12
Yàlîmurû
Mǝnana amǝ Isǝrayila na aɓa nzali Masar più ka, Yahweh pè Musa andǝ Haruna amǝnia yì akwarkiru ka, ama: <<Zongŋo mǝnia aban wun ngga nda nǝ̀ duk zongŋo mǝdǝmbe mala pǝlǝa ka. Banggi ɓinala amǝ Isǝrayila kat, ama, <A lumia nongŋo mala zongŋo mǝnia ka, dumǝna púp koya mǝtala-ɓala ka nǝ̀ twal muna-nzur ko muna-mbul ace amǝ'ɓala male, mwashat ace koya ɓala. Sǝ ɓǝ̀ ɓala ka kyapî muna-nzur ko muna-mbul mwashat ka, yì andǝ ɓi mǝ'murkala ka ɓǝà twal mana nǝ̀ karǝ amǝ'ɓala malea ka; ɓǝà gauwi aɓa kpata làkkì mala aɓwana mǝnana à nǝ̀ lì ka. Muna-nzur ko muna-mbul mǝnana wun nǝ̀ twal ka, ɓǝ̀ pàk jamne mǝnana mbule mwashat ka, mǝnana kǝ npenye pà arǝì raka.*12:5 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 22:19-21; Nggur 17:1; Mal 1:8,14; Ib 9:14. Koya ɓala ka à nǝ̀ ɗenyinǝ muna-mbul ko muna-nzur mǝnana à twal ka. Nǝ́ pwarikpǝra mala lum-nong-inea pwari mala zongŋo mǝnia ka, koya ɓala mala ɓinala amǝ Isǝrayila kat ka, à nǝ̀ pwanmyal agirkusǝu mǝno. À nǝ̀ ɗārǝ́ nkilia sǝ à nǝ̀ hasǝkia arǝ anggun-kunaɓala, arǝ ankanggari andǝ murkuli mala kunɓala mana à nǝ̀ shak anyam agirkusǝu mǝno kam ngga. Nǝ mǝno yì bù dù ka, à nǝ̀ twan nyame amur bǝsa, sǝ à nǝ̀ shè nǝ mbúgir mǝ'lùlle andǝ bǝredi mana à tsǝki wi yis raka. Wu kǝa shak nyame andapwale ko mǝnana à lambi nǝ mùr ka ɗàng. Nyame ka wu twani nǝ twano kat sǝ wu shè. Wu twani andǝa ɓamúrí, andǝ akusǝi, andǝ alungŋè. 10 Wu kǝa nying kǝ cili nyame ɓǝ̀ bankwari ɗàng. Ɓǝ̀ cili ue ka wu pisǝì. 11 Lang wun nǝ̀ shak nyame ka, wun nǝ̀ gilǝ rǝ wun ace lo bǝri, nǝ ankura a kusǝ wun, andǝ agara ma'wun a bù wun. Wu lì girline akaurǝa, acemǝnana mǝnia ka Lamsan Yàlîmurû na ace gusǝlǝ lullǝam, Mim Yahweh.
12 << <Aɓa kǝ bù dù mǝno ka, mǝ nǝ gya aɓa nzali Masar, mǝ nǝ wal-lú ka amuna-dǝmba mala ɓwapǝndǝa andǝ agirkusǝu aɓa nzali Masar. Sǝ mǝ nǝ yinǝ aɓashi mem amur aɓakuli mǝnana amǝ Masar kǝ peri a bania ka. Mǝ nda Yahweh. 13 Nkila mǝnana arǝ anggun-kunaɓala ma'wun ngga nǝ̀ duk gìr'lǝmdǝa mǝnana tàr ɓala mana wu duk kam ngga. Sǝ ɓǝ̀ ǝn sǝn nkila ka, mǝ nǝ yàllî mur wun, pa mǝ nǝ pàkka wun mǝɓane ɗàng. Mǝnia yì gìr wal-lú ka pà nǝ̀ je wun ɗàng, yi mana mǝ nda rǝ wal nzali Masar nǝ gìr'mur'mwana ka.
14 << <Mǝnia yì pwari ka nǝ̀ dupa wun pwari mala kasǝɓalǝu aban wun arǝ gir mǝnana Yahweh pàk ka, sǝ wun nǝ̀ nggǝ ɗenyi nǝi kǝla lamsan a baní. Dumǝna nggurcau tàtǝ́k, ama arǝ anza ma'wun kat ka, wun nǝ̀ nggǝ pagulo arǝ pwari mǝnia ka nǝ pak lamsan male.
