Cauterǝa mala Bulǝs aban ká a ban
AMƏ ROMA
Mǝncau
Cautera mala Bulǝs aban ká aban amǝ Roma ka Bulǝs gilǝì ace bǝlki ɓá bwaltagir male amur paɓamuru mǝnana ndakam aɓa kpata Kǝrǝsti, andǝ gir mana mǝnia yì paɓamuru kǝ yinǝi aɓa do mala amǝkwaɗi ka. Mugulacau ka nda mǝnana ama, ɓwapǝndǝa kat ka à nda aɓa ɓealu mǝɓane mala cauɓikea sǝ àwá pà kàm ɗàng. Ɗǝm ngga, sǝm kat ka sǝm nda ka amǝ'cauɓikea aɓadǝm Ɓakuli, kun nacau pà kàm a bu sǝm ɗàng. Sǝama Ɓakuli gilǝkina njar mala purî ɓá mǝnia yì ɓealu nggea mǝɓike andǝ mǝpà ɓangciunì ka, mǝnana yi túr Muni Yesu ɓǝ̀ yi wú ace acauɓikea ma'sǝm ngga. Nǝ́ ɓwamuru male ka, Ɓakuli kǝ twal sǝm, sǝm mǝnana sǝm pa ɓamuru aban Kǝrǝsti ka, sǝm nda ka amǝ'cauɓoarna a baní. Nǝ́ paɓamuru ka, dupǝna sǝm púp ɓǝ̀ sǝm ak mǝnia yì ɓoro mala Ɓakuli, sǝ ɓǝ̀ sǝm tita dukdo mala amǝ kpata Kǝrǝsti. Mǝnia yì Cau Amsǝban mǝgule ka dumǝna púp à nǝ̀ hamnǝi a koya ban, aban aɓwana aɓa ɓanza kat.
Agir mǝnana a ɓālǝi ka
Aɓwana mǝnana amǝ Yahudi na raka andǝ cauɓikea1:1-32
Amǝ Yahudi andǝ cauɓikea2:1-29
Njar amsǝban mala Ɓakuli3:1--4:25
Paɓamuru andǝ nggurcau5:1-21
Bǝsa yilǝmu aɓa Kǝrǝsti6:1-21
Bangŋo Mǝfele aɓa do mala mǝkwaɗi8:1-17
Isǝrayila aɓa kàni mala Ɓakuli9:1--11:32
Ɓealǝu mala amǝkwaɗi12:1--15:13
Masǝlǝata cau andǝ makkiakun15:14--16:27
1
Makkun mala Bulǝs
1 Mǝnia yì cauterǝa ka pur nǝban Bulǝs, guro mala Kǝrǝsti Yesu, mǝnana Ɓakuli tunǝi ɓǝ̀ duk mǝ'mishan, sǝ tàrrì ace túró hamnǝ bǝsa Cau Mǝɓoarne mala Ɓakuli ka. 2 Ɓakuli pacau ace mǝnia yì Cau Amsǝban ngga, ɓara-ɓara nǝban amǝ'ɓangnǝa male aɓa Malǝmce Mǝfele. 3 Cau Amsǝban ngga, ndá amur Muni, mǝnana do ɓanza male ka à ɓǝli a tàu mala Dauda. 4 Sǝ à yì lǝmdǝí, Muna mala Ɓakuli na, nǝ loasǝo mǝnana à loasǝi a ɓembe nǝ rǝcandǝa mala Bangŋo Mǝfele ka. Yì nda Yesu Kǝrǝsti Mǝtala sǝm.
5 Nǝ ban Kǝrǝsti sǝ Ɓakuli pa sǝm ɓwamuru andǝ ɓoro mala do mǝ'mishan, ɓǝ̀ sǝm ne aɓwana arǝ anzali a koya ban ngga, gìr mǝnana Ɓakuli pa acea ka, ace mǝnana ɓǝà paɓamuria, ɓǝà oki wi sǝ anggo ka lùllǝì ɓǝ̀ kum gulo.*1:5 Ɓalli gbal aɓa: Atúró 26:16-18; Rom 15:17; Gal 2:7,9. 6 Wun ngga, wu nda aɓalǝ aɓwana mǝnana à tunǝia ɓǝà duk amala Yesu Kǝrǝsti ka.
7 Ən nggǝ gilǝa wun, wun kat a Roma, mǝnana Ɓakuli earce wun sǝ tunǝ wun ɓǝ̀ wu duk amale ka.
Ɓǝ̀ Ɓakuli Tár sǝm andǝ Mǝtalabangŋo Yesu Kǝrǝsti, pa wun ɓwamuru andǝ dorǝpwala.
