14
À soapi Yesu mùrú a Betani
(Matiu 26:6-13; Yohana 12:1-8)
Anongŋo ɓari a dǝm Lamsan mala Yàlîmurû andǝ Lamsan mala Bǝredi mǝnana Yis pa arǝì raka, agbani pǝris andǝ amalǝm Nggurcau mala Musa ka, à nda ban alta njar aɓa sǝmbǝrǝa, mǝnana à nǝ̀ bwalǝna Yesu nǝi à nǝ̀ wal-luí ka.*14:1 Ɓalli gbal aɓa: Pur 12:1-27. À eare ama, <<Ɓǝ̀ kǝa pa a pwari pakkiɗire ɗang, ɓǝ̀ ana raka ɓwapǝndǝa nǝ̀ lo arǝ sǝm.>>
Aɓa mǝno anggo ka Yesu na aɓa Betani, nda aban lili a ɓala mala Shiman mǝnana mǝdakali na ɗiɗyal ka. Ɓè ɓwama kutio nǝ muna-bang mǝnana à ɓe nǝ tali alabasta ka, nǝ mùrú mǝ'rǝmɓoarne aɓalǝi, mǝnana boale pa bǝti raka. Mùruî ka nard14:3 nard ka ɓe mùrú na aɓwana a pwarian kǝ kambǝi arǝ nlerǝ ta ɓe bondo nzali mala amǝ Indiya ace pà rǝmban mǝɓoarne. na nǝmurǝì, à zurǝi andǝ kǝgìr ɗàng. Ɓwama man yi ɓun girkun muna-bang pǝlǝa solǝì Yesu mùruî a ɓamúrí.14:3 Ɓalli gbal aɓa: Luk 7:37,38. Aɓea aɓwana mǝnana atà Yesu aban li ka, bumia kiɗiki, à ne arǝarǝia ama, <<Ace mana sǝ à kiɗiki mùrú mǝnia ka anggo? Acemǝnana mǝnia yì mùrú ka à nǝ̀ gandǝ me amur gìr mǝnana kútì boalo dinari gbǝman tàrú, sǝ boale ka à nǝ̀ gakkia amǝ'tǝ̀r!>> À munǝki arǝ ɓwama mǝno kǝ̀rkǝ́r.
Sǝ Yesu ka na ama:
Wu ɗeki ɓwama man ɗǝong. Ace mana sǝ wu kǝ peki le? Yì ka, pàngŋǝ́nàm gìr mǝɓoarne. Wu nda a tarǝ wun wunǝ amǝ'tǝ̀r pwari-pwari. Wu nǝ̀ gandǝ pakkia wia pepe ko aya pwari bum wun kànì ka. Sǝ mim ngga, pà wu nǝ̀ kumam ko aya pwari ka ɗang.§14:7 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 15:1. Yì ka, pàngŋǝ̀nà gìr mǝnana gandǝi ka, ak dǝmba soapam mùrú a nggūrǝam, acau mala cem a ɓembe. Ɓafo, ǝn nggǝ bangga wun, ɓǝ̀ aya ban a ɓanza mǝnana kat à nǝ̀ hamnǝ Cau Amsǝban nggam ngga, gìr mǝnana mǝnia yì ɓwama pe ka, à nǝ̀ ɗenyi nǝi, à nǝ̀ na ce.
Yahuda mak Yesu
(Matiu 20:14-16; Luka 22:3-6)
10 Pǝlǝa Yahuda Iskariyoti, mwashat aɓalǝ alaggana mana lum-nong-ɓari ka, puro wari aban agbani pǝris, nǝ̀ nggá mak Yesu. 11 Banɓoaria agbani pǝris nǝ ok mǝnia yì cau ka, pǝlǝa à eare ama à nǝ̀ pe wi boalo. Yì gbal ka tita alta njar mǝnana nǝ̀ pea wia Yesu nǝi ka.
Yesu li girlina Paska
andǝ alaggana male
(Matiu 26:17-25; Luka 22:14-23; Yohana 13:21-30)
12 Nda a pwari mǝnana à tinata Lamsan mala Bǝredi mana Yis pa arǝì raka, kǝ pwari mǝnana à kasǝkiyi meal mǝgam mala Lamsan Yàlîmurû nǝi ka. Alaggana mala Yesu ɗì ama, <<Aya ban sǝ a kǝ earce ɓǝ̀ sǝm nggea gilǝkio ban ace li girlina Yàlîmurû?>>
