13
Ɨshɨbhanza shɨkʉbhabhɨɨkha mʉ mbombo uSauli nʉ Balɨnaaba
Mʉ shɨbhanza ɨsha mu Antiokiya mwámɨle abhakuwi na bhamanyizyi, bhe bha bhɨɨbha: ʉBalɨnaaba, uSimilyoni we bhakhatɨnjɨ uMwilu, uLukiyo ʉwa ku Kileene, uManaeni we ásungiilwe peeka nʉ mwene uHeloodi, nu Sauli. Bhanaabho bhonti we bhalɨ kumupuuta ʉMwene, bhakuyiima kulya,* 13:2 Bhakuyiima kulya Bhakhabhombaga shɨnɨɨsho kʉnongwa ɨya kʉmʉpalamɨla ʉMʉlʉngʉ. uMupepu uMufinjile akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Mʉnsebhele ʉBalɨnaaba nu Sauli kʉ mbombo ye ɨmbabhɨlɨshɨlɨɨye.” We bhaamala kumupuuta ʉMʉlʉngʉ na kuyiima kulya, bhakhabhabhɨɨshɨla ɨnyoobhe ʉBalɨnaaba nu Sauli, bhakhabhasonteelezya kʉtɨ bhabhalaje.
ɄPaʉlo akʉdalɨnhana nu Elima umukuwi ʉwɨ lenga
Pe we uMupepu uMufinjile abhasonteelezya ʉBalɨnaaba nu Sauli, bhakhiikha mʉ nhaaya ɨya ku Selokiya. Kufuma panaapo bhakhasogola ni meeli kʉbhala mʉ nhaaya ɨya mu Salami ɨnsɨ ɨya mu Kipulo ye yáamɨle pakaasi pa sʉmbɨ. We bhaafikha mu Salami, bhakhalʉmbɨlɨlaga abhantʉ intumi zya Mʉlʉngʉ mu masinagoogi aga Bhayahuudi. Bháamɨle peeka nu Yookhani Maalika, umwavwi waabho.
Bhakhashʉʉla mʉ nsɨ yonti ɨya Kipulo, bhakhafikha mʉ nhaaya yimo ɨya mʉnʉʉmwo ye bhakhatɨnjɨ ɨPaafo. Bhakhamwaga uMuyahuudi ʉmo umulozi, umukuwi ʉwɨ lenga, ɨtaawa lyakwe bhakhatɨnjɨ uBali-Yeesu. Áamɨle mwavwi wa Selugiyo Paʉlo ʉmʉpɨtɨ wɨ nsɨ ɨya mu Kipulo, we áamɨle muntu wɨ njeele nhaani. Pe ʉmʉpɨtɨ wʉnʉʉyo akhabhabhɨlɨshɨla ʉBalɨnaaba nu Sauli, kʉtɨ bhabhale kʉkwakwe ɨnga ayɨmvwe wʉʉyo intumi zya Mʉlʉngʉ. Ɨleelo uBali-Yeesu umulozi, ɨtaawa lyakwe mu Shiyunaani wu Elima, akhadalɨnhana nʉ Balɨnaaba nu Sauli, akhalɨnga kʉmʉsonganya ʉmʉpɨtɨ ʉla atakhɨɨtɨshe ɨmanyɨzyo zyabho kʉ zya Yeesu.
Pe uMupepu uMufinjile akhanda kʉmʉlongola uSauli, we ɨtaawa lyakwe ɨlyamwabho bhakhatɨnjɨ ʉPaʉlo. 13:9 USauli lɨtaawa lya Shiyahuudi. Ɨtaawa ɨlya Paʉlo lya Shiluumi. Akhamʉzyamɨla uElima, akhamʉbhʉʉzya akhatɨ, 10 “Ɨwe we mwana wa Seetani, we mʉlʉgʉ wa zyonti ɨzya wanalyoli pamiiso ga Mʉlʉngʉ! Uyizuuye malenga meene nu wushevu ʉwa kʉkhopela abhanjɨ. Khooni khe ʉtakʉlekha kʉgalʉlanya amadala amagolosu aga Mwene, kʉbha mu wubhiibhi? 11 Yeenya ishi, ʉMwene atiikupe ulufundo, utifwe amiiso, te ʉlole ʉlʉkhozyo ʉlwɨ zʉbha kʉ khabhalɨlo.”
Nalʉbhɨlo, imbeesu na khiisi khakhamudinda uElima kumiiso, akhalekha kʉlola, akhanda kʉzyʉngʉʉla-zyʉngʉʉla kwanza umuntu ʉwa kʉmʉlema ɨnyoobhe, na kʉmʉlongola. 12 Pe ʉmʉpɨtɨ ʉla we aalola zye zyabhombekha, akhamwɨtɨkha ʉMwene. Khabhɨlɨ akhaswigaga nhaani nɨ manyɨzyo kʉ zya Mwene uYeesu.
