2
Mey da ray mayawa ŋga Yesu
(Matiye 1.18-25)
Daa masa ata ma yamərwa *Jaŋ-Baptis la na, Agustus, bay mahura da ray bay hay daa hwayak hay ŋga *Rawm, a ləvtar a mahura hay amba a sləfmata ndəhay daa hwayak aŋga hay tabiya. Ŋgene, ara mesləfey ndəhay ŋgeeme. Mesləfey ndəhay a ŋgene na, a key daa masa Kiriniyus fa wata ndəhay daa hwayak ŋga Siri. Ndəhay tabiya a diyam ŋga sləfwa vaw a. Kwa waawa na, a daw aa hwayak aŋga, masa papaha ma yawa da hwaɗ a.
4-5 *Jawzef may, a sləkɗey da *Nezeret daa hwayak ŋga *Galile, a sləkɗam ta kwakwa aŋga *Mari, a diyam a Betəlehem daa hwayak ŋga *Jude ŋga sləfwa vaw. A diyam a Betəlehem na, maja Bay *Davit zleezle a yawa da hwaɗ a. Jawzef na, aŋga səkway ŋga Davit. Mari, kwakwa aŋga ha na, aa ta hwaɗ. 2.4-7 Mt 2.1; Jaŋ 7.42 Ata ma wusam la a Betəlehem na, kiya ŋga Mari ta wuswa cay ŋga yey. Mari a yawa bəzey mezəle, mahura aŋga. Ta’, a mbəza ta zana, a nada aa cek masa gənaw hay ma zəmam cek da hwaɗ a maja daa way meney ŋga məlak hay na, slam ŋgada ata daa ba.
Maslaŋ ŋga Bay Gazlavay a wuzdatara mayawa ŋga Yesu a mecəkwer hay
Daa hwayak a ŋgene, mecəkwer hay daha, manatakaya ta tavaɗ da ley. Fa jəɗam gənaw ata hay. *Maslaŋ ŋga Bay Gazlavay da vaɗ ta’, a wuztar vaw. Meweɗey ŋga Bay Gazlavay a sawa a ray ata. Mecəkwer hay a, a zluram ga, aa wasam pər-par! 10 Ama maslaŋ a heyey, a ləvtar: «Ka zluram ba, maja ya sawa na, ya handakwar mey maaya masa ma da vəltar meesəmey ga a ndəhay tabiya. 11 Dasi tavaɗ keɗe, da Betəlehem, slala masa Bay *Davit ma yawa zleezle da hwaɗ a, ndaw masa ma da ləhdata ndəhay ta yawa la maja akwar. Ara *Kəriste, Bay Mahura. 2.11 Mt 20.30-32; Jaŋ 4.42; SNM 5.31; 13.23; 2Pi 1.11 12 Yaw, amba ya wuzdakwara cek ŋga sərey mey a fara fara, ka da hətfamar bəzey-gevew *2.12 bəzey-gevew: bəzey-ndeɗez mambəzkaya ta zana, manadakaya daa cek masa gənaw hay ma zəmam cek da hwaɗ a.»
13 Wure wure ŋgene, maslaŋ hay ŋga Gazlavay mekele a samawa ga, a tulakamara maslaŋ ŋga Gazlavay heyey. A həlmamara Gazlavay ta walay. A ləvam:
14 «Anja ndəhay ŋga həlmamara Gazlavay da vaɗ,
asaya, anja Gazlavay ŋga vəltar zazay
a ndəhay masa aa ma wuɗta da bəla.» 2.14 Iz 57.19; Mt 10.13, 34; Mk 9.50; Lk 1.79; 10.5-6; 12.51; 19.38, 42; 24.36; Jaŋ 4.27; SNM 10.36; Ef 2.14, 17
Mecəkwer hay a diyam a Betəlehem
15 Fa dəɓa ha, maslaŋ hay ŋga Gazlavay heyey a vəham a vaɗ. Ta’, mecəkwer hay a, a slam yawa da wuzlah ata, a ləvam: «Bay Gazlavay ma wuzdandakwara cek keɗe na, nakwa la a Betəlehem, amba ya nəkakurwa cek masa ma key feteɗe.»
16 A sləkɗam, a diyam ta mewusey-vaw. A hətfamatar ata *Mari ta *Jawzef, leŋ bəzey-gevew manakaya daa cek masa gənaw hay ma zəmam cek da hwaɗ a. 17 Ata ma hətfamatar la na, a kadamatara cek masa maslaŋ ŋga Gazlavay ma wuzdatara da ray bəzey a heyey. 18 Ndəhay tabiya ma cəndamara mey masa mecəkwer hay a ma kadamatara na, a rəzlam. 19 Ama ŋga Mari na, a pa mey a, aa mevel aŋga. Mandaw mandaw fa wulkey da ray a. 2.19 2.51 20 Fa dəɓa ha, mecəkwer hay heyey a vəham fa gənaw ata hay. A həslmar ray a Gazlavay maja aa mahura da ray ndəhay. A həlmamara da ray cek hay tabiya masa ata ma cəndamərwa, ta masa ata ma hətmərwa feteɗe, maja cek hay tabiya ta kam la anda maslaŋ ŋga Gazlavay ma wuzdatara heyey.
