Kálaad Pwôl nyə á cilə buud ɔ́ Kolósia yɛ́
Isâ í dʉ́gyá nə kálaad mə Pwôl shú Kolósia yí
Pwôl njúl mímbwug dɨ́, Ipafras nyə á zə jaaw nyə (Flp 1.23) nə́ bɔ́ɔ́l búúd bwə́ á zə shɨɨg okrîstɛn wâ Kolósia nə bɔ́w-bɔ̂w mínjɨ́ɨ́gʉ́lá. Bwə́ á ŋgə jɨ́ɨ́gʉli nə́, shú nə́ muud mpúg Zɛmbî, a dʉ́g cʉg ɨɨ́, á jəlá nə yə məŋkul mə́ míshíshim gúmə́, a bɛ̧ íjâm nə ijag yí Oyúdɛn, sɨ́ya ábɨwáág, baagʉlə bíl íci í ídʉ̂w nə məŋgul... Njɨ Pwôl mə́ gwág ntɔ́ yí, a mə́ cilə bwo kálaad ɛ́ga, lwó bwo nə́ cʉg Zɛmbî mə́ yə búúd kwoŋ mə Yésus dɨ́ yí í kwaga. Tishik bá Onezîm wə́ bwə́ á kə nə kálaad (4.7-8).
Kálaad á Kolósia ŋgə lás sâ í dʉ́gyá nə Krîst yí, nə́ a jɨ muud Zɛmbî nyə á ntɨ nə́ a zə́g cʉg búúd yɛ́. A jɨ nə mpífə́ í ntɔ̧ mə́mpífə mə́ dʉ́ sá búúd ifwaas má, nə́ jɨ́ ntɔ́ nəcé nyə́dɨ́ wə́ ŋkul mə́ Zɛmbî í á dʉ wú, í ka ŋgə tɛ́ isâ byɛ̂sh yâ gwɔ̂w nə shí yɛ́ (1.16).
Kálaad á Kolósia jɨ ka bə nə́, Pwôl mə tɛ́ɛ́d bə́da ókrîstɛn wâ Kolósia, a mú jəgʉla nə Zɛmbî shú dáŋ (1.3-14). A mú ka zə cilə nda sʉsa í ŋgə́ yə Krîst məzhwámá (1.1–2.5), nə́ a jɨ Cwámba, a jwú nə shí ndon nyɛ̂sh, a jwú nə Dɔ̧ (1.15-20). Mpʉ́sə sʉsa, Pwôl mə lwó gwáná á ŋgə́ gwána shú Dɔ̧ yí (1.24–2.5).
Nə́ ndɛɛ́, kálaad ŋgə kə shwóg nə məcwûŋ mâ váál mbúgʉla mə jə́lá nə cʉgə nə buud tɛ́ɛ́d nyə́dɨ́ njɔ́w búúd dɨ́ kə kumə tɔ́ɔ́n nə tɔ́ɔ́n yí (3.1–4.6). Í ka kə shîn nə məbə́dá.
1
Məbə́dá
muud lwámá: Gal 1.1Mə Pwôl muud Zɛmbî nyə a fɛ́ɛ́sh nə́ mə bə́g *muud lwámá mə Yésus-Krîst yɛ́, nə mə, nə *mínyɔŋʉ̂ wúsʉ́ Timotê, sə́ wə́ mə́ cílə́ kálaad ɛ́ga. Sə́ mə́ cilə bɨ́ miŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ mí ómínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ bʉ́sə́ Kolósia wá, omínyɔŋʉ̂ ɔ́ abúgʉ́lág nəcé shé bə̌lə búúd ɔ *Krîst. Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ wúsʉ́ Zɛmbî sáág bɨ́ mpaam, kə́ sá nə́mə́ nə́ bɨ cʉ́gəg nə́ shɛɛ.
Pwôl ŋgə yə Zɛmbî akíba
