8
Alenyi Mathlǝkǝˈyi Ndǝ Maˈyi Ənga Yesu
1 A sǝkari kushu, Yesu a vǝr ɓau a ndu mǝlmǝ dǝdǝgal ǝnga mǝlmǝ kukushu ja vǝr tǝtǝlna ndǝr mǝsahǝ nǝ tǝlkur Hyal. Zǝmbǝlma nyiˈyar kumo apǝ mǝthlǝ aˈyi nda ǝnga ja, 2 ǝnga alenyi mathlǝkǝˈyi kǝra nji kǝdlǝbiya mambǝl ɗǝmwaˈyi sara wu dza nda ǝnga njira ji shilǝgǝbiya nda. Wu pama nda mala aˈyi kǝra nja ngga ǝnga Maryamu Magǝdaliya kǝra mambǝl ɗǝmwaˈyi pamǝpamǝ mǝɗǝfǝ biya sara wu dza ja, 3 ǝnga Yuwana mala Kuza, ndǝ dǝgal wu ki Hirudusu ǝnga Suzana, ǝnga alenyi mathlǝkǝˈyi gangǝu kǝra a vǝr mǝl thlǝr anǝ nda ǝnga gǝnnar nda.
Karapau Ar Kǝra Ndǝr Thlǝka
(Matiwu 13:1-9; Markusu 4:1-9)
4 Ənggǝra nji gangǝ sara wu mǝlmǝ pamǝpamǝ tsǝmiya dzau, aga nda nggari Yesu, kǝ ji nar nda najaka karapau.
5 “Ndǝr zǝwa aˈyi kǝra maˈyi a gwa thlǝka culi a gwar fa nyi. Ja vǝr uci culi kǝ alenyi tǝɗau ar lagu, kǝ nji cicina nda ǝnga hyi, ba ˈyagǝˈyar tsu sǝmku nda. 6 Alenyi culi tǝɗau a gyar vi kǝra mǝmau, ǝnggǝra ndǝ tsau, ba ndǝ ul ara lǝsǝ aˈyi ar vi ta mai. 7 Kǝ alenyi tǝɗau, a gyiwu pama shikǝɗi, ndǝ hǝ ǝnga nda, ba shikǝɗi kar nda ara pǝli. 8 Alenyi culi tsu tǝɗau, a gyiwu ˈyi kǝra mǝnahǝu, ndǝ hau, ba ndǝ puwa li gangǝ gagaɗau.”
Ənggǝra Yesu kuɗǝna ndǝr kau, ba ji hyaˈana ɗahǝu, ji na abǝr, “Ndǝra ǝnga himi ngga sau, bǝgǝ ja nggari.”
Sǝra Karapau Nǝ Thlǝka Kǝ Aga Nyi
(Matiwu 13:10-17; Markusu 4:10-12)
9 Zǝmbǝlma nyiˈyar yiwa nyi tara mi ngǝ najaka karapǝ cabiya. 10 Ji na, “A yiwur nji hya sǝnbiya sǝra ɗǝɗǝwa nǝ tǝlkur Hyal, ama anǝ alenyi nji, yu ndǝr ǝnga karapǝ anǝ nda, aga,
“ ‘Alaga ndu tsamǝ
ama nanda wu lari mai,
alaga ndu ngga
ama nanda wu nggabiya mai.’ ”
Yesu Nar Nda Sǝra Karapau
Nǝ Thlǝka Kǝ Cabiya
Nǝ Thlǝka Kǝ Cabiya
(Matiwu 13:18-23; Markusu 4:13-20)
11 “Kǝja sǝra karapǝ kǝ cabiya. Culi ca ngǝ ndǝr Hyal. 12 Kǝra tǝɗau ar lagu ca ngǝ cabiya nji kǝra wu nggar ndǝr Hyal, ama ba Shatan a shili ja sa hǝbiya ndǝr kǝ sara wu ɗǝfuwa nda ara nda sara mbǝrsa nda uya mbǝɗau. 13 Culi kǝra tǝɗau a gyar vir mǝmau, nanda ǝnggǝr njira wu nggar ndǝr kau, ndu dlǝwuri ǝnga huɗǝ pǝrtǝu ama nanda aˈyi ǝnga nggilang mai, ndǝ mbǝrsa nǝ pǝci kushu, ǝnggǝra ɓwaɓwatǝ shili, ba ndǝ piyari nu. 14 Culi kǝra tǝɗau a gyiwu shikǝɗi, ca ngǝ cabiya njira nggari, ama ǝnggǝra ndǝ dumwa ǝnga nu, kǝ ɗǝnga nǝr sǝr duniya, ǝnga gal gǝnna, ǝnga yiwu mǝsahǝkur kar nda ara pǝli. 15 Culi kǝra tǝɗau, a gyar ˈyiˈyi mǝnahǝu ca ngǝ njira nggari ndǝr kau, ndǝ dlǝwuri ǝnga huɗǝ zǝmǝ ndǝ sǝɓiya ndǝ sǝsǝˈwuri kǝl ta ndǝ piya wazha.”
