11
Maɗuwulay me a Mbəlom na, kəkay?
Mata 6.9-13, 7.7-11
Pat wuray na, Yesu a ɗuwulay me ma təv eye andaya. A ndəv ha maɗuwule me na, ndo nəte mə walaŋ i gawla ŋgay hay a tsətsah faya, a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, tətikamay maɗuwule me a Mbəlom andza i Yuhana nakə a tətikatay a gawla ŋgay hay ahəl niye.»
Yesu a gwaɗatay: «Ka ɗuwulumay me na, ka gwaɗumeye:
Bəba may,
kwa way mâ sər ha, məzele yak na, tsəɗaŋŋa.
Ndo hay tebiye tâ zambaɗaka.
Bəy yak mə gəma mâ ge bo ka təv may dərmak,
vəlamay wu mənday nakə ma slameye pat pat aye,
Pəsamay ha mənese may,
hərwi nəmay dərmak nəmaa pəsatay ha a ndo neheye tə gamay mənese aye.
Tsəpa may hərwi ada Fakalaw mâ səpat may bay.»
Yesu a gwaɗatay sa: «Agəla ndo nəte mə walaŋ kurom dzam ŋgay andaya. Ane tuk na, a ye ka təv i dzam ŋgay niye ta magərhəvaɗ. A ye naha a tsətsah a gwaɗay: “Dzam ga amboh vəleŋ tapa i ɗaf mahkar tey. Hərwi ndo nəte mə walaŋ i dzam ga hay a yaw a mahəhele. A ndislew anəke a gay ga. Ane tuk na, wuray andaya məvəlay bay.” Ndo niye mə gay aye a mbəɗayaw faya, a gwaɗay: “Gər ga ha, kâ wurɗeŋ me bay! Na dərəzl na məgeɗ ga tsɨy. Neŋ ta wawa ga hay nəmaa həna tsɨy. Na sliye faya mələtse məvəlaka ɗaf sa bay.”»
Yesu a gwaɗatay sa: «Sərum ha na, kwa taɗə a say mələtse bay bəbay na, ma lətsiye ma vəleye wu nakə a say aye. Ma vəleye na, hərwi a gay amboh haladzay bəna hərwi dzam bay.
«Neŋ faya na tsikakumeye: Tsətsahum, ta vəlakumeye, pəlum, ka hutumeye, fumay a məgeɗ, ta həndəkakumeye abəra ma məgeɗ. 10 Hərwi kwa way ka tsətsah na, ta vəleye, kwa way ka pəla na, ma hutiye, ada kwa way kə fay a məgeɗ na, ta həndəkeye abəra ma məgeɗ.
11 «Way mə walaŋ kurom taɗə wawa ŋgay ka tsətsah faya kəlef na, ma vəleye dədœ ɗaw? 12 Kəgəbay ka tsətsah faya ɗəsle na, ma vəleye hərdəde ɗaw? 13 Nəkurom neheye sadzək ŋgwalak eye hay bay aye ka sərum məvəle wu ŋgwalak eye hay a wawa kurom hay ɗuh tuk na, ada Bəba kurom mə mbəlom ma ziye kurom ha ta məvəle Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye a ndo neheye ta tsətsah faya aye bəɗaw!»
Mbəlom kəgəbay Fakalaw
Mata 12.22-30; Markus 3.20-27
14 Pat wuray na, Yesu faya ma həhariye fakalaw abəra mə bo i ndoweye andaya a təra ha mandək eye. Fakalaw a yaw abəra mə bo i ndo niye na, ndo niye a tsik me lele. A gatay a ndo niye hay mahaya gər eye hərɓaɓəkka. 15 Ndo mekeleŋ eye hay mə walaŋ tay niye na, tə gwaɗ: «Maa vəlay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, Bedzabul bəy i fakalaw hay.» 16 Ndo mekeleŋ eye hay na, a satay məhəle faya abəra suwat. Ta tsətsah faya tə gwaɗay: «Gamay masuwayaŋ nakə ma ɗiye ha ka yaw abəra ka təv i Mbəlom aye.»