Ifz 1.16; 1Te 1.2-3Sə́ ŋgə yə Zɛmbî akíba ja jɛ̂sh sə́ ŋgə́ jəgʉla nə nyə shú dʉ́n yí, nyə Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ mə Cwámba íshé Yésus-Krîst; Ifz 1.15nəcé sə́ mə́ gwág nə́ bɨ́ ŋgə *búgʉla *Krîst Yésus ɨɨ́, bɨ́ ŋgə nə́mə́ cɛɛl obúgʉla bɛ̂sh. 1Pr 1.3-4; Ifz 1.13Bɨ́ ŋgə sá ntɔ́ nəcé bɨ́ ŋgə bwánd nə búgə́ nə́ Zɛmbî mə bá yə bɨ́ isâ í anyunywaá byɛ̂sh nyə á mə́ bwɨ́ɨ́g bɨ̂ gwɔ́w yí. Bɨ a mpu nə́ bɨ mə́ jəlá nə bwánd nə búgə́ ja milə́sʉ́ myâ obʉ́bə́lɛ́, Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl nyə á bwɛlɛ wɔ́ɔ́s bɨ́dɨ́ yí. Mis 2.41; Rom 1.13; 1Tm 3.16;Ja Jɔ̧jɔ̧ Lâŋ wɔɔŋg í á kumə bɨ́dɨ́ yí, í á wúmə mpúmə́ nə́mə́ nda í ŋgə́ wúmə kʉ́l jɛ̂sh nə́. Í á tɛ́ɛ́d wúmə́lə nə́mə́ jwɔ́w bwə́ á bwɛlɛ jaaw bɨ́ mpaam mə́ Zɛmbî yí. Jwɔ́w dɔɔŋgʉ́, bɨ a wámbʉlə nə́ mpaam nyɔɔŋg nyísə bʉ́bə́lɛ́. Ipafras: 4.12; Flm 23Ipafras muud sə́ mə́ búl cɛɛl wə́ nyə a jɨ́ɨ́gʉli bɨ́ ntɔ́; a jɨ shwə́ wúsʉ́ sə́nɔ́ŋ sə́ ŋgə́ sɛ̂y yɛ́. A jɨ jilá jísʉ́ nûŋ bɨ́dɨ́ ŋgə̌lə sɛ̂y nə Krîst shú dʉ́n, a ŋgə sɛ̂y mbií á búgʉ́lág. 1Kr 8.1Nyə wə́ nyə á jaaw sə́ mbií cɛɛlí Shíshim mə́ Zɛmbî mə́ yə bɨ́ yí.
Ifz 1.17; Flp 1.9Sâ jɔɔŋg wə́ í sá nə́, tɛ́ɛ́d jwɔ́w bwə́ á bwiiŋg sə́ láŋ wʉ́n yí, sə́ mə́ dʉ jəgʉla nə Zɛmbî shú dʉ́n ja jɛ̂sh nə́ a yə́g bɨ́ fʉg nə mpúyá á *shíshim shú nə́ bɨ mpúg sâ jɛ̂sh á ŋgə́ jɨɨ yí. 10 Ifz 4.1; 2.10; Flp 1.27Ntɔ́, bɨ mú bə nə ŋkul mə kyéy kuú njɔɔnd í yə́ Cwámba gúmə́ yí, bɨ mú bə nyə ŋkí nywa lámʉ́d məzhɨɨ́ mɛ̂sh, bɨ ŋgə́ sá jɔ̧jɔ̧ mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mimbii myɛ̂sh, bɨ ŋgə́ nyiŋgə bul mpu Zɛmbî. 11 Rom 5.2; Ifz 1.18;Sə́ ŋgə nə́mə́ jəgʉla nə Zɛmbî nə́ a lʉ́lʉshig bɨ́ məzhɨɨ́ mɛ̂sh nə məma ŋkûl nyɛ́ ántɔ̧ minjɨ, shú nə́ bɨ bə́g nə zɛ́ny kə̌lə shwóg, bɨ kú lámʉsa ja bɨ́ mə́ bwə́má nə məkʉgʉlʉ yí. 12 Dʉgá yə Zɛmbî Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ akíba nə məshusʉg, nyə muud nyə á mə́ sá nə́ bɨ bə́g nə ŋkul bii dʉ́n kɔw lʉ́ ísâ nyə á mə́ kwəmʉsa shú búúd bɛ́ yí, bwə́ ŋgə́ cʉgə mə́ŋkɛnya mɛ́ dɨ́ wá.
Yésus-Krîst, amə́dɨ́ á isâ byɛ̂sh
