7
Tūhun jā ní nacani Esteban
1 De maá sūtū cúñáhnú cā nī ncāhān jíín Esteban: ¿A ndāā jā súcuán nī ncāhān nū tá cúu nūū cáhān tēe yáhá? ncachī dē.
2 De nī ncāhān Esteban: Ndá ní tátā, señor, cunini ndá ní tūhun yáhá jā cāhān sá. Maá Yāā Dios, Yāā jā viī ndasí cúñáhnú, nī nquiji yā nūū ndīyi tatā ō Abraham tá nī ndeē dē inī región Mesopotamia de jondē tá ncháha ca quīhīn dē cundeē dē inī ñuū Harán.
3 De nī ncāhān yā jíín dē: Quee inī ñuū nū jíín māhñú táhán nú, de quīhīn nū iin ñuū jā stéhēn ni nūū nū cundeē nū, ncachī yā.
4 Ñúcuán de nī nquee dē inī región Caldea, de nī ndeē dē inī ñuū Harán. De tá nī jīhī tatá dē, sá de nī nsāhá Yāā Dios jā ní nquiji dē yáhá nūū ndéē ō mitan.
5 De ni iin lulī ñuhun nduú ní jéhe cuitī yā jā cuu tāhvī dē, sochi nī nquee yuhú yā jā cuāha yā níí ñuhun yáhá nūū dē jondē jíín nūū ndācá tatā dē jā quiji, vísō ncháha ca coo sēhe dē jondē saá.
6 De súcuán nī ncāhān Yāā Dios jíín dē: Cundeē jīcá tatā nū incā nación. De cūmī ciento cuīyā satíñú cāhá ji nūū nchivī de sndóho ndá nchivī ji.
7 De sīquī jā súcuán sāhá ji jíín sēhe nú de nenda nī cuāchi sīquī ndá nchivī ñúcuán nūū satíñú cāhá ji, de sá de quee ji inī nación ñúcuán quiji ji ichi cháhá cundeē ji, de chiñúhún ji nduhū, ncachī yā.
8 De nī ncāhān yā jíín Abraham jā ná cúu dē circuncidar, jā cúu iin tunī jā stéhēn jā ní nsāhá yā trátū jíín dē. De tá nī ncacu sēhe dē Isaac, de nī nsāhá dē circuncidar ji nūū únā quīvī ji. De suni súcuán nī nsāhá Isaac jíín sēhe dē Jacob, de saá-ni nī nsāhá Jacob jíín ndihúxī ūū sēhe yií dē. De ndá tēe ñúcuán nī ncuu ndihúxī ūū tatā xíhna ñúhún nación maá ó Israel.
9 De ndācá sēhe tatā ō Jacob nī ncucuásún inī ndá dē nī jinī dē ñanī dē José. De nī yīcó ndá dē José nūū ndá tēe jā cuāhān jíín dē jondē nación Egipto jā satíñú cāhá dē nūū iin tēe ñúcuán. Sochi Yāā Dios nī jito yā dē.
10 De nī scácu yā dē nūū ndācá tūndóhó jā ní nquiji sīquī dē. De nī ncundíchí dē nī nsāhá yā. De Faraón, tēe cúu rey inī nación Egipto, nī ncusiī inī dē jíín José nī nsāhá yā. De nī scuíso tíñú dē José jā cuu dē gobernador, de nī ntatúnī José inī nación Egipto jíín nūū ndá nchivī vehe Faraón.
11 De nī nquiji quīvī jā ní īyo iin tāmā níí Egipto jíín níí jondē Canaán. Iin tūndóhó xéēn nī ncuu inī ndúū nación ñúcuán. De ndá ndīyi tatā ō, nduú cā ná cajī ndá dē ndá tiempo ñúcuán.
12 De nī nīhīn Jacob tūhun jā íyó trigo nación Egipto, de nī ntají dē ndá sēhe dē jā cúu tatā ō, nī jēhēn Egipto jā xíhna ñúhún nī jēcuēen ndá dē trigo.
13 De jā cuáhān ndá dē vuelta ūū, sá de nī nastúu José jā maá dē cúu ñanī ndá dē. De sá de nī jinī vāha Faraón nā tatā cúu José.
14 De nī ncachī José nūū ndá ñanī dē jā ná quícuēca ndá dē tatá dē jíín ndá nchivī vehe dē. De nī īyo ūnī xico xāhōn ji.
15 Súcuán nī ncuu jā ní nquee Jacob cuāhān dē jondē Egipto. De nī ndeē dē ñúcuán jondē nī jīhī dē. De suni ñúcuán nī ndeē ndihúxī ūū sēhe dē jā cúu tatā ō de jondē nī jīhī ndihi ndá dē.