ɄPaʉlo akʉlʉmbɨɨlɨla mu Antiokiya ɨya Pisidiya
13 ɄPaʉlo na bhamwabho bhakhasogola pa Paafo ni meeli, bhakhafikha mʉ nhaaya ɨya mu Pelige mʉ mʉkoa ʉwa mu Pamfiliya. Ɨleelo uYookhani uMaalika akhabhalekha panaapo, akhagalʉkha ku Yelusaleemu. 14 Pe ʉPaʉlo nʉ Balɨnaaba bhakhasogola pa Pelige, bhakhajendeelela kʉshʉʉla, bhakhafikha mʉ nhaaya ɨya mu Antiokiya mʉ nsɨ ɨya mu Pisidiya. Pi siku ɨlyɨ Sabaato, 13:14 ƗSabaato Bhaazya mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni. bhakhinjila mwi sinagoogi, bhakhɨɨkhala. 15 We umuntu ʉmo abhaazya mu shitaabu ɨshɨ ndajɨzyo zya Moose, na mu wusimbe wa bhakuwi, abhapɨtɨ abhi sinagoogi bhakhasonteelezya umuntu kwa Paʉlo nʉ Balɨnaaba, abhabhʉʉzye atɨ, “Bhanholo, ɨnga mʉlɨ ni zwi ɨlya kʉbhabhʉʉzya abhantʉ kubhajinjizya ʉmwoyo mʉlonje.”
16 Pe ʉPaʉlo akhɨmɨɨlɨla, akhabhʉʉsya ɨnyoobhe kʉtɨ bhamʉtejeelezye, akhabhabhʉʉzya abhantʉ bhaala akhatɨ, “Mʉbhasakhaala ɨmwe mʉbha mu Isilaeli, na mwe te mwe Bhayahuudi mwe mwinjiiye mu lupuuto ʉlwa Shiyahuudi, mʉntejeelezye! 17 ɄMʉlʉngʉ wɨɨtʉ tuBhaisilaeli we ábhasebhile abhamaama bhɨɨtʉ. Mʉ khabhalɨlo khe bhakhɨkhalaga ku wujeni mʉ nsɨ ɨya mu Miisili, akhabhabhɨɨkha bhakhabha shɨkholo shɨpɨtɨ nhaani. Pɨlongolela, akhabhalongozya, akhabheefwa mu Miisili kʉ makha gaakwe amapɨtɨ. 18 Akhabhajimbiilila amanha amashumi gani mu shilozu. 19 Akhayazya ɨvɨkholo saba mʉ nsɨ ɨya mu Kanaani, akhaabhapa abhamaama bhɨɨtʉ ɨnsɨ yɨnɨɨyo yɨbhe yaabho. 20 Zyonti zɨnɨɨzyo zyábhombeshile kʉ khabhalɨlo akha manha ge gáfishiiye imia zini na mashumi gasaanʉ (450).
“Pɨlongolela, ʉMʉlʉngʉ akhaabhapa abhamaama bhɨɨtʉ abhaamuli abha kʉbhalongozya, paka mʉ khabhalɨlo khe umukuwi uSamweli akhabhatabhaala. 21 Pe bhakhalaabha kʉtɨ bhabhe nʉ mwene. ɄMʉlʉngʉ akhaabhapa uSauli, ʉmwana wa Kishi, ʉwa mʉ shɨkholo sha Benjamiini abhe wʉ mwene waabho kʉ manha amashumi gani. 22 We ʉMʉlʉngʉ amwefwa uSauli, akhamʉsebha uDaudi abhe wʉ mwene waabho. ɄMʉlʉngʉ akhamusimishizya uDaudi akhatɨ, ‘Namʉlola uDaudi ʉmwana wa Yeese, akʉwʉkhondezya ʉmwoyo waanɨ, khabhɨlɨ we atɨbhombe zyonti zye ɨnkwanza zɨbhombeshe.’
23 “Kufuma mʉ shɨkholo sha Daudi mwe ʉMʉlʉngʉ ábhaleteeye aBhaisilaeli uMuposhi uYeesu, anza she álajile. 24 We uYeesu ashɨɨlɨ kwanda ɨmbombo yaakwe, uYookhani álongoleeye kʉbhalʉmbɨɨlɨla aBhaisilaeli bhonti akhatɨnjɨ bhalaate imbiibhi zyabho, na kwozelwa. 25 UYookhani we akʉmalɨɨlɨzya ɨmbombo yaakwe, akhabhabhʉzyaga abhantʉ akhatɨnjɨ, ‘Mʉkʉsɨɨbha kʉtɨ ɨne ne naanu? Ɨne te ne wʉ wʉʉla we mʉkʉmʉgʉʉlɨla! Yeenyi, wʉnʉʉyo we akwɨnza kʉlandata papaanɨ, ɨne ɨntakhondeeye poope kʉsatʉla amakhobha gɨ ndaala zyakwe.’§ 13:25 Kʉsatʉla amakhobha gɨ ndaala zyakwe Umujeni ɨnga ayinjila mu nyumba, umubhombi akhamʉsatʉlaga ɨndaala na kwozya ɨvɨnama vwakwe. Ɨmbombo yɨnɨɨyo yáamɨle ya mubhombi ʉwa paasɨ nzɨɨla.
