7
Nùà seê kwaá-taâb déì taré sɔɔ̀m
(Matíô 8:5-13)
Yeésò yeé tueé gi aá bɔ̀ nùàr njií hên dɔɔ́ŋ, à fɔɔ́n gò, à nde cu Kapernahûm. Ké teèn sâ, nùà seê kwaá-taâb bɔ̀ Rɔ̂m bɔ̀ déì lé naâ baán, à nde aá kuú dɔlé, à né lom huaán yíé-temê kwaá-taâb hèllè ndɔ. Kwaá-taâb doô yeé nde ŋgweé njií njàgà Yeésò mân, à sɔm bɔ̀ kokoô bɔ̀ déì lètenè bɔ̀ *Jûf, à tema njií bɔ́ yoòr seèn; ye bɔ́ ndé júée Yeésò a: ndê táré sɔ̀m nyí nùà seê nyî teèn ma. Bɔ́ wa, bɔ́ tueé Yeésò ndɔ, bɔ́ né bú bɔŋ, ye bú a: «Nùà sâ né nùàr, ndé gàm bú teèn, à né yeé béh bɔ̀ Jûf gwaán, à lé bɔɔ́ naâ kɔɔ́, te bɔ́ me ye *gwà sóù beèh ndɔ.»
Yeé baá mân, bɔ́ bɔ̀ Yeésò yuo gò. Bɔ́ yeé nde aá kwarè lɔɔ̂ waá, kwaá-taâb doô tema njií bɔ̀ mbeí seèn déì, ye bɔ́ ndé júée Yeésò a: «Dé koô, té yeè ká lɔ nyî mbaá ndé hómó kû, nyí nuaá mé wò nde né lɔ seèn yilá, wúlú ŋgwéh. Wa nyí la ké yoòr yeè yùò kélá ná ŋgwêh dé cî ma. Kòmò njí cégé yeè léláŋ sòn, nde né nùà seê nyî taré sɔm. Nyí né kɔɔ́, ye bɔ̀ kokoô bɔ̀ né mé terreb teèn. Lòù sam, nyí né ka bɔ̀ déì, bɔ̀ déì né ka nyî. Nyí né mé bɔ̀ŋ bɔ̀ sɔ́jì beè. Mɔ nyí ye déì a: Ndé mân! à nde. Mɔ nyí ye cén déì a: Ndê! à ndeè. Mɔ nyí ye nùà seê nyî a: Bɔ́ mân! à bɔɔ́ ka ménâ nág ndɔ. Mɔ né mân, túé cégé yeè lòù, nùà seê nyî nde né taré yuo ma.»
Te Yeésò yeé nde ŋgweé njií mân, hiím lɔ bú mé kwaá-taâb doô mbaá. À bele seér, à tueé njií mé cìlì nùàr jomo seèn, ye bɔ́ a: «Mè tueé bí, ká te tàbè *Iserálà hên dɔɔ́ŋ, mè gèh ndèm hên teèn ŋéné ŋgúŋgwéh.» 10 Bɔ̀ tebé bɔ̀ doô cu cu jomo ndɔ; bɔ́ wa, sâ nùà seê doô taré yuo aá kèn.
Ŋunà ma kû déì ké Nàîn
11 Jomo sâ Yeésò nde lè lɔɔ́ déì, yilí lɔɔ́ sâ né Nàîn. Bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn mé bɔ̀ nùàr lé naâ kɔɔ́. 12 Bɔ́ yeé nde aá lɔ yilá, bɔ́ bɔ̀ tèb komô kwaré; lé naâ ŋunà ma kû déì lé kuú naâ kɔɔ́. Sâ huaán gi lom né ka ma kû hèllè cén sâ. Bɔ̀ lɔɔ̂ bɔ̀ ŋgún né kwarè bilí den. 13 Fehtoò beèh yeé ŋene aá ma kû doô, jere bɔɔ́ bú njèh, ye bú a: «Té yúé!» 14 À kela nde yí kwarè tèb ndɔ, à kema njií be teèn. Bɔ̀ɔ́ mé né tèb doô jɔgɔ́, njebá le. À tueé njií mé komó ye bú a: «Huaán ndà, mè né wò yilá; wùò ter.» 15 Komó nyimé den ter ndɔ, duɔɔ́m cu sòn tueê. Yeésò haá njií bú mé meí.
