Cau amsǝban a nê mala
YOHANA
Mǝncau
Mwashat atà alaggana mala Yesu, yì Yohana ka, nda gilǝ mǝnia yì malǝmce ka. À kǝ sǝni kǝla à gilǝ mǝnia yì Cau Amsǝban ngga a pǝlǝa 85 anzǝm ɓǝlban mala Yesu.
Yì Cau Amsǝban a nê mala Yohana ka lǝmdǝa sǝm ama Yesu nda Cau mala Ɓakuli, yì Cau mǝnana te pà nǝ̀ mal raka, mǝnana <<yi duk ɓwamǝpǝndǝe sǝ do aɓalǝ sǝm ngga.>> (Yoh 1:14) À gilǝì ace mǝnana amǝ ɓallè ka ɓǝa earnǝi ama Yesu nda Mǝ'amsǝban mǝnana à pacau ace ka, yì Muna mala Ɓakuli, sǝ ɗǝm ngga nǝ́ paɓamuru malea a baní ka ɓǝà kum yilǝmu (Yoh 20:31.)
Yohana kǝ bangŋi nǝ rǝcandǝa ama ɓoro mala yilǝmu mǝnana málá male pà kàm raka à kǝ kumi nǝban Kǝrǝsti, yì ɓoro mǝnana kǝ tite ado sǝ nǝ̀ ngga yiu aban aɓwana mǝnana à earnǝ Yesu ama nda njargula, andǝ mǝsǝcau, andǝ yilǝmu ka. Yohana pak túró nǝ agir mala koya pwari mǝnana aɓwana súrǝ̀ia pepe ka ace lǝmdǝ mǝsǝcau mala agir ɓá bangŋo, agir kǝla <<mur>>, <<bǝredi ko girlina>>, <<tǎlaban>>, <<yalgir andǝ anzur male>>, <<kun-nda>>, <<njargula>>, <<nggun anap andǝ aɓǝle>>, sǝ <<yilǝmu.>>
Agir mǝnana aɓalǝi ka
Tita cau1:1-18
Yohana Mǝbatisǝma andǝ alaggana mǝdǝmbe mala Yesu1:19-51
Túró mala Yesu a ban aɓwana2:1--12:50
Masǝlǝata anonggio mala Yesu arǝ ban mala Urǝshalima sǝ aɓalǝi13:1--19:42
Lo ɓembe mala Mǝtalabangŋo andǝ lǝmdǝrǝu male arǝ anjar ɗàngɗáng20:1-31
Masǝlǝata cau: Yesu lǝmdǝ rǝì ɗǝm a Galili21:1-25
1
Cau duk ɓwa
1 Kaniama Ɓakuli nǝ̀
pusǝ ɓanza ka,
Cau ni nda kam,
sǝ mǝno yì Cau ka
à nda tàrǝia andǝ Ɓakuli;
sǝ yì, yì Cau ka Ɓakuli na.
2 A tite ka à nda
andǝ Ɓakuli.
3 Nǝ yi sǝ Ɓakuli pusǝ agir kat.
Kǝgìr pà kàm mwashat
mana à pusǝì mǝnana
nǝ yi sǝ à pusǝì raka.
4 Yì nda tǝr yilǝmu,
sǝ mǝnia yì yilǝmu
ka yiu nǝ tǎlaban
aban ɓwapǝndǝa.
5 Sǝ yì tǎlaban ngga
kǝ ta aɓa pǝndǝa
sǝ pǝndǝa ka gandǝ
bwalte ɗàng!*1:5 sǝ pǝndǝa ka gandǝ bwalte ɗàng: Ko <<sǝ pǝndǝa ka pà nǝ̀ gandǝ limge ɗang.>>
6 Ɓè ɓwa yiu,
mǝ'njar mǝnana
Ɓakuli túrí ka,
lùllǝì ama Yohana.†1:6 Ɓalli gbal aɓa: Mat 3:1; Mar 1:4; Luk 3:1,2.
7 Yiu yi ne ɓwapǝndǝa
cau amur mǝnia
yì tǎlaban ngga,
ace mǝnana ɓǝ̀
ɓwapǝndǝa kat ok
mǝnia yì cau ka, ɓǝ̀ é.