26 “Ɨmwe bhanholo bhaanɨ, mʉbhaana abha shɨkholo sha Abulahaamu, na mwe te mwe Bhayahuudi mwe mwinjiiye mu lupuuto ʉlwa Shiyahuudi, intumi ziniizi ɨzya wuposhi zɨtwɨnzɨɨye ɨtwe kufuma kwa Mʉlʉngʉ. 27 Abhantʉ bhe bhakhaaya mu Yelusaleemu peeka na bhapɨtɨ bhaabho bhatámumanyile uYeesu kʉtɨ we Muposhi, khabhɨlɨ bhatágaganyiinye na mazwi ga bhakuwi kʉ zya Yeesu ge bhakʉbhaazya insiku zyonti ɨzyɨ Sabaato. Bhakhagakwɨlɨzya kwɨ dala ɨlya kʉmʉlonga uYeesu ku lufundo ʉlwa kʉmʉgoga. 28 She poope bhatályajile izwi ɨlya nalyoli lye lɨkʉlolesya kʉtɨ bhakhondeeye kʉmʉgoga uYeesu, ɨleelo bhakhamʉlaabha ʉPɨlaato amʉlonje kʉtɨ bhamʉgoje. 29 We bhakwɨlɨzya zyonti zye uYeesu ásimbiliilwe, bhakhamwisya pa shɨkhobhenhanyo, bhakhamʉsyɨla mʉ mbɨɨpa. 30 Ɨleelo ʉMʉlʉngʉ akhamʉzyʉsya mʉ bhafwe. 31 UYeesu woope akhayɨlolesyaga insiku inyinji mʉ bhantʉ bhe bhábhalile peeka kufuma kʉ Galɨlaaya, kʉbhala ku Yelusaleemu. Bhanaabho bhe bhakeeti bhaakwe kʉ shɨkholo shɨɨtʉ ɨsha Bhaisilaeli.
32 “Ɨtwe tʉkʉbhalʉmbɨɨlɨla iNtumi iNyinza, kʉtɨ ziila zye ʉMʉlʉngʉ álajile kʉ bhamaama bhɨɨtʉ, 33 abhombile kʉkwɨtʉ tʉbhazʉkʉlʉ bhaabho kwɨ dala ɨlya kʉmʉzyʉsya uYeesu, anza she yisimbiilwe mwa Zabuuli ɨya wʉbhɨlɨ kʉtɨ,
‘Ɨwe we Mwana waanɨ,
ʉmʉsanyʉʉnʉ nabha ne Taata waakho.’* 13:33 Bhaazya Zabuuli 2:7.
34 Khabhɨlɨ ʉMʉlʉngʉ akhamʉzyʉsya uYeesu mʉ bhafwe kʉtɨ atakhaafwe winza. Kʉ zɨnɨɨzyo ʉMʉlʉngʉ átɨlɨ,
‘Nálapile ɨnsayo imfinjile ɨzya nalyoli kwa Daudi,
nalyoli ɨnsayo zɨnɨɨzyo zye ɨntɨbhasaye nɨɨmwe.’ 13:34 Bhaazya Yeesaya 55:3.
35 “Izwi lɨnɨɨlyo lisimbiilwe na pamwabho kʉtɨ,
‘Te ʉyɨɨtɨshe kʉmʉlekha uMufinjile waakho, abhole.’ 13:35 Bhaazya Zabuuli 16:10.
36 ɄPaʉlo akhajendeelela kʉlonga kʉtɨ, “UDaudi we abhomba zyonti zye ʉMʉlʉngʉ akhasɨɨbhaga kʉ bhantʉ abha khabhalɨlo khaakwe, akhafwa. Bhakhamʉsyɨla mʉ mbɨɨpa zya bhayise bhaakwe, akhabhola. 37 Ɨleelo ʉla we ʉMʉlʉngʉ akhamʉzyʉsya, ʉweene atakhabhola.
38 “Ishi ɨmwe bhanholo bhaanɨ, mʉmanye kʉtɨ kʉshɨlɨla kwa Yeesu wʉnʉʉyo we mʉkʉlʉmbɨɨlɨlwa pe mʉngatʉʉyɨlwa imbiibhi zyinyu. 39 Mwápotiilwe kʉbhaazɨwa uwugolosu pamiiso ga Mʉlʉngʉ kwɨ dala ɨlya kʉlandata ɨndajɨzyo zya Moose, lyoli kʉ kwɨ dala ɨlya kʉmwɨtɨkha uYeesu. 40 Mʉbhe amiiso, gatakhabhaaje ge gasimbiilwe mu vitaabu vwa bhakuwi kʉtɨ,
