1 Kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, kuaꞌa̱ꞌ yaꞌa̱ tu̱ku̱u̱ ne̱ yivi̱ꞌ ni̱ na̱kaya̱ nuu̱ꞌ Jesús, te̱ kö̱o̱ꞌ a̱ kumiꞌ ni̱a̱ ku̱xi̱ ni̱a̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱na̱ a̱ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

2 ―Kuvita va̱ i̱ni̱ i̱ xaꞌa̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ kaa̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ xa̱ kuaꞌa̱n uni̱ kivi̱ꞌ ndieeꞌ ni̱a̱ xiinꞌ e̱ꞌ, te̱ kö̱o̱ꞌ a̱ kumiꞌ ni̱a̱ ku̱xi̱ ni̱a̱. 3 Te̱ naaꞌ na̱ti̱ꞌviꞌ so̱ko ña̱ꞌaꞌ i̱ vi̱ꞌe̱ ni̱a̱ ndii, i̱yo̱ ku̱ni̱a̱a̱ꞌ ni̱a̱ i̱chiꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ xikaꞌ ni̱ ki̱e̱e̱ sa̱va̱ ni̱a̱ ―ni̱ kachi̱ a̱.

4 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ xiinꞌ a̱ ndii:

―Ndisu̱ miiꞌ taxi̱nꞌ kaaꞌ ndieeꞌ e̱ꞌ, tákuiꞌe. ¿Sa̱a̱ ku̱vi̱ ta̱xi̱ e̱ꞌ ña̱ ku̱xi̱ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ kaa̱ꞌ te̱ nda̱ꞌni̱ ni̱a̱? ―ni̱ kachi̱ ra̱.

5 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ ndii:

―¿Sa̱a̱ taꞌan xita̱ꞌ va̱ꞌa̱ kumiꞌ ndo̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱.

Te̱ ni̱ na̱kui̱i̱n ra̱ ndii:

―Uxa̱ taꞌan a̱ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

6 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ a̱ nuu̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ te̱ ku̱ndi̱e̱e̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n a̱ uxa̱ sa̱aꞌ xita̱ꞌ va̱ꞌa̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ta̱xi̱ a̱ ña̱ chi̱nda̱ni Ndiosí. Te̱ ni̱ sa̱kuachiꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱, te̱ ni̱ ta̱xi̱ ña̱ꞌaꞌ a̱ nda̱ꞌaꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ xa̱xa̱ꞌ ra̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ nda̱ꞌaꞌ ne̱ kuaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 7 Te̱ ni̱ ku̱miꞌ tu̱ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ ndiaꞌviꞌ ti̱a̱kaꞌ kualiꞌ, te̱ ni̱ ki̱ꞌi̱n a̱ riꞌ, te̱ ni̱ ta̱xi̱ tu̱ a̱ ña̱ chi̱nda̱ni Ndiosí. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ a̱ xiinꞌ ra̱ ña̱ xa̱xa̱ꞌ tu̱ ra̱ tiꞌ ja̱a̱nꞌ nda̱ꞌaꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 8 Ni̱ xi̱xi̱ ne̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ ni̱ nda̱ꞌni̱ ni̱a̱, te̱ ni̱ na̱ka̱ya̱ ra̱ uxa̱ taꞌan íkaꞌ naꞌnuꞌ va̱, ña̱ xaxi̱ꞌ ña̱ ni̱ ndoo̱ ndo̱so̱ꞌ. 9 Te̱ ne̱ ni̱ xi̱xi̱ ja̱a̱nꞌ ndii, ni̱ ku̱u̱ ni̱a̱ yatinꞌ ku̱miꞌ mií. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ sa̱ndutíá ña̱ꞌaꞌ Jesús. 10 Ndi̱ꞌi̱ ja̱a̱nꞌ te̱ ni̱ sko̱ꞌnuꞌ a̱ ti̱xi̱n i̱i̱n tundo̱oꞌ xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱, te̱ kuaꞌa̱n a̱ nuu̱ꞌ ñu̱ꞌuꞌ Dalmanuta.

