14
Talanhetii pa' Juan Bautista'ik'i.
(Marcos 6:14-29; Lucas 9:7-9)
Hik akaa'ijha ka' ƚahats'ij, ha' Herodes tenek'enhe'yi' ha' Galilea qa i'ye'ej ke' yaqsiijkii ha' Jesús in ham ƚunyejeyi'iju'ƚ.* Mr 8:15; Lc 3:19; 13:31; 23:7; Hch 4:27; 12:1; 13:1 Qa yit'ijets pekhewe' ƚeqejkunenhei: —Hik kakha' Juan Bautista'ik'i. Hats iƚa'x iye. Qa hik ta'ƚijupi' in na'li'm pa' qi ƚet'unha'x qa ƚeke' in yaqsiijkii pekhewe' ham ƚunyejeyi'iju'ƚ.—* Mt 16:14; Mr 6:14; Lc 9:7 Qe ha' Herodes t'eku'mi' pa'aj ka' Juan'ik'i qa yophe'ƚ ƚokoyei qa yenifi iye pe' witq'opheƚitjii, qe ta'ƚets pa'aj pe' ewi'ƚ efu ƚii Herodías ƚewhe'ye'tax pa' ƚek'inij ƚii Felipe.* Mt 4:12; 11:2; Jn 3:24 Qe ka' Juan'ik'i yittaxijets pa'aj: —Nite' inek ƚenexke'ej kakha'an qu' ewhe'ye'yi'ij nekhe' efeli'tstax.—* Lv 18:16; 20:21 Qa ha' Herodes in neqek'uyu'taxij pa'aj ka' Juan, qa nijiweiƚi'iju'ƚ iye pa' witset, qe titijiti'yijetsha ka' Juan'ik'i in ewi'ƚ profeta.* Mt 11:9; 21:26,46 Qa in ink'ayik ƚeqe'ninqa'p ha' Herodes, qa ke' ƚasi' ke' Herodías qa t'otoyijup pekhewe' namii in ƚeqe ƚe'wis neƚu pa'aj. Ha' Herodes qa qi in yisu'unijji' pa'aj ke' inanyi' in t'otoyijup. Qa hik ta'ƚijupi' in weniwjutsiqeniji'mha qu' yijaayi'ija qu' netisij pa'qu' niyinijets. Ke' inanyi' in tayajaxti'yetskii pa'aj yiyaji'etskii pa'aj ke' ƚenene, ma' qa yit'ij: —Hisu'un qu' entshen hane'ejija ha' ƚeiƚa' ha' Juan Bautista. Enji' tok'oye'.— Aka'an qa qi in nite' yi'sinhettaxi'mkii pa'aj ha' Herodes, qa hatsƚe tetfelijha in weniwjutsiqen qa week iye yepi'ye' ej pe' namii pa' ƚeqe ƚe'wis neƚu. Ma' qa inaqyaji'ij qu' netetka'xii qa' netesti'yij. 10 Ma' qa inq'ukinii qu' ne'nisa'xii ka' ƚeiƚa' ka' Juan'ik'i pe' witq'opheƚitjiyii. 11 Ma' qa tetka'x pa'aj ka' ƚeiƚa' ka' Juan'ik'i i'nji' pa' tok'o qa testi'yij pe' inanyi' qa yeka'xiiji' pe' ƚenene qa tisij pa'aj. 12 Qa namii pa'aj he' ƚ'ijatshenhei ka' Juan'ik'i qa yeka'x pa'aj qu' netijik'ui. Hekhewe'en qa nifelii ha' Jesús ka' ƚenifenye'j ka' Juan'ik'i.
Jesús qa tisij pe' ƚaqats pe' cinco mil (5.000) jukhew.
(Marcos 6:30-44; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-14)
13 In i'ye'ej ha' Jesús ka' Juan'ik'i in talanhetii pa'aj, ma' qa ikkii uja'xƚekii qa i'nji' ke' witinhitjii qu' namijiiteje'm ha' ham i'ni'i'. Ma' qa in nikfe'lets he' week witsetits hekhewe' jukhew qa efuts iye pa' t'ejuiji', qa yijayanpha'm qa t'otsƚeju' in yamik'ui ha' t'ejuiji'. 14 Qa in t'ilittaxpha'm ha' Jesús qa yi'wen in olootsija he' nijayan. Qa qi in neq'eletij qa niƚinju' iye he' wanqaats'etaxju'.* Mt 4:23; 9:36 15 In hats metju' junu', he' ƚ'ijatshenhei qa ikets qa yit'ijets: —Hats metiyu'ju' ne' junu' qa ha'ne ju'uni' ham pa'qu' na'ni'. Yape it'ijets ene' jukhew qa efuts iye qu' napilii he' witsetits ƚelits hats'inha qu' nataqha'yets ƚaqatse'.—* Mt 10:1; 26:56; Mr 3:7; 16:20; Lc 6:13; Jn 12:16 16 Qa yeku'ƚ ha' Jesús: —Inye'jƚu' qu'nte' napile'kii. Ekheweli'ƚ qu' ƚisi'ƚij pa'qu' netuj enewe'en.— 17 Qa yeku'ƚ iye he' ƚ'ijatshenhei: —Uja'xƚe inek ene' na'l ine'm lee'fij (5) ene' pan, qa wetsjuk ene' sehets, qa uja'xƚe.— 18 Ha' Jesús qa yit'ijets: —Enka'xi'ƚ met pekhewe'en.