TITE
MƏNCAU
Lullǝu mǝnia ama Tite ka ɓālǝi nda <<tita gìr.>> Mǝnia yì malǝmce mala Tite ka kǝ bangcau amur pusǝ ɓanza, puro mala ɓwapǝndǝa, kutio mala cauɓikea andǝ tanni mana a ɓanza ka, andǝ njar mǝnana Ɓakuli kǝ pangnǝ aɓwapǝndǝa ka. Malǝmce mala Tite ka à nǝ̀ gandǝ gauwi arǝ abanì ɓari: (1) Kùré 1-11; Pusǝ ɓanza andǝ cau amur do mala share-nza mala ɓwapǝndǝa a nggea dǝmbe. Aɓa mǝnia ka à bang cau mala Adamu andǝ Hawawu, Kayinu andǝ Habila, Nuhu andǝ Mùr-gùla, sǝ nggea-là ndà-kulí mǝ'dāhre mala Babila. (2) Kùré 12-50; Cau ɓara-ɓara mala akáu mala amǝ Isǝrayila a nggea dǝmbe. Kau malea mǝdǝmbe ka nda Ibǝrayim, mǝnana à súrǝì pepè ace pàɓamuru andǝ okiru male aban Ɓakuli ka. Acau mǝnana à yi kpata mǝno ka, à nda ka acau-doyilǝmu mala muni Ishaku, andǝ mala mǝ'kè Yakupu (mǝnana à tunǝki ama Isǝrayila) ka, andǝ mala amuna-burana lum-nong-ɓari mala Yakupu, mǝnana à yi duk atárrú mala atau lum-nong-ɓari mala amǝ Isǝrayila ka. À twal nggeamurǝm cau amur mwashat atà amuna-burana male, Yisǝfu, andǝ agir mǝnana à yi kumban sǝ Yakupu andǝ amuna-burana male andǝ amǝ'ɓala malea yiu ace do a nzali Masar ka. Kat andǝ amani ama malǝmce mǝnia ka kǝ bang kǝɓicau amur aɓwana ka, gìr mǝnana Ɓakuli pê ka, nda cau mǝgule andǝ mǝdǝmbe kat. Cenî tite nǝ cau pu'nzǝm ama Ɓakuli na pusǝ ɓanza ka, sǝ masǝlǝi nǝ pacau ama Ɓakuli nǝ̀ lidǝmba nǝ lǝmdǝ ɗenyinǝban male ace aɓwana male. Aɓa malǝmce mǝnia kat ka, mūgula ɓwa ka nda Ɓakuli, mǝnana kǝ pak ɓashi sǝ kwarkir aɓwana mana à kǝ pak mǝɓane ka, kǝ gingnǝ aɓwana male sǝ kǝ bwalia wia kàm, kǝ tsǝia a njar aɓa do ɓanza malea, twal a tite aban ká masǝlǝate. Mǝnia yì malǝmce share-ɓanza ka à gìlǝì ace kum caugilǝa amur paɓamuru mala aɓwana, ace mǝnana ɓǝà tsǝì tàtǝ́k ace pà sǝlǝe amur agirkumban mǝnana à kutina ka, andǝ kwakita tǝr gir mǝnana à nǝ̀ earnǝi ama mǝsǝcau na, sǝ anggo ka ɓǝ̀ tsǝk mǝno yì paɓamuru aban Ɓakuli ka ɓǝ̀ dum nǝyilǝmu.
Agir mǝnana a ɓalǝi ka
Pusǝ ɓanza andǝ ɓwapǝndǝa 1:1--2:25
Kutio mala cauɓikea andǝ tanni 3:1-24
Twal aban Adamu a ban ká aban Nuhu 4:1--5:32
Nuhu andǝ Mùr-gùla 6:1--10:32
Nggea-là ndà-kulí mǝ'dāhre mala Babila 11:1-9
Twal aban Shem a ban ká aban Ibǝrayim 11:10-32
Akáu: Ibǝrayim, Ishaku, Yakupu 12:1--35:29
Amǝ'kà Isǝwa 36:1-43
Yisǝfu andǝ amǝ'eambi 37:1--45:28
Amǝ Isǝrayila a Masar 46:1--50:26
Ani sǝ Ɓakuli pusǝ agir kat
1
Ɓakuli pusǝ kùli andǝ nzali
1 A tite ka Ɓakuli pusǝ kùli andǝ nzali.*1:1 Ɓalli gbal aɓa: Ang 90:2. 2 Nzali ka pur kǝgìr ɗàng, nda kam anggo ɗulkǝm. Pǝndǝa gir mur mùr mǝlime. Sǝ Bangŋo mala Ɓakuli ka camarǝ gāɗi amur mùr.
