìr na,‡4:24 Sǝni aɓa: Pur 24:17; Nggur 9:3; Isha 29:6; Ib 12:29. sǝ yì ka Ɓakuli mǝ'nɓali na.§4:24 Sǝni aɓa: Pur 20:5; 34:14; Nggur 5:9; 6:15; Jes 24:19.
25 Anzǝm mana wu ɓǝlkina amuna andǝ amǝ'kau, sǝ ban wun sauna nǝ do aɓa nzali Kan'ana ka, ɓǝ̀ wu kiɗiki ɓamur rǝ wun nǝ kutia pàk ɓekǝ ɓǝ̀nzál mala ɓè ɓakuli mana pùr koya ulang gìr nani le ka, sǝ wu pàk gìr mǝnana mǝɓike na aban Yahweh Ɓakuli ma'wun, mǝnana nǝ̀ loasǝ bumlulla male ka, 26 mǝ ndya ǝn nggǝ tunǝ kùli andǝ nzali ɓǝà duk amǝ'nakún arǝ wun yalung ama, mǝsǝcau wun nǝ̀ kìɗìkì akaurǝa, tà wun nǝ̀ twalî ɓá nzali mǝno wun ndo wun nǝ̀ yàlî Nggeasala Jodan wun nǝ̀ ká é ɓǝ̀ duk ma'wun ngga. Do ma'wun pà nǝ̀ sau a banì ɗàng, tà wun nǝ̀ twal kàng. 27 Yahweh nǝ̀ mesǝki wun aɓalǝ anzali mala aɓwapǝndǝa, sǝ làkkì ma'wun nǝ̀ ueo kpokyak aɓalǝ anzali mǝnana Yahweh nǝ̀ pǝr wun, wun nǝ̀ u kam ngga. 28 Akano ka wun nǝ̀ duk amǝ kpata aɓakuli mǝnana aɓwana pea nǝ abuia, nǝ nggun andǝ tali ka, ankúl mǝnana à kǝ sǝnban ɗang, à kǝ okban ɗang, à kǝ lili ɗang, sǝ à kǝ ok rǝmban raka. 29 Sǝama ɓǝ̀ wu alta Yahweh Ɓakuli ma'wun a ban mǝno ka, wun nǝ̀ kumi, ɓǝ̀ wu alte nǝ ɓabum wun kat sǝ nǝ yilǝmi wun kat ka.*4:29 Sǝni gbal aɓa: Ir 29:13. 30 Lang wu kutina aɓata parban mala tanni a masǝlǝata apwari,†4:30 a masǝlǝata apwari ko <<nǝnzǝ́mò>> sǝ amǝnia yì agir kat à yina múr wun ngga, wun nǝ̀ nyare aban Yahweh Ɓakuli ma'wun sǝ wun nǝ̀ kwakikir wun arǝ gi. 31 Mǝnia ka nda acemǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun ngga Ɓakuli mǝ'sǝn mǝsǝswatǝr na.‡4:31 Sǝni aɓa: Pur 34:6. Pà nǝ̀ vwakibuì arǝ wun ɗàng, sǝ pà nǝ̀ kiɗiki wun, ko ɓālǝi nǝ̀ lórǝ́ kùrcau mǝnana pè nǝ kángìr aban aká wun ngga ɗàng.
32 Wu ɗiban amur anza mana ɓara-ɓara, tite a pwari mǝnana Ɓakuli pusǝ ɓwapǝndǝa a ɓanza ka, sǝ wu ɗiban tite a ɓè nzong kuli aban ká ɓè nzong kuli: Ɓekǝ gìr kàm gulo bwalta mǝnia kumban ngga le, ko kǝɓwa ongŋǝna cè ɓekǝ gìr kǝla manì le? 33 Kǝ ɓè nzali mala aɓwapǝndǝa ok gì Ɓakuli a kǝ fara aban banggia wia cau nǝ ɓá bǝsa, kǝla mǝnana wun ngga wu o, sǝ wu ndakam più nǝyilǝmu ka le? 34 Ko ɓǝ̀ mǝno na raka, ɓekǝ ɓakuli mwami a kǝ fara ama nǝ̀ ká sǝ nǝ̀ ak aɓwapǝndǝa mala ɓè nzali nǝ̀ pusǝia ɓǝà purî ɓá ɓè nzali, nǝ̀ nyesǝia ɓǝà duk amale, kǝla mǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun pakka wun a Masar ka le? Nǝ nggearǝ mǝsǝ wun sǝ wu sǝni pàktúró nǝ kaɓa rǝcandǝa male andǝ mazo mala nggwarbui; sulǝ ɓashi male andǝ lwa, sǝ pàkki agir-lǝmdǝa, agir-gyambǝliban andǝ agir kàrmúrû mǝgulke. 