Matei
Injili ya Yesu Mwaiandikilwe na Matei
Kilongolyo
Wammatu'mbi' waupendilwe,
Amani ibe pamope na we!
Kitabu saukikamwa nga abali inannoga ya Yesu Kilisitu (nga yu', Isa Almasihi) kati mwaiandikilwe na banamasi' bake. Igalambulilwe bu'ka ku Kiyunani sa kwai'mbu' no isa ku Kimatu'mbi' kwa kunnyangatiya mwenga. Lakini kwa mwanjaa Kimatu'mbi' saai kinaandikilwali wiso mpaka nambi'yambi', ngatupalikwa tusikisane li'nga tutange mu'lu' mwoandika Kimatu'mbi'.
Patutumbwa andika, tulongolya wi'ti' awanikiya makowe ga.
Nnongelo.
Tukwipwi panga Kimatu'mbi' kibi na milongelo yambone. Kiwolo, Kiki'si', Kimbombwe, Kimapu'ngu'ti' na Kimabanda sakilongelelwa ku Somanga. Mukitabu si'no mulu'a kukibona muno Kimatu'mbi' sa Kiwolo, kwa mwanjaa aandiki bake babu'ka ku Nandete.
Kwa nyo, tusawi andika nnongelo wa pandu pamo, kwo yogopa yangabana milongelo mukitabu simo. Na mana tuyangabine milongelo yambone tulu'a kwapeya tabu balu' bandu babaiyi'gana soma Kimatu'mbi'.
Tusawi nnongelo wa Kiwolo, kwenda ipalikwa soma makowe ga kati mwagaandikilwe lili! Kwa nyo, mana wibweni iandikilwe “Nsese” wendakombwa soma “Ncheche.” “Kasako” wendakombwa soma “Kachako.” Ata kwa milongelo ya Kingelesa na Kialabu', ipi'nga ibi'li' isoma likowe limo kwa milongelo mbali'mbali'.
Elufi.
Kimatu'mbi' kilandanali na Kiswaili. Kimatu'mbi' kibi na elufi saba, Kiswaili kibi na elufi tano. Tuandike elufi ya sita na ya saba kati nnya, i' na u'. Kwa nyo lipinga (yai) na lipi'nga (kundi), buya (kurudi) na bu'ya (kuondoa).
Kimatu'mbi' kipu'ngwi elufi yansima kati elufi - d, f, j, r, v, na z. Patupalikwe andika maina ga pandu na bandu mu Bibilia, twapatike tabu kugaandika wiso. Kati Helode, Kimatu'mbi' tupeandika Elole! Kwa nyo, twamwi kugaandika maina kati mwagaandikilwe mu Bibilia ya Kiswaili, li'nga gatanganikwe.
Tuu'bi'lya panga mulu'a yaliwa kwo soma kitabu si'no, kwa mwanjaa ayi' nga u'mo ya kakape ya Nkosopoli na Masiya witu Yesu Kilisitu. Kai', tulu'ba mutusami kwa gano gagapangike, manaitei ganogelyali kwa bandu boti, au saalu'a nonopa kukisoma, mana ubile na likowe lyolyoti lyo yongeya mukitabu si'no utubakiye li'nga tubi'ke wiso.
Tupanga kasi yi'no kwa utukupu wa mwene Nnu'ngu'. Kati mwaibaya Bibilia, “Mumwegeli Nnu'ngu' naywembe alu'a kumwegelya mwenga.” (Yakobi 4:8) Usome, ulu'a kummona.
1
Lukolo lwa Yesu Kilisitu
(Luk 3:23-38)
Yesu Kilisitu aabelekwi mulukolo lwa Daudi, bu'ka mulukolo lwa Bulaimu. Wu'no nga nsisingwa wa lukolo lwake.
Bulaimu aampapite Isaki,
Isaki aampapite Yakobi,
Yakobi aampapite Yuda na alongobe.
