17
Dila Tesalonaika
Tang dahaxa mala longga Ampipolis, longga Apolonia, saing disok long sabangga Tesalonaika. La ba Yudadi sabungading numang tela wa. Pol su mana kubolunoa saing luxu mana sabungading numana ba. Baing mana Xaidap Yaguangam tuwa hangixaya ranguadi bu iti hatumingadinga mana Urana Xuanoa. Baxanga saing hatanga ba Urana lipuxing suxunguxunguamdi daharua ba Urana Lipuxing Mogunganama bing xap salaga to, tauna mesa muli. Harua ba, “Yesu li hatata ngabaxanga nang bing Urana Lipuxing Mogunganama.” Yuda teladi dahatum haringina mana haruanganoa saing dili rangua Pol Sailas tang. Xauna, Yuda Teguam xumana duwa hawa mana Urana ba, xaung haing yayam xumana, ding dili rangua dingtang xauna.
Ne Yuda teladi dibagu saing gamodingdi didoa mana Pol Sailas tang. Binabu dila nawa yabania digugunia lipu dudunamdi, daxap lipu xumana muli, saing dungguti haungingua maluxu mana long sabangga ba. Ding dila Yeson numania, ditaha saha xaluxinoa bu disai mana Pol Sailas tang, dibo ba daxai dingtang masok liwe mana buranga ba. Disaisai sus, binabu daxai Yeson xaung lipu hatuminga haringinam teladi mala bu dili long sabangga ba yanamindi maxadingia. Baing duwagi ba, “Lipuadi li, dutu lipudi gamodingdi mana long longgalo, hatata dima yabaria, saing Yeson xapdi mala numania. Lipuadi li duxukxugia yanamira sabanga Sisa hanaunaungandi, daharua ba xaitamoxi tela wa, yanoa Yesu.” Bungina dilungu haruanga baguba, buranga xaung long sabangga ba yanamindi gamodingdi didoa sibuna. Baing ina naga, dilibu Yeson gabu riandi dita sianga haruanga numania to, saking diyungadi mala.* Nabu Pol Sailas tang duwauyu Tesalonaika, bing bagula mauxangang tela muli, bing Yeson gabu riandi siangidinga dita haruanga numania ba bagula hanggalang, saing bagula ditadi salak yabania muli. Bola namua naga Pol sanga ba goxoya mala Tesalonaika kimuya te, saing ina bung 1 Tesalonaika 2:18 bo ba goxoya ma bu haxa lobu ranguadi, “ne Satan soxautiam”.
Dila Beria
10 Yambonga sok baing lipu hatuminga haringinamdi disoxi Pol Sailas tang mala longga Beria. Dila disok, baing tang diluxu Yudadi sabungading numania. 11 Tauna, Beriadi hatumingadingdi daxaxa ding, didali Tesalonaikadi kuboludinga. Daxap Pol Sailas tang haruangadinga, saing diyaha sibuna mana. Xaidap taining tainina disuxuya xaung Urana Xuanoa bu dibagu daxabia Pol haruanganoa maxuna, kimbo tegu. 12 Yuda xumana dahatum haringina, saing Yuda Teguam haing yayam xumana xaung Yuda Teguam lup xumana, dahatum haringina xauna.
13 Ne bungina Yudadi duwa Tesalonaika dilungu Pol baxanga Urana haruanganoa Beria, dila mana longga ba xauna, dutu lipudi gamodingdi, saing diyumyumdi. 14 Tauna, lipu hatuminga haringinamdi disoxi Pol mari mala sap tegia. Ne Sailas Timoti tang duwauyu Beria. 15 Lipuadi digabu Pol mala, ding daxap mala long sabangga Atens. Baing Pol soxidi digoxoya mala xaung haruanga ba dibala Sailas Timoti tang dima rangua sap.