41 ‘Ɨmwe mwe mʉkʉshoolanya, yenyaaji
na kuswiga, mʉteejele ukutali.
She izi zye ɨnkʉbhomba mu nsiku zyinyu
mʉtangazyɨtɨkha naalumo,
poope umuntu angabhabhʉʉzya!’§ 13:41 Bhaazya Habakuuki 1:5.
42 ɄPaʉlo nʉ Balɨnaaba, we bhakwepa mwi sinagoogi, abhantʉ bhakhabhalamba kʉtɨ bhagalʉshe pa Sabaato ye yɨkwɨnza, kʉtɨ bhalonje ɨzya mazwi ganaago winza. 43 We abhantʉ bhasogola kʉbhala kʉkhaaya, aBhayahuudi abhinji, peeka na bhantʉ bhe te Bhayahuudi bhe bhakhɨtɨkhaga ulupuuto ʉlwa Shiyahuudi, bhakhabhalandata ʉPaʉlo nʉ Balɨnaaba. Abhasundikwa bhanaabho bhabhɨlɨ bhakhalongaga nabho kʉbhagomwa amooyo, kʉtɨ bhajendeelele kʉbha mu wiila wa Mʉlʉngʉ.
44 Isiku ɨlyɨ Sabaato ye yɨkhalandata, abhantʉ abhinji abha mʉ nhaaya yiila bhakhɨnza kʉtejeelezya intumi zya Mwene uYeesu. 45 Ɨleelo abhalongozi abha Bhayahuudi we bhaalola abhantʉ bhabhungaanile ɨmpʉga ɨmpɨtɨ, bhakhabha nʉ mwone nhaani. Bhakhakhaana amazwi ge ʉPaʉlo akhalongaga na kumuliga. 46 Poope shɨnɨɨsho, ʉPaʉlo nʉ Balɨnaaba bhakhabhaamʉla aBhayahuudi bhaala ku wudandamazu bhakhatɨ, “Yaakhondeeye intumi zya Mʉlʉngʉ zɨlʉmbɨɨlɨlwe suuti kukwinyu ɨmwe muBhayahuudi. Ɨleelo muzikhaanile, na kʉyɨlola kʉtɨ mʉtakhondeeye kʉbha nu wuumi ʉwa wiila na wiila. Mʉbhe amiiso! Tʉkʉbhalekha, tʉkʉbhala kʉ bhantʉ bhe te Bhayahuudi. 47 Kʉnongwa ye ʉMwene átulajiziizye átɨlɨ,
‘Inkubhiishile ʉbhe we lʉkhozyo
kʉ bhantʉ bhe te Bhayahuudi,
kʉtɨ ʉbhe we muposhi wa bhantʉ
kufishila mwe ɨnsɨ yɨpeleleeye.’* 13:47 Bhaazya Yeesaya 49:6. Amazwi ganaago gakʉmʉtekha wu Yeesu.
48 Abhantʉ bhe te Bhayahuudi, we bhɨmvwa ganaago amazwi, bhakhaseshela, bhakhazɨpaala intumi zya Mwene uYeesu. Bhonti bhe bhásabhuliilwe kʉbha nu wuumi ʉwa wiila na wiila, bhakhamwɨtɨkha ʉMwene uYeesu.
49 Intumi zya Mwene uYeesu zɨkhasaataga mʉ nsɨ yiila yonti. 50 Ɨleelo aBhayahuudi bhakhabhasonjeelezya abhantanda abha lushindikho bhe te Bhayahuudi bhe bhakhalandataga ulupuuto ʉlwa Shiyahuudi, na bhapɨtɨ abhɨ nhaaya yiila. Bhanaabho bhakhabhasonjeelezya abhantʉ kʉtɨ bhabhayɨmvwe ʉPaʉlo nʉ Balɨnaaba, bhakhabhabhɨnga mʉ nsɨ yaabho. 51 Pe ʉPaʉlo nʉ Balɨnaaba bhakhakunyunta ulusuuto mʉ vɨnama vwabho kʉbhasokha, 13:51 Bhakhakunyunta ulusuuto mʉ vɨnama vwabho kʉbhasokha ABhayahuudi abhinji we bhakʉgalʉkha kʉkwabho bhakhakunyuntaga amasuuto agɨ nsɨ ye te ya Bhayahuudi mʉ vɨnama vwabho kʉnongwa ye bhakhatɨnjɨ ɨnsɨ izinji nhandamanu. bhakhabhala mʉ nhaaya ɨya mu Ikoniyo. 52 Ɨleelo, abhalandati bha Yeesu abha pa Antiokiya bhakhaseshelaga nhaani, bhakhalongolwaga nu Mupepu uMufinjile.