11 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ nde̱kui̱e̱ te̱ fariseo nuu̱ꞌ Jesús, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ iinꞌ ta̱an ra̱ xiinꞌ a̱ ndee ni̱ te̱ ko̱to̱ kua̱ꞌa̱ ña̱ꞌaꞌ ra̱. Sa̱kanꞌ na kuiiꞌ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ a̱ ña̱ sa̱a̱ a̱ i̱i̱n chu̱u̱n kaꞌnuꞌ ña̱ taxiꞌ Ndiosí. 12 Ni̱ xaka̱ i̱ni̱ a̱ kaꞌán a̱ ndii:

―Ndoꞌó, ne̱ ndieeꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ vi̱ti̱n ndii, xikán ndo̱ꞌ chu̱u̱n kaꞌnuꞌ nuu̱ꞌ i̱, ndisu̱ kaꞌán nda̱ku i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, nde̱e̱ i̱i̱n chu̱u̱n kaꞌnuꞌ sä̱a̱ i̱ nuu̱ꞌ ndo̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.

13 Te̱ ni̱ ndoo̱ ra̱ itaꞌ ra̱ i̱kanꞌ, te̱ ni̱ sko̱ꞌnuꞌ a̱ tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ, te̱ kuaꞌa̱n a̱ tu̱ku̱ taꞌviꞌ mi̱ni̱ Galilea ja̱a̱nꞌ.

14 Te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ Jesús ndii, ni̱ na̱ndoso̱ꞌ ra̱ ko̱ni̱ꞌi̱ ra̱ xita̱ꞌ va̱ꞌa̱, te̱ i̱i̱n nda̱a̱ꞌ kui̱ti̱ꞌ a̱ niꞌiꞌ ra̱ ñuꞌuꞌ ra̱ ti̱xi̱n tundo̱oꞌ ja̱a̱nꞌ kuaꞌa̱n ra̱. 15 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ Jesús xiinꞌ ra̱ ndii:

―Ko̱to̱ na xitoꞌ xiinꞌ miiꞌ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ yu̱chiꞌ levadura, ña̱ tiinꞌ te̱ fariseo xiinꞌ te̱ nduuꞌ kuenta Herodes ―ni̱ kachi̱ a̱.

16 Te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ kaꞌán xiinꞌ taꞌanꞌ ra̱ ndii:

―Kaꞌán a̱ sa̱kanꞌ xiinꞌ e̱ꞌ, sa̱kanꞌ ña̱ kö̱o̱ꞌ xita̱ꞌ va̱ꞌa̱ ndisoꞌ e̱ꞌ ―kachi ra̱.

17 Te̱ ni̱ xi̱ni̱ Jesús ña̱ ndatuꞌunꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ ra̱, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

―¿Ndichun ndatuꞌunꞌ xiinꞌ taꞌanꞌ ndo̱ꞌ xaꞌa̱ꞌ xita̱ꞌ va̱ꞌa̱? ¿Ñáá kusaaꞌ kü̱vi̱ na̱ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ kaꞌán i̱ te̱ ku̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ a̱? ¿Ñáá xi̱i̱ ka̱ nimá ndo̱ꞌ nde̱e̱ vi̱ti̱n? 18 Yoo ndu̱chiꞌ nuu̱ꞌ ndo̱ꞌ, ndisu̱ xïtoꞌ ndo̱ꞌ xiinꞌ a̱, te̱ yoo tu̱ so̱ꞌo̱ ndo̱ꞌ, ndisu̱ xïni so̱ꞌo̱ ndo̱ꞌ. ¿Ñáá näkaꞌanꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ni̱ xa̱a̱ i̱? 19 Kii̱ꞌ ni̱ sa̱kuachiꞌ i̱ uꞌu̱n taꞌan xita̱ꞌ va̱ꞌa̱, te̱ ni̱ xi̱xi̱ uꞌu̱n mií ne̱ yivi̱ꞌ ndii, ¿sa̱a̱ taꞌan íkaꞌ naꞌnuꞌ va̱ chituꞌ ña̱ xaxi̱ꞌ ni̱ ndoo̱ ndo̱so̱ꞌ ni̱ na̱chii̱ꞌ ndo̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱ xiinꞌ ra̱.

Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ndii:

―Uxi̱ uvi̱ taꞌan nu̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

20 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tu̱ku̱u̱ a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

―Te̱ kii̱ꞌ ni̱ sa̱kuachiꞌ i̱ uxa̱ taꞌan xita̱ꞌ va̱ꞌa̱, te̱ ni̱ xi̱xi̱ ku̱miꞌ mií ne̱ yivi̱ꞌ ndii, ¿sa̱a̱ taꞌan íkaꞌ naꞌnuꞌ va̱ chituꞌ ña̱ xaxi̱ꞌ ña̱ ni̱ ndoo̱ ndo̱so̱ꞌ ni̱ na̱chii̱ꞌ ndo̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱ xiinꞌ ra̱.

Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ndii:

―Uxa̱ taꞌan nu̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

21 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n ka̱ a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

―¿Ñáá ni̱ nde̱e̱ sa̱kanꞌ kü̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱.