Ŋgama Mbəlom
17 Ane tuk na, Yesu a səratay naha ka mədzal gər tay. A gwaɗatay: «Taɗə ndo i gəma hay ta ŋgəna, faya ta giye vəram mə walaŋ tay na, gəma niye ma dziye. Gəma mekeleŋ eye ma dufiye na. Taɗə ndo hay mə gay tay faya ta giye magazləga mə walaŋ tay na, ndo niye hay mə gay niye ta hutiye gədaŋ məndze huya bay. 18 Taɗə Fakalaw tə Fakalaw ma giye magazləga ka bo ŋgay na, ka dzalum na, bəy ŋgay ma ndziye huya na, ma kəkay? Sa na, ka gwaɗum maa vəleŋ gədaŋ ka mahəhere fakalaw na, Bedzabul. 19 Ka gwaɗum maa vəleŋ gədaŋ ka mahəhere fakalaw na, Bedzabul. Ane tuk na, a dzam kurom hay na, maa vəlatay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, way? Andza niye, dzam kurom hay faya ta ɗiye ha na, deɗek andaya mə nəkurom bay. 20 Maa vəleŋ gədaŋ a neŋ ka mahəhere fakalaw na, gədaŋ i Mbəlom. Andza məgweɗe na, Bəy i Mbəlom ɓa ki yaw tsɨy hus ka təv kurom.»
21 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo gədaŋ eye tə wu həlay ŋgay na, ma tsəpiye gay ŋgay lele wuray ma tətaliye ka zlele ŋgay kwa tsekweŋ bay. 22 Ane tuk na, taɗə ndo mekeleŋ eye a ze neŋgeye ta gədaŋ ki yaw na, ma buwiye faya abəra wu həlay ŋgay niye hay a səmawa ha ka bo aye. Ada ma həliye zlele i ndo niye ma ŋgənatay ha a ndo hay tebiye.»
23 Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo nakə neŋgeye tə neŋ bay aye na, neŋgeye ndo məneŋ ɗəre. Ndo nakə ka dzəna ga bay aye na, neŋgeye ɗuh ndo məneseŋ ha məsler.»
Məmaw i məsəfəre nakə lele bay aye
Mata 12.43-45
24 Yesu a gwaɗatay sa: «Fakalaw ki yaw abəra mə bo i ndo na, ma diye ma dzədziye mə kəsaf ma pəliye təv mazəzukw bo. Kə huta bay na, ma gwaɗeye a gər ŋgay: “Na mbəɗiye gər a gay ga nakə na yaw abəra mə ɗəma aye.” 25 Ma mbəɗiye gər, kə ye naha kə ŋgatay a gay mafaɗa eye lele ada malambaɗa eye. 26 Tsa na, ma diye ma həlaweye siye i məsəfəre neheye seweɗ eye hay wene wene ta ze neŋgeye aye tasəla. Ta fələkwiye a gay, ta ndziye mə ɗəma. Ka mandəve eye na, wu niye ma miye ka ndo niye ma ziye nakə kurre aye.»
27 Ahəl nakə faya ma tsikiye andza niye na, ŋgwas wuray mə walaŋ i ndo niye hay haladzay aye, a wuda a gwaɗ: «Məŋgwese ka gər i ŋgwas nakə a wa kar aye ada ka sa wah ŋgay aye.»
28 Ane tuk na, Yesu a mbəɗay faya a gwaɗay: «Məŋgwese ɗuh na, ka gər i ndo neheye faya ta pay zləm a bazlam i Mbəlom ada faya ta giye andza nakə a tsik aye.»
