1 MmN 12.1-20Wəla lʉ *Páska í á ŋgə shísh. Páska nyə á bə zaŋ bwə́ á dʉ də ibʉlɛ́d yâ kú nə *ləvur yí. 2 19.48Milúlúú myâ ofada bə́nɔ̂ŋ *Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ á ŋgə sɔ̧́ məzhɨɨ́ nə́ bwə́ gwú Yésus, bwə́ á ka ŋgə fúndə məŋkúmbə mə búúd.

3 4.2, 13; 10.18; 22.31, 53Yúdas bwə́ á dʉ jɔ̂w nə dúl jínə́ nə́ Iskariyôt yɛ́, a njúl ŋgwɔ́l múúd á gwooŋg *ómpwíín wûm nə óbá, *Sátan mú nyíi nyə lámʉ́d. 4 Yúdas músə zə kə, kə lésha nə milúlúú myâ ofada bə́nɔ̂ŋ ojwû wâ buud bwə́ á dʉ baagʉlə *Luŋ mə́ Zɛmbî wá. A mú kə lwágʉlə bwo nda nyə é sá nə́ bwə́ bííg Yésus nə́. 5 Bwə́ mú gwág nywa, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú bə cʉ́ŋ nə́ bwə́ é yə nyə *mwaanɛ̂. 6 Yúdas mú ka ŋgə sɔ̧́ fwámɛ́ fwála á jɨ́ nə ŋkul sá nə́ bwə́ bííg Yésus məŋkúmbə mə búúd kú mpu yí.

7 MmN 12.6Jwɔ̂w lʉ́ zâŋ bwə́ dʉ tɛ́ɛ́d də́lə íbʉlɛ́d yâ kú nə *ləvur yí í mú ka wɔ́ɔ́s. Jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́ wə́ bwə́ dʉ cígə ncwəmbɛ *Páska yí. 8 Yésus mú lwâm Pyɛ̂r bá Yuánɛs nə́: «Kagá kwísha sə́ dína Páska, sə́ bâg kə də.» 9 Bwə́ mú jí nyə nə́: «Wo ŋgə cɛɛl nə́ sə́ kə́g kwísha gwo ŋgow?» 10 Nyə nə bwo nə́: «Kagá, ja bɨ́ é nyíi ŋgwə́la yí, bɨ é bwəma nə ŋgwɔ́l múúd ŋgə́ ŋkɛ̂ny káágə́ mə́júwó; bɨ ɔ́ bɛ̧ múúd wɔɔŋgʉ̂ kə wɔ́ɔ́s njɔ́w nyə é nyíi yí. 11 Bɨ mú cɨ nə muud njɔ́w nə́: “Yɨ́ɨ́gʉli mə́ cɨ nə́ wo lwóg sə́ kʉ́l bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́ bwə́ é də dína Páska yí.” 12 Nyə e lwágʉlə bɨ́ fúm ánʉ́nɨ̂ njɔ́w á gwɔ́wʉ́d, í njúl kwambʉlá. Cínɔŋg wə́ bɨ́ é kwísha shé zaŋ Páska yɛ́.» 13 Ompwíín bwə́ mú kə ŋgwə́la, bwə́ mú kə kwey ísâ nə́mə́ nda nyə á jaaw bwo nə́. Bwə́ mú kwísha dína Páska.

14 6.13Ja wəla lʉ dína í á wɔ́ɔ́s yí, Yésus nyə á kə ji shí, bə́nɔ̂ŋ *buud ɔ lwámá bɛ́. 15 A mú cɨ nə bwo nə́: «Mə́ ámə bul jɨɨ nə́ sə́nɔ̂ŋ bɨ́ sə́ də́g *Páska ɛ́ga té mə́ afwóyɛ́ bwəma nə cúŋ yí. 16 Mə́ jaaw bɨ́ nə́ mə abʉ́lɛ́ ná kwo də ídʉ̂w i Páska kə wɔ́ɔ́s ja Zɛmbî mə bá fɛ́ɛ́g sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ á cínɔŋg nyə́dɨ́ Faan dɨ́ yí.» 17 Nə́ ndɛɛ́, a mú ŋwa bálá, a yə Zɛmbî akíba, a mú cɨ nə́: «Ŋwagá bálá mə́lwəg ga bɨ kááwʉlag mpə́dʉ́gá nyɨ́n. 18 Mə́ jaaw bɨ́ nə́, tɛ́ɛ́d kɨ́kɨdɨ́ga mə áŋgulɛɛ́ ná wáan nɨ; mə bá kwo ŋgul gwo njɨ ja Faan mə́ Zɛmbî í bá zə tɔ̂w yí.»

