13
Barnabas ti Sool wo ɗoŋ dokkiyo a Antiyos
1 Tʼadda diine ɗoŋ ogiyso ti suma kʼIsa a Antiyos geŋ, i dʼede nebiyagi wo ɗoŋ dooyiso: Barnabas, Simeyoŋ an yi waaku sundí soo Bakulu, Lisiyus ti siiɗo Sireŋ, Manayen wede an iiziga kaŋ soo ti Erod wede mozigo a siiɗo Galile, wo Sool. 2 Onniyo soo, an tʼugiye an ottilso a Galmeega wo an di lekkiyo daa kʼomɓo, aame geŋ Unde Kamilen̰ tʼan di ruute, tʼede: «Barnabas ti Sool geŋ kun oo tiʼn ooyo siidaŋ ki naabo ere nuŋ niʼni wiike.» 3 Iŋkino maŋ aame an ti likke daa kʼomɓo wo an tunde Raa geŋ, zemɓa an an di ziipe beeko wo an diʼn iili Barnabas ti Sool, an dʼiŋgile.
Barnabas ti Sool a Siipire
4 Iŋkino maŋ Barnabas ti Sool Unde Kamilen̰ tiʼn agisa naabo geŋ, an dʼiŋgile an tʼiide ki geeger Selusi. Tiŋ geŋ an dʼuune tooko, an di-gili an dʼiŋgile ki Siipire, siiɗo ere a diine kʼahu. 5 An iiney a geeger Salamin a Siipire maŋ, an dʼiise kazita kʼono Raa adda ɓoyɗi ɗoŋ Yawudiyagi ge dooyiso. Aame geŋ Zaŋ Markus toŋ yoŋ ti kane yʼan diʼn noogiyo. 6 Aame an ti diipiɗa siiɗo Siipire maŋ, an dʼiiney geeger Papos. A ume geŋ an dʼikkima ti Yawudusu soo sundí Bar-Zezu, yode geŋ kombiɗe, yi ti tʼisiyo tuddí aa nebi, 7 yoŋ yi lekkiyo a sirpa goole ki Romeŋ adda siiɗo gettiyo. Wede goole siiɗo geŋ sundí Serziyus Poolus, yoŋ wede eedí soodo a elkiso. Yode geŋ yʼanni wiike Barnabas kane ti Sool di yode kono yi dehu yʼa olliga ono Raa. 8 Wo kombiɗe geŋ sundí soo tʼono Girek an yi waaku Elimas geŋ, yʼan di-tuuge a Barnabas ti Sool me kono yi ki dehu ye goole siiɗo yʼa zaape addí a Isa me. 9 Iŋkino maŋ Unde Kamilen̰ ti-tʼûune adda kʼadde Sool sundí soo Pool, yi di yʼ wolliyo wedeʼŋ geŋ ƴerere adda kʼedayí, 10 wo yi di ruute, yʼede: «Kee wede adda ûune ti metiŋko wo ti bundiko! Kee ulo Meeda siitanɗani! Kee adu ki sulɗi ɗoŋ pay ki diine, ki dehu daayum urziyagi ɗoŋ ɗelele ki Galmeega ki di tiʼn lette. 11 Wo aŋkeŋ kʼollo, Galmeega yʼa ki daan̰a, kʼa koosa suma kʼonniyo miibi toore peeɗo ki ki yʼ wolla ye.» A kaamiki yʼa-guuse, yoŋ aa adda zimolo, yi-kama ken̰n̰o ken̰n̰o yi dehu wenɗa yi seeɗa a beezí yʼa ti yʼ dokke. 12 Aame goole siiɗo geŋ yi wulle munɗa wede i iina a Elimas gen̰n̰o maŋ, yʼa ziipe addí a Galmeega kono dooyiso gette i yʼ ziiɗa ɓaadaŋ.