16 Bɔ̀ nùàr yeé nde ŋene njií ménâ, veéh bɔɔ́ bɔ́ njèh, bɔ́ né Càŋ seén, ye: «Môn, *sòn-Càŋ dé koô baá ká doó lètenè beèh teèn.» Bɔ́ den cuù ye: «Càŋ baá bɔ̀ nùàr seèn yɔŋ ke.» 17 Ŋgɔ́g Yeésò kela baá-re te tàbè Judê dɔɔ́ŋ, ŋgulí nde mé bɔ̀ lɔɔ́ dé kukwarè mene.
Bɔ̀ tebé bɔ̀ Jâŋ
(Matíô 11:2-19)
18 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ Jâŋ yeé ŋgweé aá bɔ̀ njií mé Yeésò né bɔɔ́ dɔɔ́ŋ, bɔ́ nde Jâŋ ménâ tueé njií ndɔ. Jâŋ yilá njií bɔ̀ fà déì teèn, 19 à tema njií bɔ́ yoòr Fehtoò beèh, ye bɔ́ ndé júée bú a: «Né bú mé béh né kela den doô wa, dé béh kèlà sèr nùà dé hiîn wa?» 20 Bɔ́ wa ké yoòr Yeésò, bɔ́ ye bú a: «Jâŋ Bàptîs tema njií naâ ye béh ndé júée wò a: Né wò mé béh né kela den doô wa, dé béh kèlà sèr nùà dé hiîn wa?»
21 Sâ loù sâ Yeésò né bɔ̀ beén bɔ̀ ŋgún taré sɔm. Bɔ̀ déì lé naâ mé yúlá yoòr, bɔ̀ déì yoòr mé càŋ, bɔ̀ déì njolo né cugó. Dɔɔ́ŋ bɔ́ lé naá giì taré yuo. 22 7:22 Es. 35:5-6; 61:1Yeésò tueé njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ Jâŋ ndɔ, ye bɔ́ a: «Bɔ̀ njií mé bí né ŋené mé bí né ŋgweé dɔɔ́ŋ, bí ndé túé gí mé Jâŋ ménâ, bí júée bú a: bɔ̀ cùgò njolo bɔ̀ baá njolo ŋené, bɔ̀ gule kuú bɔ̀ baá gɔ, bɔ̀ beén veên bɔ̀ né taré yuo bele, bɔ̀ tándúg baá ŋgweé, bɔ̀ komó baá lè cio nyimé yuo bele, bɔ̀ saám bɔ̀ baá Njàgà Bagaà ŋgweé ma. 23 Nuaá mé temé yoòr mò sɔ̀m ŋgwéh wa, nde né samésé den ma.»
24 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ Jâŋ sɔm gò ndɔ. Bɔ́ yeé nde gi aá, Yeésò duɔɔ́m ye bɔ̀ nùàr njèh felè Jâŋ tueé ŋagâ, ye bɔ́ a: «Bí lé ké ya dueè nde ŋenè naâ kei wa? Fu lé kobo jilí deén naâ gui wa? Háyè ndɔ! 25 Á, bí lé ké sâ ke deén naâ kei wa? Bí lé ŋenè naâ nuaré déì mé cɔ̀gɔ̀ nyàgàm yoòr wa? Bɔ̀ɔ́ mé né cɔ̀gɔ̀ nyàgàm su, mé né *wɔ́ŋ yieé, bɔɔ̀n yuo yeé ké mbàm ndɔ. 26 Á, ké ya dueè nɔ, bí lé nde ŋenè naâ kei wa? Lé naâ *sòn-Càŋ déì wa? Mè tueé bí, né sòn-Càŋ sâ bɔ̀n! Njèh cén, bí kɔ́ɔ ye, nùà dé sâ né sòn-Càŋ yɔgɔ́ keéh. 27 7:27 Mal. 3:1Lòù sam, Jâŋ dé seèn né nùà tebê mé bɔ́ lé naâ felè seèn nyagá kwaá ye: Càŋ ye, nyí nde né nùà tebê nyî toò yeè temá njií, te à tɔɔ́ nyegé wò ceér.» 28 Yeésò den cuù ye bɔ́ a: «Mè tueé bí, bèh lɔ mé wɔ́ŋ lɔ deén naâ, bɔ́ lɔ née nùà koô déì faá Jâŋ nɔ ŋàr ŋgúŋgwéeh ye. Mé njéh mene, te *Lò Càŋe né mene huaán dé maàn, à ham kela seér cu né kɔɔ́ mé Jâŋ.»
