13
Kaꞌán Jesús xaꞌa̱ꞌ ña̱ nduxi̱n xa̱chiꞌ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ
(Mt. 24:1-2; Lc. 21:5-6)
Kii̱ꞌ ketaꞌ Jesús nuu̱ꞌ ki̱ꞌe̱ yu̱kunꞌ kaꞌnuꞌ te̱ kuaꞌa̱n a̱ ndii, ni̱ kaꞌa̱n i̱i̱n te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ xiinꞌ a̱ ndii:
―Tákuiꞌe, ko̱to̱ u̱nꞌ, xa̱ naꞌnuꞌ yuu̱ꞌ ni̱ ti̱i̱n ra̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ ra̱ yu̱kunꞌ kaa̱ꞌ, te̱ nda̱tu̱nꞌ va̱ ni̱ xa̱ꞌa̱ ra̱ a̱ ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Te̱ ni̱ na̱kui̱i̱n Jesús nuu̱ꞌ ra̱ ndii:
―¿Xaꞌa̱ꞌ vi̱ꞌe̱ naꞌnuꞌ nia kaa̱ꞌ kaꞌán u̱nꞌ nu̱ꞌ? Ña̱ kaa̱ꞌ ndii, sa̱kuuꞌ a̱ nduxi̱n ndo̱o̱, te̱ kü̱to̱to̱ taꞌanꞌ ka̱ nde̱e̱ i̱i̱n yuu̱ꞌ ―ni̱ kachi̱ a̱.
Kaꞌán Jesús ndee ña̱ xkaꞌndi̱a̱ kii̱ꞌ xa̱ kuyatinꞌ ndi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ
(Mt. 24:3-28; Lc. 21:7-24; 17:22-24)
I̱kanꞌ te̱ kuaꞌa̱n Jesús xiinꞌ te̱ nda̱ꞌaꞌ xaꞌa̱ꞌ a̱ xiki̱ꞌ ña̱ na̱niꞌ Olivos, ña̱ kanduꞌu̱ꞌ xtoꞌniꞌ miiꞌ iinꞌ yu̱kunꞌ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ xi̱ku̱nduꞌu̱ꞌ a̱ xíniꞌ i̱kuꞌ ja̱a̱nꞌ, i̱kanꞌ te̱ ni̱ nda̱tuꞌu̱nꞌ siinꞌ ña̱ꞌaꞌ Pedro, xiinꞌ Jacobo, xiinꞌ Juan, xiinꞌ Andrés, kaꞌán ra̱ ndii:
―Kaꞌa̱n xiinꞌ ndu̱, ¿a̱ma̱ ko̱o̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n u̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ ja̱a̱nꞌ? ¿Te̱ ndee ña̱ kaꞌnuꞌ nduuꞌ ña̱ xkaꞌndi̱a̱, te̱ ku̱nda̱ni̱ ndu̱ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ ko̱o̱ a̱? ―ni̱ kachi̱ ra̱.