Bulǝs earǝna cè ká Roma
8 A tite ka, ǝn nggǝ pakki Ɓakuli mem yàwá nǝban Yesu Kǝrǝsti ace wun kat, acemǝnana paɓamuru ma'wun a baní ka, ɓanza kat ongŋǝna cè. 9 Ɓakuli mǝnana ǝn nggǝ pakki wi túró nǝ ɓabumam kat, aɓa hamnǝ Cau Amsǝban mala Muni ka, nda mǝ'nakunam ama ǝn nggǝ pakhiwi ace wun tùtù. 10 Aɓa hiwi mem koya pwari ka, ǝn nggǝ zǝmba ɓǝ̀ Ɓakuli ear ka, ko ɓǝ̀ lang ngga ɓǝ̀ ǝn kum njar a masǝlǝate ɓǝ̀ ǝn kya aban wun.
11 Mim ngga ǝn earce kǝ̀rkǝ́r a ɓabumam ɓǝ̀ ǝn kya sǝn wun, ɓǝ̀ ǝn pa wun aɓoro ɓá Bangŋo mǝnana nǝ̀ pa wun rǝcandǝa ka. 12 Gìr mana ǝn nakiyi ka nda mana ama, ǝn nggǝ earce ɓak ɓabum wun nǝ paɓamuru mem, sǝ mim gbal ka mǝ kum ɓakɓabum nǝ ma'wun yì paɓamuru.
13 Wun amǝ'eambǝam, ǝn nggǝ earce ɓǝ̀ wu sǝlǝ ama ǝn kànì a ɓabumam kusǝ pas mǝ nǝ ká a sǝn wun, sǝ ǝn kum njar ɗàng, bà ado. Ən nggǝ earce yinǝ aɓwana aɓalǝ wun aban Yesu, kǝla mǝnana ǝn kum aɓea aɓwana aɓalǝ akún arǝ aɓea anzali ka.†1:13 Ɓalli gbal aɓa: Atúró 19:21.
14 Dumǝnam púp ɓǝ̀ ǝn pakki amǝ Gǝrik andǝ aɓwana mǝnana amǝ Gǝrik na raka túró, amǝ sǝlǝe andǝ amǝ ɗwanyi sǝlǝe. 15 Ace mani ka, ɓabumam kǝ pi arǝ ká aban wun gbal, wun mǝnana aɓa Roma ka, ɓǝ̀ ǝn kya hamnǝ Cau Amsǝban.
Rǝcandǝa mala Cau Amsǝban
mala Ɓakuli
mala Ɓakuli
16 Mim ngga kǝsǝkya kǝ pakkam arǝ Cau Amsǝban mala Kǝrǝsti ɗàng, acemǝnana mǝnia ka rǝcandǝa mala Ɓakuli na ace amsǝ aɓwana mana à paɓamuria ka, tite nǝ ɓwa Yahudi, sǝ ɓwa mǝnana ɓwa Yahudi na raka.‡1:16 Ɓalli gbal aɓa: Mar 8:38; 1Kor 1:18,24. 17 Yì Cau Amsǝban ngga, ndá kǝ̀ lǝmdǝa sǝm lang sǝ Ɓakuli kǝ nggaɗi sǝm, ɓǝ̀ sǝm pǝlǝ aɓwana amǝɓoarne a ɓadǝmbi. Mǝnia ka kǝ pa anggo nǝ gūlì arǝ Kǝrǝsti, twal a tite kya pur a masǝlǝate, kǝla mǝnana Malǝmce na ka ama: <<Ɓwa mǝnana kumǝna akban aban Ɓakuli ka, nǝ̀ dumnǝ yilǝmu aɓa gūlì arǝ Ɓakuli.§1:17 nǝ̀ dumnǝ yilǝmu aɓa gūlì arǝ Ɓakuli: Ko: <<nǝ̀ dukdo gūlì arǝ Ɓakuli.>>>>*1:17 Ɓalli gbal aɓa: Hab 2:4.
Bumlulla mala Ɓakuli
amur cauɓikea
amur cauɓikea
18 Ɓakuli kǝ lǝmdǝ bumlulla male nǝ kuli amur amǝ'cauɓikea andǝ amǝ'ɓealɓikea mǝnana à kǝ par mǝsǝcau nǝ aɓealɓikea malea ka, 19 acemǝnana gir mana ɓoaro ɓǝa súrǝì amur Ɓakuli ka, sǝmbǝrǝia wia ɗàng. Ɓakuli ka lǝmdǝnia wia a banfana. 20 Ɗiɗyal mǝnana Ɓakuli pusǝ ɓanza ka, ɓwapǝndǝa sǝnǝna nzali andǝ kuli. Nǝ agir mǝnana Ɓakuli pea ka, à sǝnǝna aɓǝalu male bwāng, kǝla rǝcandǝa male mana kǝ mal raka, andǝ pǎ male mala Ɓakuli. Ace mani ka, à pànǝ kun nacau ace ɗwanyi súrǝ̀ Ɓakuli ɗang ko bǝti!