— 19 Ma' qa yiyaji'ijets qu' nanaqsijju' qu' na'ni'ju'kii ha' jup'elket week hekhewe' jukhew qa efuts iye. Ma' qa t'eku'mi' ke' lee'fij (5) pan qa ke' wetsjuk sehets qa yejeƚetspha'm na' wa's qa yit'ijetspha'm ƚe'wisij pa' Dios. Ma' qa napk'asitju' ke' pan qa tisij he' ƚ'ijatshenhei qa hikhe' qa netisijju' he' week jukhew qa efuts iye.* 1S 9:13; Mt 26:26; Mr 8:7; 14:22; Lc 24:30; Hch 27:35 20 Qa weekij in tuj qa hats iƚinijju'. Qa he' ƚ'ijatshenhei qa nat'a'ak'i ke' ƚapk'asil ke' amaneifik'i qa yenji'ju'kii he' doce (12) canastul qa topolij.* Mt 16:9; Mr 6:43; 8:19; Lc 9:17; Jn 6:13 21 Inƚi'i qu' leefij mil (5.000) uja'x namets he' jukhew tuj ke' pa'n. Qa hekhewe'ƚe efuts qa omehets iye qa nite' wetjeyumtshen.
Jesús qa t'otsipji' pa' iweli'.
(Marcos 6:45-52; Juan 6:16-21)
22 In naxijik'i aka'an, ma' qa ha' Jesús qa aje'eƚ yiyaji'ets he' ƚ'ijatshenhei qu' aje'eƚ nathayinijiiteje'm ke' witinhitjii ha' ƚajaika' ai, qa ƚakha'ƚe qa' mexe newetfeli'm he' jukhew hats'inha qu' napilkii. 23 Qa in hats yili'ij in wetfeli'm he' olots, ma' qa ikik'ipha'm ke' utek ewi'ƚƚekii qe qa' niyin. Ma' qa in hats najaleikii qa menjiit amani' ewi'ƚƚekii.* Lc 6:12; 9:48 24 Qa kikhe'ƚe witinhitjii qa hats toxik'iteje'mha, qa ke' ƚeqe t'uyuyuyits ha' iweli' qitsik'i qa yiwu'miju'ƚkii ke' witinhitjii qa nite' ju'f qe t'ejuyiju'ƚ ka' t'unik'i. 25 Ma' qa in hats ipƚu'uikii pa' neƚu ha' Jesús qa yijayanpha'm hekhewe'en t'otsipji' ha' iweli'.* Mt 24:23; Mr 13:35 26 He' ƚ'ijatshenhei in yi'weniju'ƚ in t'otsipji' ha' iweli' qa qi in nijiwei, qa yit'ijju': —¡Peyijat'ij, ma wit-si'nq'alek hane'en!— Ma' qa yeqejtsi'le'ej wetju'ƚ qe qi in nijiweitax. 27 Qa aje'eƚ yit'ijets ha' Jesús: —¡Ikesimeni'ƚ! Yakha'ƚe, e'nijiweikitek'iƚ.—* Dt 31:6; Is 41:13; 43:1-2; Mt 17:7; Lc 2:10; Ap 1:17 28 Qa ha' Pedro qa yeku'ƚ qa yit'ij: —Yatsat'axyij, qu' hik akhaayi'ija qa it'ij yiwets qu' henek ei na' ƚa'ni' na' iweli'ipji'.— 29 Qa yit'ij ha' Jesús: —¡Te'ƚun!— Qa ha' Pedro qa t'ilit'ik'uiju' ke' witinhitjii qa t'otsipji' ha' iweli' qa ikii ha' Jesús. 30 Ha' Pedro in yi'wen in t'unik'i qa nijiwei, ma' qa nikheyu'ju' qa tayai, qa yit'ij: —¡Etsi'fen wat'ij, Yatsat'axyij!— 31 Ha' Jesús qa aje'eƚ yijin ha' ƚokoi qa t'eku'mi', qa yit'ijets: —Hayits qa nite' qi pa'nte' eqekuye'jtax. ¿Inhats'ek in ƚ'inqekutaaxkii?—* Mt 6:30; 8:26; 16:8 32 In t'ilitji'ju'kii ke' witinhitjii, ma' qa qeesik'ui ka' t'unik'i. 33 Ma' qa hekhewe' i'nji' ke' witinhitjii qa wonokok'enijupju'kii ha' Jesús qa yit'ijets: —¡Qete'e' yijaa'ija in akha' pa' Ƚaa'sija pa' Dios!—* Sal 2:7; Mt 16:16; 26:63; Mr 1:1; Lc 4:41; Jn 11:4
Jesús qa yamii pa' sehe' Genesaret.
(Marcos 6:53-56)
34 Qa yamiiteje'm ha' ƚajaika', qa t'ilit'ipha'mkii ha' sehe' Genesaret.* Jn 6:24-25; Mr 6:5; Lc 5:1 35 He' tetseti'yi' qa nikfe'lij ha' Jesús ma' qa aje'eƚ yamipji' ƚeniihe't week ha' sehe' qa tetka'xiikii he' wanqaats'eju'. 36 Qa iyinijets qu' niwejinƚi'ij qu' net'eku'metskii ha' ƚ'aka'the' eiju' ha' ƚ'uihitjii he' wanqaats'eju'. Qa week he' hats t'eku'mets qa naxpa'lij pe' ƚaatsheitax.* Mt 9:20; Mr 3:10; Lc 6:19; Hch 5:15

