7
Kinzonzi ya Ityeni
1 Nganga-Nzambi ya ntete yufulaka yandi: «Mambu yina kele ya tsyelika?» 2 Ityeni vutulaka: «Bampangi mpe batata ya munu, beno kuwa! Nzambi ya nkembo talanaka na nkooko ya beto Abalayami ntangu yandi vwandaka na kizunga ya Mezopotami, ntete yandi kwenda kuzinga na mbanza Alani. 3 Nzambi zabisaka yandi: “Katuka na yinsi ya nge. Bika dikanda ya nge, mpe kwenda na yinsi yina mu ke lakisa ngeMba 12.1.”» 4 Na yina, Abalayami basikaka na yinsi ya Babilone mpe kwendaka zinga na mbanza Alani. Na manima ya lufwa ya tata ya yandi, Nzambi nataka yandi na yinsi yina beno ke na kuzinga ntangu yayi. 5 Kuna, Nzambi pesaka yandi ata lupangu to ata mwa kisika ya fyoti. Kasi Nzambi pesaka yandi nsilulu ya kupesa yandi yinsi yina, mpe na manima ya yandi yawu ke vwanda mpe ya mitekolo ya yandi. Kasi na ntangu yina, Abalayami vwandaka ntete ve na mwana. 6 Nzambi tubaka na yandi mutindu yayi: «“Bana ya nge ke zinga na yinsi ya nzenza, kisika bawu ke vwanda bandongo, mpe ba ke talisa bawu mpasi bamvula bankama yiya (400). 7 Kasi mu ke fundisa yinsi yina ke kumisa bawu bandongo. Na manima, bawu ke basika na yinsi yina, mpe bawu ke kwiza sambila munu na kisika yayi.Mba 15.13-14; Kbk 3.12” 8 Na manima, Nzambi salaka ngwisani na Abalayami. Kidimbu ya ngwisani yina ni kuzengisa bubakala. Ni yawu yina, na manima ya kubuta Isaaki, Abalayami zengaka yandi bubakala na kilumbu ya nana. Isaaki salaka mpe mutindu yina na Yakobi, mutindu mosi mpe Yakobi na bana ya yandi kumi na zole yina kele bamfumu ya bifumba kumi na zole ya Isayeli.»
9 «Bankooko ya beto talaka musoki na mpangi ya bawu Yosefi, mpe tekisaka yandi, samu ti yandi vwanda mundongo na yinsi ya Ngipiti. Kasi Nzambi vwandaka na yandi, 10 mpe kuulaka yandi na bampasi nyonso. Nzambi pesaka yandi ndwenga mpe salaka ti yandi vwanda muntu ya mbote na ntwala ya Falawo, ntinu ya Ngipiti. Na yina, Falawo byadisaka yandi mfumu yina ke talaka mambu ya yinsi ya Ngipiti mpe ya bima nyonso ya yandi. 11 Na yina, nsatu ya ngolo kumaka na bizunga nyonso ya bayinsi ya Ngipiti mpe ya Kaana. Mpasi lutilaka mingi, mpe bankooko ya beto vwandaka kuzwa dyaka ve kima ya kudya. 12 Yakobi kuwaka ti madya vwandaka na yinsi ya Ngipiti, mpe yandi fidisaka bankooko ya beto mbala ya ntete. 13 Ntangu yandi fidisaka bawu na mbala ya zole, Yosefi zabakanaka na bampangi ya yandi, mpe Falawo zabaka dikanda ya Yosefi. 14 Yosefi tumisaka bantu na kwenda kubaka tata ya yandi Yakobi, mpe dikanda nyonso ya yandi, yina vwandaka na lutangu ya bantu makumi na tanu. 15 Na yina, Yakobi kwendaka na yinsi ya Ngipiti, kisika yandi kufwaka mutindu mosi mpe bankooko ya beto ya nkaka. 16 Ba nataka bamvumbi ya bawu na bwala ya Siseme, mpe zikaka yawu na bandyamu yina Abalayami sumbaka na bana ya Amole na bwala SisemeMba 37.11,28; 39.2,21; 45.9-10,17-18.»
