Balua pili jaka Pauli kwaka
Timoti
Ulongulelu
Balua ja pili kwaka Timoti ndi balua ja pili kuandikwa na Pauli kunzende mmbolee waki Timoti. Balua ja pili kwaka Timoti jaandiki Pauli pajwahegali kuhiki mwisu wa womi waki. Kipindi se hesi jwabi ku kipungu ku Loma, mu lipungu 1:16. Pauli jwabi nu ukosi na Timoti na muda wingi ankema ngati mwana waki, mu lipungu la Pilimini 2:22, 1 Timoti 1:2, 1:18.
Balua jenze ndi kati ja balua nsesi yaka Pauli yeanhandaki mundu jumujumu na ngase ju liandaki likundi la bandu ba bunhobale Kilisitu. Balua yengi itatu ngati balua ju utumbuli kwaka Timoti na balua kwaka Titu na balua kwaka Pilimini. Kipindi balua ja pili kwaka Timoti pa jabia jitenda kuandikwa Bandu ba bunhobale Kilisitu babii mu ubambu ukolongu uku Loma babia atenda kung'alika. Kuwesikana jeniejije ndi jabia ndaba jaka Pauli kubekwa mu ligelesa na ndi anhandakia Timoti kumpwagi juhinakalia mang'aliku. Ngati he kwabia mu kitabu su utumbuli kwaka Timoti, Pauli ankanakia majambu gingi ga mabole gi isoli, mu lipungu 1 Timoti 1:16-18. Ampwagila kabee Timoti kupwaga kwiikuba ni kipindi su kung'alika kulongi jabu, mu lipungu la 3:1
Gagabii nkati
Pauli jutumbuli balua jaki su kunndamuki Timoti, mu lipungu la 1:1-2. Nukumpwagi majambu gajupalika kupwaga, mu lipungu la 1:3-18.
Ndi ampwagi Timoti mang'aliku gagiipitila nu kumpwagi juhinakalia, mu lipungu la 2:1-13.
Ndienu ampeke mabole goti nukamu, mu lipungu 2:14-26.
Kabee anndakali kuhenga majambu gilia gagahika nu kumpeke indela jejipalika kuhenga, mu lipungu la 3:1-4; 8.
Pauli jujomule su kumpeke malagalaki gaki mweni Timoti, mu lipungu la 4:9-24.
1
1 Nepani Pauli, jojuwe Sapanga japala nguba ntumi waka Yesu Kilisitu ili nandila womi gojutulagi mu kuhangangana na Yesu Kilisitu.
2 Nuguhandaki wehapa wamwanangu jonugupai wa Timoti. Nukulobe waamboni waka Sapanga nu lukwali kuhuma kwa Atati bitu Yesu Kilisitu Bambu witu.
Kusengu na malobi gukugangamalisa mwoju
3 Nunsengu Sapanga jonuntumaki kwa moju sapi ngati ebahenga aseja bitu, nunsengu kila pangomboka mu kuloba kwangu ikilu na muhi. 4 Ngomboka maholi gaku na ndogule ngamaa kugubona, ili dwelakiya ndogule. 5 Nukukomboka kuhobale kwaku kwa sakaka, kuhobale kojubii naku mbuja waku Loisi, na kabee, amabu baku Euniki. Manya wehapa kabee gubi naku. 6 Ndi ndaba nugukombuke nhendaliya kukihenge lihengu sapi nhupi jejugupeki Sapanga kipindi panugubekila maboku gangu panani jaku. 7 Ndaba Sapanga ngasejutupekia Loho juku kuhola ila loho ja makili ju upali na mwoju ukulilongosa.
8 Ndienu, wiibona iyoni kupwaga gawagabweni nu kujoana kupete Bambu witu, wala wiibona iyona ndaba jangu jojubii mpungwa ndaba jaki. Lakini guhangangana mu mang'aliku ndaba ji Lijambu la Amboni, kulengana makili gagujupeki Sapanga. 9 Jombi jutuokua nukutukema ili tutama maisa ga sapi, nga ndaba jukupalika kwa mahengu gitu, ila ndaba ja waamboni waki. Jutupeki uamboni waka Sapanga we hogu ndaba jaka Kilisitu Yesu kabula ji kipindi, 10 lakini kuyekuliwi kwitu henu kukuhika kwaki nkombosi witu, Yesu Kilisitu. Jombi jukomiki makili ga kuwa, ni kwi indela ji Lijambu la Amboni jalangia womi wanga na kuwa.
11 Nepani anhagwi mia nu ntumi na mmbola ndaba jukulandi Lijambu la Amboni, 12 nane ng'alika kwa majambu ganga ndaba heji. Lakini mii na malangu gango ndaba nummanyi jola, jonunhobale, kabee manya jombi jakilonda sapi sindu sejumbeki, mpaka lisoba lela. 13 Kamula nganganganga mabole ga Sakaka ganuguboliki nukuhigali mu kuhobale nu upali gogubii mu kujongana na Yesu Kilisitu. 14 Lijambu la amboni lela lebugupekiya ulilonda kwa makili ga Loho gaka Sapanga jojutama nkati jitu.
15 Ngati egumanyiki, bandu boti nkoa uku Asia aneili, kati jabu koni naka Fugeli na Helumogene. 16 Bambu jaabonila ikia aka kilongu baka Onesipoli, ndaba jandogule mmwoju mala jingi, wala ngasejabona iyoni ndaba nabii mukipungu, 17 ila ejahika pe ku Loma, jatumbuliya kundaputa ngamaa mpaka pajamona. 18 Bambu anzangatiya kupata ikia jaka Sapanga mu lisoba lela! Nawehapa gumanyiki sapi gingi gajahengila ku Epesu.