15 << <Wun nǝ̀ twal anongŋo tongno-nong-ɓari wun nǝ̀ nggǝ lì bǝredi mǝnana à pè nǝ muku yis arǝì raka. A pwari mǝdǝmbe mala Lamsan Pakkiɗire ka, wun nǝ̀ pusǝ yis kat arǝ aɓala ma'wun. Aɓalǝ anonggio tongno-nong-ɓari mǝno ka, ɓǝ̀ kǝ ɓwa lì bǝredi mǝnana à pè nǝ muku yis ka, à pà nǝ̀ ɓal ɓwe aɓalǝ aɓwana mem Isǝrayila ɗǝm ɗàng.12:15 Ɓalli gbal aɓa: Tite 17:14; Ɓal 9:13. 16 A pwari mǝdǝmbe andǝ tongno-nong-ɓarià pwari ka, wun nǝ̀ yia ramba a banɓwáná ace peri abanam, Mim Yahweh. Aɓalǝ apwari mǝno ɓari ka, pà wun nǝ̀ pàk kǝ túró ɗàng, she kǝ túró lam girlina mana wun nǝ̀ lì ka.
17 << <Wu pàk Lamsan mala Bǝredi mǝnana Yis pa arǝì raka, koya pǝlǝa, ace ɗenyinǝ pwari mǝnia ǝn pusǝ atau ma'wun wu purî ɓá nzali Masar nǝi ka. Acemani ka, wun nǝ̀ pagulo arǝ pwari mǝnia, arǝ anza ma'wun kat, kǝla nggurcau tàtǝ́k. 18 Aɓa zongŋo mǝdǝmbe ka wun nǝ̀ lì bǝredi mǝnana yis pà arǝì raka, tite a pwarikpǝra mala lum-nong-inea pwari aban ká pwarikpǝra mala lumi-ɓari-nong-mwashatia pwari. 19 Aɓalǝ anonggio mǝno tongno-nong-ɓari ka, ɓǝà kǝà kum yis ko ɓè kǝgìr kǝla yis arǝ aɓala ma'wun ɗàng ko bǝti. Sǝ ɓwa mǝnana kat lì ɓè kǝgìr nǝ yis aɓalǝi ka, à nǝ̀ kasǝì, ɓǝ̀ ɗwanyi pa aɓa ɓinado mala aɓwana mala Isǝrayila, ko ɓǝ̀ ɓwe ka à ɓǝlì ɓwa Isǝrayila na, ko yì ka ɓwa-kúnɗàngna na ka. 20 Aɓalǝ anonggio mǝno tongno-nong-ɓari ka, pà wun nǝ̀ lì kǝgìr nǝ yis arǝì ɗàng. A rǝ aban mǝnana kat wu duk kam ngga, bǝredi mǝnana yis pà arǝì raka nda wun nǝ̀ lì ka.> >>
21 Musa pǝlǝa tunǝ aɓwana-mǝgule mala amǝ Isǝrayila kat sǝ banggia wia ama, <<Koyan atà wun ngga ɓǝ̀ kyane ɓǝ̀ kya tàr muna-nzur ko muna-mbul ace amǝɓala male, sǝ ɓǝ̀ pwan-myali kǝla muna-nzur mala Yàlîmurû. 22 Wu ak nkile aɓa tasau. Wu twal esǝe-kùtùrù, wu oasǝ kúni aɓa nkile sǝ wu hasǝki arǝ anggun-kunaɓala, arǝ ankanggari andǝ murkuli mala kunɓala ma'wun. Anzǝm mǝno ka, koyan ngga ɓǝ̀ do a ɓala ɓǝ̀ kǝa pùro a nza ɗàng, she ɓǝ̀ ban kwarna ka. 23 Nǝ́ du mǝno ka, Yahweh nǝ̀ ya kúti aɓa Masar, sǝ nǝ̀ wal-lú amǝ'Masar. Lang Yahweh sǝn nkila mǝnana wu hasǝi arǝ ankanggari andǝ murkuli mala anggun-kunaɓala ka, nǝ̀ yàlî mur ɓala mǝno. Pà nǝ̀ earî Mǝturonjar mala Lú ɓǝ̀ kùtí arǝ aɓala ma'wun ɓǝ̀ wal-lú wun ɗàng.