17 «Mutindu ntangu yina Nzambi fwanaka nungisa nsilulu yina yandi pesaka Abalayami vwandaka kuma pene-pene, bantu ya beto butanaka mpe kumaka mingi na Ngipiti. 18 Na manima, ntinu ya nkaka yina zabaka ve Yosefi bandaka na kuyala na Ngipiti. 19 Ntinu yina vunaka bantu ya beto, mpe talisaka bankooko ya beto mpasi mingi. Yandi tumisaka bawu na kulosa bana ya bawu samu ti bawu kufwaKbk 1.7-8,10-11,22. 20 Ni na ntangu yina, Moyize butukaka. Yandi vwandaka mwana ya kitoko mingi. Ba kebaka yandi bangonda tatu na kati ya yinzo ya tata ya yandi. 21 Ntangu ba losaka yandi, mwana ya Falawo ya kento bakaka yandi, mpe yundulaka yandi mutindu mwana ya yandiKbk 2.3-10. 22 Na yina, ba longisaka Moyize na ndwenga nyonso ya yinsi ya Ngipiti, mpe yandi kumaka muntu ya mfunu na mambu yina yandi vwandaka zonza mpe sala. 23 Ntangu Moyize lungisaka bamvula makumi yiya, yandi bakaka lukanu ya kwenda kutala bampangi ya yandi, bantu ya yinsi ya Isayeli. 24 Yandi talaka muntu ya Ngipiti yina vwandaka nyokola mosi na kati ya bantu ya Isayeli. Moyize nwaninaka muntu ya Isayeli. Na kuvutula yimbi yina muntu ya Ngipiti salaka, Moyize kufwaka yandi. 25 Moyize vwandaka banza ti bampangi ya yandi zolaka bakula ti ni yandi Nzambi vwandaka zola kusadila samu na kupesa bawu kimpwanza. Kasi bawu vwandaka bakula ve. 26 Na kilumbu yina landaka, yandi talaka bantu zole ya Isayeli yina vwandaka nwana. Yandi zolaka tula kizunu na kati ya bawu na kutuba: “Bampangi, samu na yinki beno ke na kunwana? Beno kele bampangi.” 27 Kasi muntu yina vwandaka nyokola mpangi, yandi nungunaka Moyize mpe yandi tubaka na Moyize: “Nani me tula nge mfumu mpe zuzi samu na kufundisa beto? 28 Yinki, nge zola kufwa munu mutindu nge kufwaka mazono mu-Ngipiti?” 29 Na kuwa mutindu yina, Moyize kimaka mpe kwendaka zinga na yinsi ya Madyane. Kuna, yandi butaka bana zole ya bakalaKbk 2.11-15,21-22; 18.3-4.»
30 «Na manima ya bamvula makumi yiya, mbazi mosi kwizaka talana na Moyize na yinsi ya kuyuma ya mongo ya Sinayi na kati ya mulaka ya tiya yina vwandaka basika na divunda. 31 Na kutala mutindu yina, Moyize yitukaka. Kasi ntangu yandi vwandaka kwenda pene-pene samu na kutala mbote, yandi kuwaka ndinga ya Mfumu yina tubaka: 32 “Mu kele Nzambi ya bankooko ya nge, Nzambi ya Abalayami, ya Isaaki, mpe ya Yakobi.” Moyize vwandaka tekita na boma mpe vwandaka meka dyaka ve na kutala. 33 Na yina, Mfumu zabisaka yandi: “Katula mapapa na makulu ya nge, samu ti kisika yayi nge kele, ya kele ntoto ya longo. 34 Mu me tala wapi mutindu bantu ya munu ke na kutala mpasi na yinsi ya Ngipiti. Mu me kuwa bidilu ya bawu, mpe mu me kulumuka samu na kukuula bawu. Ntangu yayi, kwenda samu ti mu ke na kufidisa nge na yinsi ya NgipitiKbk 2.14; 3.10.”»