8 Yohana nǝ ɓamúrì ka
nda tǎlabanì ɗang;
yì ka, yiu ace nacau
amur tǎlabanì.
9 Tǎlaban mǝ'mǝsǝcau nì,
mǝnana kǝ ta aban
ɓwapǝndǝa kat ka,
ndo kǝ yiu a ɓanza ka.
10 Yì Cau ka nda a ɓanza,
sǝ kat andǝ amani ama
nǝ yi sǝ à pusǝ ɓanza ka,
ɓanza súrǝì ɗàng.
11 Yiu aban aɓwana
mǝnana amale na ka,
sǝ amale é ɗàng.
12 Sǝ aɓwana mǝnana kat à é,
à pa ɓamuria a baní ka,
pània wia rǝcandǝa
ɓǝà duk amuna
mala Ɓakuli.
13 Ɓǝlban malea ka,
mala nkila na
andǝ nggūrǝu ɗang.
Pa aɓa kpapi
mala ɓwama andǝ
ɓwabura ɗang.
Mǝnia ka pe mala Ɓakuli na.
14 Mǝnia yì Cau ka
yi duk ɓwamǝpǝndǝe,
sǝ yi duk zuku aɓalǝ sǝm.
Sǝm sǝna gulo male,
gulo mala kǝ̀ Muna
mwashat ɓǝ̀rɓǝ̀r, mana pur
nǝban Tárrí Ɓakuli ka,
lùmsǝo nǝ ɓwamuru
andǝ mǝsǝcau.
15 Yohana ne aɓwana cau amurí nǝ giu mǝcandǝe ama, <<Mǝnia ka nda ɓwa mǝnana ǝn na wun cau amurí nǝma nda ban yiu a nzǝmam ngga, sǝ yì ka, kútiǎm nǝ gulo, acemǝnana yì ka, ndakam ɗiɗyal sǝ à yì ɓǝ̀lám.>> 16 Aɓa ɓwamuru andǝ mǝnbu male sǝ tsǝka sǝm bu kat, kǝ pa sǝm agir mǝɓoarne a nzǝmarǝia. 17 Ɓakuli pa sǝm Nggurcau nǝ bu Musa, sǝ nǝ bu Yesu Kǝrǝsti sǝ pa sǝm ɓwamuru andǝ mǝsǝcau. 18 Kǝ ɓwa sǝn ma Ɓakuli àkǝ̀ pwari ɗàng, she kǝ Muni mǝnana à nda mwashat andǝ yi, sǝ nda a nkanggari ka. Yì nda tsǝa sǝ sǝm súrǝ̀ Tárrí ka.
Yohana Mǝbatisǝma nda Kǝrǝsti ɗàng
(Matiu 3:1-12; Markus 1:1-18; Luka 3:1-18)
19 Aɓwana-mǝgule mala amǝ Yahudi mǝnana a Urǝshalima ka à túr apǝris andǝ Amǝ'Lawi ɓǝà kya ɗì Yohana ama, yì ka, nda yana le?
20 Yohana sǝmbǝrǝia wia kǝgìr ɗàng, banggia wia mǝsǝcau ama, <<Mǝ nda Kǝrǝsti‡1:20 Kǝrǝsti (nǝ kún Gǝrik) ko Mezaya (nǝ kún Ibǝru) ka ɓālǝi nda: Ɓwa mǝnana à ɗārǝì wi mùrú olif amurí, mǝnana lǝmdǝ ama Ɓakuli tsǝngŋǝni a buno-gulo andǝ rǝcandǝa ka. ɗàng.>>
21 À ɗì ama, <<Sǝ we ka a nda yana? A nda Iliya le?>>§1:21 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 18:15; Mal 4:5. Yohana earia wia ama, <<Awo, mǝ nda yì ɗàng.>> Sǝ à ɗì ama, <<A nda mǝɓangnǝa mala Ɓakuli mǝnana sǝm nggǝ kundǝmuri ka le?>> Earia wia ama, <<Awo.>>
22 A masǝlǝate ka à ɗì ama, <<Na sǝm cau mǝnana ɓǝ̀ sǝm nyesǝi aɓwana mǝnana à túr sǝm ngga. A kǝ twali ɓamuro ama a nda yana?>>
23 Yohana earia wia nǝ cau mala Ishaya mǝɓangnǝa mala Ɓakuli ama, <<Mǝ nda gìu mǝnana kǝ hama a ɓabondo ka, ama, <Wu tsǝk njargula ɓǝ cam kporong ace Mǝtalabangŋo.> >>*1:23 Ɓalli gbal aɓa: Isha 40:3.