19 Nə́ ndɛɛ́ a mú ŋwa bʉlɛ́d, a yə Zɛmbî akíba nə́ ndɛɛ́, a mú fɛ̂y bʉlɛ́d, a yə ómpwíín, nyə nə bwo nə́: «Nyúúl nyâm í mə́ kaanz shú dʉ́n dɨ́ wə́ ga. Dʉgá sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ ga, dʉ tə́dʉgá mə.» 20 MmN 24.8; Zhe 31.31; Zak 9.11; Rom 11.27; 2Kr 3.6; Gal 4.24; Heb 8.6; 9.12Nə́mə́ mbií ŋgwúdʉ́, ja bwə́ mə́ shîn də yí, a mú nə́mə́ ŋwa bálá wáan, yə bwo, nyə nə bwo nə́: «Bálá ga jísə sɔ̧ á gúgwáan í zə́ sɨ̂y mə́cií mâm dɨ́ yí. Nəcé məcií mâm mə́ zə́ shwɨy shí, zə cé bɨ̂.

21 Yuá 13.2, 21-30«Njɨ, dʉgá, muud nyə é kusha nə mə yɛ́ jɨ wa, sə́nɔ́ŋ ŋgə də. 22 Nəcé *Mwân mə Múúd mə zə́ kə nda cɛ̧ɛ̧lá mə́ Zɛmbî wɨ́ nə́. Njɨ məntágʉla nə múúd mə kɛ́ɛ́nzh nyə yɛ́!» 23 Bwə́ mú ŋgə sɛ́ŋʉsa məkə̂l bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́, ŋgə́ jí nə́ zə́ nyə e sá sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋgʉ̂ na mpə́dʉ́gá nyáŋʉ́d?

24 9.46-48Mat 18.1; Mak 9.33-34*Buud ɔ lwámá bwə́ á sɛ́ŋʉsa məkə̂l nə́ bwə́ cɛɛl mpu nyɔɔŋg jɨ́ bul bə fwámɛ́ múúd bwə́dɨ́ gwooŋg dɨ́ yɛ́. 25 Yésus mú cɨ nə bwo nə́: «Micî myâ ikûl ishús mí ŋgə ntɛɛŋg ijwûga byáŋ; buud ɔ mpə̂l bwə́ ŋgə yida jɨɨ nə́ buud bwə́ ŋwág bwo nə́ ijɔ̧ɔ̧́ i búud. 26 9.48; Mat 23.11; Mak 9.35Í ajə́láyɛ́ nə bə ntɔ́ bɨ́ bâŋ dɨ́. Nyɔɔŋg yɛ̂sh mə cɛ́ɛ́l bul bə fwó múúd gwooŋg jɨ́n dɨ́ yɛ́, yídag bə nda nyə wə́ mə́ búl bə mwántombú; nyɔɔŋg mə tɔ́w bɨ́ shwóg yɛ́ sɛ́yʉ́g nə bɔ́ɔ́lʉ́gá. 27 Yuá 13.4-5, 12-17Mpə́dʉ́gá muud njúl shí ŋgə́ də yɛ́ nə nyɔɔŋg ŋgə́ sɛ̂y nə nyə yɛ́, zə́ jɨ́ fwámɛ́ múúd? Ŋgaá nə́ nyɔɔŋg njúl shí ŋgə́ də yɛ́? Njɨ, mɛɛ mə́ yidá ŋwa jiya sɔ́ɔl məsáal mpə́dʉ́gá nyɨ́nʉ́d.