35 «Moyize yina bantu ya Isayeli mangaka na kutuba: “Nani me tula nge mfumu mpe zuzi samu na kufundisa beto?” Nzambi fidisaka yandi mutindu Mfumu mpe Muvuukisi ya bantu na lusalusu ya mbazi yina talanaka na yandi na divunda ya tiya.» 36 Ni Moyize basisaka bantu ya Isayeli na yinsi ya Ngipiti, mpe salaka bimangu mpe bidimbu na yinsi yina, na mubu ya mbwaki, mpe na yinsi ya kuyuma na bamvula makumi yiyaKbk 7.3; 14.21; Ltg 14.33. 37 Ni Moyize dyaka tubaka na bantu ya Isayeli: «“Nzambi ke basisa na kati ya beno mumbikudi mutindu munuMus 18.15,18.”» 38 Ntangu bantu ya Isayeli vukanaka na yinsi ya kuyuma, ni yandi vwandaka na bankooko ya beto. Ni yandi mpe vwandaka kintwadi na mbazi yina zonzaka na yandi na mongo ya Sinayi. Yandi kuzwaka mambu ya Nzambi samu na kuzabisa beto yawuKbk 19.1–20.17; Mus 5.1-33. 39 Kasi bankooko ya beto zolaka ve na kutumama na yandi. Bawu mangaka yandi, mpe bawu vwandaka na nsatu ya kuvutuka na yinsi ya Ngipiti. 40 Ni yawu yina, bawu tubaka na Aloni: «“Yidikila beto banzambi ya biteki yina ke tambula na ntwala ya beto, samu ti beto zaba ve mambu yina me kumina Moyize yina basisaka beto na yinsi ya NgipitiKbk 32.1,23.” 41 Na yina, bawu yidikaka kiteki ya mwana ya ngombe, mpe bawu pesaka minkayulu na kiteki yina. Bawu salaka mukembo samu na kiteki yina maboko ya bawu vwandaka me yidikaKbk 32.1-6; Ltg 14.3. 42 Kasi Nzambi mangaka bawu, mpe bikaka ti bawu sambila binwaniMus 4.19; 2Bt 17.16 ya mazulu*Binwani ya mazulu ni ntangu, ngonda mpe bambwetete. mutindu ya kele ya kusonama na dibuku ya Mimbikudi:
«“Bantu ya Isayeli!
Ni na munu ve beno pesaka minkayulu ya bibulu mpe makabu ya nkaka
ntangu beno zingaka bamvula makumi yiya na yinsi ya kuyuma.
43 Beno nataka yinzo ya lele ya nzambi Moloke,
mpe kifwani ya mbwetete ya nzambi ya beno Lefane.
Beno yidikaka biteki yina samu na kusambila yawu!
Ni yawu yina, mu ke nata beno ntama kulutila yinsi ya BabiloneAmo 5.25-27.”»
44 «Na yinsi ya kuyuma, bankooko ya beto vwandaka na Yinzo ya lele, kisika bawu vwandaka bumba matadi yina ba sonikaka misiku. Moyize tungaka yawu na kifwani yina Nzambi lakisaka yandi. 45 Na manima, Yinzo ya lele yina bikanaka na bana ya bankooko ya beto. Bawu nataka yawu na lutwadusu ya Yosuwa na yinsi yina bawu bakaka na bantu ya nkaka yina Nzambi bingisaka na ntwala ya bawu. Yawu vwandaka kuna tii na ntangu ya DavidiKbk 25.9,40; Ywa 3.14-17. 46 Davidi kuzwaka lusakumunu ya Nzambi, mpe lombaka yandi muswa ya kutunga yinzo samu na Nzambi yina Yakobi vwandaka sambila2Sa 7.1-16; 1Kk 17.1-14. 47 Kasi, ni Salomoni tungilaka yandi yinzo1Bt 6.1-38; 2Kk 3.1-17.» 48 «Beto zaba mbote ti Nzambi-Mpungu ke vwandaka ve na kati ya bayinzo yina bantu ke yidikaka, mutindu yawu kele ya kusonama na kati ya dibuku ya Mimbikudi:
49 «“Zulu kele kiti ya munu ya kimfumu,
mpe ntoto kele kisika ya munu ya kutulaka makulu.