24 Aɓea amǝ Farisi mǝnana à túriá ka, 25 à ɗì Yohana ama, <<Sǝ ɓǝ̀ a nda Kǝrǝsti,†1:25 Sǝn cau amur Kǝrǝsti a 1:20. ko Iliya, ko mǝno yì mǝɓangnǝa mala Ɓakuli raka, palang sǝ a kǝ pakki aɓwana batisǝma?>>
26 Yohana earia wia ama, <<Ən nggǝ pakki aɓwana batisǝma nǝ mùr, sǝ ɓeɓwa nda came aɓalǝ wun mǝnana wu súrǝì raka, 27 yì ka, nda ɓwa mǝnana kǝ yiu a tam tù ka, ǝn kārǝa mǝ nǝ panzǝ anggur-nkura male ka ɗàng.>>
28 Mǝnia yì gir ka à pè a Betani, a nkaring Nggeasala Jodan, àkǝ̀ ban mǝnana Yohana pakkiyi batisǝma kam ngga.
Yesu nda Mǝgam mala Ɓakuli
29 Ɓè ban fana ka, Yohana sǝn Yesu aban yiu nǝ bani, sǝ pǝlǝa na ama, <<Wu sǝn Mǝgam mala Ɓakuli, mǝnana twalkiyi cauɓikea mala ɓanza ka! 30 Mǝnia ka nda ɓwa mǝnana ǝn na ce ama, <Ɓè ɓwa nda kǝ yiu atàm ngga. Yì ka, kútiǎm nǝ gulo, acemǝnana yì ka, ndakam ɗiɗyal sǝ à yì ɓǝlam.> 31 Nggearǝ mim ngga ǝn súrǝì ɗiɗyal ɗang, sǝ tǝr yiu mem mǝnana ǝn nggǝ pakki aɓwana batisǝma nǝ mùr ka nda ace mǝnana ɓǝà lǝmdǝì amǝ Isǝrayila rǝì ka.>>
32 Pǝlǝa Yohana bang gìr mǝnana súrǝì amurí ka ani: <<Ən sǝn Bangŋo mala Ɓakuli kǝla kutu, sulǝ nǝ kuli yi do amurí. 33 Ɓǝ́ pà mǝ nǝ súrǝì ɗàng, ɓǝ̀ Ɓakuli mǝnana tasǝam ama ɓǝ̀n yi pakki aɓwana batisǝma nǝ múr ka nda nam raka. Nam ama, <Ɓwa mǝnana a sǝni Bangŋo mem sulǝo yi do amurí ka, nda ɓwa mǝnana nǝ̀ pakki aɓwana batisǝma nǝ Bangŋo Mǝfele ka.> 34 Ən sǝnǝni sǝ ǝn nggǝ bangcau amurí ama, yì ka, nda Muna mala Ɓakuli.>>
Alaggana mana Yesu tita tunǝia ka
35 Ɓè ban fana ka, Yohana nda kano ɗǝm andǝ aɓea alaggana male ɓari. 36 Lang nǝ̀ sǝn Yesu aban kutio ka, na ama, <<Wu sǝn Mǝgam mala Ɓakuli!>>
37 Lang alaggana mǝnia ɓari à ongŋǝni náná anggo ka, kara à o atà Yesu. 38 Yesu nǝ̀ pǝlǝ rǝì ka, kara sǝnia aban yiu atè, sǝ ɗia ama, <<Mana wu earki ce?>>
À eare ama, <<Rabbi a ya ban sǝ a pa?>> (Rabbi ka ɓālǝi nda Malǝm.)
39 Yesu earia wia ama, <<Wu yiu wu yi sǝni.>>
À pǝlǝa à wario à kya sǝn ban-do male. Sǝ à kya do atè bà du. Anggo ka bu-pwari ine nǝ pwarikpǝra na.
