Leeter masa Pawl ma wuzlala
ŋgeeme a
Kwarinti hay
Mey da ray
Leeter ŋgeeme ŋgada Kwarinti hay
Pawl a wuzlala leeter ŋgada ndəhay daa mecəmey-ray ŋga Yesu daa berney ŋga Kwarinti na, daa masa aŋga daa berney ŋga Efez. (SNM 18.1-21).
Kwarinti na, ara berney mahura daa hwayak ŋga Gərek hay. Berney aha aa da mey-bəlay mahura. Anda keɗe daa berney a, ndəhay ga ma samawa daa hwayak hay mekele mekele daha, a ragadam ŋgada kuley hay mekele mekele may. Menjey ata na, maaya ba. Cek hay maaya ba masa ata ma kamara na, fa nəsta ndəhay daa mecəmey-ray ŋga Yesu. Maja ŋgene, Pawl a wuzlalatar leeter hay məfaɗ. Da wuzlah leeter hay a na, cew ata daha daa Ɗerewel ŋga Gazlavay haa wure keɗe, cew hay may taa zəɗam sem.
Pawl a wuzlala leeter e maja a cənda na, da wuzlah ndəhay daa mecəmey-ray ŋga Yesu, mey mekele mekele daha: fa təram vaw da wuzlah ata (fasəlawal 1 haa 4), fa kam cek malamba (fasəlawal 5), fa wudam vaw da wuzlah ata (fasəlawal 6), mey da ray meley ŋgwas (fasəlawal 7), mey da ray menjey da wuzlah ndəhay ma ta kuley hay, ma zəmamara aslaw ŋga kuley a (fasəlawal 8 haa 10), mey da ray mezəmey ɗaf ŋga sərfedey meməcey ŋga Yesu (fasəlawal 11), mey da ray gədaŋ ŋga Mesəfney ŋga Gazlavay masa Gazlavay ma vəlda a ndaw a, ndaw a, ŋga key sləra mekele mekele daa mecəmey-ray ŋga ndəhay ŋga Yesu (fasəlawal 12 haa 14), leŋ mey da ray ndəhay ŋga Yesu ma da sləkɗamawa daa meməcey (fasəlawal 15).
Daa leeter e keɗe na, mey mekele mekele daha ŋga vəley gədaŋ a ndəhay:
Mewuɗey-vaw (fasəlawal 13)
Mey da ray gədaŋ masa Mesəfney ŋga Gazlavay ma vəldatara a ndəhay aŋga hay ŋga key sləra aŋga. (fasəlawal 12 haa 14)
1
Mecey-har
Ara yah Pawl ma wuzlalakwara leeter keɗe, yah ndaw masa *Gazlavay ma wala ŋga key *ndaw-meslərey ŋga *Yesu *Kəriste. Ya wuzlalamara na, ala ta məlma aləkwa Sawsten. 1.1 Gal 1.1; Sawsten: SNM 18.17
Ya wuzlalamara leeter keɗe ŋgada akwar, ndəhay daa *mecəmey-ray ŋga ndəhay ŋga Yesu masa daa berney ŋga Kwarinti, akwar masa Gazlavay ma walakwar wal amba ka njam macəmkaya ta Yesu Kəriste. A walakwar bama ta ndəhay tabiya masa fa dərmar daŋgay a Bay aləkwa Mahura Yesu Kəriste, kwa daa wura daa wura. Aŋga na, Bay ata Mahura, asaya, aŋga na, Bay ala Mahura may. 1.2 2Kwr 1.1; SNM 18.1
Anja Papa aləkwa, Bay Gazlavay, ta Bay aləkwa Mahura Yesu Kəriste ŋga pəsmakwar mey, asaya, ŋga njadamakwar daa zazay.
Mey da ray maaya ŋga Gazlavay da ray ndəhay aŋga hay daa berney ŋga Kwarinti
Ya fa kar suse a Gazlavay aɗaw mandaw mandaw maja maaya aŋga ma pawa salay a ray akwar ta fa Yesu *Kəriste. Daa masa akwar macəmkaya ta Yesu Kəriste na, Gazlavay ta kakwar maaya la ga amba ka kamar sləra. Anda keɗe, ta vəlkwar gədaŋ ŋga wuzey mey aŋga a ndəhay la, asaya, ta vəlkwar leŋgesl la ŋga cənda mey aŋga hay tabiya. 1.5 2Kwr 8.7 Mey da ray Kəriste masa ala ma wuzdamakwara na, aa daa mevel akwar mandaw mandaw. Anda keɗe, akwar masa fa səkwmara Bay aləkwa Mahura Yesu Kəriste ma da wuzwa vaw na, Gazlavay ta vəlkwar gədaŋ la ŋga key sləra wura wura tabiya. 