Lijambu la Amboni ngati ejuandiki
Yohana
Ulongulelu
Lijambu la Amboni ngati hejuandiki Yohana ndi simu kati ji itabu nsesi yeibi mu Lilaganu Linyai ye ilandi majambu gaka Yesu Kilisitu. Kila simu kati ji itabu ye hehi bikikema “Lijambu la Amboni”. Itabu ye hehi baandika aka Matei na Maluko na Luka na Yohana baada jukukua Yesu. Lijambu la Amboni Ngati ejuandiki Yohana jwaandika ntumi Yohana pamwisu wa saka sa tisini baada juku belekwa Yesu Kilisitu. Hata naa kitabu see ngasekipwaga ntumi Yohana ndi jojukiandiki, lakini ekihandikwi kilengana ngamaa na ejiandikwi balua juutumbuli jaka Yohana na Balua japili Jaka Yohana na balua ja tatu jaka Yohana. Bandu bangi baandiki hitabu bamwandi bundongale Yohana kupwaga jwabia jutama ku musi ja Efesu kipindi se hesi, henu kuwesikana kitabu senzenu jwaandiki ku musi juku Efesu.
Yohana julonge hotuhotu kupwaga kuandikwa kwikitabu senzenu kwabia kwaajangati bandu awesa kuhobale Yesu ndi Kilisitu Nkombosi, Mwana waka Sapanga jojubi mwomi, linga mulipungu la Yohana 20:31. Kupete kuhobale hela tupata womi kwii lihina laki. Kitabu senzenu saandikwi ili asoma bandu boka Ayaudi na bangaa Ayaudi. Lijambu la Amboni ejuhandiki Yohana kidogu naseilengana na Majambu gaa Sapi gangi matatu aga. Yohana juhingamaki ngani ndonduke yejutei Yesu, lakini ngase jwaandiki majambu gingi gamalenganu gajwapia Yesu. Majambu gangi gagapalika ngati kubatiswa kwaka Yesu nukulengwa kwaki kulungwenza nagombi ngasegaandikwi mu Lijambu la Amboni lendeno.
Gagabii mukutabu
Yohana jujitumbuli mu Lijambu la Amboni linga mulipungu laka Yohana 1:1-18
Ndienu juandika majambu kidogu ga ndonduke yejwatei Yesu linga mulipungu laka Yohana 1:19-12:50
Baada ja haga julandi majambu gingi gaka Yesu pajwabii pundema gagunhenga yesu jukuwa nukuyoka linga mulipungu laka Yohana 13:1-20:31
Yohana jujomule Lijambu la Asapi laki mulipungu laki la 21 koni julandi kipindi gumu Yesu pajwaapitila bandu baada jukuyoka kwaki kabee julandi ndaba jaki jukuandika kitabu senze.
1
Lilobi lahengika kuba mundu
1 Pakwatumbuliya kwabiya ni Lilobi, ni lilobi heli labiya kwaka Sapanga nalombi ndi labiya Sapanga. 2 Toka pu utumbuli jakabii pamu na Sapanga. 3 Kupete jombi, Sapanga jabomba hindu yoti, wala nga sindu sokapi sesabombika sanga jombi. 4 Jombi ndi utumbulii gwa womi, na womi gola guletiki unang'anu kwa bandu. 5 Unang'anu gola gwanang'ana pa lwii, na lwii ngaselwawesiki kususua.
6 Sapanga antuma mundu jumu, lihina laki Yohana. 7 Hoju jahika kaapwagi bandu majambu gu unang'anu. Jahika ili bandu boka ajoana malobi gaki nu kunhobale. 8 Yohana we hoju ngasejabii unang'anu gola, lakini jahika pee kaapwagi bandu kupete unang'anu gola. 9 Gongo ndi unang'anu wa sakaka, goguhika pundema pani, kwaanang'anii bandu boka.