40 Ɓè ɓwa mwashat atà mǝnia yì aɓwana ɓari mǝnana à ok cau mǝnana Yohana na ka nda Andǝru, mǝ'eam Shiman Bitǝrus. 41 Andǝru pǝlǝa kum mǝ'eambi Shiman, sǝ ne wi ama, <<Sǝm kumǝna Mezaya (Tǝr Mezaya nda Kǝrǝsti, Mǝ'amsǝban mǝnana Ɓakuli bang ama nǝ̀ tasǝi ka.)>> 42 Sǝ yiu nǝ Shiman aban Yesu.
Yesu sǝni kyap-kyap, sǝ na ama, <<A nda Shiman muna mala Yohana. À nǝ̀ tunǝo ama, Kefas.>> (Tǝr Kefas nda Bitǝrus, ɓālǝi ama, Tali.)
Yesu tunǝ Filip andǝ Nataniyel
43 Ɓè ban fana ka, Yesu twali a ɓabumi ama nǝ̀ o a Galili. Yi kum Filip sǝ ne wi ama, <<Yiu atàm.>>
44 Filip ka ɓwa Beseda na, la mala Andǝru andǝ Bitǝrus. 45 Filip alta Nataniyel yi kumi sǝ ne wi ama, <<Sǝm kumǝna ɓwa mǝnana Musa gilǝgir amurí aɓa malǝmce Nggurcau mala Musa, andǝ mǝnana à gilǝa aɓa malǝmce mala amǝ'ɓangnǝa mala Ɓakuli ka, yì Yesu ɓwa Nazarat, muna mala Yisǝfu.>>
46 Nataniyel na ama, <<A Nazarat! Kǝ gir mǝɓoarne nǝ̀ pur a Nazarat gbal?>> Filip ne wi ama, <<Yiu sǝni.>>
47 Lang Yesu sǝn Nataniyel aban yiu ka, nacau amurí ama, <<Mǝnia ka ɓwa Isǝrayila mǝɓafoe na, mǝnana pànǝ nyir arǝì raka.>>
48 Nataniyel ɗì Yesu ama, <<A pak lang sǝ a súrǝàm?>>
Yesu eari wi ama, <<Mǝnana a nda a tǝta nggun vwari ka, ǝn angŋa dǝmba ǝn sǝnǝ no, sǝ Filip tunǝo.>>
49 Pǝlǝa Nataniyel ne Yesu ama, <<Rabbi, a nda Muna mala Ɓakuli! A nda Murǝm mala amǝ Isǝrayila!>>
50 Yesu ne Nataniyel ama, <<A earnǝ mim acemǝnana ǝn banggo nǝma, ǝn sǝno a tǝta nggun vwari ka le? A nǝ sǝn agir mǝgulke mǝnana à kútì man ngga.>> 51 Yesu nyare nea wia ama, <<Ən nggǝ na wun mǝsǝcau, wun nǝ̀ sǝn kùli nǝ mǝnna, andǝ amǝturonjar mala Ɓakuli aban eauwe andǝ sulǝo amur Muna mala Ɓwa.>>‡1:51 Ɓalli gbal aɓa: Tite 28:12.
*1:5 1:5 sǝ pǝndǝa ka gandǝ bwalte ɗàng: Ko <<sǝ pǝndǝa ka pà nǝ̀ gandǝ limge ɗang.>>
†1:6 1:6 Ɓalli gbal aɓa: Mat 3:1; Mar 1:4; Luk 3:1,2.
‡1:20 1:20 Kǝrǝsti (nǝ kún Gǝrik) ko Mezaya (nǝ kún Ibǝru) ka ɓālǝi nda: Ɓwa mǝnana à ɗārǝì wi mùrú olif amurí, mǝnana lǝmdǝ ama Ɓakuli tsǝngŋǝni a buno-gulo andǝ rǝcandǝa ka.
§1:21 1:21 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 18:15; Mal 4:5.
*1:23 1:23 Ɓalli gbal aɓa: Isha 40:3.
†1:25 1:25 Sǝn cau amur Kǝrǝsti a 1:20.
‡1:51 1:51 Ɓalli gbal aɓa: Tite 28:12.