29 7:29-30 Mat. 21:32; Lûk 3:12Bɔ̀ɔ́ mé weh yeé kàgàlɔ̀ŋ làmpɔ̂ŋ mé bɔ̀ nùàr kókoó mbaá yeé baá ménâ ŋgweé, bɔ́ gwaán ndɔ. Lòù sam, cu mé Jâŋ lé naâ bɔ́ ŋgòr Càŋ tueé, bɔ́ lé naá giì gècên Càŋ teèn ŋgweé kɔɔ́; Jâŋ lé naâ bɔ́ kou ndɔ. 30 Bɔ̀ *Farisiên mé bɔ̀ *njí-sóù lé ceér Càŋ berɔ́ŋ seér naâ kɔɔ́, bɔ́ nòmò Càŋ beè Jâŋ kòù ŋgwéh.
31 Yeésò den cuù ye bɔ́ a: «Bɔ̀ cafanê bɔ̀ den né faá kei wee? Bɔ́ felá né bɔ̀ neì wa? 32 Mè tueé bí, bɔ́ den né faá bɔ̀ huaán mé né ké mbartɔgɔ̂ vɔgɔ́ den nɔ; bɔ̀ déì né mé bɔ̀ mbeí tueé njií, ye bɔ́ a: Béh né mé térèm mbaá tuagá kuú, bí ŋgɔ̀ ŋgwéh! Béh né mene bɔ̀ bené kú-jerè genné, bí yúé ŋgwéh ndɔ! Bí ye: bɔ́ sà bá naàn wa? 33 Wanɔɔ́ŋ Jâŋ Bàptîs yeé waà, à sér yíé ŋgwéh, à mbè ŋúé ŋgwéh, bí ye: À né mé tándulu yoòr. 34 *Huaán Nùàr yeé waà dé seèn, à yieé sér, à ŋueé mbè, bí den cuù ye: Nùà hên kɔ lom né yieê mé ŋueê; à né mbeí bɔ̀ vevenê bɔ̀ mé bɔ̀ wèh-kàgàlɔ̀ŋ làmpɔ̂ŋ bɔ̀ mene! 35 Mé njéh mene, mè tueé bí, bɔ̀ɔ́ mé né bɔ̀ ŋunà Càŋ dɔɔ́ŋ né gi dé bɔɔ̀n kɔ́ŋkɔŋ Càŋ ŋené kɔɔ́, ye yila né teèn.»
Yeésò ké gwò Simɔ̂ŋ nùà *Farisiên déì
36 Nùà Farisiên déì yilá njií Yeésò ké gwò seèn bèh yáb yieê. Yeésò wa ké teèn ndɔ, bɔ́ bɔ̀ nùàr baá yáb yieé. 37 7:37-38 Mat. 26:7; Mk. 14:3; Jâŋ 12:3Sâ ma yɔ̀ŋ yàgà déì né lɔ sâ teèn. Ma doô yeé ŋgweé ye Yeésò né te yábe ké gwò nùà Farisiên doô, à nde jɔgɔ sie mbémbɔ́ŋ*7:37 Jue né mbémbɔ́ŋ dé maàn mé bɔ́ kwe né taá. Yilí taá sâ né “albâtre”. kómó múmû beè, à nde ké teèn ndɔ, 38 à njebá nde mé kómó doô yí jomo Yeésò ké gulè seèn. À né yueé, à né bú yímé gulè yueé berré njií, à fɔ ŋemá sɔm mé yúlí feèh seèn. À kumó sie bú gule ndɔ, à waá njií bú kómó múmû jɔ̀gɔ̀ teèn.