22 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱a̱ Jesús xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ñu̱u̱ Betsaida, te̱ ni̱ nde̱kui̱e̱ ne̱ yivi̱ꞌ nuu̱ꞌ a̱ xiinꞌ i̱i̱n te̱ kuiꞌe nuu̱ꞌ. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ndaꞌvi ni̱a̱ xiinꞌ a̱ ña̱ tondi̱a̱ nda̱ꞌaꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ te̱ nda̱ꞌa̱ ra̱. 23 I̱kanꞌ te̱ ni̱ ti̱i̱n a̱ nda̱ꞌaꞌ te̱ kuiꞌe nuu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ na̱ka̱ ña̱ꞌaꞌ a̱, te̱ kuaꞌa̱n a̱ nuu̱ꞌ ñu̱u̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ra̱. Te̱ ni̱ ko̱ndi̱a̱ tiasi̱ꞌi a̱ ndu̱chiꞌ nuu̱ꞌ ra̱, te̱ ni̱ tondi̱a̱ nda̱ꞌaꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱, te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ naaꞌ xa̱ ku̱vi̱ xitoꞌ ra̱ sie. 24 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xi̱to̱ te̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ ndii:

―Ku̱vi̱ xini i̱ ne̱ yivi̱ꞌ, ndisu̱ naa iinꞌ i̱tunꞌ kui̱ti̱ꞌ iinꞌ ni̱a̱ nuu̱ꞌ i̱, te̱ kuan kua̱xi̱ ni̱a̱ xikaꞌ ni̱a̱ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

25 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ tondi̱a̱ nda̱ꞌaꞌ ni̱ tu̱ku̱u̱ a̱ ndu̱chiꞌ nuu̱ꞌ ra̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ ra̱ xitoꞌ tukuuꞌ ra̱. Te̱ xa̱ ni̱ nda̱ꞌa̱ ra̱, te̱ ku̱vi̱ xitoꞌ kaxiꞌ ra̱ sa̱kuuꞌ ña̱ yoo. 26 Ndi̱ꞌi̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ti̱ꞌviꞌ ña̱ꞌaꞌ a̱ vi̱ꞌe̱ ra̱, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

―Ndä̱ꞌni̱ ka̱ u̱nꞌ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ, ni̱ nde̱e̱ käꞌa̱n tu̱ u̱nꞌ xiinꞌ ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ yoꞌoꞌ ña̱ ni̱ nda̱ꞌa̱ u̱nꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.

27 Te̱ ni̱ ke̱ta̱ Jesús i̱kanꞌ, te̱ kuaꞌa̱n a̱ xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ñu̱u̱ ña̱ nduuꞌ nda̱ꞌaꞌ ñu̱u̱ Cesarea Filipo, te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ a̱ te̱ ja̱a̱nꞌ kii̱ꞌ kuaꞌa̱n ra̱ i̱chiꞌ ja̱a̱nꞌ ndii:

―¿Yo̱o̱ nduuꞌ yuꞌu̱, kachi ne̱ yivi̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱.

28 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n ra̱ xiinꞌ a̱ ndii:

―Sa̱va̱ ne̱ yivi̱ꞌ kaꞌán ña̱ Juan, te̱ ni̱ sa̱kuchiꞌ ne̱ yivi̱ꞌ kuenta Ndiosí, nduuꞌ u̱nꞌ, te̱ sa̱va̱ tu̱ku̱ ni̱a̱ kaꞌán ña̱ Elías nduuꞌ u̱nꞌ, te̱ sa̱va̱ tu̱ku̱ ni̱a̱ kaꞌán ña̱ i̱nga̱ te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱ꞌu̱n Ndiosí xta̱ꞌanꞌ nduuꞌ u̱nꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

29 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:

―Te̱ ndoꞌó ndii, ¿yo̱o̱ nduuꞌ yuꞌu̱, kachi ndo̱ꞌ? ―ni̱ kachi̱ a̱.

Te̱ ni̱ na̱kui̱i̱n Pedro kaꞌán ra̱ xiinꞌ a̱ ndii:

―Yoꞌó nduuꞌ Cristo, ña̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Ndiosí sa̱kakú ne̱ yivi̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ ra̱.

30 Ndisu̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ ndi̱e̱eꞌ a̱ xiinꞌ ra̱ ña̱ käꞌa̱n ra̱ xiinꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ yo̱o̱ nduuꞌ a̱.

