24
Ibǝrayim túr mǝtúró-ɓala male
ɓǝ̀ kya kumbì Ishaku ɓwama
Ibǝrayim adyan ngga enà pǝlǝna jamgula, sǝ Mǝtalabangŋo ka tsǝngŋǝ́nì bù aɓa koman kat. Pwari mwashat Ibǝrayim bangcau nǝ ɓwamǝgule amur acili amǝ'túró-ɓala male, mǝnana koman kat mala Ibǝrayim ngga nda a buì ka, ama, <<Ida, tsǝk buo aɓa byalam sǝ wu kánbam gìr. Kán nǝ Mǝtalabangŋo Ɓakuli, mǝtala kùli andǝ nzali ama, a pà nǝ earî munem ɓǝ̀ al ɓwama atà amuna-mamǝna mala amǝ'Kan'ana, mǝnana mǝ ndanǝ do aɓalǝia ka ɗàng. Kǝpǝna awu nǝ o a nzali mem, aban aɓǝla mem, wu kya kumbì munem Ishaku ɓwama kàm.>>
Pǝlǝa yì mǝtúró-ɓala ka ɗì ama, <<Ɓǝ̀n wario sǝ ǝn kum ɓwama atà aɓǝla mò, sǝ yakǝla pà nǝ̀ eare nǝ̀ nying là male nǝ̀ twal gya mǝsauwe nǝ̀ yiu atàm a nzali man raka; ɓǝ̀n twal Ishaku mǝ nyesǝi kano ɓǝ̀ kya do aɓalǝ aɓwana mò a là mǝnana a pur kàm ngga le?>>
Ibǝrayim eari wi ama, <<Awo, tsǝkiro, cala a twal munem a kyan nǝi akano ɗàng! Mǝtalabangŋo Ɓakuli, mǝtala kùli pùsǝám ɓǝ̀n purì ɓala mala tárrám andǝ nzali mana à ɓǝ̀lám kam ngga. Yinǝam kani sǝ banggam cau nǝ kángìr ama, nǝ̀ pè amunem andǝ amǝ'kèm nzali mǝnia ka. Yì ka nǝ̀ tasǝ mǝturonjar male ɓǝ̀ ako dǝmba ace mǝnana wu kumbì munem ɓwama kanó. Sǝ ɓǝ̀ ɓwame ɓinǝe ama pà nǝ̀ yiu atò raka, a purni ɓata kána mem mǝnia ka. Sǝ cè kǝgìr tsǝo a twal munem a umnǝi kano ɗàng!>>
Nda mǝtúró-ɓala man tsǝk buì aɓa byal Ibǝrayim mǝtala-ɓala male, sǝ kángìr ama nǝ̀ kpata cau mǝnana Ibǝrayim banggi wi ka.
10 Pǝlǝa mǝtúró-ɓala man twal lum aɓalǝ akalakadambi mala mǝtala-ɓala male, sǝ gilǝ twalo a nzǝmia mala agir mǝɓoarne ɗàng-ɗáng mǝnana mǝtala-ɓala male pè wi ɓǝ̀ umnǝia a buì ace paɓoro ka. Twal gya aban o a bu-nzali *24:10 Ɓalli aɓa: Nggur 23:4; Akas 3:8.Aram-Naharayim.24:10 Aram-Naharayim ngga nda nzali Mesopotamiya. Kutio wari a nggea-là mala a Naho, mǝ'eam Ibǝrayim. 11 Lang bingŋǝ́nà ka, tsǝk akalakadambi à ɓunno amur ankūnǝia a ban ɓe mgbeɗe mùr a nzǝm la. Ndanǝ pwarikpǝra nǝ bu-pwari mana amamǝna kǝ puro ace to mùr ka. 12 Pàk hiwi ama, <<Mǝtalabangŋo, Ɓakuli mala mǝtala-ɓala mem Ibǝrayim, ǝn nggǝ zǝmbo, tsǝa ɓǝ̀ gya mem kum lùmsǝo yalung. Lǝmdǝna domǝsǝcau mò aban mǝtala-ɓala mem Ibǝrayim. 