13 Pǝlǝa tasǝ aɓea alaggana male ɓari, nea wia ama, <<Wu kyane a nggea-là, ɓǝ̀ wun nǝ̀ nggá kútí ka, wun nǝ̀ gāsǝ wunǝ ɓe ɓwabura nǝ bàng-mùr a kwari, wu kya atè. 14 Ɓǝ̀ aya ɓala sǝ kútí ka, wu ne mǝtala ɓalae ama, <Malǝm kǝ ɗiban ama, kurǝm mala abǝri mǝnana mǝ nǝ li girlina Yàlîmurû kam sǝnǝa alaggana mem ngga ndake?> 15 Nǝ̀ lǝmdǝa wun kurǝm kùli mǝgule, mana à gilǝkina ɓālǝi pepè ka. Wu kya pakka sǝm girlina kam.>>
16 Pǝlǝa alaggane o, à kya kutio a nggeale, sǝ à kya kum agir kǝla mǝnana Yesu nea wia ka, sǝ à pak girlina Yàlîmurû kam.
17 Nǝ pwari kpǝra ka, Yesu yiu andǝ alaggana male mana lum-nong-ɓari ka.*14:17 Ɓalli gbal aɓa: Ang 41:9. 18 Lang à yì dumǝna aban li ka, Yesu na ama, <<Ɓafo, ǝn nggǝ bangga wun, ɓwa mwashat aɓalǝ wun aban li atàm, nǝ̀ nggá mem.>>
19 Bumia kiɗiki, sǝ koyan aɓalǝia ka ɗì ama, <<Mǝ nda le?>>
20 Yì ka, earia wia ama, <<Mwashat aɓalǝ wun lum-nong-ɓari, mǝnana kǝ oasǝ buì atàm ado a kwar ka, nda. 21 Muna mala Ɓwa ka nǝ̀ wu púp, kǝla mana à gilǝì amurí aɓa Malǝmce ka. Sǝama, caukwanban na nǝ ɓwa mǝnana nǝ̀ mak Muna mala Ɓwa ka! Nǝ̀ ɓoaribanì, yi mǝnana mǝnia yì ɓwa ka à ɓǝli raka!>>
Nu jibi mala Mǝtalabangŋo
(Matiu 26:26-30; Luka 22:14-23; 1 Amǝ Korinti 11:23-25)
22 Lang à nda amur li girlina ka, Yesu twal bǝredi, sǝ pak yàwá, sǝ ɓwani, pea alaggana male, nea wia ama, <<Wu é wu she, nggūrǝam ma.>>
23 Pǝlǝa twal kwap, pak yàwá, sǝ pea wia, à nu àkǝ̀ ɓālǝi yia kat. 24 Pǝlǝa nea wia ama, <<Mǝnia ka nda nkílèm mana à sukki ace aɓwana pas ka. Nda nkila mana tsǝkiyi bǝsa kùrcau mǝnana Ɓakuli pa aban aɓwana male, aɓa túró ka.14:24 Ɓalli gbal aɓa: Pur 24:8; Ir 31:31-34. 25 Ən nggǝ na wun ɓafo, pa mǝ nǝ nu mùr-ɓǝlanggun anap man ɗǝm ɗàng, she a pwari mǝno, mǝ nǝ nui bǝshe a domurǝm mala Ɓakuli ka.>>
26 Anzǝm mana à tuna nggyal ka, à puro à o a Nkono Olif.
Yesu bang ama Bitǝrus
nǝ̀ tǝmce súrǝè
(Matiu 26:31-35; Luka 22:31-34; Yohana 13:36-38)
27 A njar aban o ka Yesu nea wia ama, <<Wun kat wu nǝ̀ ɓangŋa wu nǝ̀ nyem, acemǝnana à gilǝa a muram aɓa Malǝmce ama,
<< <Ɓakuli nǝ̀ wal yálgír,
sǝ anzur ka à nǝ̀ mesǝke.>14:27 Ɓalli gbal aɓa: Zak 13:7.