24 <<Amǝnia yì akwarkiru ka, wun wunǝ amuna ma'wun, wun nǝ̀ kpatea bà. 25 Lang wu kutina a nzali mǝnana Yahweh pa wun cau ace ama nǝ̀ pà wun ngga, wun nǝ̀ lidǝmba nǝ pak mǝnia yì nàtà ka, ɓǝ̀ duk pakkiɗire mala Yàlîmurû koya pǝlǝa. 26 Lang amuna ma'wun ɗì wun ama, <Mana nda ɓá mǝnia yì nàtà ka?> 27 Wun nǝ̀ earia wia ama, <Mǝnia nda pà gir'nkila mala Yàlîmurû aban Yahweh, acemǝnana Yahweh yàlî múr aɓala mala amǝ Isǝrayila a Masar, lang wal-lú amuna-dǝmba mala amǝ Masar ka, sǝama sǝm ngga je sǝm arǝ aɓala ma'sǝm ɗàng.> >>
Lang Musa malna nacau ka, amǝ Isǝrayila kat ɓunno amur ankūnǝia a nzali, à peri aban Yahweh.
Amuna-dǝmba mala amǝ Masar wú
28 Sǝ amǝ Isǝrayila wario à kya pak kǝla mǝnana Yahweh tsǝk Musa andǝ Haruna banggia wia ama ɓǝà pàk ka. 29 Nǝ ɓadu gum, Yahweh twalta amuna-dǝmba mala nzali Masar kàng. Twal a ban muna-dǝmba mala Firona Murǝm, mǝnana nda nǝ̀ aki tárrí buno-murǝm ngga, kya bwal ban muna-dǝmba mala koya pursǝna mǝnana nda a ndàkurban ngga, andǝ amuna-dǝmba mala agirkusǝu kat ka, à wal-luia. 30 A mǝno yì dù ka, Firona Murǝm andǝ amǝtúró male, andǝ acilia amǝ Masar ka, mǝsǝia sak kat. Kara ɓua mǝcandǝe twal ɓá Masar kat, acemǝnana kǝ ɓala pà kàm mǝnana ɓwa wù kàm raka ɗàng.
31 A kǝ mǝno yì bu dù ka, Firona Murǝm túrban atà Musa andǝ Haruna ɓǝà yiu, sǝ nea wia ama, <<Wu lo! Wu purî ɓalǝ aɓwana mem, wun wunǝ amǝ Isǝrayila! Wu kyane, wu kya peri aban Yahweh kǝla mǝnana wu bang ngga! 32 Wu twal anzur, andǝ ambul-pǝndǝa, andǝ andá ma'wun, kǝla mǝnana wu na ka, wu kyane! Sǝ wu tsǝkam bù gbal!>>
33 Amǝ Masar camarǝ pîtà amǝ Isǝrayila ama ɓǝà fà rǝia ɓǝà nying nzali malea. À banggia wia ama, <<Ɓǝ̀ wu u raka, sǝm ndo sǝm nǝ̀ wuki kat.>> 34 Nda amǝ Isǝrayila pwan atasau malea mǝnana à kǝ karki dyar bǝredi aɓalǝia ka, andǝ dyar bǝredi mǝnana à malaká tsǝki wi yis raka, à kària aɓalǝ alagir sǝ à gyarkia arǝ ankpamtaria. 35 Yià amǝ Isǝrayila ka à angŋa dǝmba à pàngŋǝ̀nà gìr mǝnana Musa banggia wia ama ɓǝà pàk ka. À warina aban aɓia mǝ'murkala mǝnana amǝ Masar na ka, sǝ à zǝmǝnia wia agir-nggūrǝu andǝ agir bolo-njengǝlan andǝ azǝrfa. 36 Yahweh tsǝa amǝ Isǝrayila kum earmúrú aban amǝ Masar sǝ à pea wia agir mǝnana kat à zǝm ngga. Anggo sǝ amǝ Isǝrayila pwan gǝna mala amǝ Masar.
Amǝ Isǝrayila nying Masar
37 Amǝ Isǝrayila lo gya a nggea-là Rameses aban ká nggea-là Sukkot nǝ kusǝia. Làkkì malea ka aburana á-gbǝman-tongno-nong-mwashat na [600,000], sǝ amamǝna andǝ amuna ka à ɓallia ɗàng. 38 Nggea ɓwabundǝa mǝ'làkke mala akún ɗàngɗáng, andǝ anzur, andǝ ambul-pǝndǝa, andǝ andá, o ateà gbal. 39 Amǝ Isǝrayila lurǝ agbatali dyar bǝredi mǝnana yis pà arǝì raka, mǝnana à pùr nǝi a buia a Masar ka. À lurǝ bǝredi anggo yis pà rǝì ɗàng acemǝnana nǝ mire sǝ à loasǝtea à puro à nying Masar, à kum dǝmbu mala pàk kǝ girlina ɗang she kǝ dyar bǝredi mǝno yis pà arǝì raka.
