Balua jaka Pauli kwa
Aepesu
Ulongulelu
Balua kwa Aepesu jaandikwa kipindi simu na balua ja Akolosai saka sa sitini baada ju kusaliwa Yesu. Balua jundongale mweni ngati ntumi Pauli. Linga mu la lipungu 1:1. Asomi bingi ajetake Pauli jwaandaki Aepesu hata ngati jikosa aina ju umundu ukulamuki gogumanyakini kwa Akolosai. Kwa ndaba heji kwaa kwapalika juyongoluta mumakundi ga bandu ba bunhobale Kilisitu mu nkoa. Pauli kabee juandika jwabi mu kipungu pajwaandika balua jenze. Linga mu lipungu la 3:1, 4:1, na 6:20. Pauli antuma Tukiko kupeleka balua heji pajwabii mu sapwali kujenda ku likundi la bandu ba bunhobale Kilisitu baabi ku Epesu. Linga mu lipungu la 6:21-22.
Epesu gwabiya Musi nkolongu ngamaa na kabee wabi musi ukulombase nu kulomba hindu wa Alomani buku nkoa uku Asia. Epesu wamanyikana ngamaa mu nyumba jaka ji kisapanga jeajisengiki homu na jebijipia kwaka kisapanga siki mbomba juku Giliki sebikikema Atemi. Linga mu lipungu la Mahengu 19:23-31, Bandu Kilisitu buku Epesu palatumbuliya labii na makili ngamaa lakini mwenikatai lahoa makili gaki. Linga mu Uyekuli lipungu la 2:1-7.
Pauli julongi mu kipindi sa nusu ju utumbuli wa balua jenze namuna Sapanga hejwaaengi bandu baki na kwaagombo kuhuma mu mahakau kupete Yesu Kilisitu. Julenganesa likundi la bandu ba bunhobali Kilisitu ndi nhyega na Kilisitu, ndi kimutu ni kipandi sa pili si kitabu saka Pauli jupiiki maelesu namuna ju kutama mu maisha ga bandu ba bunhobali Kilisitu.
Gagabii nkati
Mu sapwali jaka 1:1 Pauli julongulike mweni kwaalamuki Aepesu.
Kabee julandi likundi la bandu ba bunhobali Kilisitu namuna jukutama pamu ni Kilisitu. Linga 1:3-3:21
Kabee Pauli julandi namuna heapalika bandu ba bunhobali Kilisitu kutama. Linga mu lipungu 4:1-6:20
Mwisuweni Pauli jupia malobi gu kupunga. Linga 6:21-24.
1
Nepani Pauli, ntumi waka Kilisitu Yesu.
Ku upali waka Sapanga nunhandaki mwanganya mwabandu baka Sapanga ku Epesu, monhobaleka mu kujongana ni Kilisitu Yesu.
Tunndobee waamboni waka Sapanga nu lukwali kuhuma kwaka Sapanga Atati bitu na kwaka Bambu Yesu Kilisitu.
Mbenge i kiloho mu kujongana ni Kilisitu
Julumbalika Sapanga wa Atati baka Bambu witu Yesu Kilisitu! Ndaba mu kujongana ni Kilisitu jutupeki mbenge yoti i kiloho kuhuma kundema ji kiloho. Kabula jukubombwa nndema, Sapanga jutuhagula twepani tubiya twa bandu baki sukujongana ni Kilisitu ili tubiya sapi na bandu banga na makosa palongi jaki.
Ndaba ju upali waki, Sapanga japala toka mwandi kutuhagu twepani tubiya ngati twabana baki kwi indela jaka Yesu Kilisitu. Hela ndi ekunndengannya na ejapala. Ndienu, tundumbaliya Sapanga ndaba ja uamboni waki nkolongu gojutupeki kupete Mwana waki joampai! Ndaba kwa mwai waka Kilisitu twepani tukomboliwi yaani mahakau gitu gatei kuboka. Ndi egubii ukolongu wa uamboni waki, gojutupeki ku kipemu kikolongu!
Kwa malangu nu umanyi waki woti, Sapanga jahengiki sejapala, jutumanyisi mpangu waki wa sili, go japala kuguhenga kwi indela jaka Kilisitu. 10 Mpangu we hogu gwabiya jakahenga mu kipindi sejupangiki mweni Sapanga, Kilisitu jaibeka hindu yoti yukunani kwaka Sapanga na yupundema pamu, ilonguswa na jombi.
11 Mukujongana ni Kilisitu, twepani butupeki wokopu ngati ebutupangi ngati ejapala Sapanga toka mwandi. Sapanga juhenga majambu goti ngati ejuamu na ejupala mweni. 12 Ndienu, twepani totulonguli kunhobale Kilisitu tupalika kuulumbalii ukolongu waka Sapanga!
13 Namwanganya kabee bandu banga Ayaudi, mugajoani malobi ga sakaka ndi Lijambu la Amboni laka Sapanga lelundete wokovu, munhobali Kilisitu na Sapanga, ili kulangi mwanganya ndi mwabandu baki, Sapanga jummbeki mwanganya alama ja Loho wa Sapi panani jinu ili kulangi mwanganya mwa bandu baki ngati ejutulagila. 14 Loho hoju ndi poni jukupata majambu goti gajaalagi Sapanga bandu baki, ni lijambu heli lutulangi sakaka nde Sapanga jaakombula bandu baki boti baabii baki. Tugulumbaliya ukolongu waki!
Kuloba kwaka Pauli
15 Kwa ndaba heji, tumbuka panajoa emunhobale Bambu Yesu na upali winu kwa bandu ba Sapi palongi jaka Sapanga, 16 ngasengotwiki hata kasokopi kunsengu Sapanga kwa ndaba jinu. Nunkomboka kila panunndoba Sapanga, 17 ili Sapanga waka Bambu witu Yesu Kilisitu, Atati baabii akolongu, jumpekiya loho hoju jojampekiya mwanganya malangu nu uwesu ukummanya Sapanga sapi ngani. 18 Nundoba Sapanga juyekula mioju jii ili nhwesa kugubona unang'anu waki, ili kumanya senhobale sela sejummbeki nu ulumbi nkolongu wa nhupi yejaabeki bandu baki, 19 na mpata kumanya uwesu waki egubii nkolongu kwitu twepani totunhobale. Uwesu we hogu goguhenga lihengu nkati jitu twepani totuhobale ndi gulengana na makili makolongu gala, 20 makili ga gunhyoa Kilisitu kuhuma kwa bandu baawii, guntamiki upandi waki wa malele ukunani kwaka Sapanga. 21 Hoku, Kilisitu ndi kilongosi nkolongu kupeta aka kilongosi boti bu kunani na bunu uwesu na aka bambu na aka akolongu, kabee liina laki likolongu kupeta mahina gaka akolongu boti bupunndema pani wala nndema gogwihika. 22 Sapanga jubei hindu yoti pai ja magolu gaki na ambeka jubia nkolongu wa kila sindu mu likundi la bandu ba bunhobale Kilisitu. 23 Bandu ba bunhobale Kilisitu ndi Yega jaka Kilisitu, nu utimilifu waki Kilisitu jojutimisa hindu yoti kila pandu.