28 Sǝa ma anzǝm mǝnana ǝn longŋǝni ɓembe nǝ yilǝmu ka, mǝ nǝ akà wun dǝmba aban ká a Galili, sǝm nǝ̀ nggá je kam.>>§14:28 Ɓalli gbal aɓa: Mat 28:16.
29 Bitǝrus pǝlǝi wi ama, <<Ko ɓǝa aɓwana kat à nǝ̀ ɓangŋa à nǝ̀ nyio ka, mem ngga pà mǝ nǝ ɓang ɗang!>>
30 Yesu ne wi ama, <<Ɓafo, ǝn nggǝ no ama, yalung, nǝ bu du mǝnia ka, kaniama ɓǝ̀ nggu ɓua kúni ɓari ka, we nǝ nggearǝo a nǝ makgirem kusǝ tàrú ama, a súrǝàm ɗang.>>
31 Bitǝrus ɓinǝcau kpékpé ama, <<Ko ɓǝà na ama dupǝnam púp ama mǝ wu sǝnǝ we ka, pà mǝ nǝ makgìr súrǝ̀o ɗàng.>> Acilia alaggana kat gbal ka à na kǝ cau mǝ'mwashati.
Yesu pak hiwi a Gefsemani
(Matiu 26:36-46; Luka 22:39-46)
32 Pǝlǝa Yesu andǝ alaggana male o a ɓekǝ ban ndakam à tunǝki ama Gefsemani aɓalǝ anggun olif. Yesu ne alaggana male ama, <<Wu duk kani, mǝ nǝ nggá pak hiwi.>> 33 Twal Bitǝrus, andǝ Jemis, andǝ Yohana atè, sǝ tita bumkiɗikea kǝ̀rkǝ́r, ban pakki wi ɓà. 34 Pǝlǝa nea wia ama, <<Yilǝmem ngga nda aɓa tanni kǝla ɓǝ̀ purî rǝàm. Wu duk kani nǝ mǝsǝ wun atàm.>>
35 Kutio o a dǝmba anggo, kya kpa nzali, sǝ pak hiwi ama ɓǝ̀ nǝ̀ gandǝnǝ pa ka, pwari tanni mǝnana kǝ yiu ka ɓǝ̀ sharibani. 36 Na ama, <<*14:36 Dâ: Mǝnia nǝ kún Aramayik ka nda <<Abba.>>, gìr kat a bano ka kǝ gandǝ pa. Ən nggǝ zǝmbô, gǝsham mǝnia yì kwap mala tanni ka. Kat andǝ amani ka, ɓǝ̀ kànì mala ɓabumo ɓǝ̀ pa, mem na ɗang.>>
37 Pǝlǝa nyare yiu aban alaggana male yi kumia ka à nda a ntulo. Ne Bitǝrus ama, <<Shiman, a nda ntulo le? A pà nǝ gandǝ do nǝ mǝsǝo atàm ko bu-pwari mwashat ɗang re? 38 Wu dum nǝ mǝsǝ wun, wu pak hiwi, ace mǝnana ɓǝ̀ wu kǝa kutio aɓa kārǝkiban ɗang. Bangŋo ka earǝna, sǝ nggūrǝu ka, yauwiki.>>
39 Yesu nyar ɗǝm a kusǝì, o kya pak hiwi; ɓǝsǝlǝ kǝ cau mǝ'mwashati. 40 Lang nyare yiu aban alaggana male ka, yi kumia ɗǝm a ntulo, acemǝnana mǝsǝia dǝmbǝrikina. À súrǝ̀ cau mǝnana à nǝ̀ ne wi ka ɗàng.
41 Lang nyar abania tàruià ka, banggia wia ama, <<Wu nda a ntulo più aban usǝlǝo le? Kārǝ́na! Pwari pàngŋǝ̀nà! Wu sǝni, Muna mala Ɓwa ka à mangŋǝ́nì a ban amǝ'cauɓikea. 42 Wu lo, ɓǝ̀ sǝm o! Mǝ'mem ngga, ndya kǝ yiu ka!>>
À bwal Yesu
(Matiu 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohana 18:3-12)
43 Anggo kun Yesu malaká pwal ɗàng, Yahuda, mwashat aɓalǝ aman lum-nong-ɓari ka nǝ̀ yia tusǝo. Ndanǝ aɓwana atè pas nǝ akafe andǝ agbǝlang gara abuia, aɓwana mana agbani pǝris, andǝ amalǝm Nggurcau mala Musa andǝ aɓwana-mǝgule tasǝia ka. 44 Ɓwa mǝnana me, yì Yahuda ka, angŋa dǝmba kàninià wia ama, <<Ɓwa mǝnana mǝ nǝ kùrrì zǝp ka, nda kǝ ɓwe. Wu bwali, wu tà buì kàngkàng, wu um nǝi.>>
