ZAKI 'LƐTRƐ 'LA YƆƆNDIA‑
Zaki 'lɛtrɛ 'la yɔɔndia 'bhɛ ŋgblo
‑Dele 'ke Zaki 'le ɛɛ? Mɛɛ ‑bebe pe dɔɔ Zaki ‑o 'ke Mɛɛzan Zesu Krisi nɛɛnɛ‑ 'le (Matie 6.35, Maki 6.3, Galasi 1.19, 1 Korɛnti 15.7). ‑E ‑yaa Zesu 'yi mu ‑lɛdo' 'la 'yaa‑ Zeruzalɛmu 'mu a zilɛɛ‑ mu 'ɛ do 'le (Klɛza 15.13-21, Galasi 2.9). Zaki 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ ꞊dia, 'bhɛɛ‑ ‑ya ꞊kpaa Izraɛli ‑gbaa vu ta plɛ 'ɛ ni. 'Duŋ‑ yaa ‑yaa ‑we 'zi 'ke Izraɛli ‑gbaa gwe ‑zeze 'gbu mu 'ɛ 'le, ‑e ‑yaa ‑we 'zi 'ke Zuufu mu 'la ‑woo 'gbu ꞊naa Zesu ni 'mu ‑la ‑le. Mɛɛ mu ꞊yaa ‑yrɛn 'la 'kpa zii' 'mu ta, 'bhɛla‑ ‑yile 'mu ‑gwa Izraɛli 'klɛɛn 'ɛ 'yi, 'bhɛɛ‑ 'mu ‑ja 'klɛɛn 'bhɛɛke mu 'yi. Zaki pe dɔɔ 'bhɛ Zuufu ‑glɔɔn mu 'ɛ 'mu ‑le ‑Waanbhaa' a mɛɛ kplankplan mu 'ɛ 'le. 'Lɛtrɛ 'lɛɛ‑ 'yi, ‑e zruwlaa‑ ‑o 'kpee dɔɔ ‑woo ta ‑yrɛn mu 'ɛ 'yikun. 'Bhɛɛ‑ ‑ya ꞊pia ‑o ni 'ezin‑ dɔɔ ‑woo 'gbu klɛ ‑zadɔ' mu 'le, 'bhɛɛ‑ ‑woo ŋgblo 'kpala ‑o ‑lɛɛ mu 'ɛ ꞊la, 'bhɛ 'pegee 'ke ‑o 'taawo 'elrele ‑waa' 'kpaleya zi 'ɛ ta. ‑E pɛzan mu ‑liala dɔɔ 'mu 'laa 'mu 'gbu magbaandɛlɛ 'mu 'kɔɔ ‑gɔli' 'ɛ ‑zayi', 'bhɛɛ‑ ‑e 'kɔɔfleŋzan mu ‑liala 'ezin‑.
Zaki ‑yaa' 'lɛtrɛ 'ɛ 'yi ‑jan ŋgblo mu 'ɛ ꞊pia (Zaki 1). ‑Ya nɛɛnɛ‑ Zesu 'yi mu 'ɛ 'kpeelɛkaan dɔɔ ‑woo ‑yrɛkpa' ‑o 'gbu ba. ‑Yoo ‑liala 'ezin‑ dɔɔ waa pɛzan mu do ‑kplɛn 'lɛdɔlɛ ‑a ma, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑o 'kɔɔfleŋzan mu mafinyanwo. 'Bhɛɛ‑ drɔɔn' ‑e pe ‑o ni dɔɔ ‑o bhɔ 'kɔɔfleŋzan mu 'ɛ ba (Zaki 2).
Mɛɛ 'la zan mu ‑o 'gbu kun 'bhii‑ ‑zadɔ' mu, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑wa zi 'bhii‑ ‑o mɛɛ ‑bhɛɛke' mu daan ‑Waanbhaa' a ‑jan 'ɛ 'le, Zaki 'bhɛ zan mu 'ɛ ‑liala dɔɔ waa ‑o 'gbu magbaandɛlɛ, 'bhɛ 'pegee sradɔle laa 'sɔlɛ‑ ‑o ni, 'bhɛɛ‑ ‑woo 'gbu 'wojan‑ mu 'ɛ 'klɔsikun 'elrele (Zaki 3.1–4.12).