1.7 2Tes 1.7; Tit 2.13 Ara Gazlavay ma da vəlkwar gədaŋ aŋga ŋga njey maaya fa mey aŋga haa pas masa Bay aləkwa Mahura ma da vəhwa ŋga key sariya amba a hətfakwar manjar mebərey. 1.8 Fəl 1.6; 1Tes 3.13; 5.23 Gazlavay ta zəlkwar la amba ka njam macəmkaya ta Bəzey aŋga, Yesu Kəriste, Bay aləkwa Mahura. Gazlavay na, cek masa aa ma ləvey a ka la na, a ka la fara fara. 1.9 10.13; 1Tes 5.24; 2Tes 3.3
Ndəhay ŋga Yesu da Kwarinti a wuɗkam ɗay
10 Məlma aɗaw hay, ya fa kakwar ambahw ta mezəley ŋga Bay aləkwa Mahura Yesu *Kəriste amba ka cəmam ɗay. Ka da wuɗkam ɗay da wuzlah akwar ba. Njam macəmkaya ta mevel letek, ta mewulkey letek. 1.10-11 3.3; 11.18; 2Kwr 12.20; Ef 4.2-6; Fəl 2.2; Jaŋ 17.21-23 11 Məlma aɗaw hay, yaa guzley anda keɗe na, maja ndəhay daa səkway ŋga Keləwe ta kadamiwa la, a ləvmaya, akwar fa təram vaw ta tərey da wuzlah akwar. 12 Ehe, jəkam sləmay fa cek masa yah ma wuɗey ŋgaa guzlkwar. Akwar ta mewulkey wal wal da wuzlah akwar. Ndəhay siya a ləvam a səpam na, yah, Pawl. Siya hay a ləvam a səpam na, Apalaws. Siya hay a ləvam a səpam na, *Piyer. Siya hay mekele saya a ləvam a səpam na, Kəriste. 1.12 3.4; Apalaws: 3.5-6, 22; 4.6; 16.12; SNM 18.24; 19.1; Piyer: 1Kwr 3.22; 9.5; 15.5; Gal 2.911-14; 2Kwr 10.7 13 Ka wulkam na, Kəriste aŋga mawunkakaya weewe daw? Yah, Pawl na, ya ta məcey la fa hwadam mazlaŋgalakaya maja akwar daw? Akwar ta hətam *baptem ta mezəley aɗaw la daw?
14 Ya fa kar suse a Gazlavay maja ya ta key baptem ŋgada ndaw da wuzlah akwar daa ba, ama si ŋgada ata Kərispus ta Gayus daada gway. 1.14 Kərispus: SNM 18.8; Gayus: Rm 16.23-24 15 Anda keɗe, kwa ndaw pal fa da ləvey ta hətey baptem la ta mezəley aɗaw na, daa ba. 16 A’, fara, ya ta katar baptem la ŋgada ata Estefanas ta ndəhay da way aŋga. Ayəwa, da ya ta key baptem ŋgada ndəhay mekele la kwa, ya səra ba. 1.16 Estefanas: 16.15 17 Kəriste a slərdiwa na, ŋga katar baptem a ndəhay ba, ama a slərdiwa ŋga wuzey *Mey-maaya-mawiya. Daa masa ya fa wuzda Mey-maaya-mawiya na, ya wuzda ta mewulkey ŋga ndaw-magədaŋ ba. Ya ka anda keɗe na, amba meməcey ŋga Kəriste da ray hwadam mazlaŋgalakaya a tərey ŋga cek ŋga tede ba.
Yesu Kəriste a wuzdərwa gədaŋ ta leŋgesl ŋga Gazlavay
18 Ndəhay masa ma zlaŋgaɗam sem daa cəveɗ ŋga Gazlavay na, a wulkam mey da ray meməcey ŋga *Kəriste fa hwadam mazlaŋgalakaya na, ara mey ŋga tede. Ama ŋgada aləkwa, ndəhay masa Gazlavay ma ləhdata cay na, ya sərkwa meməcey ŋga Kəriste a wuzwa gədaŋ ŋga Gazlavay ŋga ləhdata ndəhay. 1.18 Rm 1.16; 2Kwr 4.3 19 Mey ŋga Gazlavay a ləvey:
«Ndəhay ma sərmara cek na,
ya da tərda mesərey cek ata ha ŋga cek ŋga tede.
Ndəhay masa ta leŋgesl na,
ya da tərda leŋgesl ata ha ŋga cek ŋga tede.» 1.19 Iz 29.14; Jəw 12.13, 17; Iz 19.12-14; 44.251.19-20 3.18-20; Mt 11.25; Rm 1.22
