Dibuku ya
BINGANA
NKOTOLO
Dibuku yayi kele dibuku ya Bingana. Ya kele dibuku ya bandongosolo mpe malongi na mutindu ya bingana, ni yawu yina ba ke bokilaka yawu dibuku ya bingana. Bingana mingi ya kusonama na kati ya dibuku yayi kele bingana ya ntinu Salomoni mwana ya Davidi, ntinu ya Isayeli (Bng 1–29), Angule (Bng 30), Lemwele (Bng 31).
Bingana yayi ke na kulakisa beto mutindu ya kudyatila na luzingu, nkadulu mpe mvwandulu ya muntu awa na ntoto. Yawu kele mpe dibuku ya mambu ya ndwenga kintwadi na mabuku ya Yobi, ya Kuluntu mpe ya Mukunga ya kulutila kitoko. Bingana ya nkaka ke na kuzonzila mambu ya makanda mpe bingana ya nkaka ke na kuzonzila mambu yina me tadila mumbungu. Bingana mingi ke na kuzonzila na yina me tadila kukuluka, mvibudulu, buzitu ya bamputu mpe kukwikama na yina me tadila kindiku. Na kati ya dibuku yayi, bingana mingi kele kwandi mutindu mosi na bingana ya bandinga ya babwala ya bayinsi yina kele pene-pene na yinsi ya Isayeli. Dyambu ya ngudi ya dibuku yayi kele:
Kuzitisa Yave kele mbandukulu ya luzabu. Ni bizoba ke zolaka ve ndwenga mpe ndongosoloBng 1.7.
Bingana yayi kele samu ti bantu kutanga mpe kusimba yawu. Ni yawu yina, ya kele nkufi mpe ya kele na bifwani mingi na yina me tadila luzingu ya bilumbu nyonso.
Dibuku yayi kele ya kukabuka mutindu yayi:
- Kusosa ndwenga (Bng 1–9).
- Bingana ya Ntinu Salomoni (Bng 10–29).
- Bingana ya Angule (Bng 30.1-33).
- Malongi ya mama ya Lemwele (Bng 31.1-31).
1
1 Bingana ya Salomoni1Bt 5.9-14, mwana ya Davidi, ntinu ya Isayeli.
Bingana yayi kele samu na yinki
2 Bingana yayi kele samu ti bantu kuzwa ndwenga. Yawu kele samu na kupesa bantu ndongosolo. Yawu kele samu na kupesa bantu mayela ya kubakula nsasa ya mambu. 3 Bingana yayi kele samu ti bantu kuzwa malongi yina me fwanakana: malongi ya ludedomo, malongi ya kusungama, malongi samu na ndyatulu ya kulunga. 4 Bingana yayi kele samu na kupesa mayela na bayina kele ve na yawu. Yawu ke pesa bantwenya luzabu mpe mayindu ya mbote. 5 Bantu ya ndwenga yina ke kuwa yawu, bawu ke bwela ndwenga ya bawu. Bantu ya mayela ke bwela mayela ya bawu ya kutwadisa. 6 Yawu ke sala ti bawu kubakula nsasa ya bingana, nsasa ya nongo mpe nsasa ya mambu ya bantu ya ndwenga mpe mambu yina kele mpasi na kubakula.