‑E pɛzan mu ‑liala 'ezin‑ dɔɔ ‑ woo ‑yrɛkpa' ‑o 'gbu ba, 'kooko‑ waa ‑o 'gbu magbaandɛ (Zaki 4.13–5.6).
Zaki a 'lɛtrɛ 'ɛ 'lɛyanyrɛ 'ɛ ꞊nɔɔ, ‑e ‑za dɔ gbɛ drɛɛwoa‑ Zesu 'yi mu 'ɛ 'kpee dɔɔ ‑o bo 'eglɔɔle ‑o ta ‑yrɛn mu 'ɛ 'yi, 'bhɛ 'pegee ‑e pe ‑o ni dɔɔ ‑woo 'seriwo mɛɛ 'la zan mu ‑o ‑yrɛn 'yi 'bhɛ 'pegee gadɛ mu 'mu a ‑za ma.
1
Zaki a 'pubɔwli
1 'Mi Zaki 'la 'ŋ 'yoo‑ 'ke ‑Waanbhaa' 'pegee Mɛɛzan Zesu Krisi a yewonɛ 'le bhe, 'mi ‑le 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ dɛ 'zi. 'Ka mu Zesu 'yi mu 'la ‑daa Izraɛli ‑gbaa vu ta plɛ 'ɛ 'lii, 'bhɛɛ‑ 'ka zɛnle ‑o 'drunyan 'yi 'klɛɛn 'bhɛɛke mu ‑yi yrɛkpɛn‑ ꞊nɔɔ, 'ŋ 'yoo‑ 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ 'kpa zii' 'ka ni 'ke 'ŋ 'ka 'pubɔ‑.
Mɛɛ zrubaglinza mu 'pegee ‑za ‑glɔɔ mu ‑yikunle
2 'Ŋ nɛɛnɛ‑ mu, 'ke ‑za ‑glɔɔ 'oo ‑za ‑glɔɔ 'la ꞊tian 'ka ma, ‑kaa ye 'bhii‑ 'ka zrukpaa' pɛ ‑gbɛnɛ ‑le. 3 'Kaa 'yaango‑ 'bhii‑ 'ke ‑o 'ka 'kpaleya 'ɛ 'yidaan‑ 'ke ‑za ‑glɔɔ 'le, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ 'ka daan ‑za ‑glɔɔ 'yikunlele. 4 'Duŋ‑ ‑kaa 'to 'ke ‑o 'kaa‑ ‑za 'yikun zru 'ɛ ye gbɛ 'ɛ 'kpɛn ma, 'kooko‑ 'ka klɛ mɛɛ ‑lɛsɔle mu 'le, 'bhɛɛ‑ waa 'joo 'yɔɔ‑ 'kedo‑ 'kpɔ ye 'ka zi.
Mɛɛ 'seriwoza ‑zadɔleya ‑srɔɔwo zayi'
5 'Ke ‑zadɔleya laa ‑o mɛɛ 'la zan 'kɔɔ 'ka ba, 'bhɛ zan 'bhɛ 'yrɛwo ‑Waanbhaa' ma, 'bhɛɛ‑ ‑Waanbhaa' nu 'bhɛ 'nalɛ‑ 'bhɛ zan ni. ‑Amasrɔyi, ‑Waanbhaa' gbɛ ta ‑o taataa pɛ nale ma mɔkpɛn' ni, 'bhɛɛ‑ yaa la mɛɛ ta pɛ nayrɛ nɔɔ‑ mɛɛ ni. 6 'Duŋ‑, 'ke 'bhɛ zan ‑o 'bhɛ ‑zadɔleya 'ɛ 'yrɛwole, ‑a 'kpale‑ klɛ ‑Waanbhaa' 'yi 'bhii‑ ‑e nu a ‑srɔɔwolɛ, 'bhɛɛ‑ yaa ‑a zru klɛlɛ plɛ 'bhɛ 'yrɛwole 'ɛ ma. ‑Amasrɔyi 'ke mɛɛ 'la zan ‑a zru klɛ plɛ, 'bhɛ zan ‑o 'bhii‑ wɛyi‑ 'pɔɔ do 'la 'ke ‑ploo 'bhɛ 'lawlɛn‑, ‑ya bɛɛn, 'bhɛɛ‑ ‑ya wian yrɛkpɛn‑ ꞊nɔɔ. 7 'Bhɛ zru plɛ zan 'ɛ, 'bhɛ 'laa 'bhɛ ‑yrikpalɛ pɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'srɔɔwole ta Mɛɛzan ‑Waanbhaa' 'kɔɔ. 8 'Bhɛ zru plɛ zan 'ɛ, yaa bo ‑a ‑liijan' do 'kpɔ ta ‑a 'taawogbɛya 'ɛ 'yi.