13 Yuá 5.18; Luk 22.53; Mis 26.18; Ifz 1.6, 7, 21; 2.2; 6.12Nyə a tɨ́ yîl shé mpə̂l á məyídʉ́gʉ́d, ntɛɛŋgʉli shé Faan mə Mwán yé abábə dɨ̂. 14 Mwán yé wɔɔŋg wə́ nyə á balan nə ndɨ́ zə tɔ̧́ tâŋ, yîl shé mə́nyámád yɛ́, a juu ntâg shé *misə́m.
15 Yuá 1.18; 2Kr 4.4; 1Tm 6.16; Heb 1.3Nyə á zə lwó buud sâ Zɛmbî jɨ́ yí, Zɛmbî múúd cúgɛ́ nə ŋkul dʉ́g yɛ́. A jɨ Mwán acúmbâ mə́ Zɛmbî*Mwân acúmbâ: Ciyá nɨ í ŋgə lwó mfíí Yésus jɨ́ nə ndɨ́ yí, kú bə fwo-byɛ̂l., á ntɔ̧ ísâ byɛ̂sh Zɛmbî nyə a tɛ́ yí. 16 1.13; Yuá 1.3, 19; Heb 1.2Nəcé nyə́dɨ́ wə́ ŋkûl mə́ Zɛmbî í á ŋgə wúYésus wə́ nyə á ŋgə wééshʉli ŋkul mə́ Zɛmbî, ŋgə tɛ́ isâ nə ndɨ̂., í ka ŋgə tɛ́ isâ byɛ̂sh yâ gwɔ̂w nə shí yɛ́. Isâ byɛ̂sh, nə byɔɔŋg í ŋgə́ nyîn yí, nə byɔɔŋg í áŋgɛ̂ nə nyîn yí, tɔɔ otɔ́we ɔ shwóg wâ məyídʉ́gʉ́, tɔɔ byɔɔŋg bísə́ nə icwámba yí, nə byɔɔŋg í ŋgə́ wá buud mə́nyámád yí, nə byɔɔŋg í ŋgə́ lwó buud mpə̂l yí, nyə wə́ nyə a tɛ́ byɛ̂sh, nyə a tɛ́ byo shú dɛ́ nyəmɛ́fwó. 17 Yuá 1.1; 8.58Nyə á dʉ bwey bə, isâ byɛ̂sh nda fwo bə; nyə wə́ ŋgə́ shúgal isâ byɛ̂sh. 18 lúu á Dɔ̧: 2.19; 3.15; Ifz 1.22-23; muud áshúshwóógʉ́: Mis 4.2; 26.23; 1Kr 15.20; Mbʉ́ 1.5A jɨ lúu á *Dɔ̧, Dɔ̧ í njúl nyə kug nyúulNə́mə́ nda lúu í dʉ yə nyúul cʉg í dʉ́gə́ lwó nyúul məzhɨɨ́ nə́, a ŋgə yə Dɔ̧ dɛ́ cʉg, a ŋgə́ lwó bwo məzhɨɨ́.. Nyə wə́ jísə́ shug lʉ́ cʉg ágúgwáan, a jɨ muud áshúshwóógʉ́ bwɛlɛ́lə gwûm; í á sɨ̂y ntɔ́ shú nə́ a bə́g shúshwóógʉ́ ikɔ́ɔ́mb byɛ̂sh. 19 2.9-10; Yuá 1.16; Ifz 1.23Zɛmbî nyə a sá ntɔ́ nəcé nyə á gwág nywa nə́ nyəmɛ́fwó jíg wə́ *Krîst ncindî nə ncindî. 20 Rom 3.25-26; Ifz 1.9-10, 21; 2.13-16Zɛmbî nyə a gwág nə́mə́ nywa nə́ á nyiŋgə sá ŋkwambʉlə mpə́dʉ́gá nyə nə isâ byɛ̂sh, tɔɔ byɔɔŋg bí wa shí yí, tɔɔ byɔɔŋg bí gwɔ́w yí. Nyə á ka ntɨ Mwán yé Krîst zə yə kwolós dɨ̂, shwɨy dɔɔŋg dɨ́ wə́ Zɛmbî nyə a wá mətəla mpə́dʉ́gá bə́nɔ̂ŋ isâ byɛ̂sh yɛ́.