39 Nùà Farisiên doô yeé nde ŋene njií ménâ, à duɔɔ́m ké lè seèn munó den ye: mɔ nùà hên sé la né *sòn-Càŋ dé gècên bɔ̀n, à sé la naâ gèh dé mé ma hên den nê ŋené kɔɔ́, ye né ma yɔ̀ŋ yàgà; à sé la gwàn ná ŋgwêh dé ma hên kema bú mé be.
40 À yeé baá ménâ munó den, Yeésò yilá bú ndɔ, ye: «Simɔ̂ŋ, mè nde né wò njeré déì bieé.» Simɔ̂ŋ ye bú a: «Bíbieè, Nùà fèh-njèh.» 41 Ye Simɔ̂ŋ a: «Nuaré déì lé naâ nùà fà hùà bele; déì kám yuií tîn, déì kám yulà tîn. 42 Bɔ́ fà dɔɔ́ŋ, bɔ́ gwɔ̀m kòmò ŋgwéh. Nùà doô yeé ŋene aá môn, à yilá njiî bɔ́ ká toò seèn fà dɔɔ́ŋ, à ye bɔ́ a: Bí kwá lɔ́ á hùà doô môn, bí té biì mè gwɔ̀m cú ma. Mɔ né môn Simɔ̂ŋ, beè yeè dé heè vra kela nde né nùà doô kɔɔ́ wa?» 43 Simɔ̂ŋ ye bú a: «Mè ye kɔ ŋgweéh, nde né nuaá mé hùà dé seèn maga kela né kɔɔ́ doô wa?» Yeésò ye bú a: «Môn, wò tueé yií né teèn.»
44 Yeésò bele seér ndɔ, ke njií ma doô, tueé njií mé Simɔ̂ŋ, ye bú a: «Wò né ma hên ŋené wa? Mè la naâ ká gwò yeè yilá, wò mè nòmò gule yagaà há ŋgwéh; ma hên yueé berré yaga mè gule mé yímé njolò seèn, à fɔ ŋemá cu mé yúlí feèh seèn ndɔ. 45 Wò la yeè mè bíé nyégé ná ŋgwêh; à yeé waà dé seèn, à kɔ lom né mè gule kumó den, à né mè bieé nyegé. 46 Wò mè kómó felè túán njí ná ŋgwêh; à mè dé seèn gulè waá naâ kómó múmû. 47 Mè tueé wò: gèh gwaân mé ma hên né mè feh keéh hên né tueé ye bɔ́ naâ dàm bɔ̀ veên seèn dɔɔ́ŋ doó kulú njií. Mɔ bɔ́ veên nùàr kulu sɔm lom né kèb cén, nùà sâ bɔ́ gwaán lom nde né kèb cén ndɔ.»
48 À yeé tueé gi aá mân, à tueé njií mé ma doô ndɔ, ye bú a: «Bɔ̀ veên yeè gi aá wò mé njéh kèn.» 49 Bɔ̀ɔ́ mé bɔ́ bɔ́ naâ gwò sâ bèh yâb yila baá-re lè bɔɔ̀n ndugó beleè ye: «Nùà hên yuoô he, mé à ye nùàr a: bɔ̀ veên seèn gi aá bú mé njéh kèn wa?» 50 Yeésò tueé njií cu mé ma doô, ye bú a: «Wò né temé cén yoòr mò kwaá njií, wò yili yuo aá kèn. Ndé bá-re.»

7:22 7:22 Es. 35:5-6; 61:1

7:27 7:27 Mal. 3:1

7:29 7:29-30 Mat. 21:32; Lûk 3:12

7:37 7:37-38 Mat. 26:7; Mk. 14:3; Jâŋ 12:3

*7:37 7:37 Jue né mbémbɔ́ŋ dé maàn mé bɔ́ kwe né taá. Yilí taá sâ né “albâtre”.