13 Sǝni, mǝ ndya ǝn came a kún mgbeɗe mùr mǝnia ka, sǝ amamǝna mala aɓwana mǝnana à nda a là mǝnia ka, à ndya à kǝ yiua to mùr ka. 14 Zǝmba mem ngga ndya ani ka: Ɓǝ̀n ne ɓeɓwa atà amuna-mamǝna ama, <Ida, pàm mùr mana aɓa bàng mò ka ɓǝ̀n nu,> sǝ nǝ̀ bang ama, <Ang nu, sǝ mǝ nǝ pè akalakadambi mô mùr ɓǝà nu gbal> ka, ɓǝ̀ do nda muna-ɓwama mǝnana a tarrì ace guro mò Ishaku, ɓǝ̀ duk māmí ka. Anggo ka sǝ mǝ nǝ sǝlǝa ama a lǝmdǝna domǝsǝcau aban mǝtala-ɓala mem.>>
15 Malaká mal pàk hiwi ɗàng, Rabeka yi tusǝo nǝ bàng amurí. Yì Rabeka ka muna Betuwel muna-ɓwabura mala Milka, mālá Naho mǝ'eam Ibǝrayim na. 16 Rabeka ka, ɓanggî ɓoarnsari male, sǝ gulna kārǝ́na doɓala, sǝ malaká je andǝ kǝ ɓwabura ɗang. Yi sulǝo a kún mgbeɗe mùr, lùmsǝ bàng male nǝ mùr, pǝlǝa eauwe. 17 Mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim tù nǝ mire atè, ne wi ama, <<Ida, pàm mùr a bàng mò ɓǝ̀n nu.>> 18 Ne wi ama, <<Ɓwamǝgule, mùr nia ka nu.>> Pǝlǝa sulǝ bàng akaurǝa a myal-bui, sǝ danggǝri kún bàng pè wi mùr nu. 19 Anzǝm mana pàni wi mùr nùnà ka, bang ama, <<Mǝ nǝ ɗarǝî akalakadambi mò mùr gbal ɓǝà nu sheɓǝ̀ kārǝ́nia ka.>> 20 Pǝlǝa nyesǝ cili mùr mǝno a bàng ngga solǝi akaurǝa aɓa nkenye-mùr mala agirkusǝu, sǝ nyar nǝ mire a kún tūli-mùr, sǝ camarǝ dàrǝ́kì akalakadambi male mùr mana kárǝìa kat ka.
21 Ɓwabura man came kǝ sǝni kúni ɗǝong, kǝ ndali ko Mǝtalabangŋo tsǝngŋǝ̀nà gya male kumǝna lùmsǝo. 22 Anzǝm mana akalakadambi malna nù mùr ka, ɓwabura man pusǝ nyanye24:22 Dǝmbǝrya male ka 6g na. andǝ agirgarabu ɓari amǝɓoarne kǝ̀rkǝ́r, mǝnana à pea nǝ bolo-njengǝlan ngga. Oasǝi wi nyanye a lùllǝì, sǝ oasǝi wi agirgarabu arǝ abui. 23 Pǝlǝa ɗì ama, <<Ən zǝmbo, banggam yana nda tárró? Ɗǝm ngga banggam, ban nakam a ɓala mala tárró mǝnana mim sǝnǝ aburana mǝnia atàm ngga sǝm nǝ̀ gandǝ nong kàm yalung ngga le?>>
24 Rabeka eari wi ama, <<Mǝ nda muna mala Betuwel. Kâ mǝɓwabure nda Naho, sǝ kâ mǝɓwame nda Milka. 25 E, sǝm ndanǝ ban mǝnana wun kat wun nǝ̀ gandǝ nong kam yalung a ɓala ma'sǝm, sǝ ɗǝm ngga sǝm ndanǝ mǝsǝkuri andǝ dǝmo kpǝm ace akalakadambi ma'wun.>>
26 Ɓwabura man ti múrí sǝ peri aban Mǝtalabangŋo, 27 bang ama, <<Ɓwangsǝban ɓǝ̀ pà aban Mǝtalabangŋo, yì Ɓakuli mala mǝtala-ɓala mem Ibǝrayim. Yì ka nying buì arǝ lǝmdǝ pěmǝɓoarne andǝ kpata pacau male aban mǝtala-ɓala mem ɗàng. Mǝtalabangŋo gingŋǝ́nànǝ mim kporong aban aɓǝla mala mǝtala-ɓala mem.>>
