Leeter masa Pawl ma wuzlalatara a
Efez hay
Mey da ray
Leeter ŋgada Efez hay
Leeter e keɗe na, ara Pawl ma wuzlalatara ŋgada ndəhay daa mecəmey-ray ŋga Yesu daa berney ŋga Efez, asaya ŋgada ndəhay daa mecəmey-ray hay mekele mekele ŋga Yesu daa berney hay gweegwe ta Efez e. Pawl a wuzlala leeter e na, daa masa aŋga daa fərsəne. A kəzlamara aa fərsəne he na, maja aŋga ma wuzey Mey-maaya-mawiya. Ma handa leeter e a Efez na, ara Tisik (6.21).
Pawl a sərta ndəhay mekele mekele daa mecəmey-ray ŋga Yesu da Efez na, maja ta wuzey mey ŋga Gazlavay la feteɗe mevey maakar (SNM 19-20).
Mey mahura masa daa leeter keɗe na, ara cek masa Gazlavay ma wuɗey ŋga ka (1.10). «Cek masa aa ma wuɗey ŋga ka ha na, ara mecəmey ray ŋga cek hay da gazlavay da vaɗ ta cek hay da bəla tabiya asi har ŋga Bay pal, Kəriste.» Cek masa aa ma wuɗey ŋga ka ha, a da key na, ta fa mecəmey-ray ŋga ndəhay ŋga Yesu.
Daa leeter keɗe na, Pawl aa guzley da ray Gazlavay ma wuɗta ndəhay kalah (1-2.10). Fa dəɓa ha, aa guzley da ray Jəwif hay ta Jəwif hay ba hay ma təram ŋga səkway pal ta fa Kəriste (2.11–3.13). Pawl a kətata Efez hay amba a njam maaya maaya, a təɓmara mey ŋga Yesu ma fəna ma fəna, a njam anda ata ma njam zleezle saba (fasəlawal 4 haa 6).
Daa leeter e keɗe na, mey mekele mekele daha ŋga vəley gədaŋ a ndəhay:
Gazlavay ta kandakwar maaya la ta fa Yesu Kəriste (fasəlawal 1 haa 2)
Si zel hay a wuɗmata ŋgwas ata hay, ŋgusay a namatar ray a zel ata hay (5.22-33)
Mey da ray ma key vəram ta bay-malula (6.10-20)
1
Mecey-har ŋga Pawl a Efez hay
Ara yah, Pawl, ma wuzlalakwara leeter keɗe, yah ndaw masa *Gazlavay ma wala ŋga key *ndaw-meslərey ŋga *Yesu *Kəriste.
Leeter keɗe ara ŋgada akwar, ndəhay ŋga Gazlavay daa berney ŋga Efez, akwar macəmkaya ta Yesu Kəriste, asaya, akwar ma təɓmara mey aŋga ta mevel pal. 1.1 ndaw-meslərey: Gal 1.1; Efez: SNM 18.19-21; 19.1
Anja Papa aləkwa, Bay Gazlavay, ta Bay aləkwa Mahura Yesu Kəriste ŋga pəsmakwar mey, asaya ŋga njadamakwar daa zazay.
Cek hay maaya masa Gazlavay ma vəldatara a ndəhay ta fa Yesu Kəriste
Həlmakwa Gazlavay, Papaŋ ŋga Bay aləkwa Mahura Yesu *Kəriste. Mepəsey-mey aŋga kwa wura wura ma sawa ta da vaɗ, aa da ray aləkwa. Ya hətkwa mepəsey-mey a na, maja aləkwa macəmkaya ta Kəriste. 1.3 2.6; 2Kwr 1.3 Sərfadamara, dəga Gazlavay ta ləma bəla daa ba araŋ na, ta walandakwar sem ŋga cəmey ta Kəriste, amba ya tərkwa ndəhay maaya fa mey aŋga, ndəhay masa ta mebərey ba. Gazlavay a wuɗndakwar kalah, 1.4 5.27; Jaŋ 15.16; 17.24; 2Tes 2.13 maja ŋgene, ta walandakwar sem dəga zleezle ŋga tərey bəz aŋga hay ta fa Yesu Kəriste. Gazlavay a ka kəne na, maja ta mbafar la, a wuɗey ŋga ka kəne. 1.5 Jaŋ 1.12 Da ray ŋgene, həlmakwa Gazlavay maja aa ma wuɗndakwar kalah. A wuzdərwa mewuɗey-vaw a na, ta fa sləra masa Bəzey aŋga mawuɗkaya kalah ma ka ŋgada aləkwa. 1.6 Mt 3.17; Rm 5.2; Kwa 1.13
Maja aləkwa macəmkaya ta Kəriste na, Gazlavay ta ləhdandakurwa sem dasi har ŋga bay-malula, asaya, ta mbəkdandakwara mebərey sem ta fa mambaz ŋga Yesu ma mbəɗwa daa meməcey aŋga. Anda keɗe, Gazlavay a wuzdandakwara mesərey dey-ceceh aŋga ta mewuɗey-vaw aŋga ha na, aa ga kalah ŋgada aləkwa. 1.7 meləhey dasi har ŋga bay-malula: Kwa 1.13-14; mambaz: Ef 2.13; Rm 3.25-26; Kwa 1.20; 1Jŋ 5.7; mewuɗey-vaw aŋga ga kalah: Ef 2.7 Ta kandakwar maaya la ga kalah, ta vəlndakwar leŋgesl maaya la, ta wuzdandakwara cek masa maɓadakaya dəga zleezle sem, anda meləvey, cek masa aa ma wuɗey ŋga ka ta fa Kəriste. 1.9-10 1.22; Kwa 1.16, 20 10 Ta pas masa ɗar a ta wuswa cay na, a da ndəvda cek masa aa ma wuɗey ŋga ka ha. Cek masa aa ma wuɗey ŋga ka ha na, ara ŋga cəmtar ray a cek hay da gazlavay da vaɗ ta cek hay da bəla tabiya asi har ŋga Bay pal, Kəriste.
