10
Yesu a slərdata gula aŋga hay kuraw a ray a cew
(Mark 3.13-19; Luk 6.12-16)
1 Fa dəɓa ha, Yesu ta’, a zəlta gula aŋga hay kuraw a ray a cew amba a slərdata ŋga key sləra aŋga. A vəltar gədaŋ ŋga ɓəley malula hay da ray ndəhay, asaya, ŋga mbəley ndəhay daa macay hay wura wura cəpa, leŋ ndəhay maahəlɓatakaya tabiya.
2 Ndəhay meslərey kuraw a ray a cew e na, ara *Simaŋw, ndaw masa ma zəlmara *Piyer ta məlmaha *Andəre, *Jak ta məlmaha *Jaŋ, ata cewete bəza hay ŋga Zebede, 10.2-4 Jaŋ 1.40-44; SNM 1.13 3 *Fəlep, *Bartelemey, *Tuma, *Matiye, *ndaw ma cakala budaw, Jak, bəzey ŋga Alfe, Taade, 4 Simaŋw, ndaw da wuzlah ndəhay ma wuɗam ŋga ləhdamata ndəhay ata hay dasi har ŋga masa-gəra ata hay, leŋ Juda Iskariyawt, ndaw ma vəlda Yesu a har masa-gəra aŋga hay.
Mey da ray sləra ŋga ndəhay meslərey ŋga Yesu ma da kamara
(Mark 6.7-13; Luk 9.1-6)
5-6 Yesu a slərdata gula aŋga hay kuraw a ray a cew heyey, a kətata, a ləvtar: «Diyam fa ndəhay *Israyel hay. Ata maazəɗtakaya anda təɓaŋ hay maa zəɗam. Ama a slala ndəhay masa *Jəwif hay ba hay na, ka da diyam ba. Ka da diyam a slala *Samari hay ba may. 10.5 Lk 10.3310.5-15 Lk 10.4-1210.6 Jer 50.6; Mt 15.24; SNM 13.46 7 Da akwar fa diyam daa cəveɗ na, wuzdamatara a ndəhay, ləvmatar, “Gweegwe cay, bay ŋga Gazlavay a wuzwa.” 10.7 4.17 8 Mbəldamata masa-macay hay, sləkɗadamatərwa ndəhay maməctakaya, pərmata maasəkula hay, ɓəlmata malula hay da ray ndəhay. Gədaŋ a na, ya vəldakwara ŋga maaya. Yaw, akwar may, kamatara ŋga maaya. 9 Da akwar fa diyam na, ka da lam dala a har ba. 10 Ka da diyam ta gabal da har ba, kwa ta zana hay cew ba. Ka da diyam kwa ta tarak ba, kwa ta zlanday ba. Maja ndaw ma ka sləra na, si a hətey cek mezəmey maja sləra aŋga. 10.10 1Kwr 9.14; 1Tm 5.18
11 «Da akwar ma wusam la aa berney, da daa ba, a slala na, səpam ndaw masa ma wuɗey ŋga təɓkwar. Njam da way aŋga haa kasl pas masa akwar ma da diyam. 12 Da akwar fa mbəzam a way ndaw na, ka camatar har, ka ləvmatar: “Maaya ŋga Gazlavay ŋga sawa a ray akwar.” 13 Da ndəhay da way a ta təɓmakwar la na, cacəfɗamara Gazlavay amba maaya aŋga a njey a ray ata. Ama da ta təɓmakwar daa ba na, cacəfɗamara Gazlavay amba a la maaya aŋga ha la da ray ata. 10.13 Lk 2.14 14 Da way, da daa ba, da slala masa ndəhay da hwaɗ a, a gəmam ŋga təɓmakwar ba, asaya, a gəmam ŋga cəndamara mey akwar ba na, raramatara lagwada fa salay akwar hay *10.14 raramatara lagwada fa salay akwar hay: Da Jəwif hay fa pəkam daa hwayak ŋga Jəwif hay ba hay na, a raramara lagwada fa salay ata hay leŋ fa zana ata hay maja a wulkam lagwada ha a da zləɓta. Yesu a ləvtar a gula aŋga hay, da ndəhay da slala a təɓmara mey ata ba na, ŋga raramatara lagwada fa