A pamar mezəley a Yesu
21 Fa dəɓa ha luma pal, ɗar ta wuswa cay ŋga sley mandawal ŋga bəzey a, ta pas ŋgene a pamar mezəley Yesu, mezəley masa maslaŋ ŋga Gazlavay da vaɗ ma wuzdara a mamaha daa masa ta key hwaɗ daa ba araŋ. 2.21 1.31 22 Fa dəɓa ŋga *mesley mandawal ŋga bəzey a, pas ta wuswa cay amba *Jawzef ta *Mari 2.22 Jawzef ta Mari: Har-gədaŋ ŋga ɗerewel hay ta mey Gərek a ləvey: «…pas ata ta wuswa cay ŋga tərey maaya…». Ɗerewel hay mekele a ləvam: «…pas aŋga ta wuswa cay ŋga tərey maaya…». Ndəhay a wulkam «ata» a wuɗey ŋga ləvey Jawzef ta Mari. Kwa kwakwas ŋga Mawiz aa guzley da ray ŋgwas daada gway na, ama ndəhay a wulkam Luk aa guzley da ray Jawzef may, maja Jawzef a ta gəsfar la fa Mari daa masa aŋga mawuda. a kam kwakwas ŋga tərey maaya fa Gazlavay anda kwakwas ŋga Mawiz ma ləvey maja mawuda. Da ray ŋgene, ata Jawzef ta Mari a diyam aa berney ŋga Jeruzelem. Asaya, a handamara bəzey ata ŋga wuzey a Bay Gazlavay, 2.22-24 Lev 12; Mesl 18.15-16 23 maja mawuzlalakaya daa *mewey ŋga Bay Gazlavay, a ləvey: «Bəza hay mezəle tabiya ma yamawa ŋgeeme na, ma pam wal ŋgada Bay Gazlavay.» 2.23 Mab 13.2 24 A diyam amba a vəlam cek a Bay Gazlavay. A vəlam na, magwada-gwada hay cew, da daa ba, makurgwadakw hay cew, anda kwakwas ŋga Gazlavay ma ləvey.
Simeyaŋw a həlma Bay Gazlavay maja Yesu
25 Ndaw da *Jeruzelem e daha, mezəley Simeyaŋw. Ndaw aha, ara ndaw maaya, fa səpa cəveɗ ŋga Gazlavay ta mevel pal, aa fa səkwa ndaw masa ma da sawa ŋga ləhdata *Israyel hay. *Mesəfney ŋga Gazlavay aa da ray a. 26 Mesəfney a, ta ləvar la: «Ka da məcey na, si ka hətar *Kəriste, *ndaw masa Gazlavay ma wala ŋga ləhdata ndəhay la.» 27 Fa dəɓa ha, Mesəfney ŋga Gazlavay heyey, a handa aa *Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay. Ta pas ŋgene, ata *Jawzef ta *Mari ta handamara Yesu, bəzey ata heyey la, aa way a, amba a kam kwakwas da ray a anda *kwakwas ŋga Mawiz ma ləvey. 28 Simeyaŋw a hətar bəzey a, ta’, a humbta a har, a kar suse a Gazlavay, a ləvey:
29 «Wure keɗe, Bay Gazlavay, mey masa kah ma ləvya na,
ta key cay.
Anda keɗe, ka gwa ŋga mbəkdaya,
yah, ndaw ma ka sləra akah, ŋga məcey ta zazay.
30 Maja yah, ta dey aɗaw,
ya ta hətar ndaw ma da ləhdata ndəhay daa mebərey cay. 2.30-31 Iz 52.10
31 Ka wala ndaw aha na, ŋgada ndəhay tabiya.
32 Aŋga anda slam-meweɗey ŋgada ndəhay da bəla tabiya.
Ndəhay a da həlmamata ndəhay akah hay Israyel,
maja ndaw aha keɗe.» 2.32 Iz 42.6; 49.6; 46.13