28 Nsari man twal mire o aban amǝɓala mala nggè, sǝ kya bang cau mala agir mǝnia kat. 29 Nsari yì Rabeka ka, ndanǝ mǝgula muna-ɓwabura, lùllǝì ama Laban. Laban puro akaurǝa aban ká aban mgbeɗe mùr nǝ̀ nggá kum mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim. 30 Lang sǝn agirgarabu arǝ abu mǝ'eambi Rabeka andǝ nyanye-lullǝu, sǝ ok cau mǝnana mǝ'eambi yi na, mǝnana ɓwabure banggi wi ka, puro wario sǝ yi sǝn ɓwabure aban came a ban akalakadambi a kún mgbeɗe mùr. 31 Pǝlǝa gingsǝ ɓwabure sǝ ne wi ama, <<Yiu atàm a ɓala. A nda ɓwa mǝnana Mǝtalabangŋo tsǝngŋǝ́nì bù ka. Ɓoaro wu cam kani a nza ɗàng. Mǝ ndanǝ ban aceo a ɓala mem, sǝ ban nakam ace akalakadambi mô.>>
32 Nda ɓwabure, yì mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim o a ɓala, sǝ kya sulǝ atwalo mǝnana a nzǝm akalakadambi ka. À yinǝ mǝsǝkuri andǝ dǝmo à pè akalakadambi, sǝ à ɗàrǝ́ mùr à pè mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim andǝ aburana mana atè ka ɓǝà lakki akusǝia. 33 Lang à yinǝia wia girlina ɓǝà lì ka, mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim bang ama, <<Pà mǝ nǝ lìli ɗang she ɓǝ̀n bangŋǝ́nà wun gìr mǝnana yinǝ mim ngga.>>
Laban bang ama, <<Lidǝmba bangga sǝm.>>
34 Pǝlǝa ɓwabure tite ama, <<Mǝ nda mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim. 35 Mǝtala-ɓala mem ngga Mǝtalabangŋo tsǝki wi bu kǝ̀rkǝ́r, sǝ tsǝì duk mǝgǝna. Ɓakuli pe wi adomwan mala andá, andǝ ambulpǝndǝa, andǝ anzur; sǝ pè wi azǝrfa, andǝ bolo-njengǝlan, andǝ aguro aburana andǝ amamǝna, andǝ akalakadambi, andǝ amǝdambǝriso. 36 Saratu, mālá mǝtala-ɓala mem ngga ɓǝli wi muna-ɓwabura a ě male, sǝ mǝtala-ɓala mem pàni wi a buì koman mǝnana kat male na ka. 37 Mǝtala-ɓala mem tsǝem ǝn kánbì wi gìr ama mǝ nǝ kpata cau male. Bang ama, <Cè a alì munem ɓwama atà ansarina mala amǝ'Kan'ana mǝnana mǝ ndanǝ do a nzali malea ka ɗàng. 38 A kún mani ka, o aban aɓwana mala tárrám, aban aɓǝla mem, sǝ wu kya alì ɓwama kàm.> 39 Sǝ ǝn ɗî mǝtala-ɓala mem nǝma, <Mana mǝ nǝ pa, ɓǝ̀n kum ɓwama mǝnana nǝ̀ eare nǝ̀ yiu atàm raka?> 40 Nyesǝâm cau ama, <Mǝtalabangŋo mǝnana ǝn kpakiyi atà njar male koya pwari ka, nǝ̀ tasǝ mǝturonjar male atò, nǝ̀ tsǝk gya mô ɓǝ̀ kum lùmsǝo. Awu nǝ kumbì munem ɓwama atà aɓwana mem, a ɓala mala tárrám. 41 Sǝama ɓǝ̀a wari aban aɓǝla mem, sǝ à ɓinǝe ama à pà nǝ̀ earî ɓwame ɓǝ̀ yiu atò raka, a purni ɓata kána mò mǝnia ka.>