salay ata hay kəne. Nəka Mk 6.11; Lk 9.5., bam la da way a, da daa ba, da slala ha. 10.14 SNM 13.51 15 Ya fa ləvkwar fara fara, ta pas ŋga sariya na, Gazlavay a da sərdata banay ta ndəhay daa berney a ŋgene ma fəna ŋga ndəhay daa berney ŋga *Sadawm ta ŋga *Gwamar †10.15 Berney hay ŋga Sadawm ta ŋga Gwamar na, Gazlavay ta pəlhata sem cewete zleezle maja mebərey ŋga ndəhay daa berney hay a kalah. Nəka Mezley 18 ta 19..» 10.15 MC 18.20; 19.1-29; Mt 11.24
Mey da ray banay ma da sawa a ray ndəhay meslərey ŋga Yesu
(Mark 13.9-13; Luk 21.12-17)
16 Yesu a patar leŋgesl, a ləvtar: «Jəkam sləmay, ya fa slərdakwar anda təɓaŋ hay ŋgada wuzlah gədey-ley hay. Anda keɗe, wam vaw fa ndəhay anda zezekw hay ma wam vaw fa ray ata. Təram ndəhay meekweɗ-mey anda makurgwadakw hay. 10.16 Lk 10.3 17 Wam vaw, maja a kərzamakwar la, a handamakwar la fa mey ŋga ndəhay ma ka sariya. Asaya, a sləɗmakwar la daa way ata hay mewuzey mey ŋga Gazlavay. 10.17 SNM 5.40; 2Kwr 11.2410.17-22 24.9-14; Mk 13.9-13; Lk 21.12-19; Jaŋ 16.1-4 18 A ɗaɗamakwar la fa mey ŋga ndəhay mahura hay leŋ fa mey ŋga bay hay maja akwar ndəhay aɗaw hay. Gazlavay a pəskatar mey la ŋga handamakwar amba ka kam sede da ray aɗaw fa mey ata leŋ fa mey ŋga ndəhay masa *Jəwif hay ba hay. 10.18 SNM 24.1-26 19 Da ta handamakwar la aa sariya na, ka da həɓam ray da ray mey masa akwar ma daa guzldamara ba, maja mey masa akwar ma daa guzldamara ŋgene na, a bawa la daa masa akwar faa guzlam. 10.19-20 Lk 12.11-12 20 Yaw, mey a, a da bawa ta fa akwar ba, ama ara Mesəfney ŋga Papakw akwar Bay Gazlavay ma da balakwara mey a.
21 «Ndəhay a vəldamata məlma ata hay la ŋga kəɗey vagay. Papaŋ hay may, a vəldamata bəz ata hay la kəne. Bəza hay a kam həma la a ray papa ata hay ta mama ata hay, amba ndəhay a kəɗmata vagay. 10.21 Mi 7.6; Mt 10.35; Lk 12.52-53 22 Ndəhay cəpa a da ŋgəldamakwar ba maja yah. Ama ndaw ma ɓəsa banay a la haa kasl mendəvey a na, Gazlavay a ləhda la. 10.22 5.11; Jaŋ 15.18 23 Da fa sərdamakwar banay da slala na, diyam a slala mekele. Ya fa ləvkwar fara fara, ta pas masa yah, *Bəz ŋga Ndaw, ma da vəhwa na, akwar ma ndəvdamara sləra akwar da slala hay tabiya ŋga *Israyel daa ba araŋ. 10.23 16.28; SNM 8.1
24 «Ndaw maa sərkey na, a səra cek a fəna ndaw maa sərkada ba. Ndaw ma ka sləra na, mahura da ray bay aŋga ba. 10.24-25 Lk 6.40; Jaŋ 13.16; 15.20 25 Ndaw maa sərkey na, a da tərey anda ndaw maa sərkada ha gway. Ndaw ma ka sləra na, a da tərey anda bay ŋga sləra ha gway. Yaw, akwar na, anda ndəhay da way aɗaw, da ta zəlmaya “*Beyelzebul ‡10.25 Beyelzebul: Mezəley ŋga bay ŋga mesəfney maaya ba hay.” sem na, ŋgene he, akwar ndəhay da way aɗaw, a da cəɗmakwar ma fəna.» 10.25 9.34