40 Làkkì mala apǝlǝa mǝnana amǝ Isǝrayila pǎ aɓa nzali Masar ka, apǝlǝa gbǝman-ine nǝ lumi-tàrú na [430]. 41 Akǝ̀ dù mǝnana apǝlǝa gbǝman-ine nǝ lumi-tàrú mala do malea a Masar lùmsǝ nǝi ka, atau mala aɓwana mala Yahweh kat nying Masar. 42 Aɓa dù mǝno ka, Yahweh tsǝk mǝsǝi amur aɓwana male ace pusǝia ɓǝà purî nzali Masar. Acemani ka, mǝnia yì dù ka, nǝ̀ duk dù mana amǝ Isǝrayila kat nǝ̀ do andǝ amǝsǝia ka, ace gusǝlǝ Yahweh, sǝ à nǝ̀ ɗenyi nǝi koya pǝlǝa arǝ anza malea kat ka.
Anzongcau ace Lamsan Yàlîmurû
43 Yahweh pè Musa andǝ Haruna amǝnia yì anzongcau ace lamsan mala Yàlîmurû ka, ama:
Kǝ amǝ Isǝrayila nǝmurǝia, nda à nǝ̀ lì girlina Yàlîmurû ka. Ɓwa-kúnɗàngna pa nǝ̀ lì ɗàng.
44 Aguro ma'wun mǝnana wu kúria nǝ boalo ka, à nǝ̀ gandǝ li ɓǝà kasǝnia wia ɓatea ka.
45 Ɓwa mǝnana bǝri na, ko à twali a túró sǝ yiua do bǝti aɓalǝ wun ngga pà nǝ̀ lì ɗàng.
46 Girlina Yàlîmurû ka à nǝ̀ lì kat a ɓala mǝnana à lambi kàm ngga; pà wun nǝ̀ twal kǝ bare nyame wun nǝ̀ kánǝí a nza ɗàng.
Pà wun nǝ̀ ɓun kǝ mú mala muna-nzur ko muna-mbul mǝnana à pwan-myali ace girlina Yàlîmurû ka ɗàng.12:46 Ɓalli gbal aɓa: Ɓal 9:12; Yoh 19:36. 47 Isǝrayila kat a ɓinalea ka dumǝna púp à nǝ̀ pàk lamsan mala Yàlîmurû.
48 Ɓǝ̀ ɓwa ka ɓwa Isǝrayila na ɗang, sǝ ndanǝ do aɓalǝ wun, sǝ kǝ earce ama nǝ̀ pàk lamsan mala Yàlîmurû atà wun ace gusǝlǝ Yahweh ka, dumǝna púp koya ɓwabura andǝ muna-ɓwabura a ɓala male ka, à nǝ̀ kasǝia wia ɓatea; sǝ ɓǝ̀ yiu ɓǝ̀ gbàshì ban aɓwana ace pàk lamsan mala Yàlîmurû; yì ka, à nǝ̀ twali ama ɓwa mala nzali Isǝrayila na a ɓǝlban. Sǝama ɓwabura mǝnana à kasǝî wi ɓate raka, à pà nǝ̀ eari wi ɓǝ̀ lì girlina Yàlîmurû ɗang.
49 Amǝnia yì anzongcau ka à nda ace aɓwana kat, koɓǝ̀ ɓwa ka à ɓǝli ɓwa Isǝrayila na, ko ɓwa-kúnɗàngna na yiu sǝ yi do aɓalǝ wun ngga.
50 Nda amǝ Isǝrayila kat ka, à okiru, à kpata gìr mǝnana Yahweh tsǝkia Musa andǝ Haruna ama ɓǝà pak ka. 51 Àkǝ̀ pwari mǝno ka, Yahweh pusǝ amǝ Isǝrayila à nying nzali Masar, koya tàu ka a nggǝsan malea a nzǝmarǝia.

*12:5 12:5 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 22:19-21; Nggur 17:1; Mal 1:8,14; Ib 9:14.

12:15 12:15 Ɓalli gbal aɓa: Tite 17:14; Ɓal 9:13.

12:46 12:46 Ɓalli gbal aɓa: Ɓal 9:12; Yoh 19:36.