Mahengu ga Atumi
Ulongulelu
Kitabu sa Mahengu kilongale kutumbuka kwa bandu ba bunhobale Yesu na jinsi ebaenia, tumbuka ku Yelusalemu mbaka Kuyudea nuku Samalia nakongi kwotii, ngati Yesu ejaapwagila banafunzi baki kabula juku jenda kunani kwaka Sapanga. Linga mulipungu 1:8. Kitabu hesi jaandiki Luka jojaandiki kabee kitabu si Injili ngati ejuandiki Luka. Luka jabii sing'anga na pajaandika jataputa usakaka woti bwisu nukuandika sapi. Kitabu sa Mahengu ga atumi ni injili jaka Luka yoka ahandakiya Teofilo, jojabii Mgiliki, lakini hitabu ye hehi yoka yalenga kabee bandu ba bunhobali Kilisitu Agiliki na Ayaudi. Linga mulipungu 1:1.
Kitabu sa Mahengu ga Atumi kuwesikana kiandikwi kati ja yaka 60-64 baada jukusaliwa Yesu Kilisitu ndaba kitabu kijomuke kabula jukulekakewa Pauli mkipungu. Kabee Luka jukubika jujenda pamu nu ntenga Pauli, kuwasalika jaandika kitabu se hesi kumusi uku Antiokia. Kitabu sa mahengu kiendale kulongale Lijambu la Amboni ngati ejuandiki Luka, kabee kitumbulii na Yesu pajujenda kunani kwaka Sapanga. Lijambu likolongu lejapala Luka kuandika kitabu senze kilengana nili jambu lela lejaandika mukitabu si Lijambu la Amboni ngati ejuandiki Luka. Ampala Teofili pamu nu nsambi woti babuhobali Kilisitu elabiya litenda kujonzukeka, abiya nu usakaka wa malobi kwa gala gababoliki ndienu jaandika usakaka wa majambu goti gagapiti kwaka Yesu pajabii pani pundema nukuene kwa Ukilisitu.
Kitabu sa Mahengu ga atumi sutulangi bandu babuhobale Kilisitu babatumbulia na ebapalika kutama mu kunhobale Yesu. Atumi baka Yesu alaangi kuhobale makili gaka Loho jaka Sapanga mu kuenesa Lijambu la Amboni kwa bandu bangi.
Gagabii nkati:
Jutumbu Loho jaka Sapanga kwahuluki atumi baka Yesu ni bandu babuhobale Kilisitu latumbuliya kujonzukeka. Linga mulipungu 1:1-8:1.
Mwenikatai bandu ba bunhobale Kilisitu batennda kung'alika na batumbuliya kuenea kunza juku Yelusalemu. Linga mulipungu 8:2-12:23.
Ndienu Pauli jajenda mu sapwali jaki ju utumbulii jukulandi Lijambu la Amboni. Linga mulipungu 12:24-14:28
Halafu sengu jaketangana ku Yelusalemu kuamu majambu gagapalika kuhenga bandu babuhobale Kilisitu anyai. Linga mulipungu 15:1-35.
Monikatai Pauli jajenda kusapwali jaki japili jukulandi Lijambu la Amboni. Linga lipungu 15:36-18:22.
Ndienu jujenda kabee mu sapwali jaki jatatu jakalandi bandu Lijambu la Amboni. Linga mulipungu 18:23-20:38.
Alafu Pauli bunkamula ku Yelusalemu. Linga mulipungu 21-26
Mwisuwe Pauli bumpelika ku Loma. Linga mulipungu 27-28.
1
1 Nkolongu Teofili.
Mu kitabu sangu senalonguli kuandika, naandiki majambu goka gajatei Yesu na kwaabola bandu toka pajatumbuliya lihengu laki, 2 mbaka lisoba lebunzukua kujenda kunani kwaka Sapanga, kabula jukunzuku jaalagalakiya malagalaki atumi baki bajaahagula kupete uwesu wa Loho jaka Sapanga. 3 Masoba alubaini baada jakuwa kwaki, jaapitila bombi mala jingi kwaalangi sakaka juyokiki. Bummbona Yesu nukulongee naku lijambu lu Ukolongu waka Sapanga. 4 Lisoba limu pajabi pamu nabu jaapekiya malagalaki ganga: “Mwiboka pa Yelusalemu pani, lakini nndendaliya nhupi jebalagalaki Atati bangu, jemwajowana nakalongaliya.” 5 “Yohana jummbatisa mwanganya kwa masi, lakini gakona masoba kidogu mwibatiswa kupete Loho jaka Sapanga.”