21 Rom 5.10; Ifz 2.12-13; 5.27Bɨ bâŋ, bɨ a shígɛ́ dʉ bə nə wɔ́ŋgɔ́ nə Zɛmbî yág, mitə́dʉ́gá mín nə bɔ́w-bɔ̂w mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mín mí á sá nə́ bɨ bə́g mizhízhíŋ myɛ́. 22 Zɛmbî mə́ sá ja gaád nə́, shwɨy nyúul mə́ Krîst í á yə yí, í sáág ŋkwambʉlə mpə́dʉ́gá bɨnɔ́ŋ nyə, shú nə́ a bág kə tə̂l bɨ́ nyə́dɨ́ míshʉ́d bɨ njúl miŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂, kú nə lág, kú nə sá á jumʉ́g. 23 2.7; Ifz 3.17; 1Tm 3.16; Heb 3.6Í bá bə ntɔ́ ŋkí bɨ mə nada nə búgə́ fwámɛ́ nada nə́ bɔ́ɔ́, kú fúfug; ŋkí bɨ mə bə́ kú magʉlə nə́ gúl sâ í zə́g tə̂l bwándʉ́lə bɨ́ ŋgə́ bwánd sâ bɨ́ á gwág Jɔ̧jɔ̧ Láŋ dɨ́ yí. Jɔ̧jɔ̧ Lâŋ wɔɔŋg wə́ osɔ́ɔl ɔ mə́sáal ɔ́ Zɛmbî bwə́ á cúndə shí ga nyɛ̂sh yí. Mə Pwôl mə jɨ ŋgwɔ́l sɔ́ɔl məsáal ŋgə́ cúndə Jɔ̧jɔ̧ Lâŋ wɔɔŋg yɛ́.
Pwôl nyə á bul wádʉga
24 2Kr 1.5; 11.23-29; Ifz 3.13Mə ŋgə gwág məshusʉg ja mə́ ŋgə́ jug shú dʉ́n ga. Nəcé jugʉ́lə mə́ ŋgə́ jug mə́dɨ́ nyúúlʉ́d yí, mə ŋgə jusa *incwaw í ntʉg nyúúl mə́ *Krîst í jə́lá nə bwəma nə ndɨ́ yí, nyúúl mə́ Krîst nyɔɔŋg wə́ *Dɔ̧ lʉ́ óbúgʉla. 25 Ifz 3.1-3Mə á zə bə sɔ́ɔl məsáal Dɔ̧ dɔɔŋgʉ́d nə yə́lə Zɛmbî nyə á yə mə isɛ́y nə́ mə bwííŋgʉg bɨ́ Láŋ yé wɛ̂sh ncindî yí, 26 2.2; 4.4; Ifz 3.6mə bwííŋgʉg bɨ́ *ndímba nyə á ŋgə baagʉlə shwoó dɨ́ ikala i búúd í dʉ́gə́ cɔ̧́, dʉ cɔ̧̂, dʉ cɔ̧̂ yí; nyə a mə́ ka zə wééshʉli byo, lwó míŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ mi búúd myɛ́. 27 gúmə́d: 3.4; Rom 5.2; Ifz 1.18Nəcé á cɛɛl nə́ bwə́ mpúg bímbí ndímba wɔɔŋgʉ́ jɨ́ nə milwanə́ íkûl ishús dɨ́ yí, yuug jé jɔɔŋg jɨ́ nə́: Krîst jisə bɨ́dɨ́ ícʉgʉd; ntɔ́, bɨ je ŋgə ji nə búgə́ nə́ bɨ mə bá ji nyə́dɨ́ jiya gúmə́d. 28 Ifz 4.13Krîst wɔɔŋgʉ́, nyə wə́ sə́ bâŋ ŋgə́ bwiiŋg yɛ́. Sə́ ŋgə bwiiŋg sə́ ŋgə́ sá nə́ muud yɛ̂sh sáág ncə̂, sə́ ŋgə́ lwó muud yɛ̂sh sâ í jə́lá nə sɨ̂y yí. Sə́ ŋgə sá isɛ́y byɔɔŋgʉ́ nə bímbí lʉ́ fʉ́g dɛ̂sh sə́ bɨ́ nə ndɨ́ yí, nəcé í jɨɨ nə́ sə́ sáág nə́ muud yɛ̂sh mə bá tɔ̂w mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ yɛ́ fífəg búgə́d. 29 Ifz 3.20; Flp 4.13Shú dɔɔŋg wə́ mə́ ŋgə́ lídʉga nə cúná yí, mə ŋgə cúna cúná jɔɔŋgʉ́ nə ŋkul mə́ Krîst í ŋgə́ nyîn mə́dɨ́ cʉg dɨ́ yí.