45 Yiu mala Yahuda ka yi kútí nǝ kutio aban Yesu, ne wi ama, <<Malǝm!>> Sǝ kùrrì zǝp. 46 Pǝlǝa acilia aɓwana mǝno yiu à gbami Yesu à bwali taptap.
47 Sǝ ɓeɓwa mwashat aɓalǝ aɓwana mǝnana atà Yesu ka, kwetǝ kafe male, kwarǝna guro mala pǝris mǝgule nǝi, kasǝ kiri kpat.
48 Pǝlǝa Yesu nea wia ama, <<Wu yiu nǝ akafe andǝ agbǝlang gara ace bwalam kǝla mǝ nda mǝɓǝmbǝriban? 49 Ko aya pwari ka mǝ nda sǝnǝa wun, aban kanigir aɓa Ndàmǝgule mala Ɓakuli. Mana tsǝa sǝ wu bwalam ɗang? Sǝama mǝnia ka pa anggo acemǝnana ɓǝà lùmsǝ cau mala Malǝmce.>>14:49 Ɓalli gbal aɓa: Luk 19:47; 21:37. 50 Pǝlǝa alaggana male ɓangŋa, à ɗeki.
51 Ɓè lagga ndakam kǝ kpa ateà a nzǝ́mò , yì ka, daura pa arǝì ɗàng, she kǝ gìrkùmsǝo nda mǝnana arǝì ka. Aburana mǝno ɓariki ama à nǝ̀ bwali, 52 kara panzǝ lagir, ɓangŋa, um nǝ ɓate.
À warinǝ Yesu a ban ɓashi
(Matiu 26:57-68; Luka 22:54-55; Yohana 18:13-24)
53 À warinǝ Yesu a ɓala mala pǝris mǝgule, ban mǝnana agbani apǝris, andǝ akapana, andǝ amalǝm Nggurcau mala Musa, yi ram kam ngga. 54 Bitǝrus ka kpate kuko, kya kutio chatchat aɓa ɓala mala Pǝris Mǝgule. A kàm ngga, kya do atà amǝ'yálban aban dandǝ rǝì a kun bǝsa.
55 Akanó aɓalǝi ka, agbani pǝris andǝ amǝ'ɓashi mala amǝ Yahudi kat, à nda aban alta cau mǝnana nǝ̀ pur a kun Yesu mǝnana à nǝ̀ pàngŋǝ̀nà túró nǝi ace wal-luí ka, sǝ ko à kum ɗang. 56 Aɓwana pas yi naki anyir amurí, sǝ kat andǝ amani ka, kunia yiu mwashat ɗang. 57 A masǝlǝate ka, aɓea aɓwana lo a came, a na mǝnia yì nyir ka amur Yesu, ama, 58 <<Sǝm oè bang ama, <Mǝ nǝ arki Ndàmǝgule mala Ɓakuli mǝnana à ɓè nǝ bu ka, sǝ anzǝm nongŋo tàrú ka, mǝ nǝ ɓak ɓè mǝnana à ɓè nǝ bu raka.> >>14:58 Ɓalli gbal aɓa: Yoh 2:19. 59 Ko a nggearǝ ɓá mani mǝno ka, kunia yiu ɗàngɗáng.
60 Pǝlǝa pǝris mǝgule lo came amúrià, sǝ ɗì Yesu ama, <<A pà nǝ bǝl kuno re? A panǝ cau mana awu nǝ na amur acau mǝnana aɓwana mǝnia kǝ na amuro ka re?>> 61 Sǝ Yesu ka duk kúni più, na kǝ cau ɗàng. Nyare pǝris mǝgule ɗì ama, <<A nda Kǝrǝsti, yì Muna mala Ɓakuli le?>>
62 Yesu ear ama, <<Mǝ nda!
<<Sǝ pà nǝ̀ sau ɗang wun nǝ̀ sǝn
Muna mala Ɓwa aban do,
a buno mala rǝcandǝa,