10 Ndienu Lilobi jabii pundema nu kupete jombi, Sapanga jabomba nndema hogu, lakini bandu bupundema ngasebummanyiki. 11 Jahika kwa bandu baki, lakini bandu baki ngasebunzopike. 12 Lakini boka babunzopa, ndi bala babuhobali, jaapekia uwesu gakuba bana baka Sapanga. 13 Bababi bana baka Sapanga nga ngati easaliwa bandu bangi, ngasebasaliwi ngati mundu ejupala ila ngati ejupala Sapanga, ila Sapanga mweni babii Atati babu.
14 Lilobi jwabiya mundu, jwatama pamu natwepani. Natwepani tugubona ukolongu waki, ulumbii waki jombi jojubii Mwana wakajika wa Atati a Sapanga, jutweli wamboni na sakaka.
15 Yohana jaapwajila bandu majambu gaki, japwaga sukujamali, “Jonzo ndi jonapwaga majambu gaki panapwaga, ‘Juhika mundu jumu munyuma jangu nkolongu kupeta nepani, ndaba jabii kabula jukusaliwa nepani.’ ”
16 Ngati ejubii jwaamboni ngamaa, natwepani kuhuma kwaki tujopiki mbenge hingi ngamaa. 17 Ndaba Sapanga japia Malagalakilo kupete Musa, lakini umboni waka Sapanga na usakaka yahika kwii indela jaka Yesu Kilisitu. 18 Nga mundu joambweni Sapanga. Lakini Mwana wa kajika, jojubii Sapanga jojupaliwi na Atati baki, jonioju ndi jojutupwagi majambu gaka Sapanga.
Majambu gaka Yohana mbatisa
Matei 3:1-12; Maluko 1:1-8; Luka 3:1-18
19 Ganga ndi malobi gaka Yohana gajaapwagila aka kilongosi ba Ayaudi buku Yelusalemu pababi baatumiki kwaki agolu na Alawi ili bundalukiya, “Boo we wa nyanye?”
20 Yohana ngasejakaniki kujibu liswali lela, ila japwaga pee hotuhotu, “Nepani nga ni Kilisitu nkombosi?”
21 Ndienu bundalukiya, “Boo henu we wanyanye? Boo weapa lee wa Elia?”
Yohana jajibua, “Nganenga!”
Bundalukiya babe, “Boo Mlota waka Sapanga jola ndi lee weapa?”
Yohana jajibua, “Nganenga!”
22 Henu bupwagila, “Henu we wanyanye? Boo gupwaga bole kuhusu wamwete? Utupwagila ili tujenda takapwagila bala babututumiki.”
23 Yohana japwaga, “Nepani ndi jojanongaliya Mlota Isaya pajapwaga,
‘Mundu jujamali pulukoba.
Mujinyosa indela jaka Bambu.’ ”
24 Likundi laka Afalisayu ndi bababii baatumiki bandu haba, 25 bundalukiya Yohana, “Ana we nga wa Kilisitu wala nga wa Elia, wala nga u Mlota, henu ndaba ja kii gutenda kabatisa bando?”
26 Yohana jajibua, “Nepani numbatisa kwa masi. Lakini pikilanda jinu jubii mundu mwanganya ngasemumanyike. 27 Jojuhika munyuma jangu hoju, nepani ngasembalika hata kukonga lunyusi lwii latu saki.”
28 Majambu haga gahengika ku musi uku Betania kwii ja losi luku Yoludani, kojabii Yohana jwakabatisa bandu.
Mwana Likondoo waka Sapanga
29 Lisoba la pili Yohana ambona Yesu akuhikila, japwaga, “Linga lende ndi, Mwana Likondoo waka Sapanga, jojuijukua mahakau ga bandu bupundema! 30 Jonzo ndi jonalandila majambu gaki kupwaga, ‘Jwiihika mundu munyuma jango ndi jombi nkolongu kupeta nepani, ndaba jombi jabii kabula nepani ngasenzaliwi.’ 31 Nenamwete ngasenumanyiki, lakini nahika kabatisa bandu kwa masi ili bandu buku Izilaeli amanya.”
