Mejəwey-mey Mawiya Jaŋ 1

Mey-maaya-mawiya masa

Jaŋ

ma wuzlala

Mey da ray

Mey-maaya-mawiya masa Jaŋ ma wuzlala

Jaŋ na, ara ndaw da wuzlah gula hay ŋga Yesu kuraw a ray a cew. Ara gula masa Yesu ma wuɗa kalah (13.23; 21.20). Aŋga məlmaŋ ŋga Jak, papa ata Zebede (Mt 4.21).

Ɗerewel e aŋga wal nekəɗey ta masa Matiye, Mark, leŋ Luk ma wuzlalamata. Jaŋ na, a wuzda mabara ŋga mey ŋga Yesu, asaya aa guzley da ray sləra masa Yesu ma ka. Jaŋ a wuɗey ndəhay a sərmara Yesu Kəriste na, ara Mey ŋga Gazlavay masa aa daha ta Gazlavay dəga bəla ta zley daa ba araŋ. Mey ŋga Gazlavay a na, ta tərey la ŋga ndaw-magədaŋ. Ta sawa la a bəla, amba ndəhay a təram ŋga bəza hay ŋga Gazlavay.

Dəga daa fasəlawal 2 haa fasəlawal 12, Jaŋ aa guzley da ray maazla hay maasala ma rəzla ndaw masa Yesu ma kata. Ta fa maazla hay a na, ya sərkwa Yesu aa Bəzey ŋga Gazlavay fara fara.

Dəga daa fasəlawal 13 haa fasəlawal 21, Jaŋ aa guzley da ray Yesu ma da mbəkda bəla. Aa guzley da ray Yesu ma kətata gula aŋga hay da ray menjey ata fa dəɓa ŋga meməcey aŋga (13-16). Aa guzley da ray Yesu ma dərar daŋgay a Gazlavay, ma kar ambahw amba a mbəkdata gula aŋga hay asi har ŋga Gazlavay (17). Aa guzley da ray ndəhay ma kərzamara Yesu ŋga kəɗey vagay (18-19). Asaya, aa guzley da ray Yesu ma sləkɗawa daa meməcey leŋ da ray Yesu ma wuztar vaw a gula aŋga hay amba a vəltar gədaŋ (20-21).

Daa ɗerewel e keɗe na, mey mekele mekele daha ŋga vəley gədaŋ a ndəhay:

Gazlavay a wuɗta ndəhay kalah (3.16-17)

Yesu a ləvey: «Yah na, ɗaf mevəley heter mendəvey ba.» (6.35, 48)

Yesu a ləvey: «Yah na, slam-meweɗey.» (8.12; 9.5)

Yesu a ləvey: «Yah na, mey-slam ŋga təɓaŋ hay.» (10.7, 9)

Yesu a ləvey: «Yah na, ndaw-mecəkwer maaya.» (10.2-4, 11, 14)

Yesu a ləvey: «Yah, ray aɗaw na, ya sləkɗadatərwa ndəhay daa meməcey, asaya, ya vəltar heter mendəvey ba.» (11.25-26)

Yesu a ləvey: «Yah na, cəveɗ ma handata ndəhay ŋgada fa Gazlavay.» (14.6)

Mey da ray Yesu Kəriste, ma zəlmara Mey ŋga Gazlavay

1 Masa *Gazlavay ta ləma bəla daa ba araŋ na, ndaw ma zəlmara Mey ŋga Gazlavay aa daha cay. Mey a manjakaya ta Gazlavay *. Mey a na, ara Gazlavay a ray aŋga. 2 Masa Gazlavay ta zlar ŋga ləmtərwa cek hay tabiya daa ba araŋ na, Mey a manjakaya ta Gazlavay. 3 Gazlavay a katərwa cek hay tabiya ta fa ndaw aha. Kwa Gazlavay ta key cek manjar aŋga na, daa ba. 4 Ara aŋga ma vəltar heter a cek hay tabiya. Aŋga fa waɗatar dey a ndəhay amba a njam aa slam-meweɗey, a sərmara cek masa fara fara. 5 Aŋga na, slam-meweɗey, aŋga fa weɗey daa ləvaŋ. Ləvaŋ a, ta gwa ŋga sərta daa ba səlak.