20 Da kəne na, ndəhay ma sərmara cek na, mesərey cek ata ha, a da vəltar me? Yaw, *ndəhay maa sərkada kwakwas ŋga Mawiz na, meesərkedey ata ha a jənta fa mey ŋga Gazlavay la daw? Ndəhay ma ka yawa wure keɗe kaa na, mekey yawa ata ha a vəltar me? Gazlavay ta wuzda cay, mesərey cek da bəla kaa na, ara cek ŋga tede, a ləhey ndaw ba.
21 Ndəhay da bəla keɗe a səram cek hay mekele mekele. Ta hətmar cek masa Gazlavay ma ka ta leŋgesl aŋga la, ama kwa ta sərmara Gazlavay daa ba. Maja ŋgene, a mbafar a Gazlavay amba ndəhay ma təɓa mey aŋga a ləham na, ta fa mey masa ala ma wuzdamara da ray meməcey ŋga Yesu fa hwadam mazlaŋgalakaya. Mey masa ala ma wuzdamara ha na, ndəhay da bəla a padamara ŋga cek ŋga tede. 1.21 Rm 1.19-20
22 Anda keɗe, *Jəwif hay a wuɗam ŋga hətey maazla amba a sərmara mey masa ala ma wuzdamara na, ara mey fara fara. Gərek hay na, a wuɗam ŋga sərey cek ta leŋgesl ata gway. 1.22 Mt 12.38; Jaŋ 4.48; SNM 17.18, 32 23 Ama ala na, ya wuzam mey da ray Kəriste ma məcey fa hwadam mazlaŋgalakaya. Jəwif hay ma cəndamara mey a na, a cam mevel, a wulkam a key ya cəɗmara Gazlavay. Ndəhay masa Jəwif hay ba ma cəndamara mey a na, a ləvam ara mey ŋga tede. 1.23 2.14; Gal 3.1; 5.11 24 Ama ndəhay masa Gazlavay ma zəlta, kwa Jəwif hay, kwa Jəwif hay ba, ŋgada ata na, Kəriste a wuzwa gədaŋ ŋga Gazlavay, asaya, a wuzwa leŋgesl maaya ŋga Gazlavay. 1.24 1.18; 2.5; Kwa 2.3 25 Cek ŋga Gazlavay masa ndəhay ma wulkam ara cek ŋga tede na, cek aha, aŋga ta leŋgesl maaya a fəna leŋgesl ŋga ndaw-magədaŋ. Sləra ŋga Gazlavay masa ndəhay ma wulkam a ka anda ndaw masa-bəle na, sləra ha, makakaya ta gədaŋ ma fəna gədaŋ ŋga ndaw-magədaŋ. 1.25 2Kwr 13.4
26 Məlma aɗaw hay, wulkam cey. Akwar masa Gazlavay ma zəlkwar na, akwar səkway ŋga ndəhay wura? Fa dey ŋga ndəhay da bəla na, ndəhay ta leŋgesl ga da wuzlah akwar daa ba. Asaya, ndəhay ta gədaŋ, leŋ ndəhay mahura hay da wuzlah akwar ga daa ba. 1.26 Jaŋ 7.48 27 Sasəkar jak, Gazlavay a weley na, ndəhay masa ndəhay da bəla *1.27 ndəhay da bəla: Ara ndəhay ma namar ray a Gazlavay ba. Nəka 1Kwr 5.10. ma wulkam ara cek hay ŋga tede amba a patar hwaray a ndəhay masa ta leŋgesl. Gazlavay a weley na, ndəhay masa ndəhay ma wulkam ata masa-bəle hay amba a patar hwaray a ndəhay masa ta gədaŋ. 1.27-28 Rm 12.16; Jak 2.5; Lk 1.51-53; 6.20 28 Gazlavay a weley na, ndəhay saw ŋga tede masa ndəhay ma rəsmata amba aa zəɗdata ndəhay mahura hay. 29 Maja ŋgene, kwa ndaw pal fa da zlepey fa mey ŋga Gazlavay daa ba. 30 Yaw, ara maja sləra masa Gazlavay ma ka, akwar macəmkaya ta Yesu Kəriste. Gazlavay a vəlndakwar leŋgesl na, ta fa Kəriste he. Ara ta fa Yesu Kəriste he saya, Gazlavay ma pandakwar ŋga ndəhay maaya fa mey aŋga, a walandakwar wal ŋgada aŋga, asaya, a ləhdandakwar daa meməcey. 1.30 2Kwr 5.21 31 Anda keɗe, a key anda mawuzlalakaya daa ɗerewel ŋga Gazlavay, ma ləvey: «Da ndaw a wuɗey ŋga zlepey na, ŋga zlepey da ray sləra masa Bay Gazlavay ma ka gway.» 1.31 1.29; 2.2; 4.7; Jer 9.22-23; 2Kwr 10.17; 11.30; 12.5; Ef 2.9