16 De tá nī nquenda quīvī jā ní ntavā yā ndá tatā dē inī nación ñúcuán, de nī jiso ji yiqui ndá ndīyi tatā ō ñúcuán nī jēhēn ji jíín jondē ñuū Siquem. De nī nchiyuhū ndá ji inī iin yavī ndīyi jā ní jeen Abraham nūū ndá sēhe Hamor ñuū Siquem.
17 De tá cáta ndéē cā ndá ji inī nación Egipto de nī ncuñatin quīvī jā quee ndá ji. Chi súcuán ja nī ncāhān téyíí Yāā Dios jíín tatā ō Abraham jā iin quīvī de quee ji inī Egipto. De ndá nchivī Israel ñúcuán chi nī ncāyā ndá ji de nī ncucuahā ji inī nación Egipto.
18 Ñúcuán de nī nūcuīñī incā rey inī Egipto, de nduú ní jínī dē jā vāha tiñu nī nsāhá José jondē janahán.
19 De rey ñúcuán nī stáhví dē ndá ndīyi tatā ō, de suni nī nsāhá nāvāha dē ndá ji, chi nī nsāhá dē fuerza jā má cōtó cā ji ndá sēhe ñiquín ji tácua ná cúū ndá ji.
20 De tiempo ñúcuán nī ncacu Moisés, de nī ncusiī inī Yāā Dios jíín ji. De ūnī yōō nī īyo yuhū ji inī vehe tatá ji.
21 De tá nduú cā ní ncúu coo yuhū ji de nī jēsiáha dē ji iin lugar nūū ní nanihīn sēhe síhí rey jā tátúnī níí nación Egipto. De nī naquehen ña ji, de nī scuáhnu ña ji tá cúu nūū cúu sēhe maá ña.
22 De nī ncutūha Moisés ndācá tūhun ndíchí inī nación Egipto. De vāha ndasí tūhun dē, de vāha sáhá dē ndācá tiñu.
23 De tá nī ncuu ūū xico cuīyā dē, de nī jēndēhé dē ndācá táhán dē jā cúu tatā Israel.
24 De ñúcuán nī jinī dē nūū iin tēe Egipto jā sáhá nāvāha jíín iin táhán dē Israel. De nī nchindeé Moisés táhán dē, chi nī jahnī dē tēe Egipto, de súcuán nī nacuāha dē jā ní ndutahvī tēe ñúcuán.
25 De jáni inī Moisés jā jícūhun inī ndācá táhán dē jā ní ntetíñú Yāā Dios maá dē jā scácu dē ji jā ndóho ji, sochi nduú ní jícūhun cuitī inī ndá ji.
26 De quīvī téēn nī nquenda dē nūū ūū táhán dē jā cánāá. De cúnī dē jā má cánāá ndúū tēe ñúcuán, de nī ncāhān dē jíín ndúū dē: ¿Nājēhē cúu jā sáhá nāvāha nú táhán nú? Chi modo ñanī ndúū nū, ncachī dē.
27 Sochi maá tēe jā cáni táhán ñúcuán nī nchindahá dē Moisés, de nī ncāhān dē: ¿Ní iin nī jani ndóhó jā cúñáhnú nú jā sāhá ndāā nū tiñu ndá nī?
28 ¿De á suni cúnī nū jā cahnī nū nduhū tá cúu nūū ní jahnī nū tēe Egipto icu, á naá cúu? ncachī dē.
29 De tá nī jini Moisés tūhun yáhá, de nī jinu dē cuāhān dē incā nación. De jondē Madián nī ndeē jīcá dē, de ñúcuán nī scácu ñasíhí dē ūū sēhe yií dē.
30 De tá nī ncuu ūū xico cuīyā jā ndéē dē Madián, sá de nī nquenda iin ángel Yāā Dios nūū dē jondē nūū ñuhun tíhá ñatin nūū íyó yucu súcún Sinaí. De nī nquenda yā xīnī iin yūcū cāhnú jā cáyū jíín itā ñuhūn sochi nduú cáyū maá yūcū.
31 Ñúcuán de nī ndēhé Moisés, de nī nsāhvi inī dē ndéhé dē ñuhūn jā ní jinī dē. De nī ntandeē dē tácua cunī vāha dē nājēhē cúu jāá nduú cáyū. Ñúcuán de nī ncāhān maá Jētohō ō jíín dē:
32 Maá nī cúu Yāā Dios jā ní nchiñúhún ndá ndīyi tatā nū Abraham jíín Isaac jíín Jacob, ncachī yā. Sochi Moisés chi quísi dē jā yúhú dē, de nduú cā ní ncúndeé inī dē cūndēhé dē nūū cáyū ñuhūn.