6 Zleezle, ndaw daha mezəley *Jaŋ †. Gazlavay ta slərdərwa la fa ndəhay. 7 A sawa ŋga wuzdatara a ndəhay mey da ray slam-meweɗey a, amba kwa waawa a təɓa mey aŋga da ray slam-meweɗey a. 8 Fara fara, Jaŋ na, ara slam-meweɗey a ba. Ama a sawa na, amba a wuzey mey da ray a gway.

9 Ndaw ma zəlmara Mey ŋga Gazlavay heyey na, ara slam-meweɗey fara fara. Masa aŋga ma sawa a bəla na, a waɗatar dey ŋga ndəhay tabiya. 10 Ndaw ma zəlmara Mey heyey ta sawa la a bəla. Gazlavay a ləma bəla na, ta fa aŋga. Ama ndəhay da bəla ta sərmara ara aŋga na, daa ba. 11 Aŋga ta sawa la aa hwayak aŋga, ama ndəhay daa hwayak aŋga ha ta təɓmara daa ba. 12 Ama ŋgada ndəhay ma təɓmara ta masa ma pamara ŋga ndaw ata fara fara na, ta vəltar gədaŋ la ŋga tərey bəza hay ŋga Gazlavay. 13 A təram bəza hay ŋga Gazlavay na, anda bəzey ma yawa da hwaɗ ŋgwas ba, asaya, anda mewulkey ŋga ndaw-magədaŋ ma wuɗey ŋga yey bəzey ba. Ama a təram bəza hay ŋga Gazlavay na, maja ara Gazlavay a, ray aŋga ma wuɗey amba a təram bəz aŋga hay.

14 Yaw, Mey aha, ta tərey la ŋga ndaw-magədaŋ, ndaw a ta njey la da wuzlah ala. Maaya aŋga a ndəvey ba, ta wuzdərwa mey masa fara fara la da ray Gazlavay. Ala ta hətmar gədaŋ aŋga la. Gədaŋ a na, ara gədaŋ ŋga Bəzey-menduleŋ masa Papaha ma vəldara.

15 Daa masa Jaŋ ma hətar na, a wuzey mey da ray a saya, a wudey ta gədaŋ, a ləvey: «Keɗe ara ndaw masa yah maa guzley zleezle da ray a heyey, ya ləvey: “Ndaw a sawa la fa dəɓa aɗaw. Aŋga na, a fənya ta gədaŋ, maja daa masa ya ta yawa daa ba araŋ na, ndaw aha aa daha cay.”»

16 Ndaw aha, aa maaya kalah. Maaya aŋga a ndəvey ba. Maaya aŋga ha aa da ray aləkwa tabiya. Maja ŋgene, aa fa pəsndakwar mey kalah ma fəna ma fəna. 17 Gazlavay a vəldandakwara *mewey aŋga na, ta har *Mawiz. Ama maaya aŋga ta mey masa fara fara da ray a na, a sawa ta fa *Yesu *Kəriste. 18 Kwa ndaw pal ta hətar Gazlavay ta dey aŋga daa ba səlak. Ama Bəzey-menduleŋ masa aa letek ta Gazlavay, manjakaya ta Papaha Bay Gazlavay na, ta wuzdandakwara Gazlavay a la.

Mey da ray Jaŋ-Baptis

(Matiye 3.1-12; Mark 1.1-8; Luk 3.1-18)

19-20 Pas pal daha, mahura hay ŋga *Jəwif hay da *Jeruzelem a sləram ndəhay ma ka kwakwas ŋga Gazlavay ta ndəhay *Levi hay ‡ ta fa Jaŋ. A sləram ŋgaa cəfɗamərwa, aŋga na, wa? Jaŋ ta ɓey mey ta ɓey daa ba. Ta zlurey ŋga mbəɗdatara daa ba, a wuzdatara, a ləvtar: «Kəriste, ndaw masa Gazlavay ma wala ŋga ləhdata ndəhay na, ara yah ba.» 21 Aa cəfɗamara saya, a ləvmar: «Kaa kah na, wa? Kah na, *Eli daw?» A mbəɗdatara, a ləvtar: «Kay! yah na, Eli ba.» Aa cəfɗamara saya, a ləvmar: «Kah na, *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay § masa ala fa səkwmara heyey daw?» Jaŋ a mbəɗdatara, a ləvtar: «Kay! yah na, ndaw a ba.» 22 Ta’, aa cəfɗamara saya, a ləvmar: «Kaa kah na, wa dəɓa wa? Wuzdandara amba ya diyam, ya kadamatara ŋgada ndəhay ma slərdamandərwa. Ka pada ray akah na, ŋga wa?»