'Kɔɔfleŋya 'pegee ‑nafloya
9 'Ke ‑kɔɔ' nɛɛnɛ‑ 'la ‑yoo 'kɔɔfleŋzan 'le, ‑ya 'gbu 'wasowo ‑a 'lawlɛnle 'pegee ‑a klɛle mɛɛ gblaan 'le ‑Waanbhaa' ‑yrɛ 'yi 'bhɛ ‑zayi'. 10 'Bhɛɛ‑ 'duŋ‑, pɛzan 'ɛ 'bhɛ 'bhɛ 'gbu 'wasowo 'bhɛ 'gbu mazina zayi'. ‑Amasrɔyi ‑e nu 'kanlɛ‑ blaale 'bhii‑ ‑bɔn ‑bi 'laa mɔ gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑. 11 ‑Yretɛbhɛ wlɛn, 'bhɛɛ‑ ‑e bhi 'eglɔɔle, ‑e ‑bɔn 'ɛ dɛ, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ ga. 'Ke 'bhɛ ꞊kla, ‑a ‑bi 'ɛ balaa', 'bhɛɛ‑ 'bhɛ ‑lreleya 'ɛ 'kpɛn go 'bhɛ 'yi. 'Bhɛ klɛgbɛya 'ɛ 'yi 'ezin‑, yi do ta, pɛzan 'ɛ nu 'kanlɛ‑ blaale‑ 'ke ‑a ‑yrɛgbaanle ‑o 'waati 'la ba ‑yaa' ye mu 'ɛ ba.
‑Za mu 'la mɛɛ ‑lɛkan' 'bhɛɛ‑ ‑wa bɔ ‑za 'yɔɔ‑ 'yi
12 'Ke Zesu 'yi mi 'oo Zesu 'yi mi 'la ‑za ‑glɔɔ 'yikwan꞊, 'bhɛ zan a pɛ ‑yinra'! ‑Amasrɔyi 'kee‑ ꞊yaan ‑za ‑glɔɔ 'ɛ 'yikunlele, ‑e nu 'bhɛ ma ‑trɔn 'srɔɔwolɛ 'ke bole ‑yrɛ ma ‑si 'la ‑Waanbhaa' 'bhɛ 'liiwli‑ ꞊naa 'bhɛ 'nale‑ ta ‑a ‑za sɔ mɛɛ 'la zan mu ni 'bhɛ 'le. *1.12 ‑Zablayrɛ ꞊nɔɔ, 'ke mɛɛ 'la zan 'seŋ 'yaa‑ wo 'bhɛ gwledanyɔɔn 'ɛ 'le, ‑o ‑yaa ‑yri 'laa zuŋgbhlɛ do bɔ 'bhɛ zan 'ɛ ŋgblo ma 'bhɛ 'seŋgoza 'ɛ ‑tɔɔmasie 'le. 13 'Ke ‑za 'yɔɔ‑ klɛle ‑o mɛɛ 'oo mɛɛ 'la zan ‑lɛkan zii', 'bhɛɛ‑ ‑e ‑balaa' ‑za 'yɔɔ‑ 'yi, 'bhɛ zan laa pelɛ dɔɔ: «‑Waanbhaa' ‑le 'ŋ 'lɛkan zii' ‑za 'yɔɔ‑ klɛle 'le.» ‑Amasrɔyi pɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'laa sɔ a klɛle‑ 'bhɛɛ‑ ‑Waanbhaa' ‑za 'yɔɔ‑ klɛ, 