Malhove Orera a Yesu Kuristo thoko chilhepiye aya ni
Nayohana
Malhove o uholhelha
Ikitabu yo injili ilhepieye ni Nayohana phi imoka yo ichitabu ncheshe nhina Malhehano o Naanano anohimiacha ukumi ni makhalhelho a Yesu Kuristo. Kila imoka yo chechiyo ncheshe chiyo ineehaniya “injili,” maana aya akhalhaka “malhove orera.” Chaalhepiye ni Namatayo, Namako, ashinna Luka ni Nayohana baada yo ukhwa wa Yesu. Ikitabu yo injili i Nayohana yaalhepiye veekinaka ni owiittucha Nayohana vaatameria iyaakha yo 90 baada yo uyaria wa Kuristo. Inakhalhaka chiicho etu, ikitabu iyo khinaahimiacha Nayohana wiira phi lhepilhe, uno iphiro ilhepiye aya ilhikaanaka chinene ni iwarakha yo upacha i Nayohana, iwarakha yo nayelhi i Nayohana ni iwarakha yo neraru i Nayohana. Attu o ulhepa akina o khalhayi anaahimiacha Nayohana wiira aakhalha iwani yo Uefeso yeyo ikatema iyo. Paahi etu ilhikaanaka wiira ilha ikitabu ilha yaalhepiye Uefeso. Nayohana anoohimiacha mwaari nlhatu uri nkitabuni wiira yaakavihe attu arumelhelhe wiira Yesu phi Kuristo, Mwaana a Nlhuku nkumi (nlhako wo 20:31). Wo urumelhelha nenno nlhove nno nipatte ukumi wo nchina nawe. Ikitabu ilha yaalhepiye irwee yashomiye ni onkhaye Ayahudi ni ahiri Ayahudi. Injili i Nayohana wo iphiro chikina khinolhikaana ni injili chikina ttaaru chiyo. Nayohana anoweha chinene mwaha wo cho ushangiha chaapannge awe Yesu, ahihimiachaka chinene mwaha wo malhikaaniho eettuchiha awe Yesu. Chittu chikina chulhupalhe thoko ubatiiziya wa Yesu ni ulhikachiya uthakoni khachinohimiachiya nhina injili ilha.
Chiri nhina
Nayohana anoochokholha injili (nlhako wo 1:1-18:2).
Tho anoolhepa mwaha unaacha cho ushangiha chaapangilhe awe Yesu (nlhako wo 1:19-12:50).
Tho, anoohiamcha miaha chinchi chinoholhelha nookhwa ni uhihimmwa wawe (nlhako wo 13:1-20:31).
Nayohana anomalhiha injili aya wo uhimiacha ikatema imoka Yesu vaakhumelhenlhe awe attu baada yo uhihimmwa wawe ni uhimiacha nnikwa aya wo uchokholha ulhepa injili ilha (nlhako wo 21).
1
Nlhove ninowiiha ukumi
Vaachokhonlhe aya chittu chonkhaye chihinoopiya, Nlhove ahaawo, ni uyo aari ni Nlhuku, ni uyo aari Nlhuku. Toka vaachokhonlhe aya Nlhove aari vamoka ni Nlhuku. Nlhuku voopilhe awe chittu chonkhaye ahaawo, khiiwo iriyoothe yoopiye wo uhikhalha yoyo Nlhove phi aari machokholhelho o ukumi ni uyo ukumi uyo nkawaawiha nthuko wa attu. Nthuko waamwalhelha mwiipiphini, ni ipiphi khayoonrie utipiha yoyo nthuko uyo.
Nlhuku ahonruma karumiya awe, eehaniya Yohana, aawilhe uhimiechesha wa attu mwaha wo yoyo nthuko uyo, attu eewe ni urumelhelha. Nayohana khayaari yoyo nthuko uyo, nansho aawilhe uhimiechesha wa attu mwaha wo yoyo nthuko uyo. Yolha phi nthuko we ikekhiaye, nthuko unowa velhaponi ni wamwalhelha attu onkhaye.
10 Nlhove ahaawo velhaponi, ni wo iphiro awe ilhapo yahoopiya, inakhalhaka chiicho, attu o velhaponi khayanchuwenlhe. 11 Aawilhe velhaponi vawe mwanene, nansho attu awawe khayampochenre. 12 Akina, nansho, yampochenre ni unrumelhelha, yayo ahaavaha ikuru yo ukhalha ashaana a Nlhuku phi alhe arumelhenlhe nchina nawe. 13 Ahikhalhaka ashaana a Nlhuku wo iphiro thoko cho uyariya ni ntu, mena mattunelho a ntu, Nlhuku mwanene phi ari athumwanaya.