Pool a Antiyos siiɗo Pizidi
13 Wo Pool ti ɗoŋ a itadí an tʼiiziga ti Papos, an di-gili adda tooko, an dʼiŋgile ki geeger Perz a siiɗo Pampili, wo aame an iiney maŋ Zaŋ Markus yiʼn iili, yʼa-gime ki Zeruzalem. 14 Maŋ ti Perz geŋ kane an tʼiiziga, an dʼiŋgile ki geeger kʼAntiyos siiɗo Pizidi. An iiney Antiyos geŋ, a onniyo ere ki puukiyo Yawudiyagi an tʼiide adda ɓoy wede Yawudiyagi ge dooyiso, an di-gunɗite. 15 Aame kane ɗuwo geŋ an gire adda mattup kʼoogoro Muusa ti ono ɗoŋ ki nebiyagi maŋ, ɗoŋ deero ki ɓoy geŋ an an di ruute, anʼde: «Zemɓa ki nuŋ, aame un ede ono ki kooke a ɗuwo en̰n̰o maŋ, kun an eelo.» 16 Iŋkino maŋ Pool yʼa tʼiiziga, yʼan dʼize likuw ti beezí kono an dʼanniga, maŋ yʼa ruute, yʼede: «Kune ɗoŋ kʼIzirayel, wo kune ɗoŋ Yawudiyagi ye ɗoŋ ottilso a Raa, kun nʼollo. 17 Raa wede ki kine ɗoŋ kʼIzirayel yʼa biire moŋgiɗagiŋ. Yʼan iigila aame kane an lekkiyo a siiɗo Misir, saŋ ti toogadí yʼan uɗɗo ti siiɗo gette. 18 Adda kʼozzine ette suma kʼada piɗe, Raa yʼanni muɗɗe adda balɗa me. 19 Saŋ maŋ ita ɗuwo sarat adda siiɗo Kanahaŋ gette Raa yʼa-tʼuute, yʼan dʼele siiɗo kane gette aa korɓite a ɗoŋzí. 20 Sulɗi pay geŋ i tʼiŋgile a îide ozzine suma meeda piɗe uto ada paat.
Maŋ Raa yi biire ɗoŋ ɗekkiyo booro a ekki moŋgiɗagiŋ, an di wolliyo onamaŋ bini nebi Samiyel. 21 Aame Samiyel yoŋ nebi geŋ, moŋgiɗagiŋ an tunde Raa yʼan tʼeele mozigo. Maŋ Raa yʼan dʼeele Sayul ulo Kis ti biza bumɓu Benzamen, yʼiimi mozikadí ozzinagi ada piɗe. 22 Saŋ maŋ Raa yʼa ti ɗiige Sayul me, yʼa di ziipe Dawut mozigo me, yoŋ geŋ wede Raa yʼa ruute sundí, yʼede: “Ni uune Dawut ulo Zeese, yoŋ geŋ wede aa addó i dehu, yʼaasa naabo ere pay aa ni dehu.” 23 Ti ita kʼin̰n̰i Dawut geŋ Raa yi dʼiiɗiba wede soo sundí Isa, yoŋ Wede kʼUttiyo ki ɗoŋ kʼIzirayel. Geŋ iŋkino Raa yʼa-ti ɗiŋge ono ɗoŋ yi ruute yʼaasa me. 24 Ki poone Isa yʼa aana geŋ, Zaŋ Batis yʼa iido yʼa gizite a ɗoŋ kʼIzirayel pay kono an di-kime lekkiyadaŋ wo yʼa tiʼn suyye batem. 25 Aame Zaŋ yi zuune naabadí goppoŋ ti ɗaŋga maŋ, yʼa ruute, yʼede: “Kune kun elkiyo nuŋ wee wee? Nuŋ Almasi wede kun delliyo gen̰n̰o ye. Wo ɗe wede ettiyo kʼitadó geŋ, yoŋ nuŋ batum ni kʼîide nʼa ki tʼeeze sibe toɓiyagí ye*13.25 Kun wollo adda mattup ki Matiye 3.11 wo Zaŋ 1.20,26-27..”
