1 Yakupu ok ama amuna mala Laban ngga à nda ban bang ama, <<Yakupu pwana gìr mǝnana kat tár sǝm ndanǝi ka. Gǝna male kat ka kumi aɓa gìr mǝnana mala tár sǝm na ka.>> 2 Sǝ Yakupu sǝni ɗǝm ngga ɓamǝsǝ Laban panzǝ arǝì kǝla mǝnana kǝ pak ɗiɗyal ka ɗàng.

3 Pǝlǝa Mǝtalabangŋo banggi Yakupu ama, <<Lo, nyare o a nzali la mala tárró, nzali mala akeo, andǝ mala aɓǝla mò, sǝ mim ngga mǝ pà atò.>>*31:3 Ɓalli aɓa: Tite 28:15; 32:10.

4 Nda Yakupu túrban atà Rahila andǝ Liya ɓǝà yiu ɓǝà yì kumi a ɓabondo a ban mǝnana kǝ yál domwan mala ambul male kàm ngga. 5 Banggia wia ama, <<Ən sǝni ka tár wun kǝ twalam ɗǝm nǝ earmúrú kǝla mana ɗiɗyal ka ɗàng. Sǝama, Ɓakuli mala tárrám ngga nda atàm. 6 Wun kǝm ngga wu sǝlǝna rǝ ulang túró mǝkǝ̀rkǝ́rnì mǝnana ǝn pakki tár wun nǝ rǝcandǝa mem kat ka. 7 Kat andǝ amani ka, ɓǝmbǝriam, nggaɗi mbweban mem kusǝ lum. Sǝama Ɓakuli eari wi pàkkam kǝgìr mǝɓane ɗàng. 8 Ɓǝ̀ bang ama, <Ambul mǝnana rǝia pwasǝ ka à nǝ̀ duk mbweban mò> ka, kara domwan kat ka à ɓǝl amuna amǝ rǝpwasǝke. Sǝ ɓǝ̀ nggaɗi bumi sǝ bang ama, <Ambul mǝnana amǝ rǝ'nyoulǝke nda mǝ nǝ po à nǝ̀ duk mbweban mò> ka, kara domwan kat ka à ɓǝl amuna mǝnana amǝ rǝ'nyoulǝke na ka.>> 9 Anggo sǝ Ɓakuli fwa agirkusǝu mala tár wun sǝ pam mia.

10 <<A ɓè pwari, nǝ kún eau'eawe mala agirkusǝu, aɓa lòrǝo ǝn loasǝ mǝsǝam sǝ ǝn sǝni ka, agbato mǝnana à kǝ eau amǝ'nggaulea a domwan ngga, à nda ka mǝnana rǝia nyoulǝkya, andǝ amǝnana rǝia dok-dok, andǝ amǝnana rǝia mbulet-mbulet ka. 11 Mǝturonjar mala Ɓakuli tunǝam aɓa mǝno yì lòrǝo ka ama, <Yakupu!> Sǝ ǝn eare nǝma, <Uong! Mǝ ndya ka.> 12 Pǝlǝa banggàm ama, <Loasǝ mǝsǝo, sǝni, agbato mǝnana à kǝ eau amǝ'nggaulea a domwan ngga amǝnana rǝia nyoulǝkya, andǝ amǝnana rǝia dok-dok, andǝ amǝnana rǝia mbulet-mbulet ka à nda. Mǝ nda ban pak mǝnia ka ɓǝ̀ pa anggo acemǝnana ǝn sǝnǝna cè gìr mǝnana Laban kǝ pakko ka. 13 Mǝ nda Ɓakuli mǝnana ǝn pusǝ rǝàm a bano a Betel, ban mǝnana a kwaki nggea tali sǝ a ɗārǝí nǝ mùrú, sǝ a pàcau nǝ-shambum abanam ngga. Adyan ngga, lo purî nzali mǝnia ka, nyare a nzali mô mǝnana à ɓǝ̀lo kam ngga.> >>†31:13 Ɓalli aɓa: Tite 28:18-19.