1:1 1.1 Gal 1.1; Sawsten: SNM 18.17

1:2 1.2 2Kwr 1.1; SNM 18.1

1:5 1.5 2Kwr 8.7

1:7 1.7 2Tes 1.7; Tit 2.13

1:8 1.8 Fəl 1.6; 1Tes 3.13; 5.23

1:9 1.9 10.13; 1Tes 5.24; 2Tes 3.3

1:10 1.10-11 3.3; 11.18; 2Kwr 12.20; Ef 4.2-6; Fəl 2.2; Jaŋ 17.21-23

1:12 1.12 3.4; Apalaws: 3.5-6, 22; 4.6; 16.12; SNM 18.24; 19.1; Piyer: 1Kwr 3.22; 9.5; 15.5; Gal 2.911-14; 2Kwr 10.7

1:14 1.14 Kərispus: SNM 18.8; Gayus: Rm 16.23-24

1:16 1.16 Estefanas: 16.15

1:18 1.18 Rm 1.16; 2Kwr 4.3

1:19 1.19 Iz 29.14; Jəw 12.13, 17; Iz 19.12-14; 44.25

1:19 1.19-20 3.18-20; Mt 11.25; Rm 1.22

1:21 1.21 Rm 1.19-20

1:22 1.22 Mt 12.38; Jaŋ 4.48; SNM 17.18, 32

1:23 1.23 2.14; Gal 3.1; 5.11

1:24 1.24 1.18; 2.5; Kwa 2.3

1:25 1.25 2Kwr 13.4

1:26 1.26 Jaŋ 7.48

*1:27 1.27 ndəhay da bəla: Ara ndəhay ma namar ray a Gazlavay ba. Nəka 1Kwr 5.10.

1:27 1.27-28 Rm 12.16; Jak 2.5; Lk 1.51-53; 6.20

1:30 1.30 2Kwr 5.21

1:31 1.31 1.29; 2.2; 4.7; Jer 9.22-23; 2Kwr 10.17; 11.30; 12.5; Ef 2.9