11 Gazlavay ta wuɗey sem amba cek hay tabiya a kam maaya maaya anda aŋga ma wuɗey ŋga ka. Ta wuɗey sem dəga zleezle ŋga walandar ala *Jəwif hay wal amba ya təram ndəhay aŋga hay macəmkaya ta Kəriste. 1.11 1.4; Rm 8.28-29 12 Da ray ŋgene, ala ndəhay masa ŋgeeme ma pamara Kəriste ŋga ndaw ala fara fara na, ala fa həlmamara Bay Gazlavay maja maaya aŋga kalah. 13 Akwar ndəhay masa Jəwif hay ba hay may, akwar ta cəndamara *Mey-maaya-mawiya la. Ara mey maaya fara fara ma ləhdakwar maja akwar ma pamara Kəriste ŋga ndaw akwar fara fara. Maja ŋgene, Gazlavay ta vəlkwar Mesəfney aŋga la a ray akwar anda aa ma ləvey zleezle a da vəldatara a ndəhay aŋga hay. Mesəfney a na, ara anda cek matəhkaya fa daŋgay ŋga sərey akwar na, ndəhay aŋga hay. 1.13 4.30; 2Kwr 1.22; Kwa 1.5 14 Maja aləkwa ma hətkwa *Mesəfney ŋga Gazlavay na, ya sərkwa fara fara Gazlavay a da vəldandakwara cek hay maaya tabiya masa aŋga ma ləvey a da vəldatara a ndəhay aŋga hay heyey. Ya da hətkwa cek hay a na, daa masa aləkwa ta ləhkwa cay daa cek hay maaya ba da bəla keɗe *1.14 Ya da hətkwa cek hay maaya tabiya masa Gazlavay ma ləvey a da vəlndakwara na, ta pas masa Bay Mahura Yesu ma da vəhwa a bəla (Rm 8.23).. Anda keɗe, həlmakwa Bay Gazlavay maja aa ta gədaŋ. 1.14 4.30; 2Kwr 1.22
Pawl a kar suse a Gazlavay daa medərey-daŋgay
15 Anda keɗe, dəga yah ma cənda akwar fa təɓmara mey ŋga Bay aləkwa Mahura Yesu, ta akwar fa wuɗmata ndəhay ŋga Gazlavay cəpa na, 16 ya fa key suse a Gazlavay maja akwar mandaw mandaw. Daa masa ya fa dərey daŋgay a Gazlavay na, ya fa sərfadakwar. 1.16 Kwa 1.3 17 Ya fa dərey daŋgay a Gazlavay ŋga Bay aləkwa Mahura Yesu *Kəriste. Gazlavay a, ara Papaŋ ta gədaŋ. Yaa cəfɗa amba a vəlkwar leŋgesl, a wuzdakwara ray aŋga amba ka sərmara maaya maaya. 1.17 5.17; MM 2.6; Kwa 1.9-10 18 Asaya, ya faa cəfɗa Gazlavay amba a pa meweɗey aŋga aa mevel akwar, amba ka sərmara cek hay maaya kalah masa aa ma da vəldakwara. Da ray ŋgene, cek hay maaya kalah ha na, akwar fa səkwmara maja ka sərmara ka hətam la fara fara. Ka hətam la fara fara, maja Gazlavay a zəlkwar ŋga tərey bəz aŋga hay. Ya faa cəfɗa saya amba ka sərmara mepəsey-mey aŋga masa maaya ara mey ba, masa aa ma ɗiya amba a vəldatara a ndəhay aŋga hay. 1.18 4.4; Kwa 1.12 19 Asaya, ya faa cəfɗa Gazlavay amba ka sərmara gədaŋ aŋga ma jənndakwar, aləkwa ndəhay ma təɓa mey ŋga Yesu. Gədaŋ aŋga ha na, a fənta gədaŋ hay ŋga cek hay tabiya. 1.19-20 2Kwr 13.4; Kwa 2.12 20 Ara gədaŋ masa ma sləkɗadərwa Kəriste daa meməcey. Ara gədaŋ a saya ma təpda Kəriste he a vaɗ ŋga njey aa slam maaya ta har-zəmay ŋga Gazlavay. 1.20 SNM 2.33; Kwa 3.1 21 Feteɗe, Kəriste he fa wey da ray mesəfney hay maaya ta maaya ba hay tabiya masa ma wam da ray cek hay tabiya da vaɗ ta da bəla. Gədaŋ ŋga Yesu na, a fənta gədaŋ ŋga bay hay tabiya ma wam wure keɗe da bəla ta ŋga bay hay tabiya ma da wam ŋgada fa mey. 1.21 6.12; Rm 8.38; Gal 4.8-9; Kwa 1.13, 16, 20; 2.9-10, 15, 20 22 Ahaw, Gazlavay ta pata cek hay tabiya sem asi har ŋga Kəriste. Asaya a pa Kəriste ŋga *bay-ray ŋga mecəmey-ray ŋga ndəhay aŋga hay. 1.22 1.10; 4.15; 5.23; Ps 8.7; Kwa 1.18; 2.19 23 Yaw, mecəmey-ray ŋga ndəhay aŋga hay na, ara anda vaw aŋga. Kəriste fa wuzwa vaw a ndəhay tabiya da bəla. A wuzwa vaw na, ta fa mecəmey-ray ŋga ndəhay aŋga hay a. Ara aŋga ma vəltar heter a cek hay tabiya kwa daa wura daa wura cəpa. 1.23 mecəmey-ray ŋga ndəhay ŋga Yesu ara anda vaw aŋga: 2.16; 4.1-16, 25; 5.30; 1Kwr 12.4-11, 27; Kwa 2.19; Kəriste aa daa mecəmey-ray ŋga ndəhay aŋga hay: 2.14, 18; 4.1-6; Kwa 3.15; Gazlavay a njey ta ndəhay aŋga hay: 3.19; 4.10