Dila Atens
16 Pol ragu mana dingtang Atens, baing gamona mauxana namua na bagu long sabangga ba baxagi mana urana languangamdi babudingdi. 17 Baing ina naga, luxu Yudadi sabungading numania saing hangixaya rangua Yudadi xaung Grikdi duwa hawa mana Urana. Ila nawa yabania xaidap taining tainina xauna, libu kubolu taininau rangua lipudi duwa la ba. 18 Lipu xabiangam teladi duwa, kuboludinga bing dahangixaya disai mana axamandi namuxidingdi. Duxudi ba Epikyuria xaung Stowik lipu xabiangamdi. Ding dungguti dahakhaxi rangua Pol. Teladi daharua ba, “Lipua haruanga olangolanggamga li bo ba harua baru?” Teladi daharua ba, “Bola xai hatumingaroa mala bu tahatum haringina mana urana long telamdi?” Daharua bila ba namua na Pol baxanga ulek xaiyua mana Yesu xaung mesanga muli. 19 Baing daxap mala rangua kaunsilidi digugunia Xaxagana Eriapagas. Ding duxusunga ba, “Sanga ba ubaxanga nam haruanga hauna utubatuba lipudi mana ba? 20 Am galungu haruangama, saing am gaxunumia xan tela sibuna, binabu am gabo ba am gaxabia haruanga ba namuxinoa.” 21 (Atens longgalo xaung lipu long telam longgalo duwa la ba, bungingbunginalo diyaha buk ba dilungu dahangixaya mana hatuminga haundi. Dilibu axamang tela te. Kuboludinga naga.)
22 Tauna, Pol li Eriapagas guguniangading maxadingia saing harua ba, “Ang Atens mana! Ngabagu ang gahaxi sibuna ba alibu kubolu sabungam xangxana bu aiti urana titiamdi yadingdi. 23 Namua na muga ngahaxa mauli, ngabagu axadi asabu manadi. Baing ngabagu kabukabu hananiangam tela xauna, dibung haruanga mana bila li: Alali iti urana tela yanoa am gaxabia te. Urana ba axabia mana te saing asabu olang mana, hatata bagula ngabaxanga nang to.
24 “Urana tongtongia titia xaung axadi duwa mana, Urana li bing Toxoratamona mana sabaluna xaung titi. Binabu rung mana numang sabungamdi lipudi ditongtongiadi rimadingia te. 25 Axamandi lipudi ditongtongiadi rimadingia, dahauli baru? Raxap mana axamang tela te, namua na ing sibuna ulia lipudi walinga xaung yaganga xaung axamang longgalo. 26 Mugau Urana tongtongia lipu taininau, saing mana lipua baguba xap numanuma longgalo masok, saing hatata dirung mana titi hataing longgalo. Ing sibuna mogu xaidabidingdi muga, saing ta ragua mana titidingdi. 27 Urana libu bila ba bu lipudi disai mana, xaung bola dita rimadingdi ba diring laing disok mana. Ning wa hasoya mana kira taining tainina te. 28 Bila lipu tela harua ba, ‘Mana Urana taxap walinga saing tahaxa, saing namuxiroa wa rangua.’ Bila ang lipuxim olaiyam teladi daharua ba, ‘Kira garandi.’
29 “Tauna, kira garandi, baing ina naga, sanga ba tahatum ba Urana bila gol kimbo silba kimbo siang tate. Bila babuna lipudi ditongtongia mana xabiangadingdi xaung rimadingdi te. 30 Waleu lipu xumana xabiangading te, ne Urana harua xumana mana te. Ning hatata tabina lipu longgalo duwa mana titi longgalo ba duxugia hatumingadingdi. 31 Namua na mogu xaidap tela ba suxuya lipu longgalo mana kubolung maringina, saing mogu lipu tela bu tuxu oxata ba. Baing ina naga, hatanga rangrang na lipu longgalo ba lipua ba gaxarea, namua na iti lipua ba mesa muli mana matiyua.”
32 Bungina dilungu Pol haruanganoa mana lipudi dimesa muli, teladi ditabia yungxadingdi, ne teladi daharua ba, “Am gabo ba am galungu haruangama muli mana axa baguba.” 33 Baing ina naga, Pol yunga Kaunsilia ba. 34 Lipu teladi dila rangua saing dahatum haringina. Dingia tela bing Dayonisias, Kaunsili Eriapagas tela. Baing haing tela yanoa Damaris xaung lipu teladi dahatum haringina.

*17:9 Nabu Pol Sailas tang duwauyu Tesalonaika, bing bagula mauxangang tela muli, bing Yeson gabu riandi siangidinga dita haruanga numania ba bagula hanggalang, saing bagula ditadi salak yabania muli. Bola namua naga Pol sanga ba goxoya mala Tesalonaika kimuya te, saing ina bung 1 Tesalonaika 2:18 bo ba goxoya ma bu haxa lobu ranguadi, “ne Satan soxautiam”.