26 Zemɓa ki nuŋ, kune ɗoŋ ti ita kʼin̰n̰i kʼIbirayim wo kune ɗoŋ ottilso a Raa, ono ɗoŋ kʼuttiyo eŋ Raa yiʼn elo a kine. 27 Aame Isa yʼiina maŋ, ɗoŋ Zeruzalem ti deerizaŋ an ki yʼ zuune ye Isa wede Raa yʼigibo me, wo ono nebiyagi ɗoŋ an gariya daayum a onniyo ere ki puukiyadiŋ gen̰n̰o toŋ, itadaŋ an kiʼn zuune ye. Wo ɗe an dʼize kono booro tʼa yi ziiɗa ki tôwwo, a-tʼiide a ono nebiyagi an ruute ti kaaga. 28 Kane ɗuwo geŋ munɗa wede an tʼoone a tukki yode a tʼîde ki tôwwadí umbo, wo toŋ maŋ an di tunde Pilat yʼa tʼele urzi ki tôwwadí. 29 Iŋkino a munɗa wede kane an ize geŋ a-tʼiide a ono ɗoŋ pay an riiŋe ti kaaga adda mattup ki Raa a tukki yode, maŋ kane Yawudiyagi an ti yʼ ɗiige tʼekkʼundumu me, wo an di yʼeele adda muuzo. 30 Wo ɗe Raa yʼa ti yʼ bilɗe ti diine ɗoŋ unto me. 31 Saŋ maŋ yʼan di gize tuddí taŋ ɓaadaŋ a en̰n̰o en̰n̰o, a ɗoŋzí ɗoŋ an gilo kaŋ soo ti siiɗo Galile ki Zeruzalem, wo aŋkeŋ kane geŋ an di rootiyo taayadí a ɗaana Yawudiyagi pay. 32-33 Iŋkino maŋ ono ɗoŋ Raa yi ruute yʼaasa a moŋgiɗagiŋ ti kaaga geŋ, aŋkeŋ yʼa tiʼn ɗiŋge a kine in̰n̰izaŋ, aame Isa yi ti yʼ bilɗe ti diine ɗoŋ unto geŋ me. Wo aŋkeŋ Rabila Majjaanawa gette kaye batum ay iido, ay un di kizite. Raa yʼize iŋkino aa an riiŋe ti kaaga adda mattup ki Soom sire, anʼde:
“Kee ulo nuŋ me,
wo ti aŋki ɗuwo an di suune nuŋ Meegá†13.32-33 Kun wollo adda mattup ki Soom 2.7..”
34 Wo Raa yi ruute ti kaaga, yoŋ yʼa ti yʼ balɗa ti diine ɗoŋ unto kono yʼa ki ruuma ye. Geŋ Raa yi ruute iŋkino, yʼede:
“Nʼun di zaapa beeko ere kamilen̰
wo sulɗi ɗoŋ ɗerec ni ruute ni-tʼela a Dawut‡13.34 Kun wollo adda mattup ki Ezayi 55.3..”
35 Kono kamo Dawut yʼa ruute sey adda mattup ti doolo, yʼede:
“Ki oola tudde ki wedizá kamilen̰ i-ruuma adda muuzo ye§13.35 Kun wollo adda mattup ki Soom 16.10..”
36 Wo Dawut yoŋ a koɗuwadí yʼa niibe naabo Raa wo saŋ yʼa inda, an di yʼele adda muuzo aame moŋgiɗagí, wo tuddí a ruume. 37 Wo yode wede Raa yʼa ti yʼ bilɗe ti diine ɗoŋ unto geŋ, tuddí i ki ruume adda muuzo ye. 38-39 Zemɓa ki nuŋ, ni dehu kun di suune, tʼurzi kʼIsa an un di kazita kun dʼooniyo tambobino kʼolɗikaguŋ. Wo tʼurzi yode, wede tuuku yi ziipe addí a yode maŋ, yoŋ geŋ Raa yi yʼ wolliyo ki diine a ɗaanadí me. Ɗerec, oogoro Muusa ti kʼiine tʼun gi diʼn ize ɗoŋ ki diine a ɗaana Raa ye. 40 Iŋkino kun koona mentikagi, kono un ki dʼaana ye munɗa wede nebiyagi an riiŋe ti kaaga, anʼde:
41 “Kun ollo bee kune ɗoŋ okko maade Raa geŋ,
kun sooɗo giggirguŋ wo kun di n̰okkiɗo,
kono a lekkiyaguŋ ette ni dʼisa munɗa wede kun dʼaddira,
wo munɗa geŋ aame wenɗa yʼun ruuta toŋ maŋ,
kun kʼamɓa ye*13.41 Kun wollo adda mattup ki Abakuk 1.5..”»