14 Rahila andǝ Liya pè Yakupu eare ama, <<Ɓè kǝ kāmbe ko liɓala ueka sǝm a ɓala mala tár sǝm le? 15 Yàle yì ka kǝ pangnǝ sǝm kǝla sǝm nda ka amǝ'kúnɗàngna. Mak sǝm, sǝ gǝna mǝnana à pe wi amur sǝm ngga, kara lìnì arǝ sǝm. 16 Kume mǝnia mǝnana kat Ɓakuli fwê a bu tár sǝm ngga, ma'sǝma sǝnǝ amuna ma'sǝm. Acemani ka, lidǝmba pàk gìr mǝnana kat Ɓakuli banggo ama wu pe ka.>>

17 Nda Yakupu eamsǝ amāmí andǝ amuni anzǝm akalakadambi ka. 18 Pwan agirkusǝu male kat andǝ agirkuma male mǝnana ramba a Padan Aram ngga. Pǝlǝa bwal njar aban o a nzali Kan'ana, nǝ̀ nyar aban tarrí Ishaku. 19 Aɓa mǝno anggo ka Laban pà a là ɗàng. Umǝna a ban mǝnana à kǝ mwaki wi nyang anzur male ka, sǝ a nzǝmi ka Rahila iu aɓǝ̀nzál mala amǝɓala mala tarrí. Pwania umnǝia a bui. 20 Yakupu ɓosǝki Laban ɓwa'Aram, eare ɓǝ̀ sǝlǝa ama kǝ umnǝ o ɗang. 21 Yakupu pwan agirkuma male kat sǝ bwal njar aban o akaurǝa. Wario kya yàllî Nggeasala Yiufǝretis, pǝlǝa tsǝkmuri aban o a Gilǝyat, nzali múr ankono.

22 Anzǝm nongŋo tàrú ka, à banggi Laban ama Yakupu andǝ amǝɓala male ɓangŋǝna, à umǝna. 23 Nda pwan aburana male atè sǝ à lo ɓangŋa ta Yakupu. Twalia nongŋo tongno-nong ɓari sǝ à yi bwalte amúr ankono mala nzali Gilǝyat. 24 A bù dù mǝno ka, Ɓakuli pusǝrǝi aban Laban ɓwa'Aram aɓa lòrǝo, banggi wi ama, <<Nggǝ nunkiro, kǝa na ama awu nǝ ne Yakupu kǝ cau, ko mǝɓoarne ko mǝɓane ɗàng.>>

25 Yakupu ka angŋa dǝmba à tsǝkina agumli malea amur ɓè nkono sǝ Laban yi kasǝmúrí. Sǝ yì Laban gbal andǝ aɓwana male ka, à yi tsǝkia malea yì agumli tù aban agumli do mala Yakupu akanó amur nkono a nzali Gilǝyat.

26 Laban pǝlǝa ɗì Yakupu ama, <<Mana mǝnana a pak anggo ka? A ɓosǝkiam, a pwan amuna-mamǝna mem a ɓangŋa a umnǝia kǝla aguro mana à bwalia a kún lwa ka. 27 Palang sǝ a pakkam kutan, a swárô a o aɓa sǝmbǝrǝa? Palang sǝ a ɓinǝ banggàm ama a ndo a nǝ o, sǝ anggo ka ɓǝ́ mǝ nǝ tsǝkto nǝ banɓoarnado mala li girlina pakkiɗire, andǝ nggyal, andǝ nggwam mǝnana àkǝ te nǝ walki aɓǝm, andǝ azangŋan ngga? 28 A earam mǝ bwal amunem andǝ amǝ'kem mǝ kùria arǝàm mǝ tsǝiandà ɗàng. We ka, a pángŋǝ̀nà ɓwaɓana! 29 Mǝ ndanǝ rǝcandǝa mala pàkkô mǝɓane, sǝama, Ɓakuli mala tárró lǝmdǝ rǝi abanam nǝ bu du mana kútí ka, aban nunkiram ama mǝ kǝa nô kǝcau, ko mǝɓoarne ko mǝɓane ɗàng. 30 Ən sǝlǝna nǝma a o acemǝnana ɓabumo kǝ pi arǝ earce nyare a ɓala mala tárró. Sǝ ace mana sǝ a iu aɓǝ̀nzál mem?>>

31 Yakupu pe Laban eare ama, <<Ən o aɓa sǝmbǝrǝa acemǝnana ɓangciu pakkam. Ən twali nǝma a nǝ ak amuna-mamǝna mô arǝàm nǝ rǝcandǝa. 32 Sǝ cau mala aɓǝ̀nzál mô ka, ɓwa mǝnana kat a kumi nǝ agirnì a bui ka, à nǝ̀ wal-luí. A ɓadǝm aɓǝla ma'sǝm akani, sǝngiaban nǝ nggearǝo ko awu nǝ kum ɓè kǝgir mǝnana mò na ka; sǝ ɓǝ̀ a kum ngga, twali.>> Sǝ Yakupu ka sǝlǝ ama, Rahila iuna amǝno yì aɓǝ̀nzál mala tarrí Laban ngga ɗàng.