33 De maá Jētohō ō nī ncāhān yā jíín Moisés: Tavā nījān nū, chi lugar nūū íñí nú jīñā, lugar īī cúu sīquī jā īī maá nī.
34 Ja nī jinī vāha nī jā ndóho ndasí ndá nchivī maá nī jā íyó inī nación Egipto, de suni jíni nī jā jácu ndá ji sīquī jā ndóho ji tūndóhó, de nī nuu nī vāji nī jā scácu nī ndá ji. Túsaá de mitan de cunini nú, chi tají nī ndóhó quīnohōn nū jondē Egipto tácua scácu nú ndá táhán nú, ncachī yā.
35 De jondē tá ncháha ca quee Moisés inī nación Egipto, de ja nī ncuyichī inī ndá táhán dē Israel, chi nī ncāhān ji: ¿Ní iin nī jani ndóhó jā cuñáhnú nú jā sāhá ndāā nū tiñu ndá nī? ncachī ji. De vísō súcuán sochi nūū maá dē nī nquiji ángel yā nūū yūcū jā cáyū jíín itā ñuhūn, de súcuán nī ntetíñú Yāā Dios dē jā quínohōn dē tatúnī dē nūū ndá ji, de scácu dē ji.
36 De maá Moisés nī natavā dē ndá ji inī nación Egipto, de nī nchāha ndá dē Mar Rojo, de nī jica nuu ndá dē nūū ñuhun tíhá ūū xico cuīyā. De níí tiempo ñúcuán nī nsāhá Moisés cuāhā tiñu ñáhnú jíín tiñu jā stéhēn jā íyó poder yā.
37 De maá Moisés cúu jā ní ncāhān tucu jíín ndá tatā ō Israel: Maá Yāā Dios sāhá yā jā māhñú tatā ndācá ó quiji iin Yāā jā nacani tūhun Yāā Dios nūū ndācá ó tá cúu nūū ní jani yā nduhū. De chuhun inī ndá nú tūhun jā cāhān Yāā ñúcuán, ncachī Moisés.
38 De suni maá Moisés cúu jā ní ndeē cāhnú jíín ndá ndīyi tatā ō tá nī jica nuu ndá ji nūū ñuhun tíhá. De nī ncāhān iin ángel yā jíín maá dē xīnī yucu súcún Sinaí, de nī nacani dē nūū ndá tatā ō, chi ñúcuán nī nīhīn dē tūhun nāsa cutecū ō, de nī nquendōo ó jíín tūhun ñúcuán jondē mitan.
39 Sochi ndá ndīyi tatā ō chi nduú ní ncúnī ndá ji cuetáhví ji Moisés, chi sa nī ncuyichī inī ndá ji dē, de cúnī ndá ji jā sa ndicó cóo ji quīnohōn ji nación Egipto nícu.
40 De nī ncāhān ndá ji jíín Aarón: Sāhá ní ndá yāā jā cosō nūú nūū ō. Chi Moisés jā ní natavā dē yóhó inī nación Egipto vāji ó, nduú jínī ō naá cúu jā ní ndoho dē mitan jāá nduú nénda dē jā cuáhān dē xīnī yucu súcún Sinaí, ncachī ndá ji.
41 Ñúcuán de nī nsāhá ji iin ídolo jā cáá tá cáá becerro. De nūū ídolo ñúcuán nī nsōcō ndá ji quiti, de nī ncusiī inī ji jíín ídolo jā ní nsāhá ndá ji.
42 De nī ncujiyo-ni Yāā Dios nūū ndá ji cuāhān yā. De nī sndóo yā ji-ni jā ná chíñúhún ndá ji nūū ndācá jā jínī ō jā yíhí andiví tá cúu nūū cáhān tutū jā ní ntee ndá tēe jā ní nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán:
Nī ncāhān yā: Ndá ndóhó nchivī Israel,
¿á jáni inī ndá nú jā nūū nduhū nī nsōcō nū quiti
tá nī jica nú nūū ñuhun tíhá ūū xico cuīyā, á naá cúu?
43 Nduú, chi sa nī jicó núu ndá nú jíín nicho jā ñúhún yāā jā nání Moloc
jíín figura tiūūn jā nání Renfán,
ndá yāā jā ní nsāhá maá nú jā chiñúhún nú.
Túsaá de siáha nī ndá ndóhó quīhīn jīcá nú jondē yātā ñúū Babilonia, ncachī yā.
Cáchī tutū.