Sa̱kanꞌ te̱ ni̱ xa̱ꞌaꞌ Jesús kaꞌán a̱ xiinꞌ ra̱ ndii:
―Ko̱to̱ xiinꞌ mi̱iꞌ va̱ ndo̱ꞌ, tä̱xi̱ ndo̱ꞌ ku̱ni̱ xaꞌanꞌ nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ ndoꞌó. Sa̱kanꞌ ña̱ ki̱xi̱n kuaꞌa̱ꞌ te̱ yivi̱ꞌ, te̱ ti̱i̱n ndi̱a̱a̱ kivi̱ꞌ i̱, te̱ kaꞌa̱n ra̱ ña̱ mi̱iꞌ ra̱ nduuꞌ Cristo, ña̱ ni̱ ti̱a̱nu̱ꞌ Ndiosí sa̱kakú ne̱ yivi̱ꞌ, te̱ ku̱ni̱ xaꞌanꞌ ra̱ kuaꞌa̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ kuento ña̱ yoo ñuꞌu̱ miiꞌ ka̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ, te̱ ku̱ni̱ tu̱ ndo̱ꞌ ña̱ yoo a̱ xikaꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, kü̱ndi̱ꞌni̱ ndo̱ꞌ, kua̱chi̱ ndii kuní a̱ ña̱ ko̱o̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ. Ndisu̱ tïa̱ꞌan kundi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ. Kua̱chi̱ ndii ku̱ntaꞌanꞌ i̱i̱n ti̱ꞌvi̱ ne̱ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ xiinꞌ tu̱ku̱ ti̱ꞌvi̱ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ ku̱ntaꞌanꞌ tu̱ ne̱ ndieeꞌ i̱i̱n ñu̱u̱ xiinꞌ ne̱ ndieeꞌ tu̱ku̱ ñu̱u̱. Te̱ ka̱niiꞌ xaanꞌ ta̱a̱n ndi̱e̱eꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ, te̱ ko̱o̱ tu̱ so̱ko̱, te̱ sa̱na̱saáꞌ taꞌanꞌ ne̱ yivi̱ꞌ miiꞌ ka̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ. Te̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, sa̱kanꞌ xaꞌndu̱ ña̱ xitoꞌ ko̱o̱ kui̱ti̱ꞌ nduuꞌ a̱.
’Ndisu̱ ndoꞌó ndii, ko̱to̱ xiinꞌ mi̱iꞌ ndo̱ꞌ. Sa̱kanꞌ ña̱ sa̱na̱kuaꞌa te̱ yivi̱ꞌ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ xi̱xa̱, te̱ ku̱tunꞌ ra̱ ndoꞌó ti̱xi̱n vi̱ꞌe̱ miiꞌ nakayá ne̱ taꞌanꞌ e̱ꞌ. Te̱ sa̱na̱kuaꞌa ra̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ ndisoꞌ chuunꞌ. Te̱ i̱i̱n kachi sa̱a̱ tu̱ ra̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ xaꞌndia chuunꞌ kuuꞌ nu̱uꞌ xaꞌa̱ꞌ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ yuꞌu̱, te̱ ndi̱e̱e̱ yu̱ꞌuꞌ ndo̱ꞌ nuu̱ꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ xaꞌa̱ꞌ i̱. 10 Ndisu̱ ña̱ nu̱uꞌ ndii, kuní a̱ ña̱ kaꞌa̱n ndo̱so̱ꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ka̱niiꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ tu̱ꞌu̱n va̱ꞌa̱ xaꞌa̱ꞌ i̱, sa̱kanꞌ vi̱ꞌ te̱ kundi̱ꞌi̱ i̱i̱n yivi̱ꞌ. 11 Kii̱ꞌ na̱ka̱ ra̱ ndoꞌó, te̱ sa̱na̱kuaꞌa ra̱ ndoꞌó nda̱ꞌaꞌ te̱ ja̱a̱nꞌ ndii, kü̱ndi̱ꞌni̱ ndo̱ꞌ ndee ña̱ kaꞌa̱n ndo̱ꞌ. Kua̱chi̱ ndii, süu̱ꞌ ndoꞌó nduuꞌ ne̱ kaꞌa̱n kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ, süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii Espíritu Santo nduuꞌ ña̱ sa̱kaꞌán ndoꞌó.
12 ’Te̱ te̱ nduuꞌ ña̱ni̱ ndii, sa̱na̱kuaꞌa ra̱ i̱nga̱ ña̱ni̱ ra̱, te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ te̱ yivi̱ꞌ. Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ sa̱a̱ yu̱vaꞌ xiinꞌ siꞌe̱ ra̱. Te̱ ne̱ nduuꞌ siꞌe̱ ndii, ku̱ntaꞌanꞌ ni̱a̱ xiinꞌ yu̱vaꞌ siꞌiꞌ ni̱a̱ te̱ ka̱ꞌni̱ꞌ ña̱ꞌaꞌ ni̱a̱. 13 Te̱ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ku̱nda̱siꞌ ndoꞌó xaꞌa̱ꞌ ña̱ ndikún ndo̱ꞌ i̱chiꞌ yuꞌu̱. Ndisu̱ yo̱o̱ ka̱ ku̱ndi̱e̱ni naa kundieni nuu̱ꞌ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ nde̱e̱ soꞌo̱ꞌ ndiꞌiꞌ ndii, na̱ti̱i̱n ni̱a̱ kivi̱ꞌ ñu̱u̱ ña̱ kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndiꞌiꞌ.