33 Pǝlǝa Laban kùtí altaban aɓa gumli mala Yakupu, andǝ ɓá gumli mala Liya, andǝ mala amuna-mamǝna amǝ'túró-ɓala malea, sǝ ko kum kǝgìr ɗàng. A masǝlǝate ka, yi kúti aɓa gumli mala Rahila. 34 Yì Rahila ka angŋa dǝmba twalna aɓǝ̀nzálnì oasǝnia aɓa luru gyare arǝ buno-nzǝm kalakadambi sǝ nda aban do amúrià. Laban alta ban aɓa gumli kat, sǝ ko kum kǝgìr ɗàng.

35 Rahila banggi tarrí ama, <<Dâ, ida bumo ɓǝ̀ kǝa lúllô arǝàm acemǝnana ǝn gandǝ lo ǝn cam nǝ came a ɓadǝmbo ǝn po gulo raka; mǝ nda aɓa bumkwana mem.>> Anggo sǝ Laban lidǝmba nǝ altaban sǝ kum amǝno yì aɓǝ̀nzál ka ɗàng.

36 Kara Yakupu pàk bumlulla, munǝki arǝ Laban ama, <<Ya gìr mǝɓane na mǝnana ǝn pak ka? Ya cauɓikea na mǝnana ǝn pa, sǝ a lo atam ngga? 37 Ado mǝno a sǝnginaban aɓalǝ agir mem kat ka, ya gìr ɓala mò na a kumô? Tsǝk gìrnî kani a ɓadǝm aɓwana mô andǝ amem, sǝ yia ka ɓǝà gau cau, ɓǝà kasǝ cè mǝnana a nre sǝm ngga.

38 <<Ən dumǝna sǝnǝ we bwalna pǝlǝa lumi-ɓari adyan. Atà anzur andǝ ambul-pǝndǝa mô ka, kǝ ɓè sulǝmuna ɗang, sǝ yàle ǝn shak ma atà agam a domwan mò ɗàng. 39 Pwari mana kat nyamɓikea wal mwashat atà agirkusǝu mò, ko bwali san ɓè bare ka, ǝn yiu ma nǝi a bano ǝn lǝmdǝo ɗàng. Ən twal mǝno yì ɗwanyi ka amuram. Ɓǝ̀ aya pwari sǝ à iu mwashat atà agirkusǝu mô, ko nǝ du ko nǝ pwari ka, a ɗice mǝ mbwe nǝ ɓe a kúnì aɓalǝ agirkusǝu mem. 40 Ən camarǝ pakko túró nǝ tanni aɓa banpina nǝ pwari zǝkya, aɓa ɗwal andǝ ɗwanyi nong'ntullo nǝ du. 41 E, apǝlǝa lumi-ɓari ǝn pak túró guro a ɓala mò. Ən pak túró mala apǝlǝa lum-nong-ine ace al amuna-mamǝna mô ɓari, sǝ apǝlǝa tongno-nong mwashat ace kum anzur andǝ ambul-pǝndǝa mǝnia a pam a domwan mò ɓǝà do nda mbweban mem ngga. Aɓalǝ apǝlǝa mǝno mǝ nda aban pakko túró ka, a camarǝ nggaɗiki mbweban mem kusǝ lum!‡31:41 Ɓalli aɓa: Tite 29:27,30. 42 Ɓǝ̀ pà ama Ɓakuli mala kèm Ibǝrayim, yì Ɓakuli mana tárrám Ishaku kǝ ɓanggi wi ka, pang ma atàm raka, ɓǝ́ a tasǝnatam nǝ ɓabuam atàrǝì. Sǝama Ɓakuli sǝnǝna tanni mem andǝ túró mǝnana ǝn pe nǝ buam ngga. Nda gìr mǝnana tsǝa nǝ bu du mana yilung ngga Ɓakuli pak ɓashi male, nunkiro ka.>>