*14:1 Mr 8:15; Lc 3:19; 13:31; 23:7; Hch 4:27; 12:1; 13:1

*14:2 Mt 16:14; Mr 6:14; Lc 9:7

*14:3 Mt 4:12; 11:2; Jn 3:24

*14:4 Lv 18:16; 20:21

*14:5 Mt 11:9; 21:26,46

*14:14 Mt 4:23; 9:36

*14:15 Mt 10:1; 26:56; Mr 3:7; 16:20; Lc 6:13; Jn 12:16

*14:19 1S 9:13; Mt 26:26; Mr 8:7; 14:22; Lc 24:30; Hch 27:35

*14:20 Mt 16:9; Mr 6:43; 8:19; Lc 9:17; Jn 6:13

*14:23 Lc 6:12; 9:48

*14:25 Mt 24:23; Mr 13:35

*14:27 Dt 31:6; Is 41:13; 43:1-2; Mt 17:7; Lc 2:10; Ap 1:17

*14:31 Mt 6:30; 8:26; 16:8

*14:33 Sal 2:7; Mt 16:16; 26:63; Mr 1:1; Lc 4:41; Jn 11:4

*14:34 Jn 6:24-25; Mr 6:5; Lc 5:1

*14:36 Mt 9:20; Mr 3:10; Lc 6:19; Hch 5:15