23 *Jaŋ a mbəɗdatara, a ləvtar: «Yah na,

“ndaw ma wudey da wuzlah-ley, ma ləvey:

Bay aləkwa mahura fa sawa,

ɗiymara cəveɗ aŋga dər e.”

Mey a keɗe na, ara anda Izay, ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay maa guzley zleezle da ray aɗaw.»

24 Da wuzlah ndəhay ma slərdamata fa Jaŋ heyey na, *Fariza hay daha may. 25 Aa cəfɗamara, a ləvmar: «Da kah, *Kəriste, *ndaw masa Gazlavay ma wala ŋga ləhdata ndəhay ba, da kah, Eli ba, asaya, da kah ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay heyey ba na, kaa ka katar *baptem a ndəhay na, kwara?» 26 Jaŋ a mbəɗdatara, a ləvtar: «Yah na, ya kakwar baptem ta yam, ama ndaw da wuzlah akwar daha, masa ka sərmara ba. 27 Aŋga na, a da sawa fa dəɓa aɗaw, kwa ya fa da wusa ŋga pəska zeweɗ ŋga tarak aŋga daa ba.»

28 Mey a keɗe tabiya, a key da slala Betani masa da dey laŋgar ŋga dəhwa ŋga Jurdeŋ, slam masa Jaŋ ma katar baptem a ndəhay da hwaɗ a.

Jaŋ-Baptis a wuzey mey da ray Yesu

29 Pepərek e, *Jaŋ a hətar Yesu fa sawa ŋgada fa vəɗa, ta’, aa guzley, a ləvey: «Nəkmara, Bəz-təɓaŋ ŋga Gazlavay *, ma da la mebərey ŋga ndəhay da bəla. 30 Ara ndaw masa yah maa guzley zleezle da ray a heyey, ya ləvey: “Ndaw a sawa la fa dəɓa aɗaw. Aŋga na, a fənya ta gədaŋ, maja daa masa ya ta yawa daa ba araŋ na, ndaw aha aa daha cay.” 31 Zleezle na, yah ta ray aɗaw, ya səra ara wa ba. Ama ya sawa ŋga wuzdatara ndaw aha a *Israyel hay ta *baptem masa yah ma ka ta yam.»

32 Jaŋ a wuzey mey da ray ndaw aha, a ləvey: «Yah ma hətar *Mesəfney ŋga Gazlavay la ta dey aɗaw fa pawa salay da gazlavay da vaɗ anda makurgwadakw, a njey a ray a. 33 Daa masa yah ma hətar na, kwa ya ta səra daa ba araŋ, ama Bay Gazlavay ma slərdiwa ŋga katar baptem a ndəhay ta yam ta wuzdiwa la, a ləvya: “Ndaw masa kah ma da hətar Mesəfney aɗaw ma da pawa salay a ray a na, ara aŋga ma da katar baptem a ndəhay ta Mesəfney aɗaw.” 34 Fara fara, yah, Jaŋ, ya ta hətar la ta dey aɗaw. Ya gwa ŋga key sede da ray a, ya ləvey ndaw aha ara Bəzey ŋga Gazlavay.»

Gula hay ŋga Yesu ŋgeeme na, wa hay wa?

35 Pepərek e, ata *Jaŋ-Baptis ta gula aŋga hay cew, ata daa slam mekey *baptem heyey saya. 36 Masa *Jaŋ ma hətar Yesu fa daw na, a ləvtar: «Nəkmara, kataɗay na, *Bəz-təɓaŋ ŋga Gazlavay.»