28 «Bɨ báá, bɨ́ mə́ kyey nə mə zə wɔ́ɔ́s wəla lʉ́ mə́kʉgʉlʉ dâm dɨ́. 29 Nə́ ndɛɛ́ mə jɨ nə ŋkul yə bɨ́ Faan mə́ Zɛmbî nda Dâ nyə á yə mə dwo nə́. 30 Mat 19.28Mə jɨ nə ŋkul sá ntɔ́ shú nə́ bɨ bâg də nə ŋgul mə́dɨ́ tʉ́wʉli dɨ́ ja mə́ bá bə mə́dɨ́ Faan dɨ́ yí, bɨ́ ji nə́mə́ ícaaŋgə́d sámb íbɛɛnd wûm nə íbá yâ *Izʉrəyɛ̂l milə́sʉ́.»

31 22.3Yésus mú cɨ nə Pyɛ̂r nə́: «Shímun, Shímun, *Sátan mə́ gwáámb ŋkûl nə́ a zə́ fyá bɨ́ nə məbwə́bʉ́lán nda múdá mə́ dʉ fyá mə́wúdə nə́. 32 Mat 16.18; Yuá 21.15-17Njɨ mɛɛ mə ámə jəgʉla shú dwô dɨ́ nə́ búgə́ gwô í bə́g kú tag. Nə́ ndɛɛ́, wo ɔ bá ka lʉlʉshi ómínyɔŋʉ̂ bwô ja wó é bá cɛ́nd kuú njɔɔnd yí.» 33 Pyɛ̂r mú cɨ nə nyə nə́: «Cwámba, mə jɨ kwééshá nə́ tɔɔ mímbwug shwə́ kə, tɔɔ shwɨy shwə́ bɛ̂sh yə.» 34 22.61; Mat 26.75; Mak 14.72Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Pyɛ̂r, mə́ jaaw wo nə́ shúshwóógʉ́ nə́ ŋgwúm kúwó kwáágʉ́g wo e kɨ́ɨ́lya ija ilɔ́ɔl nə́ wo ampúyɛ́ mə.»

35 9.2-3; 10.4A mú cɨ nə bwo nə́: «Ja mə́ á lwâm bɨ́ kú nə *mwaanɛ̂, kú nə məkwáám, kú nə osílʉ́faas yí, jɨ́ í á fúfə bɨ̂?» Bwə́ nə́: «Kú nə sâ.» 36 A mú cɨ nə bwo nə́: «Í zə́ yidá bə ja ga dɨ́ nə́, ŋkí muud jɨ nə mwaanɛ̂, a ŋwa; ŋkí muud jɨ nə kwáám, a ŋwa; muud cúgɛ́ nə kafwɛlɛ yɛ́ kusha kúúd jé, kusə kafwɛlɛ. 37 Iza 53.12Nəcé mə́ jaaw bɨ́ nə́ micilyá míga mí jəlá nə bwəma cʉg jâm dɨ̂. Micilyá mí nə́: “Bwə́ á sɛɛŋg bə́nɔ̂ŋ izhilʉŋgaanə́.” Ntɔ́ jɨ nə́, sâ í dʉ́gyá nə mə yí í jəlá nə sɨ̂y nda í jɨ́ nə́.» 38 Bwə́ mú cɨ nə nyə nə́: «Cwámba, dʉgɨ́ ikafwɛlɛ íbá wa.» Nyə nə bwo nə́: «Bímbí nɨ í jəla.» 39 5.1621.37; Mat 26.30; Mak 14.26; Yuá 18.1A mú cúwo tɔ́ɔ́n, kə *Mbʉ́ŋ wə́olivyê nda nyə á dʉ bwey sá nə́. *Ompwíín bɛ́ bwə́ mú bɛ̧ nyə.

40 Ja bwə́ mə́ kə wɔ́ɔ́s kʉ́kʉ́l jɔɔŋg dɨ́ yí, Yésus mú cɨ nə *ompwíín nə́: «Jəgʉlagá nə Zɛmbî, bɨ bə́g kú biil mə́bwə́bʉ́lánʉ́d.» 41 Nyɛ, a músə nywá shísh shwóg-shwóg nə bwo, cé bɔ̧ɔ̧lə́ dɨ́ nə ŋkul shúg yí. A mú kúd mə́bwóŋ shí, tɛ́ɛ́d ŋgə́lə jəgʉla nə Zɛmbî, 42 Mat 6.10; 20.22; Mak 10.38; Yuá 12.27-28nyə nə́: «Pʉpa, ŋkí wó cɛɛl, yílʉ́g mə bálá mə́cɛy ga! Njɨ, kú bə nda mə́ jɨ́ nə́, í sɨ́yʉ́g nda wó cɛ́ɛl nə́.» 43 [Nə́ ndɛɛ́, ŋgwɔ́l *éŋgəles mú wɔ́ɔ́s zhúlə gwɔ̂w, zə ŋgə lʉlʉshi nyə. 44 Ifwaas í shwɨy í mú bul bií nyə, a mú bul nyiŋgə jəgʉla nə Zɛmbî, gúŋ í mú dʉ wú nyə nyúúlʉ́d nda ibʉbɔl í mə́cií dʉ kud shí.]*Sâ jɛ̂sh jísə́ cilyá wa ímpánzə́ íga dɨ́ yí, míl mícilyá mí ayág mí cúgɛ́ nə byo.