1:1 1.1 ndaw-meslərey: Gal 1.1; Efez: SNM 18.19-21; 19.1

1:3 1.3 2.6; 2Kwr 1.3

1:4 1.4 5.27; Jaŋ 15.16; 17.24; 2Tes 2.13

1:5 1.5 Jaŋ 1.12

1:6 1.6 Mt 3.17; Rm 5.2; Kwa 1.13

1:7 1.7 meləhey dasi har ŋga bay-malula: Kwa 1.13-14; mambaz: Ef 2.13; Rm 3.25-26; Kwa 1.20; 1Jŋ 5.7; mewuɗey-vaw aŋga ga kalah: Ef 2.7

1:9 1.9-10 1.22; Kwa 1.16, 20

1:11 1.11 1.4; Rm 8.28-29

1:13 1.13 4.30; 2Kwr 1.22; Kwa 1.5

*1:14 1.14 Ya da hətkwa cek hay maaya tabiya masa Gazlavay ma ləvey a da vəlndakwara na, ta pas masa Bay Mahura Yesu ma da vəhwa a bəla (Rm 8.23).

1:14 1.14 4.30; 2Kwr 1.22

1:16 1.16 Kwa 1.3

1:17 1.17 5.17; MM 2.6; Kwa 1.9-10

1:18 1.18 4.4; Kwa 1.12

1:19 1.19-20 2Kwr 13.4; Kwa 2.12

1:20 1.20 SNM 2.33; Kwa 3.1

1:21 1.21 6.12; Rm 8.38; Gal 4.8-9; Kwa 1.13, 16, 20; 2.9-10, 15, 20

1:22 1.22 1.10; 4.15; 5.23; Ps 8.7; Kwa 1.18; 2.19

1:23 1.23 mecəmey-ray ŋga ndəhay ŋga Yesu ara anda vaw aŋga: 2.16; 4.1-16, 25; 5.30; 1Kwr 12.4-11, 27; Kwa 2.19; Kəriste aa daa mecəmey-ray ŋga ndəhay aŋga hay: 2.14, 18; 4.1-6; Kwa 3.15; Gazlavay a njey ta ndəhay aŋga hay: 3.19; 4.10