42 Aame Pool ti Barnabas an aɗɗiya ti ɓoy wede Yawudiyagi ge dooyiso geŋ, kane ɗoŋ duuru an diʼn tunde, anʼde: «Soŋŋo a onniyo ere ki puukiyo kun di kami, kun ay kizita sey ono eŋ me.» 43 Aame ti ogiyso an ti tiipe maŋ, ɗoŋ ɓaadaŋ Yawudiyagi, ti ɗoŋ Yawudiyagi ye an ti tʼize tuddaŋ Yawudiyagi an dʼottilso a Raa pây, an di diine Pool kane ti Barnabas. Kane geŋ an an di kazita ono Raa, wo an an dʼeliyo kooke an di lekke ki diine a urzi beeko ere ki Raa.
Pool ti Barnabas wo ɗoŋ Yawudiyagi ye
44 Onniyo ere ki puukiyo Yawudiyagi tʼiina maŋ, ɗoŋ ɓaadaŋ ti diine ɗoŋ adda geeger gette an tʼugiye, an dʼollige ono Galmeega ɗoŋ Pool ti Barnabas an kazita. 45 Wo aame kane Yawudiyagi an wulle ɗoŋ duuru gen̰n̰o maŋ, kolɓiso tʼa jiire eedaŋ, an dʼiise kalɗita Pool anʼde, onamí yi rootiyo geŋ lohito. 46 Iŋkino maŋ Pool ti Barnabas an an di ruute daa kʼorgiso, anʼde: «Ki kotto, ki pooneʼŋ a kune Yawudiyagi ay un di kizite ono Raa me. Wo ɗe kune kun ti-tuuge kʼollige kʼono Raa geŋ, aa kune batum kun ɗikke booro a egguŋ, lekkiyo ere ki daayum kun ki ti tʼoona ye. Iŋkino kaye ay dʼamɓe ki tukki ɗoŋ Yawudiyagi ye, 47 kono en̰n̰o munɗa wede Galmeega yʼay ruute ay dʼise me, yʼede:
“Nuŋ ni ki ziipe aa toore ki ita ɗuwo pay,
kono kʼan dʼetta tʼuttiyo ere ki Raa
bini ɗaŋgu siiɗo pay†13.47 Kun wollo adda mattup ki Ezayi 49.6..”»
48 Aame kane ɗoŋ Yawudiyagi ye an illiga ono gen̰n̰o maŋ, an tamma Raa wo an di ruute, anʼde: «Ono Galmeega eŋ uŋse ɓaadaŋ.» Wo kane ɗoŋ pay Raa yi biire an tʼoona lekkiyo ere ki daayum geŋ, an di ziipe addaŋ a Isa. 49 Iŋkino maŋ ono Galmeega a-tiipe adda siiɗo gette pay. 50 Wo kane Yawudiyagi geŋ an an tʼelite ono a erayi ɗoŋ sundaŋ ti môolo wo an ottilso a Raa, ti ɗoŋ deero adda geeger. Kane pay geŋ an an tʼelite ono a ɗoŋ duuru, an di dibire Pool ti Barnabas, wo ti siiɗadaŋ an diʼn ilmi. 51 Kane sire geŋ odde zoŋɗaŋ an an ti yʼ tuttige‡13.51 Tottiso kʼodde zoŋ: Geŋ i-kaza «ooɗibe sibe ti golla.» Pool ti Barnabas an iiɗiba sibe ti golladaŋ, aame ki poone an gizite ono a Yawudiyagi wo an ki dʼumɓe ye., wo an dʼiŋgile ki geeger kʼIkoniyoŋ. 52 Wo kane sanalliyagi kʼIsa a Antiyos siiɗo Pizidi geŋ, an di lekkiyo addaŋ ôoniyo tʼUnde Kamilen̰ wo ulbaŋ uŋse.
*13:25 13.25 Kun wollo adda mattup ki Matiye 3.11 wo Zaŋ 1.20,26-27.
†13:32-33 13.32-33 Kun wollo adda mattup ki Soom 2.7.
‡13:34 13.34 Kun wollo adda mattup ki Ezayi 55.3.
§13:35 13.35 Kun wollo adda mattup ki Soom 16.10.
*13:41 13.41 Kun wollo adda mattup ki Abakuk 1.5.
†13:47 13.47 Kun wollo adda mattup ki Ezayi 49.6.
‡13:51 13.51 Tottiso kʼodde zoŋ: Geŋ i-kaza «ooɗibe sibe ti golla.» Pool ti Barnabas an iiɗiba sibe ti golladaŋ, aame ki poone an gizite ono a Yawudiyagi wo an ki dʼumɓe ye.