Ɓakuli pak tǎlaban
3 Sǝ Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ tǎlaban pusǝ rǝi.>> Pǝlǝa tǎlaban puro.†1:3 Ɓalli gbal aɓa: 2Kor 4:6 . 4 Ɓakuli sǝni ka tǎlaban ɓoaro, pǝlǝa tsǝk nzong anre tǎlaban andǝ pǝndǝa. 5 Ɓakuli tunǝ tǎlaban ama, <<pwari>> sǝ pǝndǝa ka tunǝi ama, <<dù.>> Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro; mǝno nda nongŋo mǝdǝmbe.
Ɓakuli pak bumkuli, andǝ nza, andǝ nggeamùr
6 Sǝ Ɓakuli bang ama, <<Ɓǝ̀ nreban gau mùr mana a kùli andǝ mana a nzali ka.>> 7 Anggo sǝ pa. Ɓakuli tsǝk mǝnia yì nreban ngga yi nongŋo anre mùr mana a nzali andǝ mana a kùli ka. 8 Ɓakuli tunǝ mǝnia yì nreban ngga ama, <<bumkuli.>> Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro; mǝno nda ɓaria nongŋo.
9 Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ mùr mǝnana aɓata bumkuli ka, dapi a banɓwáná, sǝ ɓǝ̀ nza sa.>> Anggo sǝ pa. 10 Ɓakuli tunǝ nza ama, <<kwàrban>> sǝ ramba mala mùr ka tunǝi ama, <<nggeamùr.>> Ɓakuli sǝni ka ɓoaro.
Ɓakuli pak abondo andǝ anggun
11 Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ nzali pusǝ agirpwala: abondo andǝ mbúgir mǝnana à nǝ̀ pusǝ mǝsǝia ka, andǝ anggun mǝnana à nǝ̀ pusǝ ɓǝlea nǝ amǝsǝia aɓalǝia ka. Komǝyenani le ka ɓǝ̀ pusǝ ulang male yì ɓeali.>> Anggo sǝ pa. 12 Nzali pusǝ agirpwala: abondo andǝ ambúgir mǝnana à kǝ pusǝ mǝsǝia ulangyia, andǝ anggun mǝnana à kǝ pusǝ ɓǝlea nǝ amǝsǝia aɓalǝia ka ulangyia. Ɓakuli sǝni ka ɓoaro. 13 Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro; mǝno nda tàruià nongŋo.
Ɓakuli pak pwari andǝ zongŋo
14 Pǝlǝa Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ atǎlaban pusǝ rǝia a bumkuli, ɓǝà gau nre pwari andǝ du. Ɓǝà duk agir-lǝmdǝa ace lǝmdǝ anongŋo, andǝ apǝlǝa, andǝ akúnì. 15 Sǝ amǝnia yì atǎlaban ngga ɓǝà tá a bumkuli amur ɓanza.>> Anggo sǝ pa. 16 Nda Ɓakuli pàk atǎlaban mǝgulke ɓari. Mǝgule mala ɓì, yì pwari ka, ɓǝ̀ kǝ tá nǝ pwari, sǝ mǝkyauwe, yì zongŋo ka, ɓǝ̀ kǝ tá nǝ du. Ɓakuli nyar ɗǝm ngga pusǝ anlero.‡1:16 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 4:19; Ang 136:7-9. 17 Ɓakuli tsǝk amǝnia yì atǎlaban ngga a bumkuli ɓǝà kǝ tá amúr ɓanza. 18 Ɓǝà kǝ yálmúr pwari andǝ du, sǝ ɓǝà gau nre tǎlaban andǝ pǝndǝa. Sǝ Ɓakuli sǝni ka ɓoaro. 19 Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro. Mǝno nda inea nongŋo.
