Balua jaka pauli kwaka Titu
Titu
Ulongulelu
Kitabu sa Titu nasombi kibii kati ja balua nsesi ye iandiki kwaka Pauli yeyuyeni iandikwi kwa bandu badala ja makundi ga bandu ba bunhobali Kilisitu. Balua yengi itatu ye ndi 1 Timoti, 2 Timoti na Pilimini. Pauli jwabia juandaki Titu, lakini kabee jwaandiki ana balua heji jiwesa kusomwa kwa sauti palongi ja bandu boti.Tuwesa kumanya hela ndaba julandi ulumbi waki ngati ntumi, hindu yeheyi Titu jwakabia taiyali jwiimanyi. Kuwesikana Pauli juandika balua jenze ngati kipindi sa yaka ya 63-65 baada jukusaliwa Kilisitu.
Pauli jwabia jundagalaki Titu kulongosa makundi ga bandu babunnhobale Kilisitu gagabii mu kilwa suku Kilete. Pauli jwaandika balua jenze ili kumbola Titu kwahagu na kwaabola akakingosi ba makundi ga bandu ba bunhobale Kilisitu. Jwapia malagalaki ngati gagabii mu balua yejwaandakiya Timoti. Balua jaki jilandi namuna akakiongosi hepalika kuba nu uwesu nkolongu. Makundi ga bandu ba bunhobali Kilisitu na aka kilongosi ba makundi ga bandu ba bunhobali Kilisitu masoba gani apalika kulingali ngamaa kilongosi jwa amboni jojupalika kuhaguliwa.
Gagabii nkati
Pauli junndagalaki Titu jwahagula akakiongosi baka Sapanga bahenga ngati hejupala Sapanga, mu lipungu 1:1-16.
Kabee jumpwagi kwa bola bandu atama maisa ga gunndegane Sapanga, mu lipungu 2:1-3:11.
Na mwisu, Pauli jujomule kuandika balua jaki su kulangi mipangu jaki nu kupia malamuki, mu lipungu 12-15.
1
1 Nepani Pauli, nuntumi waka Sapanga kabee ntumi waka Yesu Kilisitu nuguhandaki weapa Titu.
Nepani anhagwi kwaalongo bandu baahaguliwi na Sapanga ili ahobaliya na amanya usakaka wa dini jitu nu kutama ngati hejupala Sapanga. 2 Kuhobale kokuje nsingi waki guhuma mu kuhobale kwa womi wa masoba goka. Sapanga jojuwe ngasejulonge isoli, jutulagila twepani womi hogu kabula jukutumbuli masoba, 3 Ni kipindi sekipalika pasahika, jugulangia mu malobi gaki. Nepani jwambekia malobi gaki nagalandila kupete malagalaki gaka Sapanga Nhokosi witu.
4 Nuguhandaki weapa wa Titu, wamwana wango wa sakaka mu kuhobale ko tuhangangana pamu.
Nukulobe wamboni nu lukwali kuhuma kwaka Sapanga Atati bitu, nu kuhuma kwaka Nhokosi witu Yesu Kilisitu.
Lihengu laka Titu ku Kilete
5 Nuguleka ku Kilete ili gupangiliya majambu sapi gagabi gakona ngasegajomulaki, nakwaahagu aseja babandu ba bunhobale Kilisitu mu kila musi. Ukahenga ngati henugulagalaki: 6 Nseja bi likundi la bandu ba bunhobale Kilisitu jupalika jubiya mundu janga ni kihakau; jojubii nu mmbomba jumu pena, na bana baki apalika kuba bandu baahobale, banga kuba ni milomu na banga kuba ni ing'omu. 7 Ndaba asikopu wi likundi la babandu ba bunhobale kilisitu ndi mundu jojujemale lihengu laka Sapanga, kupalika jubiya mundu jwanga ni kihakau. Jwiikuba mundu jojwikipuna, jwiikuba ni inyela wala jwiikuba nndepi wala jwini milomu au jwiikuba mundu jojupala lupija kwi indela ji liya. 8 Jupalika jubiya mundu jojwaajopa bandu kunyumba jaki na jojupala majambu gaamboni gajagapala Sapanga. Jupalika kuba mundu jojuwesa kulijemale mweni, jojujetakeka palongi jaka Sapanga kabee jubia mundu nsapi na jojujetake malagalaki. 9 Kupalika jukamula sapi lilobi la sakaka ngati hebabia bummboliki. Ndi hejwiiwesa kwaagagangamalisa moju bangi kwa mabole ga sakaka nu kugabeka pangwendu makosa ga bandu babagapenga haga.
10 Ndaba abii bandu bingi, bandu bahobale kuhuma dini jiki Yahudi, babube abii ni ing'omu, kabee baakolo bangi ku ung'ang'a wabu. 11 Kupalika kwaahenga atumbala ndaba baapalagana bandu boka ba bunhobale Kilisitu, sukubola majambu ganga kupalika kubola ahenga hela ndaba apata mali gingi kwi indela ji isoli. 12 Hata jumu ja alota babu, jojuwe najombi kabee Nkilete, japwaga, “Bandu buku Kilete apwaga isoli masoba goti abii ngati inyama iliyaa, alapi na baabii ni ikakala!” 13 Najombi japwaga usakaka na ndaba ja hela kupalika kwaalakali su ukali, ili abiya nu kuhobale kwa sakaka. 14 Biendale kupwatali luhomu yanga mana yiki Yahudi na malagalaki ga bandu gagalongaleka na bandu babugukaniki usakaka. 15 Kila sindu ndi sapi kwa bandu babii baamboni palongi jaka Sapanga; lakini nga sokapi sekibii sapi kwa bandu baabi na mahakau na banga kuhobale, ndaba mwoju wabu goguwesa kumanya gaamboni na giliya na malangu gabu gatei kupili. 16 Bandu ngati haba apwaga bummanya Sapanga, lakini kwa mahengu gabu atenda kunkana. Bandu behaba asukisa ngamaa na bini ing'omu, ngase awesa kuhenga lijambu lokapi la amboni.