Masuwayaŋ tə dzaydzay
Mata 12.38-42; 5.15, 6.22-23
29 Ka təv nakə ndo hay faya ta səkahiye naha haladzay ka təv i Yesu aye na, Yesu a pa bo ka mətsike, a gwaɗ: «Ndo neheye anəke aye na, lele eye hay bay. Ta tsətsahiye nâ gatay masuwayaŋ na, kəkay! Asah! Ma dəba i masuwayaŋ i Zonas ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom nakə tə ŋgatay aye na, ta ŋgateye a masuwayaŋ mekeleŋ eye bay. 30 Hərwi Zonas a təra na, masuwayaŋ ka gər i ndo i gəma i Ninive hay.*Zonas 1-4. Andza niye neŋ Wawa i Ndo na təriye masuwayaŋ a ndo neheye anəke aye dərmak. 31 Ŋgwas wuray andaya neŋgeye bəy bagwar eye, a yaw abəra ma diye i tsakay. A yaw mətsəne bazlam i Salomoŋ neheye maraha eye ta metsehe aye.1 Bəy hay 10.1-13. Ndo andaya kanaŋ a ze ha Salomoŋ. Hərwi niye, ahəl nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, ŋgwas nakay bəy bagwar eye ma deyeweye abəra ma diye i tsakay, ma lətsiye kame i ndo neheye mamatay ha mənese. 32 Pat i sariya i Mbəlom na, ndo i gəma i Ninive hay ta deyeweye. Ta lətsiye kame i ndo neheye anəke aye ta matay ha mənese. Hərwi ndo i gəma i Ninive hay tə tsəne bazlam i Mbəlom nakə Zonas a tsikatay aye na, ta gər ha mezeleme. Ndo andaya kanaŋ a ze Zonas bəɗaw?»
33 Yesu a gwaɗatay sa: «Ɗaɗa ndo ma zlaweye lalam ŋgay ma piye faya ako ma ŋgahiye na kəgəbay ma hurəkwiye faya gəse ɗaw? Ma piye na ɗuh na, ka wu məpe lalam hərwi ada ndo neheye ta fələkwiye a gay aye mâ dəvatay dzaydzay.
34 «Ɗəre yak na, andza lalam ma dəviye dzaydzay a bo yak tebiye. Taɗə ɗəre yak a zəba kwetseh kwetseh lele na, bo yak kətsek mə dzaydzay. Ane tuk na, taɗə ɗəre magulufa eye na, bo yak ma ləvoŋ. 35 Ge metsehe lele bəna, wu nakə ma vəlakeye dzaydzay aye mâ təra ləvoŋ bay. 36 Taɗə bo yak kətsek mə dzaydzay, təv kwa tsekweŋ ma ləvoŋ bəna, niye na bo yak tebiye mə dzaydzay. Niye na, andza lalam nakə dzaydzay ŋgay aye faya ma dəvakeye dzaydzay aye.»
Yesu a matay ha mənese a Farisa hay
ta ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye
Mata 23.1-36; Markus 12.38-40
37 Yesu a ndəv ha mətsike me na, Farisa wuray a zalay ka mənde wu mənday a gay ŋgay. Ti ye ta dazlay a mənde wu mənday. 38 Farisa niye a zəba ka Yesu na, a gay wadəŋ wadəŋ. A gay wadəŋ wadəŋ na, hərwi Yesu kə bara həlay andza i kule tay nakə a tsik aye bay.
39 Bəy Maduweŋ a gwaɗay: «Nəkurom Farisa hay na, ka tsakaɗum na, dəba i gəsiyem ta dəba i bəgəlam, ane tuk na, nəkurom maraha eye ta mədzele ka makəle, ka məge seweɗ. 40 Nəkurom na, matərakahaŋ eye hay. Sərum ha na, Mbəlom nakə a ge dəba i wu hay aye na, maa ge huɗ eye na, neŋgeye dərmak bəɗaw? 41 Ɗuh na, wu neheye ma gəse ada neheye ka bəgəlam kurom hay na, vəlumatay a mətawak hay ada wu hay tebiye ma təriye hərwi kurom tsəɗaŋŋa.