1:1 muud lwámá: Gal 1.1

1:3 Ifz 1.16; 1Te 1.2-3

1:4 Ifz 1.15

1:5 1Pr 1.3-4; Ifz 1.13

1:6 Mis 2.41; Rom 1.13; 1Tm 3.16;

1:7 Ipafras: 4.12; Flm 23

1:8 1Kr 8.1

1:9 Ifz 1.17; Flp 1.9

1:10 Ifz 4.1; 2.10; Flp 1.27

1:11 Rom 5.2; Ifz 1.18;

1:13 Yuá 5.18; Luk 22.53; Mis 26.18; Ifz 1.6, 7, 21; 2.2; 6.12

1:15 Yuá 1.18; 2Kr 4.4; 1Tm 6.16; Heb 1.3

*1:15 Mwân acúmbâ: Ciyá nɨ í ŋgə lwó mfíí Yésus jɨ́ nə ndɨ́ yí, kú bə fwo-byɛ̂l.

1:16 1.13; Yuá 1.3, 19; Heb 1.2

1:16 Yésus wə́ nyə á ŋgə wééshʉli ŋkul mə́ Zɛmbî, ŋgə tɛ́ isâ nə ndɨ̂.

1:17 Yuá 1.1; 8.58

1:18 lúu á Dɔ̧: 2.19; 3.15; Ifz 1.22-23; muud áshúshwóógʉ́: Mis 4.2; 26.23; 1Kr 15.20; Mbʉ́ 1.5

1:18 Nə́mə́ nda lúu í dʉ yə nyúul cʉg í dʉ́gə́ lwó nyúul məzhɨɨ́ nə́, a ŋgə yə Dɔ̧ dɛ́ cʉg, a ŋgə́ lwó bwo məzhɨɨ́.

1:19 2.9-10; Yuá 1.16; Ifz 1.23

1:20 Rom 3.25-26; Ifz 1.9-10, 21; 2.13-16

1:21 Rom 5.10; Ifz 2.12-13; 5.27

1:23 2.7; Ifz 3.17; 1Tm 3.16; Heb 3.6

1:24 2Kr 1.5; 11.23-29; Ifz 3.13

1:25 Ifz 3.1-3

1:26 2.2; 4.4; Ifz 3.6

1:27 gúmə́d: 3.4; Rom 5.2; Ifz 1.18

1:28 Ifz 4.13

1:29 Ifz 3.20; Flp 4.13