Ɓakuli pak agirkusǝu andǝ anji andǝ anyal
20 Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ mùr lùmsǝ nǝ anji andǝ acili agir mǝyilǝmui mǝnana a mùr ka. Ɓǝ̀ bumkuli lùmsǝ nǝ koya ulang nyal.>> 21 Nda Ɓakuli pusǝki agirkusǝu mǝgulke mǝnana a nggeamùr, andǝ koya gìr mǝnana nǝyilǝmu kǝ ging mbǝl-mbǝl a mùr ka, andǝ koya ulang nyal. Ɓakuli sǝni ka ɓoaro.§1:21 Ɓalli gbal aɓa: Ang 104:25. 22 Sǝ Ɓakuli tsǝkia wia bù, na ama, <<Wu ɓǝla, wu hatǝki, wu aki nggeamùr, sǝ ɓǝ̀ anyal hatǝki ɓanza.>> 23 Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro; mǝno ka nda tongnoia nongŋo.
24 Ɓakuli nyare na ama, <<Ɓǝ̀ nzali pusǝ koya ulang gìr mǝnana nǝyilǝmu ka: agirkusǝu andǝ agir-nzali mǝnana à kǝ púrǝ́ki nǝ múrbumia a nzali ka, andǝ koya ulang nyam-bondo andǝ nyam-ɓala.>> Anggo sǝ pa. 25 Ɓakuli pusǝ koya ulang girkusǝu, anyam-ɓala andǝ anyam-bondo, andǝ koya gìr mǝnana kǝ kuɗǝki a nzali ka. Ɓakuli sǝni ka ɓoaro.
Ɓakuli pak ɓwabura andǝ ɓwama
26 Pǝlǝa Ɓakuli na ama, <<Ɓǝ̀ sǝm pàk ɓwapǝndǝa*1:26 ɓwapǝndǝa nǝ kún Ibǝru ka nda adamu. ɓǝ̀ pa kǝla sǝm, ɓǝ̀ pur sǝm, ace mǝnana ɓǝ̀ yálmúr anji mǝnana aɓa nggeamùr, andǝ anyal mǝnana a bumkuli ka, agir-nzali andǝ agirkusǝu mǝnana kat à kǝ gāli a nzǝm-nzali, andǝ ɓanza kat, andǝ agiryilǝmu mǝnana kat à kǝ pūrǝki nǝ múrbumia a nzali ka.>>
27 Nda Ɓakuli pusǝ ɓwapǝndǝa kǝla yì.
Aɓa purban male yì Ɓakuli sǝ pusǝì.
Pàk ɓwapǝndǝa ɓwabura andǝ ɓwama.
28 Ɓakuli tsǝkia wia bù sǝ nea wia ama, <<Wu ɓǝla, wu hatǝki; wu lùmsǝ ɓanza. Wu akí ɓanza sǝ wu ɓunni.†1:28 wu ɓunni ko <<wu yálmúrí.>> Wu yálmúr anji mǝnana a mùr andǝ anyal mǝnana a bumkuli, andǝ koya gìr mǝnana ndanǝ yilǝmu kǝ gya a nzǝm-nzali ka.>>
29 Pǝlǝa Ɓakuli nea wia ama, <<Ən pana wun koya mbúgir andǝ bondo mǝnana kǝ pusǝ ɓeali a nzǝm-nzali kat ka, andǝ koya nggun mǝnana kǝ pusǝ ɓǝle nǝ mǝsǝì aɓalǝi ka. À nda ace girlina ma'wun. 30 Ən pana koya ulang mbúgir andǝ koya girpwala, nda girlina mala anyam-bondo mǝnana a ɓanza, andǝ anyal mǝnana a bumkuli, andǝ anyama mǝnana à kǝ pūrǝ nǝ múrbumia a nzali ka, andǝ koya gìr mǝnana ndanǝ yilǝmu ka.>> Anggo sǝ pa.
31 Ɓakuli sǝn gìr mǝnana pè kat ka, ɓoar kǝ̀rkǝ́r. Pwari kya kpa, sǝ ban yi kwaro; mǝno nda tongno-nong-mwashatia nongŋo.