Ka da zluram ta ndəhay ba
(Luk 12.2-9)
26 «Da ray ŋgene, ka da zluram ta ndəhay ba. Cek tabiya masa ndəhay ma ɓadamara, a wuzwa la a palah, cek hay masa ndəhay ma sərmara ba na, a sərmara la. 10.26 Mk 4.22; Lk 8.17 27 Mey masa yah ma wuzdakwara ta mayal a keɗe na, wuzdamərwa a palah. Yaw, mey aɗaw masa akwar ma cəndamara ta mey-meesəkey keɗe na, təpam aa ray ŋga aŋgwa, wudmara ta gədaŋ a ndəhay tabiya. 28 Ka da zluram ta ndəhay ma da kəɗmakwar vagay ba, maja a da kəɗam na, vaw akwar daada gway, ama a gwamara a ray mesəfney akwar ba. Zluram na, si ta Gazlavay gway. Aŋga na, a gwa ŋga kəzla vaw akwar ta mesəfney akwar aa vəgeɗ ŋga awaw magaza. 10.28 Heb 10.31 29 Ɗiyaŋ mecəhe mecəhe cew na, a gwa ŋga həɗkedey dala pal daada, ba daw? Ama kwa ɗiyaŋ mecəhe pal fa da kəzlwa a hwayak ŋgaa zəɗey na, daa ba, si Papakw akwar Bay Gazlavay ma vəlda cəveɗ ŋgaa zəɗda. 30 Akwar may, kwa eŋgwec ŋga ray akwar hay na, masləftakaya pal pal tabiya. 10.30 Lk 21.18 31 Yaw, maja ŋgene, ka da zluram ba. Akwar na, Gazlavay a wuɗkwar a fəna ɗiyaŋ hay mecəhe mecəhe ga ŋgene, ba daw?
32 «Kwa waawa ma ləvey fa mey ŋga ndəhay, aŋga ndaw aɗaw na, ŋgene, yah, ya da ləvey fa mey ŋga Papay da vaɗ, aŋga, ndaw aɗaw may. 10.32 CWJ 3.5 33 Ama ndaw ma ləvey fa mey ŋga ndəhay, a sərya ba na, ŋgene, ya da ləvey fa mey ŋga Papay da vaɗ, ya səra ndaw a ba may.» 10.33 Mk 8.38; Lk 9.26; 2Tm 2.12
Mey da ray ndəhay ma wunkam ɗay maja mey ŋga Yesu
(Luk 12.51-53; 14.26, 27)
34 Yesu a patar leŋgesl saya, a ləvtar: «Ka da wulkam ya sawa ŋga handawa zazay a bəla na, kəne ba. Fara fara, ya sawa na, ŋga handawa zazay ba, ama ya handawa vəram. 10.34 Lk 2.14 35 Ya sawa na, amba ya wunkatar ɗay ŋga bəz-mezəle ta papaha, ŋga dam-maŋgusa ta mamaha, leŋ ŋga ŋgwas ta mamaŋ ŋga zel e. 10.35 10.21; 24.10; Mk 13.12; Lk 21.1610.35-36 Mi 7.6 36 Kwa da way ndaw pal na, ndəhay siya hay a da təram masa-gəra ŋga siya hay.
37 «Kwa waawa ma wuɗa papaha ta mamaha kalah a fəna aŋga ma wuɗya na, ta wusa ŋga njey ta yah daa ba. Asaya, kwa waawa ma wuɗta bəz aŋga hay ta dam aŋga hay kalah a fəna aŋga ma wuɗya na, ta wusa ŋga njey ta yah daa ba. 10.37 Mew 13.7-10; 33.9; Mt 19.29; Mk 10.29; Lk 18.29 38 Kwa waawa ma ɓəsa banay §10.38 Ta mey Gərek a ləvey: «Kwa waawa ma la hwadam aŋga mazlaŋgalakaya ŋga daw asi aɗaw daa ba na, ta wusa ŋga njey ta yah daa ba.» ma da sawa a ray a maja yah daa ba na, ta wusa ŋga njey ta yah daa ba. Asaya, kwa waawa ma səpya daa ba na, aŋga ta wusa ŋga njey ta yah daa ba may. 10.38-39 16.24-25; Mk 8.34-35; Lk 9.23-24; Jaŋ 12.25-26 39 Yaw, kwa waawa ma wuɗey ŋga ləhda heter aŋga na, aa zəɗda la. Ama ndaw ma vəlda heter aŋga maja yah na, a hətar la aa slam a.»