43 Laban pǝlǝa pè wi eare ama, <<Amamǝna mǝnia ka amunem na, sǝ amuna ka amǝ'kem na, sǝ adomwan mala agirkusǝu gbal ka, amem na. Yàle agir mǝnana kat a sǝnia kani ka, amem na. Sǝ mana girni mǝ nǝ gandǝ pa ace amunem andǝ amunia mǝnana à ɓǝlki ka? 44 Yiu ɓǝ̀ sǝm kùrcau, mim sǝ we. Mǝnia ka nǝ̀ lǝmdǝ ama eare nakam a nre sǝm.>>

45 Nda Yakupu twal tali kwákítè ɓǝ̀ cam nǝ came a nzali ɓǝ̀ duk tali-kwakya.§31:45 tali-kwakya ko gìr ɗenyi. 46 Sǝ banggi aɓwana male, amǝɓala male, ama, <<Wu pwangi amuna-tali, wu ramgia.>> Pǝlǝa à ramgi atali, à eamsǝia amur rǝarǝia. Pǝlǝa Yakupu andǝ Laban dumnǝdo a ban atali mǝnana a eamsǝia amur rǝarǝia ka, sǝ à li girlina atārǝia. 47 Laban tunǝ banì ama, Jegar-Sahaduta, sǝ Yakupu ka tunǝi ama, Galiyet.*31:47 Jegar-Sahaduta ka kún Aramayik na, sǝ Galiyet ka kún Ibǝru na. Alullǝu mǝnia yia kǝm ngga ɓālǝi nda <<gwali mala atali nakún.>>

48 Pǝlǝa Laban ham ama, <<Mǝnia yì atali à rambia ka, à nǝ̀ duk gir nakún mala kùrcau ma'sǝm yalung.>> Nda gìr mǝnana tsǝa sǝ tunǝ banì ama, Galiyet ka. 49 Laban ɗǝm ngga bang ama, <<Yahweh ɓǝ̀ tsǝk mǝsǝi arǝ sǝm, mim sǝ we, ace mǝnana ɓǝ̀ sǝm bwal mǝnia yì kùrcau, anzǝm mǝnana sǝm gauni tarǝ sǝm ngga. Acemani ka tunǝ banì ɗǝm ama Mizǝpa.†31:49 Mizǝpa ka ɓālǝi nda <<ban tsǝk mǝsǝu.>> 50 Ɓǝ̀ a pakki amuna-mamǝna mem gìr mǝɓane, ko a al aɓea amamǝna amúrià sǝ ko ǝn sǝlǝce raka, ɗenyi ama Ɓakuli ka nda mǝ'nakún a nre sǝm sǝnǝ we.>>

51 Laban nyare banggi Yakupu ama, <<Sǝn atali mǝnia à gwalikia ka pepè, sǝ sǝn nggea tali mǝnia ǝn kwakì a nrem sǝnǝ we ka pepè. 52 Mǝnia yì atali à gwalì ka à dumǝna gìr nakún, sǝ mǝnia yì tali kwaki ka dumǝna gìr nakún. À nǝ̀ came kǝla agir kasǝɓalǝu ama pà mǝ nǝ yàllî ban mala atali mǝnia à gwalì ka aban ká a nzali mô ace pakko mǝɓane ɗàng, sǝ we gbal ka a pa wunǝ yàllî mǝnia yi nzong, ban mala atali mǝnia à gwalì andǝ tali mǝnia kwakì ka aban ká a nzali mem ace pakkam mǝɓane ɗàng. 53 Ən nggǝ tunǝ Ɓakuli mala keò Ibǝrayim andǝ aɓakuli mala kèm Naho, yia aɓakuli mala tárrià ɓǝà pàk ɓashi a nre sǝm.>> Pǝlǝa Yakupu pàcau nǝ kángìr aɓa lullǝ Ɓakuli mǝnana tárrí Ishaku kǝ ɓanggi wi ka. 54 Yakupu pwan-myal girkusǝu pana gìr'nkila nǝi a kǝ banì, amur nkono mǝno, sǝ tunǝ aɓwana male ɓǝà yiu ɓǝà yi li girlina. Lang à lina girlina ka, à nong kano amur nkono bankwaria.

55 Nǝ bu dǝmbari ɗiɗyal ka, Laban yi kùr amǝkè andǝ amuni amuna-mamǝna zǝp nǝ abui, tsǝkia wia bù sǝ tsǝiandà, pǝlǝa bwal njar nyare o a nzali male.