42 <<Lang ǝn yiu yalung a kún mgbeɗe mùr ka, ǝn pak hiwi ama, <Mǝtalabangŋo, Ɓakuli mala mǝtala-ɓala mem Ibǝrayim, ǝn zǝmbo, ɗeki gya mǝnia ǝn twalo sǝ ǝn yiu kani ka ɓǝ̀ kum lùmsǝo. 43 Mǝ ndya ǝn came a kún mgbeɗe mùr ka. Ɓǝ̀ kǝ muna-ɓwama§24:43 muna-ɓwama ko <<nsari.>> puro yiua to mùr ka, mǝ nǝ zǝmbi wi ɓǝ̀ pàm mùr a bàng male ɓǝ̀n nu. 44 Ɓǝ̀ eare pàm mùr sǝ bang gbal ama nǝ̀ ɗarǝî akalakadambi mem mùr ka, ɓǝ̀ do ama yì nda ɓwama mǝnana a tarni ɓǝ̀ duk mālá muna mala mǝtala-ɓala mem ngga.>
45 <<Kaniama mǝ nǝ mal pàk hiwi mem ngga, Rabeka yi tusǝo nǝ bàng a múrí sǝ kutio sulǝo a tūli mgbeɗe mùr, ɗàrǝ́ mur. Ən banggi wi nǝma, <Ida, pàm mùr mǝ nu.> 46 Kara sulǝ bàng male a myal bui sǝ na ama, <Nu, sǝ mǝ nǝ ɗarǝî akalakadambi mô gbal ɓǝà nu.> Nda ǝn nu, sǝ kutio kya ɗarǝî akalakadambi mem mùr à nu. 47 Osso ǝn ɗî nǝma, <Yana nda tárró?> Pǝlǝa earâm ama, <Tárrám nda Betuwel, muna mala Naho mǝnana à ɓǝl andǝ Milka ka.> Pǝlǝa ǝn twal nyanye-lullǝu ǝn oasǝi wi, sǝ ǝn oasǝi wi agirgarabu arǝ amyal-bui. 48 Sǝ ǝn ɓunno ǝn peri aban Mǝtalabangŋo. Ən ɓwangsǝ Mǝtalabangŋo, yì Ɓakuli mala mǝtala-ɓala mem Ibǝrayim, mǝnana gingnǝ mim kporong aban ɓǝla mala mǝtala-ɓala mem, ban mǝnana ǝn yi kum ɓoarnsarile ɓǝ̀ duk mālá muna mala mǝtala-ɓala mem ngga. 49 Ado ka wu banggam, wun nǝ̀ lǝmdǝ pěmǝɓoarne andǝ domǝsǝcau aban mǝtala-ɓala mem, wun nǝ̀ pàk gìr mǝnana ǝn nggǝ ɗice ka le? Sǝ ɓǝ̀ pà wun nǝ̀ pàk raka, wu banggam gbal, ace mǝnana mǝ bwal njar mǝnana mǝ nǝ u kam ngga.>>
50 Pǝlǝa Laban andǝ Betuwel eari wi ama, <<Gìr mǝnia ka pur nǝban Mǝtalabangŋo; sǝm panǝ kǝ cau mǝnana sǝm nǝ̀ na ka ɗàng. 51 Rabeka ka ndya ka; twali wu o. Ɓǝ̀ kya duk mālá muna-ɓwabura mala mǝtala-ɓala mò, kǝla mǝnana Mǝtalabangŋo nǝ nggeari bang ngga.>>
52 Lang mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim ok cau mǝnia ka, ɓunno a nzali sǝ peri aban Mǝtalabangŋo. 53 Pǝlǝa pusǝ agir-nggūrǝu andǝ agir gilǝki rǝu mǝnana à pea nǝ bolo-azǝrfa andǝ bolo-njengǝlan ngga, sǝ pè Rabeka. Nyar ɗǝm pè mǝ'eambi andǝ ngge aɓoro mana boalea pà bǝti raka.