'bhɛɛ‑ 'yee‑ ‑Waanbhaa' 'gbu laa mɛɛ 'kedo‑ 'kpɔ 'lɛkan‑ ‑za 'yɔɔ‑ klɛlɛ 'le. 14 'Duŋ‑ mɛɛ 'tɔle‑ mɛɛ, ‑a 'gbu zru maza mu 'ɛ 'mu ‑le ‑a 'gbu 'lɛkan‑ 'bhɛɛ‑ ‑wa glaan yrɛtɛtɛ, 'bhɛɛ‑ 'mu 'a kun. 15 'Ke ‑a zru maza ‑yɔɔ' mu 'ɛ ‑wa ‑yinia, ‑wa ‑balaa' ‑za 'yɔɔ‑ 'yi. 'Ke ‑za 'yɔɔ‑ 'ɛ gbaandia‑, 'bhɛɛ‑ ‑a ‑yiyaa ‑a zru 'ɛ ni, 'bhɛ 'lɛyan‑ 'ke 'yee‑ mɛɛ 'ɛ gale ‑la ‑le.
16 'Ŋ nɛɛnɛ‑ mu 'la ‑za sɔ 'ŋ ni 'egbɛnɛle, 'ka 'laa 'ka 'gbu 'yinilɛ. 17 Mɛɛ ‑srɔɔwo' pɛ 'kpɛn 'lrele‑ 'pegee ‑o mɛɛ gba pɛ ‑lɛsɔle ‑lrele' 'la ba 'mu 'kpɛn da ‑kɔɔ' Dɛ ‑Waanbhaa' 'la laanima 'bhɛɛ‑ ba. 'Yele‑ ‑yretɛbhɛ 'pegee mlɛ, 'bhɛɛ‑ mlɛklɛn‑ mu 'ɛ ꞊kla. Yaa ‑a 'gbu mabɔɔ ‑titi, 'bhɛɛ‑ ‑gblo 'kpayrɛ‑ laa ‑o ‑a ma. 18 ‑A 'gbu zru maza ta, 'bhɛɛ‑ ‑e ‑si drɛɛ ‑naa ‑kɔɔ' ni ‑yaa' wlan ma jan 'ɛ ma. ‑E 'bhɛ ꞊kla, 'kooko‑ ‑kɔɔ' sɔ klɛle‑ 'bhii‑ ‑a klɛpɛ drɛɛ mu 'ɛ ‑lwa mu 'le.
'Trɔnkpale ‑jan ꞊la 'bhɛɛ‑ ‑a ‑yizaklɛle
19 'Ŋ nɛɛnɛ‑ mu 'la ‑za sɔ 'ŋ ni 'egbɛnɛle, ‑kaa 'yaango‑ dɔɔ mɛɛ 'tɔle‑ mɛɛ 'bhɛ 'yriwlale klɛ 'bhɛ 'trɔnkpale ma ‑jan ꞊la 'elwale 'pe, 'duŋ‑ yaa 'kɔɔlɛ‑ ‑janwole ma 'bhɛ 'pegee yaa a zrupliilɛ blaale‑. 20 ‑Amasrɔyi 'ke mɛɛ 'la zan 'bhɛ zrupliila, 'bhɛ zan laa ‑za 'lɛdɔɔle klɛ ‑Waanbhaa' ‑yrɛ 'yi 'bhɛ 'le. 21 'Bhɛla‑ ‑zayile, pɛ 'oo pɛ 'la 'bhɛ mɛɛ 'kpee 'triŋdɔ‑, 'bhɛ 'pegee ‑yɔɔya' ‑glɔɔn 'ɛ 'kpɛn, ‑ka 'ploo 'mu 'kpɛn klɛle ma. 'Bhɛɛ‑ ‑Waanbhaa' a ‑jan 'la ꞊bwa 'ka 'kpee, ‑ka 'bhɛ 'kun 'ka zru ‑dɔɔ 'le, 'bhɛ ‑le sɔ 'ka gole‑ ‑za 'yi.