*13:2 13:2 Bhakuyiima kulya Bhakhabhombaga shɨnɨɨsho kʉnongwa ɨya kʉmʉpalamɨla ʉMʉlʉngʉ.

13:9 13:9 USauli lɨtaawa lya Shiyahuudi. Ɨtaawa ɨlya Paʉlo lya Shiluumi.

13:14 13:14 ƗSabaato Bhaazya mu Wilulanyo ʉwa mazwi amajeni.

§13:25 13:25 Kʉsatʉla amakhobha gɨ ndaala zyakwe Umujeni ɨnga ayinjila mu nyumba, umubhombi akhamʉsatʉlaga ɨndaala na kwozya ɨvɨnama vwakwe. Ɨmbombo yɨnɨɨyo yáamɨle ya mubhombi ʉwa paasɨ nzɨɨla.

*13:33 13:33 Bhaazya Zabuuli 2:7.

13:34 13:34 Bhaazya Yeesaya 55:3.

13:35 13:35 Bhaazya Zabuuli 16:10.

§13:41 13:41 Bhaazya Habakuuki 1:5.

*13:47 13:47 Bhaazya Yeesaya 49:6. Amazwi ganaago gakʉmʉtekha wu Yeesu.

13:51 13:51 Bhakhakunyunta ulusuuto mʉ vɨnama vwabho kʉbhasokha ABhayahuudi abhinji we bhakʉgalʉkha kʉkwabho bhakhakunyuntaga amasuuto agɨ nsɨ ye te ya Bhayahuudi mʉ vɨnama vwabho kʉnongwa ye bhakhatɨnjɨ ɨnsɨ izinji nhandamanu.