Gazlavay ma da pəley mawurɓay ŋga sləra na, ŋgada wa hay wa?
(Mark 9.41)
40 «Kwa waawa ma təɓkwar la ta meesəmey na, a key a təɓey ŋgene na, yah. Ndaw ma təɓya na, a key a təɓey ŋgene na, ndaw ma slərdiwa. 10.40 18.5; Mk 9.37; Lk 9.48; Jaŋ 13.20; Gal 4.14 41 Yaw, kwa waawa ma təɓa *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay ta meesəmey, maja a səra, aŋga ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay na, a hətey mawurɓay ŋga sləra aŋga la anda ŋga ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay. Yaw, kwa waawa ma təɓa ndaw maja a səra, ara ndaw maaya fa mey ŋga Gazlavay na, a hətey mawurɓay ŋga sləra aŋga la anda ŋga ndaw maaya ha may. 42 Kwa waawa ma vəlar yam makəslkaya ŋgada ndaw pal da wuzlah akwar, masa ma pa ray aŋga ŋga mecəhe, maja a səra, aŋga gula aɗaw na, ya fa ləvkwar fara fara, a hətey mawurɓay ŋga sləra aŋga la.»
10:2 10.2-4 Jaŋ 1.40-44; SNM 1.13
10:5-6 10.5 Lk 10.33
10:5-6 10.5-15 Lk 10.4-12
10:5-6 10.6 Jer 50.6; Mt 15.24; SNM 13.46
10:7 10.7 4.17
10:10 10.10 1Kwr 9.14; 1Tm 5.18
10:13 10.13 Lk 2.14
*10:14 10.14 raramatara lagwada fa salay akwar hay: Da Jəwif hay fa pəkam daa hwayak ŋga Jəwif hay ba hay na, a raramara lagwada fa salay ata hay leŋ fa zana ata hay maja a wulkam lagwada ha a da zləɓta. Yesu a ləvtar a gula aŋga hay, da ndəhay da slala a təɓmara mey ata ba na, ŋga raramatara lagwada fa salay ata hay kəne. Nəka Mk 6.11; Lk 9.5.
10:14 10.14 SNM 13.51
†10:15 10.15 Berney hay ŋga Sadawm ta ŋga Gwamar na, Gazlavay ta pəlhata sem cewete zleezle maja mebərey ŋga ndəhay daa berney hay a kalah. Nəka Mezley 18 ta 19.
10:15 10.15 MC 18.20; 19.1-29; Mt 11.24
10:16 10.16 Lk 10.3
10:17 10.17 SNM 5.40; 2Kwr 11.24
10:17 10.17-22 24.9-14; Mk 13.9-13; Lk 21.12-19; Jaŋ 16.1-4
10:18 10.18 SNM 24.1-26
10:19 10.19-20 Lk 12.11-12
10:21 10.21 Mi 7.6; Mt 10.35; Lk 12.52-53
10:22 10.22 5.11; Jaŋ 15.18
10:23 10.23 16.28; SNM 8.1
10:24 10.24-25 Lk 6.40; Jaŋ 13.16; 15.20
‡10:25 10.25 Beyelzebul: Mezəley ŋga bay ŋga mesəfney maaya ba hay.
10:25 10.25 9.34
10:26 10.26 Mk 4.22; Lk 8.17
10:28 10.28 Heb 10.31
10:30 10.30 Lk 21.18
10:32 10.32 CWJ 3.5
10:33 10.33 Mk 8.38; Lk 9.26; 2Tm 2.12
10:34 10.34 Lk 2.14
10:35 10.35 10.21; 24.10; Mk 13.12; Lk 21.16
10:35 10.35-36 Mi 7.6
10:37 10.37 Mew 13.7-10; 33.9; Mt 19.29; Mk 10.29; Lk 18.29
§10:38 10.38 Ta mey Gərek a ləvey: «Kwa waawa ma la hwadam aŋga mazlaŋgalakaya ŋga daw asi aɗaw daa ba na, ta wusa ŋga njey ta yah daa ba.»
10:38 10.38-39 16.24-25; Mk 8.34-35; Lk 9.23-24; Jaŋ 12.25-26
10:40 10.40 18.5; Mk 9.37; Lk 9.48; Jaŋ 13.20; Gal 4.14