37 Gula hay ŋga Jaŋ heyey a cəndamara mey a na, ta’, a diyam asi Yesu. 38 Yesu a mbəɗey dey fa dəɓa na, a hətatar gula hay ŋga Jaŋ heyey fa səpmar wurzay, ta’, aa cəfɗata, a ləvtar: «Ka səpam fa yah na, me?» A mbəɗdamara, a ləvmar: «Raabi, slam akah menjey na, dama?» (Raabi na, anda meləvey ndaw maa sərkadata ndəhay.) 39 A mbəɗdatara, a ləvtar: «Samawa taw, ka hətmar la.» Da ray ŋgene, a diyam, a sərmara slam aŋga menjey heyey, a njam bama feteɗe haa pas a kəzley. (Daa masa ata ma cam ray ta Yesu na, gweegwe pas ŋgaa kwaɗ.)

40 Ndaw pal dasi ndəhay cew masa ma cəndamara mey ŋga Jaŋ-Baptis ma diyam asi Yesu heyey na, ara *Andəre, məlmaŋ ŋga *Simaŋw *Piyer. 41 Ata ma mbəkdamara Yesu la na, Andəre a cam ray teeseɗ na, ta məlmaha Simaŋw. A ləvar: «Ya ta hətmar *Kəriste la.» (Kəriste anda meləvey *ndaw masa Gazlavay ma wala ŋga ləhdata ndəhay.) 42 Ta’, a handa Simaŋw fa Yesu. Yesu a nəka Simaŋw na, ta’, a ləvar: «Kah na, Simaŋw, bəzey ŋga Jaŋ, ama dəga wure keɗe, a da zəlmaka Sefas.» (Yaw, Sefas na, a wuɗey ŋga ləvey «Pəraɗ» †.)

Yesu a zəlta ata Fəlep ta Nataniyel ŋga key gula aŋga hay

43 Pepərek e, Yesu a wuɗey ŋga daw aa hwayak ŋga *Galile. A daw a hətfar *Fəlep, ta’, a ləvar: «Sawa, səpya.» 44 (Fəlep ara ndaw daa berney ŋga Betsayda, berney masa ata *Andəre ta *Piyer ma njam da hwaɗ a.) 45 Fa dəɓa ha, Fəlep a cam ray ta Nataniyel, a ləvar: «Sərfada zleezle na, *Mawiz ta wuzleley la daa ɗerewel ŋga kwakwas aŋga da ray ndaw ma da sawa, ba diya? Asaya, ndəhay ma təla mey ŋga Gazlavay ta wuzlalam la da ray a may, ba diya? Ala ta hətmar ndaw aha la. Ara Yesu, bəzey ŋga *Jawzef. Ndaw aha, a sawa da *Nezeret.» 46 Nataniyel a mbəɗdara, a ləvar: «Cek maaya a gwa a bawa da Nezeret may daw?» Fəlep a mbəɗdara, a ləvar: «Sawa taw, ka hətar la.»

47 Masa Yesu ma hətar Nataniyel fa sawa fa vəɗa na, aa guzley da ray a, a ləvey: «Nəka, ndaw keɗe na, ara ndaw *Israyel fara fara. Mevel aŋga maaya, a mbərzley ba.» 48 Nataniyel aa cəfɗa, a ləvar: «Ka sərya fa me?» Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Dəga Fəlep ta zəlkawa daa ba araŋ na, ya ta hətka sem dasi wudez.» 49 Nataniyel a mbəɗdara dəɓa, a ləvar: «Bay aɗaw, kah na, Bəzey ŋga Gazlavay, kah bay ŋga Israyel hay!» 50 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Ka təɓa mey aɗaw maja yah ma ləvka yah ma hətka la dasi wudez heyey daw? Yaw, ka hətey maazla hay ma fəna ŋgene la saya.»

51 Ta’, Yesu aa guzley saya, a ləvey: «Ya fa ləvkwar fara fara, ka da hətmar slam da vaɗ mawurkaya. Maslaŋ hay ŋga Gazlavay ‡ fa təpam a vaɗ, fa bərŋgamawa a hwayak, maja yah, Bəz ŋga Ndaw.»

