18
Pa' ƚewuƚ'eye'jju' pe' Babilonia'ik'i.
In hats naxijik'i in hi'wen ekewe'en, ma' qa hi'wen iye ha' ewi'ƚ ángel in te'nilitik'uiju' na' wa's, qa qii'ija pa' ƚet'unha'x in tenek'enhei. Qa pa' ƚewqiye'jji' qa les in t'unik'iha ka' ƚ'uƚa'x in napjuyit'ipji' ha'ne sehe'. Qa yit'unhetik'i in tayai qa yit'ij: —¡Hats namju', hats namju' ke' qi Babilonia'ik'i! Hats inwo'metetsƚe ne' ƚetsi'ij, qa ƚetsi' ne' espíritu uƚ'ets, qa ƚetsi'ij iye ne' uƚ'ets junatai yinaq'axtsii iye qu' netnekui.*Is 13:20-22; 21:9; Ap 14:8 Qe week ne' witsetits niyahanijju' ka' ƚeqe wino ta'ƚets in wanawitjiƚe. Qa ne' wittatal na' sehe' epji' qa wanawitji'iƚ nekhe'en, qa nekhewe' t'ihinij wekwek qa qi in yaq'astanin, qe kekhe'en ewi'ƚƚe in yejeƚii pa' ƚeqsu'unka'xij eke' wekwek.—*Ap 14:8; 17:2 Qa hepi'ye' iye pakhap iye wit'ax ta'ƚiipha'm na' wa's, qa yit'ij: —Witset tsatsat'axij, ma'aƚik'uifik'i nekhe'en hats'inha qu' nite' aki'iƚijets pe' ƚewuƚ'ets, ma' qa'nte' jeek esti'yi'iƚij nekhewe' qu' naats'e'ej hatse'.*Is 52:11; Jer 50:8; 51:6,9,45; 2Co 6:17 Qe ne' ƚewuƚ'ets hats yametspha'm na' wa's in tewfupha'm, qa na' Dios qa hats nikfe'lets week nekhewe' tewfupha'm ƚewuƚ'ets.*Jer 51:9 Ijanini'ƚij pa' hats ƚeqfenyejeyij pekhewep, wetsjuk'ij qu' epileti'ƚets in ƚunyejeyek pe' ƚaqsijiyijkii nekhe'en, nakha' hats niyahanijju' tok'o nekhe'en qu' iwe'tsjukeni'ƚij pa'qu' ukini'ƚetsju' qu' les a'tinheti'ƚji'ha pa'qu' iyahani'ƚji' nekhe'en.*Is 40:2; Jer 16:18; 17:18; 50:29; Ap 14:8 Ƚisi'ƚij pakha' hats ƚuk'e' in weniwqinhet ƚete'm qa kakha' ƚe'sinye'j iye in qi in ƚe'wisju', qu' awtsheteni'ƚij pa'qu' naats'e'ej, qe pa' ƚatawe'j yit'ij nekhe'en: “Yakha' hane'ej in ha'nju' qa hik yijunye'j qiji' witi'yi', qa yakha' nite' ye'wikiihale', ma' qa nite' ƚ'anuuyi'i qu' nana'l pa'qu' hayinik'i.”(Is 47:7-8) Qa hik ta'ƚijupi' qu' ewi'ƚ neƚuye'ƚe qu' week na'nipji' ne' qu' naats'e'ej hatse': witwamhi', wit'aphiye'j qa yipku' iye. Ma' qa nanq'axij fe't iye, qe nakha' qu' nitanithen Yatsat'ax'inij Dios qii'ija in t'un.— Qa nekhewe' wittatalipji' ha'ne sehe', nekhewe' wanawitji'iƚ nekhe'en qa wenkufeni'ƚij iye ka' ƚe'sinye'j in ƚe'wisju', qa qi qu' nayintaxik'i qa' nanaitaxik'i iye qu' ni'wenij pa'qu' ƚetutsaxe' qu' nanq'axij fe't, 10 qa' ts'ap'aye' wete'm totsii qu' nejeƚiiteje'mkii qe nijiwe'yi'm pa' yawtsheten, qa' nit'ijju': —¡Hiyee', hiye' ha'nus aka' qi witset'ik'i Babilonia witset'ik'i t'untax, qe in ewi'ƚ horaƚe qa hats week i'n epji' pa' antanithenkeye'j!— 11 Qa nekhewe' wekwek t'ihinij qa' nayintaxik'i qa' nanaitaxik'i iye, qe hats ham pa'qu' nataqhayijets pekhewe' t'ihintaxij: 12 olots pe' oro, plata, utel ƚelits ƚe'sits, qa ne'ej hik ƚunyejeitax iye utel ƚelits ƚe'sits ƚiyits perlas, pe' elesei penyilots, na'aj witpalinek, na'aj sila penyilo qa na'aj s'e' iye penyilo, qa week iye ke' ƚunyejeiƚe wetju'ƚ najak ewjisii, qa pe' ƚaqsijiiju' ta'ƚijets ne'ej qits ƚek'unhetii na'aj elefante, qa ne'ej najak ƚe'sits iye, qa ne'ej nijketits maaja (bronce), qa ne'ej nijketits no' (hierro), qa ne'ej utel fo' mármol, 13 qa t'ihinij iye ƚesejets ne'ej canela, qa ni'khewepij yewjisitji' na'aj ƚaq, qa na'aj tene'ƚju' ewjisii (incienso), qa na'aj ewjisii tene'ƚju' iye mirra, qa na'aj ewjisii iye olibano, qa na'aj wino, qa na'aj aceite ta'ƚets ne'ej oliva, qa na'aj fo'ji', qa ne'ej trigo, qa t'ihinij iye ne'ej wakka, ne'ej kots'etets, ne'ej tiptipits, ne'ej koyoyoyits, qa ne'ej jukhew qa efuts iye witƚinhei.