45 A músə yɔw jəgʉlálə, a bʉ̂n zə kɔ́ɔ́mb ómpwíín bwə́ á bə yí. A mú zə kwey nə́ məcɛy mə lâm mə́ mə́ kənd bwo ígwə́d. 46 A mú cɨ nə bwo nə́: «Nə́ jɨ! Bɨ́ ŋgə já? Wɔɔlʉgá, bɨ jə́gʉlag, bɨ bə́g kú biil mə́bwə́bʉ́lánʉ́d.»

47 Yésus ŋgə́ ná lás ntʉ́nɨ, seegya nə́ məma kínda búúd mə́ cúwo, Yúdas tə́l bwo shwóg. Yúdas nyə á bə nə́mə́ muud á gwooŋg *búúd ɔ lwámá wûm nə óbá yɛ́ mú shísh wə́ Yésus, zə fʉ́lalʉ́ nyə. 48 Yésus mú cɨ nə nyə nə́: «Yúdas, ntɔ́ nə́ wo zə́ kusha nə *Mwân mə Múúd mə́fʉ́lʉla dɨ́?» 49 Ja búúd bə́nɔ̂ŋ Yésus bwə́ á bə gwooŋg wá bwə́ á dʉ́g sá í á ŋgə sɨ̂y jɔɔŋg yí, bwə́ á jí nyə nə́: «Cwámba, ye sə́ gwánág nə ikafwɛlɛ?» 50 Ŋgwɔ́l mú wéem kafwɛlɛ jé, taad ŋgwɔ́l sɔ́ɔl məsáal mə Ajəlácɨ á ofada, í mú sámb nyə lwə́ á mbwə́ məncwûm. 51 Yésus mú cɨ nə́: «Yɔwʉgá ntʉ́nɨ». A mú kúnya nə muud ɛ́nɛ lwə̂, í mú yâl. 52 Yésus mú lás nə milúlúú myâ ofada bə́nɔ̂ŋ ojwû wâ buud bwə́ á dʉ baagʉlə *Luŋ mə́ Zɛmbî wá nə ocúmbá buud, nyə nə́: «Bɨ́ ŋgə zə nə ikafwɛlɛ nə məbʉ́lə zə́lə bií mə, mə jisə zhilʉŋgaanə́? 53 19.47; 22.3Ŋgaá nə́ shé á dʉ bə jwɔ̂w dɛ̂sh kʉ́l ŋgwúd Luŋ mə́ Zɛmbî dɨ̂, bɨ kú sɛ́ɛ́mb mbwə̂ nə́ bɨ mə́ bií mə. Njɨ, wəla dʉ́n wə́ mə́ wɔ́ɔ́s ga, wəla mə *Sátan muud mə́ dʉ kuŋg mə́yídʉ́gʉ́d yɛ́.»