Karapau Ar Kǝra Pitǝlla
(Matiwu 4:21-25)
16 “Nja sǝn mbǝbiya pitǝlla ba nja mbuya ǝgya kiɗa tǝm ǝnga tǝmbǝl mai. Ama nja kyaga fiya a dar madzigam, ba ja dzǝgwa mbǝl anǝ kalar ndǝ kǝra a vu ki kau.
17 “Arya kalar sǝ aˈyi kǝra ndu mǝl ɗǝɗǝwa kǝra gǝra nda biyar babal mai, ǝtsu sǝ aˈyi ɗǝɗǝwa kǝra nji gǝra nda sǝn mai.
18 “Hya nggya ǝnga hangǝkal ǝnga sǝra hyu ngga, ara ndǝra ǝnga sau, nju nda sa cakǝri nyi, ama ndǝra gǝra ǝnga sau, sǝra ji nggani aˈyi ara ja kau, nju sa dlǝwuri.”
Miya Yesu Ənga Zamǝ Nyiˈyar
(Matiwu 12:46-50; Markusu 3:31-35)
19 Ənggau, miya Yesu ǝnga zamǝ nyiˈyar maˈyi a ndǝgya ja, ama nandǝ uya ndǝ thlǝwa nyi mai, ara gangǝkura nji. 20 Kǝ vanyi ndǝ nar nyi anǝ Yesu, abǝr, “Kǝja mǝngau ǝnga zamǝ ngǝˈyar a biya ndu yiwu nda ndǝr ǝnga gau.”
21 Əngwar Yesu anǝ njira a ndǝ patǝu, “Njira wu nggar ndǝr Hyal, ba ndǝ mǝl thlǝr ǝni, nanda ngǝ maɗa ǝnga zamǝɗaˈyar.”
Yesu Kughi Anǝ Majigwal
(Matiwu 8:23-27; Markusu 4:35-41)
22 Vanyi pǝci Yesu ǝnga zǝmbǝlma nyiˈyar gwu kwambwal, ba ji na anǝ nda, “Mǝna maˈyi a biyar ya dǝl.” Kǝ ndǝ mbar lagu ndu maˈyi. 23 Ənggǝra nda vǝr maˈyi ba ji ghanyi. Kukuthlǝu, kǝ majigwal shili ǝnga dǝnama ja vǝr sǝ a shili ar ˈyimi, ǝnggau, ba ndǝ ɗa tǝtǝwulu ara ǝnggǝra ˈyimi gwu kwambwalǝr nda. 24 Zǝmbǝlma nyiˈyar, hyabiya Yesu wu ghanyi, ndǝ na, “Thlagǝr ki! Thlagǝr ki! Kǝja mǝna sa!” Yesu hyaˈari kǝ ji kughiya majigwal ǝnga ˈyimi kǝra a vǝr thlǝkau, ba ndǝ bǝgǝ zǝmǝu. 25 Kǝ ji na anǝ zǝmbǝlma nyiˈyar, “Əmani ngǝ mbǝrsar hya?”
Kǝ hivǝr mbar nda gagaɗau, ndǝ na wu pama nda, “Wathlǝmǝ culi najaka nda? Patǝ ǝkkǝˈyi majigwal ǝnga dǝl wu gǝnggǝr nyi sǝli ka?”