32 Yohana japwaga kabee gala gajagabona, “Nijimbweni Loho jaka Sapanga jakahuluka ngati ngunda kuhuma kunani kwaka Sapanga nukutama panani jaki. 33 Wala nepani ngasenumanyiki, lakini jombi jojandumiki kubatisa bandu kwa masi, jombi jambwajila, ‘Mundu jowambona Loho jakahuluka nukutama panani jaki, hoju ndi jojubatisa kwa Loho jaka Sapanga.’ ” 34 Yohana japwagaa, “Numbweni, kabee numpwaji jonujuwe ndi Mwana waka Sapanga.”
Banafunzi bakwanza baka Yesu
35 Kilabu jaki Yohana jabii jujemiki papuje kabee pamu na banafunzi baki abeli, 36 eambona Yesu jakapeta japwaga, “Linga, lende ndi Mwana Likondoo laka Sapanga!”
37 Banafunzi abeli bala bunzowini Yohana ejapwaga malobi gala, bajenda pamu na Yesu. 38 Yesu ejang'alumbuka, jabona bukunzengaliya, jaapwagila, “Ntaputa kike?”
Nabombi bunzibua, “Labi maana jaki Mbola, gutama kwako?”
39 Yesu jaapwajila, “Nhikaniya nanamu nndinga.” Banafunzi bala bajendaniya balinga pajutama, ndaba sabii saa komi pakamii, batama kwaki lisoba lela.
40 Andilea, mmbeli waka Simoni Petili, jakabii jumu ja abeli bala babunzowa Yohana jakapwaga ganga nukujenda na Yesu. 41 Sindu sa kwanza sejahenga Andilea sabiya kuntaputa nndonguwaki joakema Simoni nukupwagi, “Tumbweni Masia.” Ndi kupwaga, “Kilisitu Nkombosi” 42 Ndipala ampelika Simoni kwaka Yesu.
Najombi Yesu andingaliya nukupwagi, “Weapa wa Simoni mwana waka Yohana, nawe bagukema wa Kefa.” Kefa kukigiliki Petili maana jaki “Lilibu.”
Yesu jakema Pilipi na Nataneli
43 Kilabu jaki Yesu japala kujenda ku musi uku Galilaya. Najombi ambona Pilipi, Yesu apwagila, “Gumbwata nenga!” 44 Pilipi jabii mundu juku Betisaida mwenei jwa musi kobabiya atama Andilea na Petili. 45 Ndipala Pilipi ataputa Nataneli, naeambona ampwagila, “Tumbweni mundu jola joahandiki Musa mukutabu sa Malagalaki, na alota baka Sapanga babahandiki majambu gaki, hoju ndi Yesu mwana waka Josepu, kuhuma ku musi uku Nazaleti.”
46 Nataneli andalukiya Pilipi, “Boo sindu sa sapi kihuma ku Nazaleti?”
Pilipi ampwagila, “Hika gulinga.”
47 Ndipala Yesu ambona Nataneli jakahika kwaki, jakalandila majambu gaki, “Linga hoju Mwizilaeli wa sakaka ngasejubii niisoli nkati jake!”
48 Nataneli andalukiya, “Gumanyiki kwa bolee?”
Yesu anzibua, “Kabula Pilipi ngasejugu kemiki, nugubweni pawabii pai ju nkongu wu ntini.”
49 Nataneli ampwagila kabee, “Mbola, weapa wa Mwana waka Sapanga, weapa ndi wa Bambu nkolongu uku Izilaeli.”
50 Yesu jajibua, “Boo guhobali ndaba nugupwaji nugubweni pawabii pai junkongu gu nkoju? Wagabona majambu makolongu kupeta ganga.” 51 Yesu jajonzukiya kupwaji, “Numpwaji sakaka, mwakubona kunani kwaka Sapanga kwakahoguka na Atumi bu kunani kwaka Sapanga bakakwela nukuhuluka panani jaka Mwana waka Mundu.”