14 Yoyo Nlhove uyo nkaakhalha ntu, nkaakhalha uwanihu. Ni hii nahoona nthimicho wawe, nthimicho wawe yoyo ri Mwaana o vekhawe a Nlhuku chanre nnema ni ikeekhene.
15 Nayohana nkayaahimiechesha wa attu mwaha wawe. Nkayaakhuwelha eeraka, “Yolha phi ulhe kanhimianche aka venre aka wiira, ‘Noowa ntu mmoka vatulhi waka, ri mulhupalhe ukipwaha mii, ukhalhawaya ahaawo kihinayariaa.’ ”
16 Wo nnema wawe mwinchi, hiyaano onkhaye nihopochera mpuha umpwaha mpuha uvinre. 17 Nlhuku ahonivaha Malhehero wo iphiro ya ashinna Musa, nansho nnema ni ikeekhene chihoniweelha wo iphiro ya Yesu Kuristo. 18 Khaawo ntu mwonne Nlhuku ikatema iriyoothe. Mwaana vekha awe, aakhalha vamoka ni Nlhuku, phi nichuwelhinhe Athithi.
Nttenga u Nayohana Obatiiza
(Mat 3:1-12; Mako 1:1-8; Luk 3:1-18)
19 Wu phi uhimiechesha u Nayohana, ikatema aholhelhi a Ayahudi o Yerusalemu vaarumme aya opochera ishaani ni Alawi u Nayohana yaakohe wiira, “Inyuva phi apani?”
20 Nayohana khakhonte waakhulha, nkayeera wo uhivitha wiira, “Miyaano kakihena Kuristo Moopolhi a attu.”
21 Vavawo nkayaakohiya tho, “Inyuva phi apani etu? Chani inyuva phi Naeliya?”
Nayohana nkaakhulha, “Akihena mii.”
Nkayaakohiya tho, “Chani inyuva phi anamilhohi alhe anowehereriya uwa uuromolhani nihuku no uwa Masiya?”
Nkaakhulha “Akihena mii.”
22 Nkayaakohiya tho, “Paahi etu inyuva phi apani? Nnihimerieke mwaanene nlhove nowahimeria anirumme.”
23 Nayohana nkaakhulha, “Miyaano phi yolhe anamilhohi ashinna Isaya aahimmie aya yeeraka,
‘Nlhove na ntu niheewaniya muuthakoni,
Chookolhiye iphiro cho uvira Athithi!’ ”
24 Yayo akarumiya yaarumiye ni nlhoko wa Amafarisayo ayo, 25 nkayaakoha Nayohana, “Yakhalhaka inyuva kanhena Kuristo, kanhena Naeliya ni vavawo kanhena anamilhohi, woonaka nnowaabatiiza attu?”
26 Nayohana nkayaakhulha, “Miyaano kinaabatiiza attu wo maashi, nansho hawo mmoka eemenlhe munlhokoni mwinyu mwaattiva nhinaaya unchuwelha. 27 Yoyo nowa utulhi waka, nansho mii kihiphwanelhiyaka inakhalhaka uthaphulha miripwe cho ikwakwata chawe.”
28 Yoyo mwaha uyo waakhumelhenlhe Ubethaniya, unosha nchuwa ukhopelhelhe mwolhoko wo Uyorodani, Nayohana vaari aya aabatiizaka attu.
Yesu, Mwaana o Khondoro a Nlhuku
29 Waashelhe waya, Nayohana ahomwoona Yesu awaaka, nkayeera, “Ulha phi Mwaana o Khondoro a Nlhuku nothamiha uwonya wa attu. 30 Yolha phi ulhe kanhimianche aka wiira, ‘Utulhi waka nowa ntu mmoka ri mulhupalhe ukipwaha mii, ukhalhawaya ahaawo mii kihinayariaa.’ 31 Miyaano kimwanene akanchuwenlhe, nansho kiwiilhe uwabatiiza attu wo maashi ikhalhe wiira attu o Uisraeli anchuwelhe.”