Wapi mutindu ya yinzo beno lenda kutungila munu?
Na wapi kisika mu lenda kupema?
Ni Yave me tuba yawu.
50 Ni munu mosi yidikaka bima nyonso yina.Esa 66.1-2”»
51 «Beno kele bantu ya yintu-ngolo. Bantima mpe makutu ya beno kele ya kukangama na Nzambi. Beno ke mangaka na kutumama na Mpeve ya Longo mutindu bankooko ya beno. 52 Bawu talisaka mimbikudi nyonso mpasi, mpe bawu kufwaka bayina zabisaka ntete nkwizulu ya muntu ya kudedama. Ni yandi beno yekulaka mpe kufwaka. 53 Beno kuzwaka Misiku na lusalusu ya bambazi, kasi beno tumamaka ve na yawu.»
Lufwa ya Ityeni
54 Bantu ya kimvuka ya bakuluntu ya ba-Zwife dasukaka mingi ntangu bawu kuwaka mutindu yina. Bawu bandaka na kukwetisa meno samu na kulakisa nkele na Ityeni. 55 Kasi Ityeni yina vwandaka ya kufuluka na Mpeve ya Longo sikikaka meso ya yandi na zulu. Yandi talaka nkembo ya Nzambi mpe Yesu ya kutelama na lubakala ya Nzambi. 56 Yandi tubaka: «Beno kuwa! Mu ke na kutala mazulu ya kuzibuka, mpe Mwana ya Muntu yina kele ya kutelama na lubakala ya Nzambi.» 57 Na yina, bawu lookaka na ngolo nyonso, mpe kangaka makutu ya bawu. Bawu nyonso kubwaka na nzutu ya yandi. 58 Ba basisaka yandi na mbanza, mpe bulaka yandi matadi samu na kufwa yandi. Bambangi kwendaka tula bilele ya bawu na makulu ya ntwenya na nkumbu Sawuli, samu ti yandi keba yawu. 59 Ntangu bawu vwandaka bula Ityeni matadi, Ityeni vwandaka sambila mutindu yayi: «Mfumu Yesu, yamba mpeve ya munu.» 60 Na manima, yandi fukamaka mpe lookaka na ngolo nyonso: «Mfumu, lemvokila bawu disumu yayi!» Na manima ya kutuba mutindu yina, yandi kufwaka.
7:3 Mba 12.1
7:7 Mba 15.13-14; Kbk 3.12
7:16 Mba 37.11,28; 39.2,21; 45.9-10,17-18
7:19 Kbk 1.7-8,10-11,22
7:21 Kbk 2.3-10
7:29 Kbk 2.11-15,21-22; 18.3-4
7:34 Kbk 2.14; 3.10
7:36 Kbk 7.3; 14.21; Ltg 14.33
7:37 Mus 18.15,18
7:38 Kbk 19.1–20.17; Mus 5.1-33
7:40 Kbk 32.1,23
7:41 Kbk 32.1-6; Ltg 14.3
7:42 Mus 4.19; 2Bt 17.16
*7:42 Binwani ya mazulu ni ntangu, ngonda mpe bambwetete.
7:43 Amo 5.25-27
7:45 Kbk 25.9,40; Ywa 3.14-17
7:46 2Sa 7.1-16; 1Kk 17.1-14
7:47 1Bt 6.1-38; 2Kk 3.1-17
7:50 Esa 66.1-2