21 E, à sùrǝ́nà Ɓakuli, sǝ à ɓinǝ peri a baní kǝla Ɓakuli, à kǝ pakki wi yàwá ɗang. A kun mani ka, ɗenyicau malea pǝlǝ mǝɓane, sǝ ɓabumia do a pǝndǝa.†1:21 Ɓalli gbal aɓa: Afi 4:17,18. 22 A nê malea ka, à nda ka amǝ'sǝlǝe, sǝama yia ka, à kwar ɗang. 23 Amur mǝnana ɓǝà peri aban Ɓakuli mǝɓoarɓwe mǝnana nǝ yilǝmu málá male pà kàm raka, à kara à kutia peri aban aɓǝ̀nzál mǝnana à pea kǝla ɓwapǝndǝa andǝ anyal, andǝ agirkusǝu andǝ agir-nzali ka.‡1:23 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 4:16-18; Atúró 17:29.
24 Ace mani ka, Ɓakuli vwaki buì a rǝia aɓa pakkia agir ɓeami malea mala nonggi nǝ rǝarǝu, mǝnana ɓabumia earkiyi ce ka, sǝ à kutia pakkia agir kǝsǝkya arǝarǝia. 25 Yia ka à nggaɗi mǝsǝcau mala Ɓakuli nǝ nyir, sǝ à kǝ peri aban agir mǝnana Ɓakuli pusǝia ka. À ɗeki nggearǝ Ɓakuli mǝnana pusǝ agir kat, mǝnana ɓoaro ɓǝà kpate, ɓǝà ɓwangsǝi bà ka! Ɓǝ̀ do anggo.
26 Acemǝnana à pa anggo ka, nda Ɓakuli nyia aɓalǝ anpel mala agir kǝsǝkya malea. Nggearǝ amamǝna malea ka à nying dolabura, à kǝ pak ɓwama nǝ rǝarǝia. 27 Anggo gbal sǝ aburana nying nongŋo nǝ amālea, à kútí aban nonggi nǝ rǝarǝia. Aburana kǝ pak agir kǝsǝkya nǝ rǝarǝia. Nda gìr mǝnana tsǝa sǝ à nunbi ɓamuria ɓashi andǝ tanni, atàcau mala mǝno yì agir mǝɓane mǝnana à kǝ pakkia ka.
28 Acemǝnana amǝno yì aɓwana ka à ɓinǝ pak túró nǝ sǝlǝe mala Ɓakuli ka, Ɓakuli nyia gbal andǝ aɗenyicau mǝɓane malea, ɗekia ɓǝà pakkia agir mǝnana ɓoaro ɓǝà pea raka. 29 Yia ka, do malea lùmsǝ nǝ koya ulang túró ɓealɓikea, andǝ mɓali, andǝ ɓinǝmuru andǝ mwararǝu, andǝ walki-alú, andǝ munǝki-amunǝo, andǝ swarkiban, andǝ ce'shiria, andǝ twal lullǝú. 30 Yia ka à kǝ nacau mǝɓane anzǝm aɓwana, amǝɓinǝ mur Ɓakuli na, à kǝ okban ɗang, à ndanǝ twalmuru, andǝ nggori. Ɗenyicau malea ka nda aɓa pusǝki abǝsa njar mala pakkia agir mǝɓane, sǝ à kǝ okî amǝɓǝlia ɗàng. 31 À pànǝ ɓabum ɗang, à kǝ lumsǝ cau malea mǝnana à ne ka ɗàng. Yia ka à lǝmdǝkiyi pěmǝɓoarne ɗàng, sǝ à pànǝ mǝsǝswatǝr arǝ aɓwana ɗàng. 32 À sǝlǝna ama nzongcau mala Ɓakuli bang ama, aɓwana mǝnana à kǝ pakkia ulang amǝnia yì agir ka, à nǝ̀ ká lú. Sǝ kat andǝ sǝlǝe mǝno ka, à go amur pakkia agir nì nǝmurǝia ɗàng, à kǝ earnǝ aɓwana mǝnana à kǝ pakkia agir nì ka.
*1:5 1:5 Ɓalli gbal aɓa: Atúró 26:16-18; Rom 15:17; Gal 2:7,9.
†1:13 1:13 Ɓalli gbal aɓa: Atúró 19:21.
‡1:16 1:16 Ɓalli gbal aɓa: Mar 8:38; 1Kor 1:18,24.
§1:17 1:17 nǝ̀ dumnǝ yilǝmu aɓa gūlì arǝ Ɓakuli: Ko: <<nǝ̀ dukdo gūlì arǝ Ɓakuli.>>
*1:17 1:17 Ɓalli gbal aɓa: Hab 2:4.
†1:21 1:21 Ɓalli gbal aɓa: Afi 4:17,18.
‡1:23 1:23 Ɓalli gbal aɓa: Nggur 4:16-18; Atúró 17:29.