Yuda aampapite Pelesi na Sela (mau' babe bai Tamali),
Pelesi aampapite Esiloni,
Esiloni aampapite Lamu,
Lamu aampapite Aminadabu,
Aminadabu aampapite Nashoni,
Nashoni aampapite Salimoni,
Salimoni aampapite Boazi (mau' bake Boazi bai Raabu)
Boazi na Ruthu bai abelei ba Obedi,
Obedi aampapite Yese,
Yese aampapite Nkulungwa Daudi.
Daudi aampapite Selemani, ywembe mau' bake baai yu'lu' ywaabile nnyumbowe Ulia, Bathsheba.
Selemani aampapite Leoboamu,
Leoboamu aampapite Abiya,
Abiya aampapite Asa,
Asa aampapite Yeoshafati,
Yeoshafati aampapite Yoramu,
Yolamu aampapite Uzia,
Uzia aampapite Yotamu,
Yotamu aampapite Aazi,
Aazi aampapite Ezekia,
10 Ezekia aampapite Manase,
Manase aampapite Amoni,
Amoni aampapite Yosia,
11 Yosia aampapite Yekonia na alongobe. Awo waai nsimu wa Ayahudi pelekelwa Babeli kulwami.
12 Bu'ka pa Ayahudi pelekelwa kulwami Babeli,
Yekonia aampapite Shealtieli,
Shealtieli aampapite Zelubabeli,
13 Zelubabeli aampapite Abihudi,
Abihudi aampapite Eliakimu,
Eliakimu aampapite Azoli,
14 Azoli aampapite Sadoki,
Sadoki aampapite Akimu,
Akimu aampapite Eliudi,
15 Eliudi aampapite Eleazali,
Eleazali aampapite Matani,
Matani aampapite Yakobi,
16 Yakobi aampapite Yusupu, ywaabile nsengowe Malia, mau' bake Yesu ywakemelwa Kilisitu.
17 Kwa nyo, yumulati ya lubelekwo lwoti bu'ka Bulaimu mpaka Daudi yai ku'mi na nsese, bu'ka Daudi mpaka lu'lu' lwami lwa Babeli yai ku'mi na nsese, bu'ka lu'lu' lwami lwa Babeli mpaka ika kwa Nkosopoli ywakemelwage Kilisitu yai ku'mi na nsese.
Belekwa kwa Yesu
(Luk 2:1-7)
18 Belekwa kwake Yesu Kilisitu kwaabile nnyanya. Malia mau' bake pabayi'ki'tyanie kobekana na Yusupu, lakini babile balo egelyana, Malia aabonekine abile na ndumbo kwa makakala ga Loo Mpeleteu. 19 Yusupu aai mundu ywabi'ngi'ya salya ya Nnu'ngu', lakini kwa mwanjaa aakani kumwisiya Malia, aabini kunneka kwa kinunu. 20 Lakini paawasage panga nyo, malaika wa Bwana ngampitya kwa ndi'la yo lota, ngammakia, “Yusupu wa mwana wa Daudi, kaneuyogope kunkobeka Malia, kwa mwanjaa utopelwe wabile nawo aupatike kwa makakala ga Loo Mpeleteu. 21 Ywembe aapapa mwana nnalu'me, nawenga wantine lina lyake Yesu, kwa mwanjaa ngaywa aakosopolya bandu bake bu'ka mumasambi gabe.”
22 Ago goti gaapangike li'nga litimi li'lu' liyi'gi'yo lya Bwana kwa lilobe lya nnondoli wa Nnu'ngu' kabaya,
23 “Lingulya, kigoli aayi'ma ndumbo, nembe aapapa mwana nnalu'me,
nabembe bantina lina lyake Emanueli,” (lina li' lilombolya, “Nnu'ngu' pamope natwenga”).
24 Yusupu paayumwike mulugono, aapangite kati mwaalagilwe na malaika wa Bwana na ngantola Malia panga nnyumbowe. 25 Lakini aantangiteli nnyumbowe mpaka Malia paapapite mwana nnalu'me, ngaantina lina lyake Yesu.