*Gn 36:6; Nm 31:32-35; 1Cr 5:21; Ez 27:13 14 Week kekhewe' wekwek qi in ƚisu'untax hats ham e'm, qa week kekhewe' ƚe'sits na'ltax'em hats ham ejup, qa hats nite' ƚ'anuuyi'i qu' nana'l e'm iye. 15 Qa nekhewe' t'ihinij ekewe' wekwek qa qi in yipatunen qe ta'ƚets eke' etsju', nekhewe'en qa' ne'nitoniiha pa'qu' ts'ap'ayi'iju' qe ta'ƚets in nijiwe'yi'm pa' yawtsheten, qa' nayintaxik'i qa' nanaitaxik'i iye, 16 qa' nit'ijju': —¡Hiyee', hiyee'! Ha'nus aka' qi witset'ik'i Babilonia, yeqhinatataxji' kekhewe' ƚe'sits elesei penyilots, qa na'aj witpalinek, qa na'aj s'e' iye, qa yentaxpha'm iye ke' oro, qa ke' ƚe'sits utel ƚelits qa kekhewe' iye hik ƚunyejeitax utel ƚelits ƚiyits perlas, 17 qe in ewi'ƚ horaƚe qa hats week uƚ'axijkii in wekwek ƚi'wq'axintax.— Qa week hekhewe' tenek'enhe'yij tokoyeyits (capitanes), qa hekhewe' iye ƚ'ahinhei he' tokoyeyits, qa hekhewe' iye marineros qa week he' t'ithayiiji' ha' qi iweli', qa' we'nitoniiha ha' ts'ap'a'aju', 18 in yi'weniiteje'm ka' ƚetutsax in naq'axij fe't qa taya'yij wetju'ƚ in yit'ijju': —¿Ƚekpa' witset qu' hik ƚunye'je' aka' qi witset'ik'i?—*Ez 27:32 19 Ma' qa yifulfulinhetipji'kii ka' sehe' he' ƚeiƚal, qa taya'yij wetju'ƚ, yayintaxik'i qa naitaxik'i iye, qa yit'ijju': —¡Hiyee', hiyee'! Ha'nus aka' qi witset'ik'i, hik aka' qi in yipatunen nekhewe' na'li'm ne' ƚenhitjiyits tokoyeyits na' qi iweli'ji', qe in ewi'ƚ horaƚe qa hats week uƚ'axju'.*Ez 27:30; Ap 18:10,16 20 E'ƚe'sitsi'iƚi'mkii, wa'sji', yatsathen, apóstoles qa profetas, qe na' Dios in yitanithen qe qa' natqa'tja'yi'ƚ epji'.—*Ap 12:12 21 Ma' qa ha' ewi'ƚ ángel t'un, qa t'eku'mifi ke' qi ute in ƚuk'e'ek ne'ej ute t'ejuyets na'aj we'neqhipitju', qa nije'le'ejji'ju' ha' qi iweli', qa yit'ij: —Aka'aj'in qu' enifenye'je' ham naqsi'ji'ijkii qu' ejelaxti'yijju' Babilonia, qi witset, qa' nite' ƚ'anuuyi'i qu' e'wenhetii iye.*Ap 5:2; 10:1; 16:20; 18:11,14,22-23; Jer 51:59-64 22 Qa' hats nite' ƚ'anuuyi'i iye qu' netpiikaxtii etji'teje'm pe'qu' ƚ'axitse' pe'qu' netfiƚkii (arpistas) pe'qu' netlijtsii, pe'qu' fojinjetse' (flautistas), qa pekhewepe' iye fojinjetse' (trompeteros). Hats nite' ƚ'anuuyi'i iye qu' ne'twenhetii etji'teje'm pe'qu' ƚunyejeye'ƚe wetju'ƚ pe'qu' niya'yij t'ithayii etji', qa nite' ƚ'anuuyi'i iye qu' netpiikaxtii etji'teje'm ƚ'anye'j ne'ej t'ejuyets na'aj we'neqhipitju'. 23 Fetitjii ƚ'uƚa'x hats nite' ƚ'anuuyi'i qu' nanalit epji'. Qa' hats nite' ƚ'anuuyi'i iye qu' netpiikaxtii etji'teje'm ƚ'anyejei ne'ej tewhe'yeiju'. Qe nekhewe' aqhafets hik nekhewe' qits ha'ne sehe' epji', qe week ne' witsetits ƚanawitji'ijju' in ƚetweihetenin.*Jer 25:10 24 Aka' witset'ik'i te'wenhetiiji' ke' ƚ'athitsik'i ke' profetas'ik'i, qa kekhewe' iye yatsathen, qa week iye kekhewe' talanheti'yipji' ha'ne sehe'.—*Ap 6:10; 16:6

*18:2 Is 13:20-22; 21:9; Ap 14:8

*18:3 Ap 14:8; 17:2

*18:4 Is 52:11; Jer 50:8; 51:6,9,45; 2Co 6:17

*18:5 Jer 51:9

*18:6 Is 40:2; Jer 16:18; 17:18; 50:29; Ap 14:8

*18:13 Gn 36:6; Nm 31:32-35; 1Cr 5:21; Ez 27:13

*18:18 Ez 27:32

*18:19 Ez 27:30; Ap 18:10,16

*18:20 Ap 12:12

*18:21 Ap 5:2; 10:1; 16:20; 18:11,14,22-23; Jer 51:59-64

*18:23 Jer 25:10

*18:24 Ap 6:10; 16:6