Yesu Mbǝɗana Ndǝra
Ənga Mambǝl Ɗǝmwaˈyu
Ənga Mambǝl Ɗǝmwaˈyu
(Matiwu 8:28-34; Markusu 5:1-20)
26 Yesu ǝnga zǝmbǝlma nyiˈyar nda vǝr maˈyi wu kwambwal ar ˈyimi, ba ndǝ dla wu ˈyiˈyi nǝ Garasina, kǝra a biyar ya dǝl Galili. 27 Ənggǝra Yesu a vǝr gya sara du kwambwal, kǝ ji thlǝwa ndǝr mǝlmǝ kǝ kǝra ǝnga mambǝl ɗǝmwaˈyu. Ndǝ kǝ a ɓǝliyar ja sar ja vǝr ɓǝ turusu, ǝnga naji wu nggya wu ki mai, kǝl wu hulili nga ju nggya cumu. 28 Ənggǝra ji lari Yesu, ba ji hyaˈana ɗahǝ ǝnga dǝnama, ba ji dla wu mwa nyi ju wau ju na, “Yesu zǝr Hyal Kǝra Di, mi dzau ngǝ ǝnga ˈya? Ya vǝr kǝdi ngau, ga sara nǝ ɗa ɓwaɓwatǝ mai!” 29 Ji na abangau, ara Yesu a kughi ri anǝ mambǝl kau, aga nda biya sara wu ja. Arya pǝci gangǝ mambǝl ɗǝmwaˈyi kǝ wu mbilna nyi a gyiwu ˈyi. Vanyi pǝci nju mbar nyi ar gangǝ ama ba ja thlǝthlǝna ganga nyi, ǝkkǝˈyi ja sǝwa nyi a gwa tagǝu.
30 Yesu yiwar nyi, “Wa thlǝmǝ nga?” Kǝ ji na, “Dlami,” ara mambǝl ɗǝmwaˈyi kǝ gangǝ nga nda wu ja. 31 Kǝ ndǝ kǝdi nyi ar kǝr ar kǝr a sara ja kǝdlǝbiya nda a gyiwu kaˈu gǝra kuɗǝ mai.
32 Lǝhǝ a dzǝr vi ta, ɓǝla fǝshiu aˈyi gangǝu kǝra a vǝr ɓǝla ar dza mau. Mambǝl ɗǝmwaˈyiˈyar kǝ kǝdi Yesu, “Sǝwa ˈya a ndu fǝshiˈyar kau, piyar ˈya aga ˈya gwu nda.” Ji piyari nda, kǝ mambǝl ɗǝmwaˈyiˈyar kǝ biya ndǝ gwu fǝshiu. 33 Ɓǝla fǝshiu kǝ a kar nda dubu mǝthlǝu, ndǝ hyaˈari ǝnga hwi a gwar dǝl a guna kǝ ˈyimi kuɗǝna nda patǝu.
34 Ənggǝra njir ɓǝla fǝshiˈyar lari sǝra ɗarkǝr, ba ndǝ maˈyi ǝnga hwi a vu mǝlmǝ dǝdǝgal ǝnga kukusha nyi aga nda vuwa nar nyi anǝ nji. 35 Kǝ nji kǝ biya aga nda biya lari sǝ kǝ ɗa kau. Ənggǝra ndǝ thlǝwa vi kǝra Yesu ari, ba ndǝ lari ndǝ ta mambǝl ɗǝmwaˈyi biya sara wu dza ja vǝr nggya lǝhǝ wu dzǝr Yesu, ǝnga lǝgutǝ ar dza ja wu hangǝkal nyi. Kǝ hivǝr mbari nda papatǝu. 36 Njira aˈyi ar vi ta pǝci kǝra sǝ kǝ ɗa wu liya nda, dumwa ǝnga na anǝ nji ǝnggǝra ndǝ kǝ uya jamǝkur. 37 Ənggau, patǝr njira wu ˈyiˈyir Garasina kǝdi Yesu aga ja piyari mǝlmǝr nda ara hivǝr a mbar ndari gagaɗau. Kǝ Yesu gwu kwambwala nyi, ba ji maˈyi sǝ nyi.
38 Kǝ ndǝ kǝ nji kǝdlǝbiya mambǝl ɗǝmwaˈyu, sara wu dza ja kǝ kǝdi Yesu, ji na, “Usi piyari ɗa ma maˈyi ǝnga gau, aga ya ɗa ndǝr nu ngau.” Ama kǝ Yesu nggǝl, ji na anǝ nyi, 39 “Sha a ndu ki, ga nda nar nda sǝ kǝ Hyal mǝliya ngǝ kau.” Kǝ ndǝ kǝ maˈyi a vu huɗa mǝlmau, ja vǝr na anǝ nji sǝra Yesu mǝliya nyi.