22 'Ka ‑Waanbhaa' a ‑jan 'la ꞊maa, 'ka 'laa bolɛ 'ka 'trɔnkpale drɔŋ ma ‑a ꞊la, ‑kaa ‑yizaklɛ; 'kebhlaale 'ka ‑o 'ka 'gbu ‑la 'yini zii' 'bhɛ gbɛɛn‑ bhe. 23 'Ke mɛɛ 'la zan 'e 'trɔnkpaa ‑Waanbhaa' a ‑jan 'ɛ ꞊la, 'bhɛɛ‑ 'ke yaa 'taawolɛ ‑a ta, 'bhɛ zan ‑o 'bhii‑ mɛɛ 'la zan ‑a 'gbu wlɛyi' ‑glinna ‑dwaleŋ' do 'yi, ‑ya 'gbu ye 'bhii‑ ‑yoo gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑. 24 'Bhɛɛ‑ 'kee‑ 'yaan‑ ‑a 'gbu wlɛyi' ‑glinlele 'waati 'la ba, ‑e jila, 'bhɛɛ‑ ‑ya 'gbu wlɛyi' 'ɛ ꞊ya gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑ 'bhɛ ni ‑a 'kpee 'bhɛ yrɛ do 'ɛ ꞊nɔɔ bhe. 25 'Toŋ 'la 'bhɛ 'lɛsɔle ‑o, 'bhɛɛ‑ 'ke 'bhɛ ‑kɔɔ' bo ‑kɔɔ' 'gbu ma, 'ke mɛɛ 'oo mɛɛ 'la zan 'e 'yrɛkpaa‑ ‑a ‑yi 'elrele, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑a blɔɔle‑ ꞊bwa 'bhɛ 'toŋ 'ɛ ma, 'bhɛɛ‑ 'ke yaa bolɛ ‑a 'trɔnkpale ma drɔŋ ‑a ‑la, 'bhɛ 'pegee 'kee‑ ni ‑a 'kpee; 'duŋ‑ 'kee‑ 'taawoa꞊ ‑a ta, ‑Waanbhaa' nu 'bhɛ zan 'ɛ ‑dɔɔbolɛ ‑a klɛza mu 'ɛ 'kpɛn 'yi.
26 'Ke mɛɛ 'la zan 'a 'gbu ye 'bhii‑ ‑yoo ‑Waanbhaa' gba mi 'le, 'duŋ‑ 'ke 'bhɛ zan gbɛ laa sɔ 'bhɛ 'gbu 'lɛ ta, 'bhɛ zan ‑o 'bhɛ 'gbu 'yini zii' 'bhɛ 'yi 'bhɛ gbɛɛn‑ bhe. 'Bhɛ zan a 'seri 'ɛ 'bhɛ ‑o bhaama. 27 'Duŋ‑ ‑wa pe 'kɛla ma dɔɔ 'seri 'weŋ 'bhɛ 'pegee 'seri ‑kpɔsɔɔ ‑kɔɔ' Dɛ ‑Waanbhaa' ‑yrɛ 'yi 'bhɛ ‑le ‑gɛ: twenɛ‑ mu 'pegee glaanle mu ‑gblakun' 'ke ‑woo 'trɛbhɔ 'yi, 'bhɛɛ‑ 'yaa 'tolɛ‑ 'ke 'drunyan 'yi pɛ mu 'e 'kpee 'triŋdɔ‑.
*1:12 1.12 ‑Zablayrɛ ꞊nɔɔ, 'ke mɛɛ 'la zan 'seŋ 'yaa‑ wo 'bhɛ gwledanyɔɔn 'ɛ 'le, ‑o ‑yaa ‑yri 'laa zuŋgbhlɛ do bɔ 'bhɛ zan 'ɛ ŋgblo ma 'bhɛ 'seŋgoza 'ɛ ‑tɔɔmasie 'le.