44 De nī ntatúnī Yāā Dios nūū Moisés jā sāhá dē vehe ñii nūū chiñúhún ndá dē yā, jā cáá tá cáá jā ní stéhēn yā nūū dē. De ndīyi tatā ō nī nevāha ndá dē vehe ñii ñúcuán jondē nūū ñuhun tíhá, de inī vehe ñúcuán nī nchuhun ndá dē tabla yūū nūū ní ntee yā ley yā.
45 De cuéé cā de nī sndóo ndá dē vehe ñúcuán nūū ndá sēhe dē jā cúu tatā ō. De nī nquīvi Josué jíín ndá tatā ō inī nación Israel yáhá, de suni nī jetíñú ndá dē vehe ñii ñúcuán. De nī ncundeé ndá dē jíín ndá nchivī jā ní īyo nación yáhá, de nī scúnu dē ji nī nsāhá Yāā Dios. De yáhá nī īyo vehe ñii jondē tiempo jā ní ncuu David rey.
46 De nī ncusiī inī Yāā Dios jíín David. De nī ncuu inī dē jā sāhá dē iin vehe īī maá yā nícu. De maá yā cúu Yāā Dios jā ní nchiñúhún tatā ō Jacob.
47 Sochi Salomón sēhe David cúu jā ní nsāhá vehe īī yā.
48 De vísō súcuán de maá Yāā cúñáhnú ndasí, nsūú maá-ni vehe jā sáhá ndá tēe cúu nūū ndéē yā. De suni súcuán nī ncāhān tēe jā ní nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán:
49 Chi nī ncāhān yā:
Andiví cúu modo mesa nūū tátúnī ni,
de ñayīví cúu modo nūū yósō jēhē ni.
¿Nāsa cā coo vehe jā sāhá ndá nú jā cundeē ni túsaá?
¿A ní cúu nūū sāhá nú nūū natātú nī?
50 ¿A nsūú maá nī ní nsáhá ndihi jā íyó? ncachī Yāā Dios.
Ncachī tēe jā ní nacani tūhun yā jondē janahán, ncachī Esteban.
51 De cáhān cā Esteban: Nīhin ndasí inī ndá ní. De cúu ní tá cúu nchivī ndācá nación jāá nduú cándíja tūhun yā, chi sóhó ndasí ndá ní. Chi cúsá maá jā jásī ndija ndá ní nūū Espíritu Santo, de tá-ni nī nsāhá ndīyi tatā ō jondē janahán suni súcuán sáhá īī cā ndá ní jondē mitan.
52 ¿A nī īyo tēe jā ní nacani tūhun yā jondē janahán jāá nduú ní nsáhá nāvāha ndá tatā ō, á naá cúu? Nduú chi nī jahnī ndá dē ndá tēe jā ní nacani tūhun nāsa quiji maá Yāā ndāā. De tá nī nquiji Yāā ñúcuán de nī nastúu ndá ní yā nūū ndá tēe jā ní jahnī ndá dē yā.
53 De vísō ndá ángel yā nī jēhe ley Yāā Dios nūū ndācá ó de nduú ní squíncuu ndá ní, ncachī Esteban.
Jā ní jahnī ndá dē Esteban
54 Ndācá tūhun yáhá nī jini ndá dē, de nī nquītī ndasí inī ndá dē, de nī nacayīhí ndá dē ñii yúhú dē nī jinī ndá dē Esteban.
55 Sochi maá Esteban chi nī nchitú Espíritu Santo inī ánō dē. De nī ndēhé vāha dē andiví, de nī jinī dē jā jéndūtē ndasí nūū ndéē Yāā Dios, de Jesús íñí yā ichi lado cuáhá Yāā Dios.
56 De nī ncāhān Esteban: Mitan de ndéhé sá jā núne andiví, de ndéhé sá nūū maá Yāā jā ní nduu tēe, de íñí yā ichi lado cuáhá Yāā Dios, ncachī dē.
57 Ñúcuán de nī jasī ndá dē sōho dē, de nī ncana cóhó ndá dē, de ndíta-ni nī ntiin ndá dē Esteban.
58 De nī ntavā ndá dē Esteban cuāhān ndá dē jíín dē yātā ñúū. De ndá tēe jā cúu testigo tūhún ñúcuán nī jaquīn ndá dē sōō dē nūū iin tēe suchí jā nání Saulo, de nī ncuun ndá dē yūū Esteban.
59 De juni cúun ndá dē yūū Esteban de nī jīcān táhvī dē nūū maá Jētohō ō: Tátā Jesús, mitan de naquehen ní ánō sá, ncachī dē.
60 De nī jēcuīñī jītí dē, de nī ncāhān jee dē: Tátā Yāā Dios, mā tēé ní cuāchi yáhá sīquī ndá ji jā sáhá nāvāha ji sāán mitan, ncachī dē. Súcuán nī ncāhān dē, de nī jīhī dē-ni.