7 Kuzitisa Yave kele mbandukulu ya luzabuBng 2.5; 9.10; 15.33; Yob 28.28. Ni bizoba ke zolaka ve ndwenga mpe ndongosolo.
Nkebosolo samu na bantwenya ya yimbi
8 Mwana ya munu, kuwa bandongosolo ya tata ya nge. Kulosa ve malongi ya mama ya nge. 9 Ya tsyelika, yawu kele mutindu yimpu ya kitoko na zulu ya yintu ya nge. Yawu kele mutindu bampanga ya kitoko na laka ya nge. 10 Mwana ya munu, kana bantu ya yimbi zola kuvuna nge na kunata nge na banzila ya yimbi, kundima ya nge ve. 11 Kana bawu tuba na nge ti: «Kwiza na beto! Beto kwenda bumbimina bantu samu na kufwa bawu. Beto kwenda sala mitambu samu na muntu yina me sala ya yandi yimbi ve, samu ti beto sakana ya beto.» 12 «Beto mina bawu mutindu yinsi ya bafwa ke minaka bantu ya moyo, beto sala bawu mutindu bayina ke kwendaka ya muvimba na kati ya ndyamu.» 13 «Beto ke kuzwa konso mutindu ya bima ya ntalu, beto ke fulusa bayinzo ya beto na bimvwama ya bawu, 14 kwiza, nge ke kuzwa kikunku ya nge kintwadi na beto, nyonso yina beto ke kuzwa, beto ke bumba yawu kisika mosi!» 15 Mwana ya munu, kutambula ve nzila mosi na bawu, manga ya nge na kukwenda nzila mosi na bawu! 16 Samu ti makulu ya bawu ke tambulaka mbangu na kwenda sala yimbi, bawu ke salaka nswalu samu na kufwa bantu. 17 Kana ndeke me tala muntu yina ke na kusosa kufwa yandi, ya ke dyaka mfunu ve na kulebika yandi mutambu samu na kubwila yandi. 18 Kasi bawu, mitambu yina bawu ke lebikaka ke nata bawu mosi na lufwa, bamfundu yina bawu ke salaka, yawu ke bebisa luzingu ya bawu mosi. 19 Ni mutindu yina kele musendo ya bayina ke zolaka kuzwa bimvwama na banzila ya yimbi, bimvwama ya yimbi ke bebisaka luzingu ya muntu yina ke na yawu.
Mbokolo mpe nkebosolo ya ndwenga
20 Ndwenga*Na kati dibuku yayi mutindu mosi mpe na mabuku ya nkaka, Ndwenga kele mutindu muntu ke lookaka na ngolo na babala-bala, ndwenga ke lookaka na ngolo na bisika yina bantu ke yonzamakaBng 8.1–9.6. 21 Ndwenga ke lookaka na magambu ya banzila kisika ke lutaka bantu mingi, yandi ke wakisaka mambu ya yandi na myelo ya bambanza: 22 «Beno bantu yina ke na kumanga na kuwa ndongosolo, tii wapi ntangu beno ke tatamana na kuzinga mutindu yina? Beno bayina kele ve na buzitu, tii wapi ntangu beno ke tatamana na kuseka munu? Beno bizoba yayi, tii wapi ntangu beno ke yina luzabu? 23 Beno kuwa bankebosolo ya munu! Mu ke mwangisa mpeve ya munu na zulu ya beno, mu ke sala ti beno kuzaba mambu ya munu. 24 Mu me bokila beno, kasi beno me manga mbokolo ya munu. Mu me lambula diboko ya munu na beno, kasi ata muntu me sala keba. 25 Beno me manga malongi ya munu nyonso, beno me ndima ve bankebosolo ya munu, 26 ni yawu yina, munu mpe, na ntangu yina beno ke vwanda na mpasi mu ke seka ya munu, mu ke seka beno na ntangu yina beno ke vwanda ya kufuluka na boma. 27 Ni na kilumbu yina mpasi ke bwidila beno mutindu kimbongila, boma ke ningisa beno mutindu kitembo ya ngolo, mpasi mpe bankwamusu ke kumina beno. 28 Na yina, bawu ke bokila munu, kasi mu ke ndima ve, bawu ke sosa munu, kasi bawu ke tala munu veYel 11.11; Mka 3.4; Yne 7.34. 29 Yawu ke vwanda mutindu yina samu ti bawu me yina luzabu, bawu me zola ve kuzitisa Yave. 30 Bawu me ndima ve malongi ya munu, bawu me vweza bankebosolo ya munu nyonso. 31 Na yina, bawu ke kudya bambuma ya nkadulu ya bawu, bawu ke yukuta na malongi ya bawu mosi. 32 Ya tsyelika, bayina ke mangaka kuwa ndongosolo, bawu ke kufwa, bayina ke talaka ve ntima mpasi na mambu yina ba fwana kusala, bawu ke wombila. 33 Kasi yina ke kuwa munu ke zinga na lukengolo, yandi ke zinga na kizunu, ata kutala boma ya mpasi.»