54 Bwə́ mú bií nyə, kə nə nyə nə́ ndɛɛ́ kə nyíi njɔ́w mə́ Ajəlácɨ á ofada. Í á bə, Pyɛ̂r ŋgə́ bɛ̧ bwo nə fwámɛ́ cé.

55 Bwə́ á ka jida kuda tâm mbaadə́ bwə́ mú sɛɛŋgya zə ji shí; Pyɛ̂r mú nə́mə́ zə ji cínɔŋg bwə́dɨ́. 56 Dúl sás í á dʉ sɛ̂y nə Ajəlácɨ á ofada yí í mú dʉ́g nyə na mə́ŋkɛnya mə́ kudad. Sás dɔɔŋg mú mpu shimal dʉ́g nə́ ndɛɛ́ a mú cɨ nə́: «Muud ɛ́ga nyə á bə nə́mə́ gwooŋg mə Yésus dɨ̂.» 57 Pyɛ̂r mú kɨ́ɨ́lya nyə, nyə nə́: «Amuda, mə ampúyɛ́ múúd ɛ́nɛ.» 58 Fúfwálá mú cɔ̧́, ŋgwɔ́l múúd mú nyiŋgə cɨ nə Pyɛ̂r nə́: «Wo jɨ nə́mə́ ŋgwɔ́l múúd wáŋ.» Pyɛ̂r nə nɛ́ nə́: «Muud ɛ́ga, kú bə mə.» 59 Fwála mə́ cɔ̧́ je bə wəla ŋgwúd ntʉ́nɨ, ŋgwɔ́l múúd mú nyiŋgə zə báásʉlə nə́: «Jɨ́ ntɔ́, muud ɛ́ga bə́nɔ̂ŋ Yésus wə́ bwə́ á bə. Ŋgaá a jɨ nə́mə́ muud á Galilê?» 60 Pyɛ̂r mú cɨ nə́: «Mə ampúyɛ́ sâ wó ŋgə́ cɨ yí.» Pyɛ̂r ŋgə́ ná lás ntʉ́nɨ, ŋgwúm kúwó mú kwáág. 61 22.34; Mat 26.34; Mak 14.30Cwámba mú yid dʉ́g Pyɛ̂r nə́ shi shi shi. Pyɛ̂r mú tə́dʉga ciyá Yésus nyə ámə cɨ nə nyə yí nə́: «Shúshwóógʉ́ nə́ ŋgwúm kúwó kwáágʉ́g múús ɨɨ́, wo e kɨ́ɨ́lya mə ija ilɔ́ɔl.» 62 Pyɛ̂r mú cúwo tɔ́ɔ́n kə dʉ nyɛ̂sh nə yə̂. 63 Buud bwə́ á bə bwə́ mbíd Yésus wá bwə́ á ŋgə cágʉlə Yésus, bwə́ ŋgə́ yíd nyə. 64 7.16Bwə́ á cɛ̧ɛ̧lə nyə sâ míshʉ́d ka ŋgə cɨ nə nyə nə́: «Lwóg nə́ wo jɨ *muud micúndə́, jaawʉg sə́ muud nyə ámə yíd wo yɛ́.» 65 Bwə́ mú ŋgə jág lás nə nyə bíl íciyá í mə́lwíy.

66 Mán mələ̂m, gúfʉ́gá ócúmbá wâ kúl búúd, nə milúlúú myâ ofada nə *Oyɨ́ɨ́gʉli ɔ́ mə́cɛ̧ɛ̧ bwə́ á sɛɛŋgya. Bwə́ mú zə nə Yésus bwə́dɨ́ *Gwooŋg ósémbye ɔ́ mílə́sʉ́ wâ Zɛmbî dɨ̂. 67 9.20; Yuá 10.24-25Bwə́ mú cɨ nə nyə nə́: «Ŋkí wo jisə *Krîst, jaawʉgʉ́ sə̂». Nyə nə bwo nə́: «Mə tɛɛm jaaw bɨ́, bɨ ámagʉləyɛ́. 68 Mə jí nə́mə́ bɨ́ njígá na, bɨ ábɛ̧sayɛ́ mə. 69 Dan 7.13; Sôm 110.1; Mis 7.56Njɨ, tɛ́ɛ́d kɨ́kɨdɨ́ga, *Mwân mə Múúd nyə é kə ji shí mbwə̂ məncwûm mə́ Zɛmbî á ŋkul nyɛ̂sh dɨ̂.» 70 Mat 26.63; Luk 1.32-35Bɛ̂sh ntâg nə́: «Ntɔ́ jɨ nə́ wo jɨ *Mwân mə́ Zɛmbî?» Nyə nə bwo nə́: «Bɨmɛ́fwó bɨ́ ŋgə cɨ ntɔ́, mə jisə nyə.» 71 Bwə́ mú ntâg cɨ nə́: «Jɨ́ shé mə́ kwo sɔ̧́ owúshinɛd yí? Sə́mɛ́fwó mə́ gwág á mə́ lás.»