a bù-mǝlì mala Ɓakuli,
aban yiu aɓalǝ apǝrɓang
nǝ kuli.>>§14:62 Ɓalli gbal aɓa: Dan 7:13.
63 Pǝris mǝgule kara bwal daura male sannì kǝr, ace lǝmdǝ kàrmúrû male, sǝ ɗiban ama, <<À yá ulang amǝ'nakún ɗǝm sǝm alkiyitea? 64 Wu ongŋǝna cauɓana mǝnana ne amur Ɓakuli ka, sǝ mana wu na?>>
Yia kat ka à kasǝi wi ɓashi lú, ama kārǝ́na ɓǝ̀ wú.*14:64 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 24:15,16.
65 Aɓea aɓwana ateà à tita tàkki wi ntāra arǝì, à kur amǝsǝì, sǝ à tulki nǝ abuia, à na ama, <<Bangga sǝm, ko yana walo!>> Sǝ amǝ'yálban bwali à kǝ kwaki a takiri, aban umnǝe.
Bitǝrus tǝmce súrǝ̀ Yesu
(Matiu 26:67-75; Luka 22:56-62; Yohana 18:15-18,26-27)
66 Bitǝrus ka nda più nǝ nzali a banfana aɓa ɓala. Ɓè muna ɓwama, muna-ɓala mala pǝris mǝgule, yiu. 67 Lang nǝ̀ sǝn Bitǝrus aban do a kun bǝsa ka, sǝni kyap-kyap, sǝ ne wi ama, <<We gbal ka a nda atà Yesu Ɓwa Nazarat!>>
68 Bitǝrus pǝlǝa tǝmce, na ama, <<Ən súrǝ̀ gir mǝnana a nakiyi cau amurí ka ɗàng.>> Pǝlǝ kusǝì ka puro nǝ kunɓala. Kara nggu ɓua.
69 Lang muna ɓwama, muna-ɓala sǝni kano ka, ne aɓwana mǝnana à cam a banì ka ama, <<Mǝnia yì ɓwa ka, nda ateà!>> 70 Bitǝrus nyare tǝmce ɗǝm.
Zuku ka aɓwana mǝnana à cam a banì ka, à ne Bitǝrus ama, <<Mǝsǝcau, a nda aɓalǝia, acemǝnana a nda ɓwa Galili!>>
71 Bitǝrus ka kutia kángìr ama, <<Ɓǝ̀ súban yiu a muram ɓǝ̀ nyir na ǝn nakiyi ka; mǝnia yì ɓwa wu nakiyi ce ka ǝn súrǝì ɗàng!>>
72 Banì sau ɗang, nggu ɓua ɓaria kúni. Kara ɓalǝ Bitǝrus kasǝ arǝ cau mǝnana Yesu ne wi ama, <<Kaniama ɓǝ̀ nggu ɓua kúni ɓari ka, a nǝ bang kusǝ tàrú ama a súrǝàm ɗàng.>> Sǝ Bitǝrus kpa ɓua.

*14:1 14:1 Ɓalli gbal aɓa: Pur 12:1-27.

14:3 14:3 nard ka ɓe mùrú na aɓwana a pwarian kǝ kambǝi arǝ nlerǝ ta ɓe bondo nzali mala amǝ Indiya ace pà rǝmban mǝɓoarne.

14:3 14:3 Ɓalli gbal aɓa: Luk 7:37,38.

§14:7 14:7 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 15:1.

*14:17 14:17 Ɓalli gbal aɓa: Ang 41:9.

14:24 14:24 Ɓalli gbal aɓa: Pur 24:8; Ir 31:31-34.

14:27 14:27 Ɓalli gbal aɓa: Zak 13:7.

§14:28 14:28 Ɓalli gbal aɓa: Mat 28:16.

*14:36 14:36 Dâ: Mǝnia nǝ kún Aramayik ka nda <<Abba.>>

14:49 14:49 Ɓalli gbal aɓa: Luk 19:47; 21:37.

14:58 14:58 Ɓalli gbal aɓa: Yoh 2:19.

§14:62 14:62 Ɓalli gbal aɓa: Dan 7:13.

*14:64 14:64 Ɓalli gbal aɓa: Pǝris 24:15,16.