33 Ata papaŋ ŋga Yesu ta mamaha a rəzlam da ray mey masa Simeyaŋw maa guzley da ray bəzey a. 34 Ta’, Simeyaŋw a pəstar mey. Fa dəɓa ha, a ləvar a Mari, mamaŋ ŋga Yesu: «Gazlavay a wala bəzey keɗe amba ndəhay Israyel ga a təɗam aa mebərey, siya hay may, a mbəkdamara mekey mebərey, a səpmara Gazlavay ta cəveɗ e. Aŋga, ndaw ma wuzdatara a ndəhay ara Gazlavay ma wuɗey ŋga ləhdata ndəhay daa mebərey, ama ndəhay ga a da ŋgəldamara ba. 2.34 Iz 8.14; 1Pi 2.8 35 A wuzdərwa mewulkey ŋga ndəhay ga maɓadakaya la amba ndəhay tabiya a sərmara. Kah, mamaha na, mevel akah a tərkesley la anda ndaw ma ŋgəmka ta dəlaw.»
An a kar suse a Gazlavay
36 Daa *Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay heyey, ŋgwas ma təla mey ŋga Gazlavay daha, mezəley An. Aŋga, dam ŋga Fanəwel, səkway ŋga Aser. Aa madaŋgwas cay. Daa saɓara aŋga, a ley zel, a njam mevey maasala. 37 Fa dəɓa ŋga zel e ma məcey la, ŋgwas a, a njey taava aŋga, ŋgwas-vagay. Mevey aŋga, kwakwar daaŋgafaɗ a ray a məfaɗ. Aa daa Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay a mandaw mandaw, fa kar sləra a Gazlavay taa vaɗ, taa pas, fa key *daliyam, fa dərey daŋgay. 2.37 1Tm 5.5; Mt 6.16-17 38 Masa Simeyaŋw ma pəstar mey cay na, wure wure ŋgene, An a ŋgəchey a cakay ata, a kar suse a Gazlavay. Fa dəɓa ha, aa guzley da ray bəzey a ŋgada ndəhay tabiya da *Jeruzelem masa fa səkwmara amba Gazlavay a ləhdata. 2.38 Iz 52.9
39 Masa ata *Jawzef ta *Mari ma ndəvdamərwa mekey kwakwas a tabiya cay anda kwakwas ŋga Bay Gazlavay ma ləvey na, a vəhmawa a slala ata, *Nezeret, da *Galile. 40 Bəzey a, fa gəley, fa gəley, fa hətey gədaŋ, leŋgesl fa səkwa. Mepəsey-mey ŋga Gazlavay aa da ray a.
Yesu aŋga ta mevey kuraw a ray a cew
41 Fa mevey a, fa mevey a, ata *Jawzef, papaŋ ŋga Yesu, ta *Mari, mamaha a diyam a *Jeruzelem ŋga kawa gwagway ŋga *Pak. 2.41 Mab 12.1-27; 23.14-17 42 Masa Yesu, aŋga ta mevey kuraw a ray a cew na, ta’, a ŋgəlmara, a diyam bama aa gwagway a, anda kwakwas ata ma ləvey. 43 Masa gwagway a daa saba na, a vəhmawa a way, ama Yesu, bəzey ata na, ta njawa sem fa dəɓa da Jeruzelem e. Ata papaha, ta mamaha, ta sərmara daa ba. 44 A wulkam na, Yesu aa daa cəveɗ ta ndəhay siya ma diyam ta ata. A kam daa cəveɗ ɗar pal, ta’, a səpmara da wuzlah səkway ata hay, ta da wuzlah jam ata hay. 45 Ama ta hətmar daa ba. Da ray ŋgene, a vəham a Jeruzelem ŋga səpmərwa. 46 Ŋga ɗar maakar a na, a hətfamar daa *Way-mekey-kwakwas ŋga Gazlavay. Aŋga manjakaya da wuzlah *ndəhay maa sərkada *kwakwas ŋga Mawiz, aŋga fa jəkfatar sləmay, faa cəfɗafatar mey. 47 Ndəhay tabiya ma jəkfamar sləmay, a rəzlam maja leŋgesl aŋga, asaya, maja mey hay maaya masa aŋga ma mbəɗdatara. 48 Ata papaha ta mamaha ma hətmar la na, a rəzlam ga da ray a. Mamaha a ləvar: «Bəz aɗaw, ka kandar anda keɗe na, maja me? Ala ta papakw fa səpmaka, mevel ala ta ɗəsley sem.» 49 A mbəɗdatara, a ləvtar: «Ka səpmaya maja me? Si ya njey daa way ŋga Papay na, ka sərmara ba daw?» 2.49 Jaŋ 2.16 50 Ama a sərmara mey a, a wuɗey ŋga ləvey kwara ba.
51 Ta’, Yesu a samawa bama a slala *Nezeret heyey dəɓa. A cəntar mey. Ama mamaha na, fa wulkadata cek hay a keɗe tabiya daa mevel aŋga. 2.51 2.19 52 Yesu fa gəley, fa gəley. Leŋgesl fa səkwa. Aŋga maaya fa Gazlavay leŋ fa ndəhay. 2.52 1Sam 2.26