Yesu jujukulika kujenda kunani kwaka Sapanga
6 Atumi baka Yesu pabaketangana na Yesu, bundalukiya, “Boo, Bambo senze le kipindi sakaa kelabuki bandu buku Izilaeli ukolongu wabo?”
7 Yesu jaajibua “Lisaa ni kipindi sehesi amanya beni Atati kajika, nga lihengu lii kumanya lisoba lukupiti. 8 Lakini kipindi se mwipata Loho jaka Sapanga, mwipata makili nanamu mwibia mwa bandu bangu bakaapwagi bandu ku Yelusalemu kwoka, ku ndema joka juku Yudea nuku Samalia, na mbaka kila pandu poti pu ndema gamwagabweni kwangu.” 9 Pajajomula kulonge haga, jajenda kunani kwa mahundi, koni boka buku ndingaliya, na mahundi gatenda kunhyekale Yesu ngase jwabonikana kabee.
10 Pababi bakona bakalingaliya kunani kojahobila Yesu, bajitukiya bandu abeli babaweti ingobu nhuu ajemiki pambipi nabombi. 11 Bapwaaga, “Mwa bandu buku Galilaya mwee! Ndaba jaki nndingalii kunane? Yesu hoju jobunzukwi kuhuma kwinu kujenda kunani kwaka Sapanga, jwihika kabee ngati emummbona jwakajenda.”
Kunhaguliwa kwaka Matia badala jaka Yuda
12 Papuje atumi baka Yesu bala baamua kujenda Ku Yelusalemu kuhuma ku kitombi sebikikema Kitombi si Mizeituni, gogwabi pambipi pe kuhumi Ku Yelusalemu, ulasu waki wabipe atua kilumita jimu kuhuma kumusi. 13 Pabaika ku musi, bajenda sumba su kunani mu sumba seatamikaa. Babi, Petili na Yohana na Yakobu na Andilea na pilipi na Tomasi na Batolomayu na Matei na Yakobu mwana waka Alufayo na Simoni Zelote na Yuda mwana waka Yakobu. 14 Boka haba babi pamu kunndoba Sapanga, pamu na aka mbomba bababi pala, jwabii Malia amabu baka Yesu na alongu baki bangi.
15 Lapeta lisoba limu Petili jwajema pikilanda ja bandu bababii mia ni ishilini babung'anambuki Sapanga, nukupwaga, 16 “Mwaalongu bangu,” kwabi kupalika Maandiku ga Sapi gatimia, gajwalongila Loho jaka Sapanga kupete nndomu waka Daudi, pajwalotila lijambu laka Yuda jojwaalongua bandu babunkamula Yesu.
17 Yuda jwabi pamu na twepani, ndaba najombi bunhagula jubia pamu na twepani kuhenga lihengu laka Sapanga. 18 Mundu hoju jwaamua kulomba lituhi kupete lupija lojapataa mu ubaja, jaabuka pai puu! Nukupojoka litumbu laki na matumbu goka gakusumbukiya kunza. 19 Kila mundu ku Yelusalemu kola jajogwa lijambu le heli, ndienu baamua kupakema pandu pe pala kwa luga jabu beni Akelidama maana jaki, “Litui la mwae.”
20 “Ngati hebaandiki mukitabu sa zabuli,
‘Pandu paki payoka ukeba,
ngajikubi mundu jojitama homo.’ Kabee aandiki,
‘Napwasi jaki jwiijukua mundu jongi.’
21 “Nala, tunhagula mundu jumu jojabi pamu na twepani muda goti Bambu Yesu pajabia jujenda pamu na twepani. 22 Hoju jupalika kuba jumu kati ja bandu baalandi bababi pamu na twepani, toka Yohana pajabi jutenda kubatisa, mbaka lisoba Yesu pa bunzukua kuhuma kwitu kujenda kunani kwaka Sapanga. Hoju jijangatana pamu na twepani kaalandi bandu kuyoka kwaka Yesu Kilisitu.”
23 Ndienu balogula maina ga bandu abeli, Josepu jobunkema Balusaba liina lengi bunkema Yusito na Matiasi. 24 Ndi bundoba Sapanga bapwaga, “Bambo weapa ugumanya mwoju wa kila mundu. Ndienu utulangia mundu jounhagwi kati ja bandu abaa. 25 Ili jujukuwa napwasi ju utumi jejujileka Yuda nukujenda pandu jaki mweni.” 26 Ndienu bapega gudugudu, gudugudu junhabukiya Matiasi, najombi bumbalangiya kuba pamu na atumi komi na jumu bala.