14 ’Ndisu̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ ki̱ni̱ kaaꞌ iinꞌ a̱ miiꞌ xätaꞌa̱n kui̱i̱n a̱ naa ni̱ kaꞌa̱n te̱ ni̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱ꞌu̱n Ndiosí xta̱ꞌanꞌ, te̱ ni̱ na̱niꞌ Daniel ndii, ne̱ ndieeꞌ ñu̱u̱ Judea kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na ku̱nu̱ ni̱a̱ kuꞌu̱n ni̱a̱ te̱i̱n i̱kuꞌ. (Ndoꞌó ne̱ kaꞌviꞌ ña̱ yo̱ꞌo̱ꞌ ndii, kuní a̱ sa̱a̱ ndo̱ꞌ ña̱ nduxa̱ꞌ te̱ ku̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ a̱.) 15 Te̱ yo̱o̱ ka̱ ndieeꞌ xíniꞌ vi̱ꞌe̱ ni̱a̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na ndä̱ꞌni̱ ni̱a̱ vi̱ꞌe̱ ni̱a̱ na̱chii̱ꞌ ni̱a̱ ña̱ꞌa̱ ni̱a̱. 16 Te̱ yo̱o̱ ka̱ naá xaꞌa̱ꞌ kuꞌu̱ kii̱ꞌ sa̱kanꞌ ndii, na nä̱ndi̱koꞌ ni̱a̱ vi̱ꞌe̱ ni̱a̱ xaꞌa̱ꞌ toto̱ ni̱a̱. 17 Uꞌvi̱ va̱ ku̱ndo̱ꞌo̱ ñaꞌ ñuꞌuꞌ siꞌe̱ xiinꞌ ñaꞌ sachichinꞌ siꞌe̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 18 Kaꞌa̱n va̱ ndo̱ꞌ xiinꞌ Ndiosí, te̱ na tä̱xi̱ a̱ ña̱ xaa̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ yoo̱ vi̱xi̱n. 19 Kua̱chi̱ ndii, kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ko̱o̱ tu̱ndoꞌo̱ꞌ ña̱ nde̱e̱ i̱i̱n kivi̱ꞌ tïa̱ꞌan ko̱o̱ nde̱e̱ kii̱ꞌ ni̱ xa̱ꞌa̱ Ndiosí i̱i̱n yivi̱ꞌ te̱ nde̱e̱ vi̱ti̱n, te̱ ni̱ nde̱e̱ kö̱o̱ꞌ ka̱ tu̱ a̱ ko̱o̱. 20 Te̱ naaꞌ sä̱kuiti xto̱ꞌo̱ e̱ꞌ Ndiosí kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ käku̱. Ndisu̱ sa̱kuiti ña̱ꞌaꞌ a̱ xaꞌa̱ꞌ ña̱ kundani̱ a̱ ne̱ ni̱ na̱ka̱xi̱n a̱ ndikún i̱chiꞌ a̱.