2:4-5 2.4-7 Mt 2.1; Jaŋ 7.42

2:11 2.11 Mt 20.30-32; Jaŋ 4.42; SNM 5.31; 13.23; 2Pi 1.11

*2:12 2.12 bəzey-gevew: bəzey-ndeɗez

2:14 2.14 Iz 57.19; Mt 10.13, 34; Mk 9.50; Lk 1.79; 10.5-6; 12.51; 19.38, 42; 24.36; Jaŋ 4.27; SNM 10.36; Ef 2.14, 17

2:19 2.19 2.51

2:21 2.21 1.31

2:22 2.22 Jawzef ta Mari: Har-gədaŋ ŋga ɗerewel hay ta mey Gərek a ləvey: «…pas ata ta wuswa cay ŋga tərey maaya…». Ɗerewel hay mekele a ləvam: «…pas aŋga ta wuswa cay ŋga tərey maaya…». Ndəhay a wulkam «ata» a wuɗey ŋga ləvey Jawzef ta Mari. Kwa kwakwas ŋga Mawiz aa guzley da ray ŋgwas daada gway na, ama ndəhay a wulkam Luk aa guzley da ray Jawzef may, maja Jawzef a ta gəsfar la fa Mari daa masa aŋga mawuda.

2:22 2.22-24 Lev 12; Mesl 18.15-16

2:23 2.23 Mab 13.2

2:30 2.30-31 Iz 52.10

2:32 2.32 Iz 42.6; 49.6; 46.13

2:34 2.34 Iz 8.14; 1Pi 2.8

2:37 2.37 1Tm 5.5; Mt 6.16-17

2:38 2.38 Iz 52.9

2:41 2.41 Mab 12.1-27; 23.14-17

2:49 2.49 Jaŋ 2.16

2:51 2.51 2.19

2:52 2.52 1Sam 2.26