Yesu Mbǝɗana Nji
Arya Hǝnggǝr Jirir Nda
Arya Hǝnggǝr Jirir Nda
(Matiwu 9:18-26; Markusu 5:21-43)
40 Ənggǝra Yesu sha shili sara ndǝna, kǝ nji gangǝ shili ndǝ dlǝwuri nyi, ara nda vǝr sǝkǝ shili nyi. 41 Kǝja vanyi ndǝ thlǝmǝ nyi Yayirusu, naja ndǝ dǝgal wu umbwa daɓǝ dzǝ njir Yahudiya, ji shili ji sa ɓǝliya undi wu mwar Yesu, ja vǝr kǝdi nyi aga ja shili wu ki nyi, 42 arya kwa nyi kǝra zǝmǝu, zǝr fa kumo apǝ mǝthlǝu, a lagur tau.
Ənggǝra Yesu mbar lagu, nji gangǝ a vǝr nu nyi ndu ciɗǝ nyi lagu mazǝm ǝnga lagu matsal. 43 Vanyi mala aˈyi a ndǝna kǝra mǝliya fa kumo apǝ mǝthlǝu, ja vǝr ndzǝndzǝ mashi. Mala kǝ a lari ɓwaɓwatǝ ǝnga jirkur wu tsa njir kundzǝgǝ pamǝpamǝ gangǝu, ama kǝra aˈyi dlǝwari nyi mai. 44 Ji shili wu pama nju yukuɗa Yesu, kǝ ji sa tsǝkwar miya lǝgutǝ nyi, ǝnggau, ba ndzǝndzǝ mashi kǝ taˈyau. 45 Əngwar Yesu, “Wa ngǝ tsǝkwar ɗa ka?” Kalar ndu na, “Nayi ngǝ mai.” Kǝ Biturusu na, “Malǝmǝ dǝgal, nji gangǝ ngǝ zǝwar ngǝ nda vǝr jajahǝ ngau.”
46 Ama kǝ Yesu na anǝ nyi, “Vanyi ndǝ a tsǝkwar ɗa ri, arya dǝnama a biyari sara wu dza yau.” 47 Ənggǝra mala kǝ lari naja sǝn ɗǝwanakǝr mai, kǝ ji sha shili ja vǝr tsǝdzau, ji ɓǝliya undi a gyiwu mwar Yesu. Kǝ ji nar nyi wu mwar nji patǝu, sǝra ɗa ji tsǝkwar nyi, ǝnga ǝnggǝra ji uya jamǝkur aga zǝmǝu. 48 Kǝ ji na anǝ nyi, “Kwa ɗa, mbǝrsa ngau, a mǝliya ngǝ ri jamǝu, maˈyi wu jamǝkur.”
49 Tsu ja gǝra kuɗǝna ndǝr, kǝja cama sara wu ki Yayirusu ndǝr ɓǝla umbwa daɓǝ dzǝ njir Yahudiya, a shiliri, ja vǝr na anǝ Yayirusu, abǝr, “A sara ga ɓǝra nǝ nyi ɓwaɓwatǝ anǝ malǝmǝ mai, arya kwa ngǝ a tǝri.”
50 Ənggǝra Yesu nggari ndǝr kau, kǝ ji na anǝ Yayirusu, “Ga sara hivǝr mai, ga mbǝrsa wacu ju hyaˈari.”
51 Ənggǝra ndǝ shili wu ki nyi, naja aˈyi piyari nja vu ki ǝnga ja mai, kǝl Biturusu ǝnga Yahwana ǝnga Yakubu ba dǝya kwa ǝnga mǝnyi. 52 Patǝkura njira a vu ki kau, kǝl tiwi nga nda vǝr tiwi, nda vǝr wau wu dǝrbǝ kwa nyi. Kǝ Yesu na anǝ nda, “Hya sara tiwi mai, kwa kǝ naji tǝ mai, ghanyi nga ja a gwa!”
53 Kǝ ndǝ nggushi nǝ diɗa ndau, ara ndu sǝni abǝr kwa nyi a tǝri. 54 Yesu mbari tsa ja ji hyaˈana ɗahǝu, ji na, “Zǝr kwa, hyaˈari!” 55 Kǝ piya ja ɓǝra sha shili wu ja, kǝ ji hyaˈari jamǝu, kǝ Yesu nar nda, nǝ nya mǝ sǝr sǝm. 56 Kǝ njir ya nyi mbari miya nda, nda vǝr tsamǝ sǝ dǝdǝgur, ama kǝ Yesu tǝɗar himiya nda abǝr nda sara na sǝ kǝ ɗa kǝ anǝ nji mai.