21 ’Te̱ naaꞌ kaꞌa̱n yo̱o̱ ka̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii: “A̱anꞌ, ko̱to̱ ndo̱ꞌ, yoꞌoꞌ yoo Cristo, ña̱ sa̱kakú yooꞌ”, uun kaꞌa̱n ni̱a̱ ndii: “A̱anꞌ, ko̱to̱ ndo̱ꞌ kaa̱ꞌ yoo Cristo, ña̱ sa̱kakú yooꞌ”, kachi̱ ni̱a̱ ndii, kä̱ndi̱xaꞌ ña̱ꞌaꞌ ndo̱ꞌ. 22 Kua̱chi̱ ndii ki̱xi̱n te̱ xini xaꞌanꞌ, te̱ kaꞌa̱n ña̱ Cristo nduuꞌ ra̱. Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ ki̱xi̱n te̱ kaꞌa̱n tiakú tu̱n vixi̱. Te̱ yivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, sa̱a̱ ra̱ chuunꞌ kaꞌnuꞌ xini xaꞌanꞌ xiinꞌ chu̱u̱n kaꞌnuꞌ ña̱ nandani̱ ne̱ yivi̱ꞌ. Te̱ naaꞌ ni̱ ku̱vi̱ ndii, nde̱e̱ ne̱ ni̱ na̱ka̱xi̱n Ndiosí ndikún i̱chiꞌ a̱ ku̱ni̱ xaꞌanꞌ ra̱. 23 Ndisu̱ ndoꞌó ndii, ko̱o̱ tu̱ꞌva̱ ndo̱ꞌ. Te̱ na̱ka̱ꞌanꞌ ndo̱ꞌ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n i̱ ña̱ kaa̱ꞌ xiinꞌ ndo̱ꞌ ña̱ kuní ka̱ ko̱o̱ a̱.
So̱ꞌo̱ sa̱a̱ a̱ kii̱ꞌ na̱ndi̱koꞌ Jesús i̱i̱n yivi̱ꞌ
(Mt. 24:29-35,42-44; Lc. 21:25-36)
24 ’Ndisu̱ kii̱ꞌ ndi̱ꞌi̱ xkaꞌndi̱a̱ tu̱ndoꞌo̱ꞌ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ndaꞌva̱ ñu̱ꞌu̱, te̱ sa̱kanꞌ tu̱ yoo̱ꞌ ndii, nä̱tuu̱n ka̱ a̱. 25 Te̱ koyo̱ tu̱ tiuu̱nꞌ, te̱ ta̱a̱n ndi̱e̱eꞌ sa̱kuuꞌ ña̱ ndi̱e̱eꞌ, ña̱ yoo ndi̱viꞌ. 26 Sa̱kanꞌ te̱ ki̱xi̱n yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ, nuu̱ꞌ viko̱ꞌ xiinꞌ kuaꞌa̱ꞌ yaꞌa̱ ña̱ ndi̱e̱eꞌ xiinꞌ ña̱ yiꞌé nda̱tu̱nꞌ kooꞌ chukuuꞌ. 27 Sa̱kanꞌ te̱ ti̱ꞌviꞌ i̱ kuaꞌa̱ꞌ ángele, te̱ na̱ka̱ya̱ a̱ ne̱ ni̱ na̱ka̱xi̱n Ndiosí, ne̱ ndieeꞌ ku̱miꞌ sa̱aꞌ xaanꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ miiꞌ kua̱xi̱ tachi̱ꞌ, nde̱e̱ miiꞌ xaꞌaꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ te̱ nde̱e̱ miiꞌ xaꞌaꞌ ndi̱viꞌ.
28 ’Ku̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ kaꞌán ndi̱a̱a̱ yoꞌoꞌ xaꞌa̱ꞌ sa̱a̱ xaaꞌ tunꞌ higuera, kii̱ꞌ nduuꞌ iti̱a̱ꞌ nda̱ꞌaꞌ nu̱ꞌ, te̱ nakaꞌndi yuku̱ nu̱ꞌ ndii, xiní ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ku̱u̱n savi̱ꞌ. 29 Te̱ sa̱kanꞌ tu̱ kii̱ꞌ ku̱ni̱ ndo̱ꞌ ko̱o̱ ña̱ ni̱ kaꞌa̱n i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii, ku̱nda̱ni̱ ndo̱ꞌ ña̱ xa̱ kuyatinꞌ kuii ki̱xi̱n tu̱ku̱u̱ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ tu̱ te̱ yivi̱ꞌ. 30 Ña̱ nda̱ku kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ ndii, ña̱ kuní ka̱ ku̱vi̱ sa̱kuuꞌ ne̱ ndieeꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ vi̱ti̱n te̱ xkaꞌndi̱a̱ sa̱kuuꞌ ña̱ ja̱a̱nꞌ. 31 Ndi̱viꞌ xiinꞌ ñu̱ꞌuꞌ i̱i̱n yivi̱ꞌ ndii, ndo̱ñuꞌuꞌ a̱, ndisu̱ tu̱ꞌu̱n yu̱ꞌuꞌ yuꞌu̱ ndii, kö̱o̱ꞌ kivi̱ꞌ ndo̱ñuꞌuꞌ a̱.