54 Pǝlǝa mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim andǝ aburana mana atè ka à lǐ sǝ à nǔ, sǝ à nong kanó. Lang ban fana nǝ dǝmbari ka, mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim bang ama, <<Ən nggǝ earce nǝma ɓǝ̀ wu ɗekiam mǝ nǝ nyare aban Mǝtala-ɓala mem.>>
55 Sǝ mǝ'eam Rabeka andǝ ngge ka à bang ama, <<Ɗeki Rabeka ɓǝ̀ ue kani atà sǝm, kǝla nongŋo lum; anzǝm mǝno ka sǝ nǝ̀ o.>>
56 Sǝ yì ka na ama, <<Wu kǝa tsǝem ɓǝ̀n dǝndi ɗang. Mǝtalabangŋo tsǝngŋǝ̀nà gya mem kumǝna lùmsǝo; wu ɗekiam mǝ nyare aban Mǝtala-ɓala mem.>>
57 À eari wi ama, <<Cam lâ ɓǝ̀ sǝm tunǝ muna-ɓwama, yì Rabeka, ɓǝ̀ sǝm ɗì ɓǝ̀ na sǝm eare mala ɓabumi.>>
58 Osso à tunǝ Rabeka sǝ à ɗì ama, <<A kǝ earce wun nǝ̀ o wunǝ ɓwa man le?>>
Rabeka eare ama, <<E.>>
59 Nda aɓwana mala Rabeka ɗeki ɓǝ̀ o atārǝia andǝ ɓwama mǝnana iulǝi ka, andǝ mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim andǝ aburana mana atè ka. 60 À tsǝktè nǝ mǝnia yì acau mǝɓoarne mala tsǝkbu ka ama:
Ɓǝ̀ Ɓakuli tsǝo, we mǝ'eam sǝm,
wu duk nggea ka amuna nyangsang!
Ɓǝ̀ Ɓakuli tsǝa amunio andǝ amǝ'keo
ɓǝà lì ka nggea-là mala aɓia-mǝbura!
61 Pǝlǝa Rabeka andǝ amuna-mamǝna amǝ'túró-ɓala mǝnana à pe wi ka, à gilǝ atwalo malea sǝ à eaki a nzǝm akalakadambi, à nǝ̀ o andǝ mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim. Nda à bwal njargula aban o ka.
Ishaku kúllí māmí
62 Ishaku nyàrî Biya-Lahai-Royi; yì ka ndanǝ do a nzali Negev. 63 Ɓè pwarikpǝra ka puro kǝ gya aban pakki aɗenyicau a banfana a nzǝm là-gumli malea. Lang loasǝ mǝsǝi ka, sǝn akalakadambi aban yiu. 64 Lang Rabeka loasǝ mǝsǝi gbal sǝn Ishaku ka, zúrró sùlǝî nzǝm kalakadambi male 65 sǝ ɗì mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim ama, <<Yana ɓwe nda mǝno kǝ gya a banfana kǝ yiu a kúllí sǝm ngga?>>
Mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim earî wi ama, <<Mǝtala-ɓala mem ma.>> Kara Rabeka gìr múrí nǝ nggubyau-koarǝu male.
66 Lang à bwalna ka, mǝtúró-ɓala mala Ibǝrayim bǝ́lì Ishaku kún-bǝri ɗǝɗak. 67 Pǝlǝa Ishaku kútí nǝ Rabeka aɓa gumli mala nggè Saratu. Twal Rabeka sǝ pǝlǝ māmí. Ishaku earce Rabeka. Nda Ishaku kum girikiban anzǝm lú mala nggè ka.

*24:10 24:10 Ɓalli aɓa: Nggur 23:4; Akas 3:8.

24:10 24:10 Aram-Naharayim ngga nda nzali Mesopotamiya.

24:22 24:22 Dǝmbǝrya male ka 6g na.

§24:43 24:43 muna-ɓwama ko <<nsari.>>