42 «Ane tuk na, nəkurom Farisa hay na, ɗəretsətseh ka gər kurom. Hərwi ka hayumay gər a slambah i ala kurom hay tebiye na, mə kuro na, ka zlawum nəte ka vəlawumay a Mbəlom. Azlakwa ɗuh faya ka gərumeye ha deɗek tə mawuɗe bo i Mbəlom eye. Anaŋ gum wu nakə a ye ka bo məge aye, ze məgər ha siye bay.
43 «Nəkurom Farisa hay, ɗəretsətseh ka gər kurom. Hərwi mə gay i maɗuwule me na, ka wuɗum məndze ka təv məndze nakə ŋgwalak aye. Ada ka wuɗum tâ tsikakum me ta məɗəslakum ha gər ka təv məhay gər i ndo hay tebiye.
44 «Nəkurom na, ɗəretsətseh ka gər kurom. Nəkurom na, ka ndzəkitum bo andza tsəvay neheye ndo hay faya ta həhaliye faya tə ŋgatay bay aye!»
45 Ndo nəte mə walaŋ i ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye hay a gwaɗay a Yesu: «Miter, ka tsik andza niye na, ka tsaɗa nəmay dərmak.»
46 Yesu a mbəɗay faya a gwaɗay: «Nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye hay dərmak, ɗəretsətseh ka gər kurom! Nəkurom na, faya ka pumeye wu mamba eye ka ndo hay. Nəkurom eye kwa ta wur həlay nets ka lamumay madzəne tay ha bay.
47 «Ɗəretsətseh ka gər kurom! Hərwi nəkurom faya ka ɗəzlumeye tsəvay male eye hay. Tsəvay niye hay na, i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom niye hay ahəl niye bəba təte kurom hay tə kəɗ tay ha aye. 48 Andza niye, ka bəzum ha na, nəkurom ma məsler i bəba təte kurom niye ahəl niye. Nəteye ta kəɗ tay hay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom. Nəkurom i kurom na, faya ka ɗəzlumeye ka tsəvay tay aye hay. 49 Hərwi niye Mbəlom ta ndaraw ŋgay kə tsik ahəl niye, a gwaɗ: “Neŋ Mbəlom na sləratay naha ndo məɗe ha bazlam ga hay ta ndo i maslaŋ ga hay. Na slər tay naha na, ta kəɗiye tay hay siye mə walaŋ tay, ada siye hay ta gateye ɗəretsətseh.” 50 A nəkurom ndo neheye bəgom aye, Mbəlom ma ta tsətsahiye fakuma ndo məɗe ha bazlam ŋgay neheye ka kəɗum tay ha zla anəke bay, kwa ka gər nakə Mbəlom a ge məndzibəra aye. 51 Mbəlom ma tsətsahiye na, kwa ka məkəɗe i AbelMadazlay i wu hay 4.8. hus ka Zakari nakə tə kəɗ na mə walaŋ i təv məvəlay wu a Mbəlom tə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom aye.§2 Labara hay 24.20-22.
52 «Nəkurom ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, ɗəretsətseh ka gər kurom. Nəkurom na, ka dərəzlumatay na məgeɗ i məsəre wu a ndo hay. Nəkurom eye na, ka deyumeye a ɗəma bay. Ada ndo neheye a satay məfələkwe a ɗəma aye na, faya ka kərahumatay eye tsəveɗ məfələkwe a ɗəma.»
53 Yesu a ndəv ha mətsike me na, a yaw abəra mə gay niye. Ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay ta payaw bəzay abəra. Ti yaw na, tə wuya ka Yesu tə bazlam i tereŋgez hay wal wal. Ta tsətsah faya gər i bazlam hay wal wal tebiye. 54 Ta tsətsah faya andza niye na, hərwi ada mâ tsik bazlam nakə ŋgwalak eye bay aye. Ada a satay məhəle faya abəra suwat.

*11:30 Zonas 1-4.

11:31 1 Bəy hay 10.1-13.

11:51 Madazlay i wu hay 4.8.

§11:51 2 Labara hay 24.20-22.