32 ’Ndisu̱ ndee kivi̱ꞌ xiinꞌ ndee hora xkaꞌndi̱a̱ ña̱ ja̱a̱nꞌ ndii, nde̱e̱ i̱i̱n ne̱ yivi̱ꞌ xïní a̱, ni̱ nde̱e̱ ángele, ña̱ ndieeꞌ ndi̱viꞌ ni̱ nde̱e̱ yuꞌu̱, ña̱ nduuꞌ siꞌe̱ Ndiosí, xïní ña̱ ja̱a̱nꞌ. Süu̱ꞌ ja̱a̱nꞌ ndii mi̱iꞌ yu̱vaꞌ e̱ꞌ Ndiosí kui̱ti̱ꞌ xiní a̱ma̱a̱ xaa̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ. 33 Xaꞌa̱ꞌ a̱ ja̱a̱nꞌ na ko̱o̱ tu̱ꞌva̱ va̱ ndo̱ꞌ, te̱ kaꞌa̱n va̱ ndo̱ꞌ xiinꞌ Ndiosí, kua̱chi̱ ndii xïní ndo̱ꞌ a̱ma̱a̱ kui̱ti̱ꞌ xaa̱ kivi̱ꞌ ja̱a̱nꞌ.
34 ’Naaꞌ xaaꞌ i̱i̱n te̱ yivi̱ꞌ kii̱ꞌ kuaꞌa̱n xikaꞌ ra̱ ndii, nakooꞌ ra̱ vi̱ꞌe̱ ra̱ nda̱ꞌaꞌ te̱ xikaꞌ nuuꞌ nuu̱ꞌ ra̱. Te̱ nakooꞌ tu̱ ra̱ chu̱u̱n nuu̱ꞌ i̱ꞌi̱n te̱ ja̱a̱nꞌ. Te̱ ni̱ kaꞌa̱n chuunꞌ tu̱ ra̱ xiinꞌ te̱ xitoꞌ yiꞌeꞌ ra̱ ña̱ na ko̱to̱ va̱ꞌa̱ va̱ ra̱ a̱. 35 Ña̱ ja̱a̱nꞌ na kuiiꞌ ko̱to̱ naa xitoꞌ xiinꞌ miiꞌ ndo̱ꞌ, kua̱chi̱ ndii xïní ndo̱ꞌ a̱ma̱a̱ na̱ndi̱koꞌ te̱ xiinꞌ vi̱ꞌe̱. Kuainꞌ na̱ndi̱koꞌ ra̱ ñu̱u nuuꞌ, uun na ñu̱u, uun kii̱ꞌ kanaꞌ ndu̱chié, uun kii̱ꞌ xa̱ kitúꞌ. 36 Saa̱ꞌ i̱i̱n kii̱ꞌ i̱i̱n ki̱xi̱n kui̱ti̱ꞌ ra̱, te̱ ku̱ni̱ ra̱ ndieeꞌ ndo̱ꞌ kixín ndo̱ꞌ. 37 Te̱ ña̱ kaꞌán i̱ xiinꞌ ndo̱ꞌ kaa̱ꞌ kaꞌán i̱ xiinꞌ sa̱kuuꞌ ne̱ yivi̱ꞌ ña̱ ko̱o̱ tu̱ꞌva̱ ni̱a̱ ―ni̱ kachi̱ Jesús.