Jaŋ
<
1
>

*1:1 1.1 Yesu ara Gazlavay ray aŋga. Nəka Mt 1.23; Rm 9.5; Fəl 2.6; Kwa 1.19; 2.9; Tit 2.13; Heb 1.3; 2Pi 1.1; 1Jŋ 5.20.

1:1 1.1-2 MC 1.1–2.4; Jaŋ 17.5; Fəl 2.6; 1Jŋ 1.1-2; CWJ 19.13-16

1:3 1.3-4 1.9-10; 5.26; 1Kwr 8.6; Kwa 1.16-17; Heb 1.2; CWJ 3.14

1:5 1.5 MC 1.3-4

†1:6 1.6 Jaŋ masa keɗe na, ara Jaŋ-Baptis. Nəka Jaŋ 1.15.

1:6 1.6 Mt 3.1

1:8 1.8 1.20

1:9 1.9-10 8.12; 17.25; 1Jŋ 2.8

1:12 1.12 1Jŋ 3.1; Gal 3.26; 4.5

1:13 1.13 3.3, 5-6; 1Pi 1.23; 1Jŋ 3.9

1:14 1.14 Gal 4.4; Fəl 2.7; 1Tm 3.16; Heb 2.14; 1Jŋ 4.2; gədaŋ ŋga Bəzey-menduleŋ masa Papaha ma vəldara: Mt 17.2; Jaŋ 2.11; 1Jŋ 1.1-3

1:15 1.15 1.24-27, 30; 5.31-34, 36

1:17 1.17 7.19; Mab 31.18

1:18 1.18 6.46; 14.8-9; Mab 33.20; Mt 11.27; 1Tm 6.16; 1Jŋ 4.12

‡1:19-20 1.19 ndəhay Levi hay: Ara ndəhay ma jənmata ndəhay ma ka kwakwas. Ara ata ma jəɗmara Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay, a nəkfamar dey. Asaya, ara ndəhay ma zla walay daa Way a, aa sərkadamata ndəhay.

1:19-20 1.19-27 5.33

1:19-20 1.20 3.28

§1:21 1.21 Daa Mewey hay 18.15, Mawiz a ləvtar a Jəwif hay fa dəɓa aŋga na, ndaw ma təla mey mekele anda aŋga a sawa la. Nəka Jaŋ 1.25; 6.14; leŋ 7.40.

1:21 1.21 Mt 2.14; Jaŋ 6.14

1:23 1.23 Iz 40.3

1:25 1.25-26 1.33; Mt 21.25

1:27 1.27 1.15; SNM 13.25

1:28 1.28 10.40; Mt 3.13

*1:29 1.29 Bəz-təɓaŋ ŋga Gazlavay: Ara mezəley ŋga Yesu. Anda meləvey, aŋga anda bəz-təɓaŋ masa Jəwif hay ma hərmara ŋgada Gazlavay amba Gazlavay a mbəkdatara mebərey ata.

1:29 1.29 1.36; Iz 53.6-7; 1Pi 1.19; 1Jŋ 2.2; CWJ 5.6

1:30 1.30 1.15

1:32 1.32 Mt 3.16

1:34 1.34 Bəzey ŋga Gazlavay: 1.49; 5.18-23; 10.36; 11.27; 20.31; Mt 3.17; 27.54; SNM 9.20

1:36 1.36 1.29

1:40 1.40-42 Mt 4.18-20

1:41 1.41 4.25

†1:42 1.42 Pəraɗ: Ara «Piyer» ta mey Gərek. Ta mey Hebəre may ara «Sefas».

1:42 1.42 Mt 10.2; 16.18

1:45 1.45 Mew 18.15; Iz 9.5; 42.1-4; Ez 34.23; Mi 5.1-3

1:49 1.49 1.34; 12.13; Mt 27.42

‡1:51 1.51 Maslaŋ hay ŋga Gazlavay: Mesəfney a kar a Jakwap, a nəka sasal majəkdakaya dəga da hwayak kasl a gazlavay a vaɗ. Maslaŋ hay ŋga Gazlavay fa təpam a gazlavay a vaɗ, fa bərŋgamawa a hwayak ta fa sasal a. Ta fa mesəfney a ŋgene, Jakwap a səra Gazlavay aa ta aŋga. Nəka MC 28.12.