35 À lǝmdǝa wun amǝnia yì agir ka ace mǝnana ɓǝ̀ wu sǝlǝa ama Yahweh ka nda Ɓakuli. Kǝ ɓè pà kàm ɗàng she kǝ yi. 36 Eara wun ɓǝ̀ wu ok gì nǝ kuli ace mǝnana nǝ̀ kwarkir wun ngga; sǝ akani a nzali ka eara wun wu sǝn bǝsa male mǝgule, sǝ wu ok acau male nǝ ɓá bǝsa mǝno. 37 Ace earcearǝu mǝnana ndanǝi arǝ aká wun ngga, tàr wun, wun amǝ'keà mǝnana à ɓǝl wun anzǝmia ka. Yì nǝ nggearǝì ka pàktúró nǝ rǝcandǝa male mǝgule sǝ pusǝ wun ɓǝ̀ wu purî ɓá nzali Masar. 38 Aɓa ká ma'wun ngga, loasǝtà aɓwapǝndǝa aɓalǝ anzali mǝnana à kútì wun nǝ gulo andǝ rǝcandǝa ka, ace mǝnana nǝ̀ yinǝ wun ɓǝ̀ wu yi kúti aɓa nzali malea sǝ nǝ̀ pà wuni ɓǝ̀ duk ma'wun, kǝla mǝno yalung nzalinì dumǝna ma'wun ngga. 39 Acemani ka, wu sǝlǝ yalung, sǝ wu tsǝì a ɓabum wun ama Yahweh ka, nda Ɓakuli a kùli sǝ a nzali. Ɓè kǝ ɓakuli pa kàm ɗàng. 40 Wu kpata anggurcau andǝ anzongcau male, mǝnana ǝn nggǝ pà wun yalung ngga, ace mǝnana wun wunǝ amuna ma'wun andǝ amǝ'kà wun ngga, agir ɓǝà upa wun a kǝkarì aɓa lidǝmba. Sǝ ɗǝm ngga ace mǝnana ɓǝ̀ wu lidǝmba nǝ do a nzali mǝnana Yahweh Ɓakuli ma'wun kǝ pà wun, málá male pà kàm raka.
Anggea-là mala kum-àwá
41 Pǝlǝa Musa tàr anggea-là tàrú, ɗàng a njartakuli mala Nggeasala Jodan, 42 ace mǝnana ɓǝ̀ ɓwa wal-lú ɓi mǝmurkala sǝ pà kpakpak ɗàng, sǝ ɓekǝ ɓinǝmǝsǝu pa kàm a nrea ɗiɗyal raka, ɓwe nǝ̀ gandǝ ɓangŋa nǝ̀ kùtí aɓa mwashat atà amǝnia yì anggea-là ka, sǝ nǝ̀ amsǝ yilǝmi. 43 Anggea-lê ka à nda ka Beza, a ɓawan-mgbangban a ɓabondo, ace aɓwana a tàu mala Ruben; Ramot a nzali Gilǝyat ace aɓwana a tàu mala Gad; sǝ Golan aɓa nzali Bashan ace aɓwana a tàu mala Manasa.
Isǝrayila a Bet-Piyor
44 Mǝnia ka nda nggurcau mǝnana Musa pè amǝ Isǝrayila ka. 45 Musa hambî amǝ Isǝrayila amǝnia yì anzongcau, andǝ anê andǝ akwarkiru, lang à purni ɓá nzali Masar, 46 sǝ à yina a nkaring a ɓangŋaban mala Nggeasala Jodan, ban mǝnana à kǝ sǝn ɓamǝsǝarǝia andǝ Bet-Piyor ka. Nzali mǝnia ɗiɗyal ka mala Sihon murǝm mala amǝ'Amor mǝnana do a Heshbon ngga nda. Sǝama Musa andǝ amǝ Isǝrayila gandǝi a lwa lang à purî nzali Masar ka. 47 À ak nzali mǝnia ka arǝì andǝ nzali mala Og, murǝm mala Bashan. Amǝnia yì amurǝma ɓari mala amǝ'Amor ka, à yálmúr aɓwana a nzali mana a nkaring Nggeasala Jodan a takuli ka. 48 Amǝ Isǝrayila ak nzali arǝia, tite a Aruwa mǝnana nda a nkanggari ɓangŋaban Arnon ngga aban ká a Nkono Siriyon (mana à tunǝi gbal ama Hamon ngga), 49 andǝ Araba kat, mǝnana nong a bù takuli mala Nggeasala Jodan aban ká a kún Nggeamùr mala yì Araba, a kusǝ abum Nkono Pisga ka.
*4:3 4:3 Sǝni aɓa: Ɓal 25:1-9.
†4:20 4:20 Ɓalli gbal aɓa: 1Amur 8:51; Ir 11:4.
‡4:24 4:24 Sǝni aɓa: Pur 24:17; Nggur 9:3; Isha 29:6; Ib 12:29.
§4:24 4:24 Sǝni aɓa: Pur 20:5; 34:14; Nggur 5:9; 6:15; Jes 24:19.
*4:29 4:29 Sǝni gbal aɓa: Ir 29:13.
†4:30 4:30 a masǝlǝata apwari ko <<nǝnzǝ́mò>>
‡4:31 4:31 Sǝni aɓa: Pur 34:6.