32 Nayohana nkayaahimiechesha eeraka, “Kahomwoona Iphumu ya Nlhuku akhuruwaka thoko kaulha ukhuma wiirimu ni ukorelha vanikhathani vawe. 33 Miyaano akanchuwenlhe, nansho Nlhuku kirumme kaabatiize attu wo maashi ahokihimeria wiira, ‘Ulhe ntu nnohalha inyu umwoona akhuruwelhiyaka ni Iphumu ya Nlhuku ni unkorelha vanikhathani vawe, yoyo phi ntu naabatiiza attu wo Iphumu ya Nlhuku.’ 34 Nayohana nkayeera, kihoona, ni mii kihimiecheshe vano wiira yolha phi Mwaana a Nlhuku.”
Owiittucha o upacha a Yesu
35 Waashelhe waya, Nayohana aari vavawo tho vamoka ni owiittucha aya elhi. 36 Vaamwonne aya Yesu aviraka nkayeera, “Mmwooneke! Ulha phi Mwaana o Khondoro a Nlhuku.”
37 Owiittucha aheewa Nayohana voolhumacha aya yayo malhove ayo, nkayanttwaracha Yesu. 38 Yesu nkaarukunuwa, nkoona owiittucha a Nayohana anttwaraka, nkaakoha, “Nnaaviani?”
Ni ayo nkayaakhulhacha “Rabi, nnokhalha vayi?” Rabi maana aya, “Owiittuchiha.”
39 Yesu nkaakhulha, “Mmweeke ni inyu nnowoona.” Vavawo waari uchechilho, paahi etu owiittucha ayo nkayaarwaa nkayoona vaakhalha awe, nkayankhalhana uwannyawe nenno nihuku nno.
40 Naandorea ahima aya Nasimoni Peturo yaari amoka ya attu elhi yeewilhe Nayohana voolhumacha aya, nkayanttwara Yesu. 41 Vahiphincheru Naandorea nkayaakumaana Nasimoni ahima aya, nkayaahimeria wiira, “Nihomwoona Masiya.” Masiya maana aya Kuristo, Moopolhi. 42 Nkayaavelhelha Nasimoni wa Yesu,
Yesu nkaaweha Nasimoni nkeera, “Inyuva phi Nasimoni mwaana a Nayohana, nansho vano nnohalha wiihaniya Kefa.” Ukhalhawaya we Iyunani nenno nchina nno phi Peturo maana aya mwalha.
Yesu noweehana Nafilipo ni Nanathanieli
43 Waashelhe waya Yesu nkoona mbaya arwee Ugalilaya. Nkaaphwanya Nafilipo nkeerelha, “Nkittware!” 44 Nafilipo aari anenchi o Ubethsaida, iwani yaakhalha aya Naandorea ni Napeturo. 45 Nafilipo ni ayo nkaaphwanya Nanathanieli, nkaahimeria, “Nihomwoona ulhe ashinna Musa anromonlhe aya nhina ikitabu yo Malhehero, ni anamilhohi alhepaka nttenga wawe. Yoyo phi Yesu mwaana a Nayusufu, o Unazareti.”
46 Nanathanieli nkayaakoha Nafilipo, “Ittu yoombone inowooria ukhuma Unazareti?”
Nafilipo nkayaakhulha, “Mmwe mwoona.”
47 Yesu vonne aya Nanathanieli awaaka nkeera, “Mmwooneke! Yolha phi Mwiisraeli mwanenene, khiiwo ittu innananre nhina mwawe!”
48 Nanathanieli nkayankoha, “Nkichuwenlhe chani?”
Yesu nkaakhulha, “Vaari inyu wuthi nkhuyu Nafilipo ahinaya uwihanani kahowoonani.”
49 Vavawo Nanathanieli nkayaamwakhulha Yesu eeraka, “Owiittuchiha, inyuva phi Mwaana a Nlhuku! Inyuva phi Amwene o Uisraeli!”
50 Yesu nkeerelha, “Chani nnorumelhelha ukhalhawaya kihouhimeriani wiira kahowoonani vaari inyu wuthi nkhuyu? Nnowa mwoona moolhupalhe upwaha alha!” 51 Yesu nkaahimeria onkhaye wiira, “Kinouhimeriani ikekhiaye, nnowoona irimu chihulhiaka ni minepa cha Nlhuku chiwelhaka ni ukhuruwa vachulhu vawe Mwaana a Ntu.”