31 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ Jesús saniaꞌá ña̱ꞌaꞌ a̱ ña̱ kuní a̱ ña̱ ku̱ndo̱ꞌo̱ uꞌvi̱ va̱ ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ sa̱ndi̱e̱e̱ kuiꞌe ña̱ꞌaꞌ te̱ xi̱xa̱ nuu̱ꞌ ñu̱u̱, xiinꞌ sutu̱ kuuꞌ nu̱uꞌ, xiinꞌ te̱ saniaꞌá tu̱ꞌu̱n nde̱iꞌ Ndiosí, te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ ra̱, ndisu̱ na̱ti̱a̱ku̱ a̱ kivi̱ꞌ ña̱ uni̱. 32 Te̱ ni̱ kaꞌa̱n kaxiꞌ a̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ xiinꞌ ra̱. Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xta̱ꞌniꞌ siinꞌ ña̱ꞌaꞌ Pedro, te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ kaniꞌ kuento ña̱ꞌaꞌ ra̱. 33 I̱kanꞌ te̱ ni̱ ndi̱ko̱ kuiín Jesús, te̱ ni̱ na̱ko̱to̱ a̱ nuu̱ꞌ i̱nga̱ ka̱ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ, te̱ ni̱ ka̱ni̱ kuento a̱ Pedro kaꞌán a̱ ndii:

―Kuaꞌan ndi̱a̱ꞌa̱ ñaa̱ꞌ. Kaꞌán u̱nꞌ nde̱e̱ naa ña̱ ndi̱va̱ꞌa̱. Te̱ xänini u̱nꞌ sa̱a̱ kuní Ndiosí, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii xanini u̱nꞌ naa xanini ne̱ yivi̱ꞌ kui̱ti̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.

34 Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ ka̱na̱ Jesús te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ xiinꞌ ne̱ yivi̱ꞌ kuaꞌa̱ꞌ, te̱ ni̱ kaꞌa̱n a̱ ndii:

―Naaꞌ yo̱o̱ ka̱ kuni ku̱ndiku̱n i̱chiꞌ yuꞌu̱ ndii, kuní a̱ ña̱ na̱ko̱o̱ ni̱a̱ ña̱ kuní mi̱iꞌ ni̱a̱, te̱ na ko̱o̱ tu̱ꞌva̱ tu̱ ni̱a̱ te̱ ku̱ndo̱ꞌo̱ ni̱a̱ nde̱e̱ naa ku̱ndo̱ꞌo̱ i̱ nuu̱ꞌ krusín, te̱ ku̱ndiku̱n ni̱a̱ yuꞌu̱. 35 Kua̱chi̱ ndii, yo̱o̱ ka̱ kuni sa̱kakú xiinꞌ miiꞌ mi̱iꞌ ndii, ku̱vi̱ ni̱a̱. Ndisu̱ yo̱o̱ ka̱ taxiꞌ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ i̱chiꞌ yuꞌu̱ xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ tu̱ꞌu̱n va̱ꞌa̱ ndii, na̱ti̱i̱n ni̱a̱ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ña̱ kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndiꞌiꞌ. 36 Te̱ kuä̱sa̱ꞌ kuní tu̱ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ naaꞌ ka̱nando ni̱a̱ sa̱kuuꞌ ña̱ꞌa̱ ña̱ yoo i̱i̱n yivi̱ꞌ, te̱ ku̱vi̱ ni̱a̱ nuu̱ꞌ Ndiosí. 37 Sa̱kanꞌ ña̱ kö̱o̱ꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ña̱ꞌa̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ ña̱ ku̱vi̱ chi̱ka̱ndi̱a̱ ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ kivi̱ꞌ ñu̱u̱, ña̱ kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndiꞌiꞌ. 38 Te̱ yo̱o̱ ka̱ kuchani xaꞌa̱ꞌ yuꞌu̱ xiinꞌ xaꞌa̱ꞌ tu̱ꞌu̱n i̱ nuu̱ꞌ ne̱ ndisoꞌ kua̱chi̱ ndieeꞌ vi̱ti̱n, ne̱ xaꞌní ndo̱so̱ꞌ Ndiosí nde̱e̱ naa xaaꞌ i̱i̱n ne̱ kumiꞌ musa ndii, i̱i̱n kachi ku̱chani tu̱ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ, xaꞌa̱ꞌ ne̱ ja̱a̱nꞌ nuu̱ꞌ Ndiosí kii̱ꞌ ki̱xi̱n tu̱ku̱u̱ i̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ yu̱vaꞌ i̱ Ndiosí, xiinꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ sa̱kuuꞌ ángele, ña̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ a̱.