Baluwa jaka Paulo kwa
Bhaefeso
Ulongulelo
Baluwa kwa Bhaefeso jakalembakiki mu chikahi chimu na baluwa kwa Bhakolosai mu chaka cha 60 baada ja kubhelakeka Yesu Kristo. Mlemba akaliloghwili mweni kubha nde Mtumi Paulo (Sula 1:1). Bhasomi bhamaheli bhajetakela kubha Paulo akalembiki baluwa ja Bhaefeso, hata ngati baluwa heji ngachejibhi na ulamukilu waki mweni ngati makubheli kwa baluwa kwa Bhakolosai. Kwa ndandi hajeji, iwezikana akapaliki jiyongalutaje pachilanda ja makanisa ghaghakabhili mu mkoa ghonihoghu. Kabhete, Paulo alanda kubha akabhi muligeleza chikahi paakabhi alemba baluwa heji (Sula 3:1, 4:1 na 6:20). Paulo akatumiki baluwa heji kwa chiwoku chaka Tikiko joakabhi na mwanja wa kulijendela likanisa la ku muchi wa ku Efeso (Sula 6:1-7).
Efeso ukabhi muchi ukolongwa wa utawala wa dola ja Kiloma mu Asia Njoko. Efeso ukabhi muchi ghoumanyikana nakanopi kwa kubha na nyumba jaka kichapanga jejachengakiki monihomu na kubhohakeka kwaka kichapanga mbomba wa Kigiliki joakalowakiki Artemi (Matendu 19:23-31). Likanisa la ku Efeso lakatumbwili kwa makili nambu palongi likatehi kulilibhalila (Uyekuliku 2:1-7).
Paulo alanda mu nusu ja kutumbula ja baluwa jenu ntundu Chapanga moabhahaghuli bhandu bha kubhakengalela kuhuma mu mahoku ghabhu kwa indela jaka Yesu Kristo. Alilenganesha likanisa na hyegha, na Kristo ngati mmutu waki, kabhete alilenganesha likanisa na lichengu, na Kristo ngati liganga la luhuli au liganga la kunkeghe la kukamulakila lichengu heli. Mu nusu ja baluwa jenu, Paulo abhapwaghila bhandu bhokapi ntundu moibhapalakila kutama kwa matamu gha Kikristo.
Ghaghabhihomu
Paulo aliloghola na kubhalamukila Bhaefeso, (Sula 1:1-2).
Kabhete alongalela likanisa molitamila papamu na Kristo (Sula 1:3-3:21).
Kubhokela panihapa Paulo alemba ntundu moibhapalakila Bhakristo kutama (Sula 4:1-6:20).
Na ujomukelu Paulo abhoha malobhi gha kujomulela (Sula 6:21-24).
1
1 Nepani Paulo, mtumi waka Yesu Kristo kwa mapalu ghaka Chapanga.
Nundembela mwehapa bhandu bhaka Chapanga mwembi ku Efeso huko, mwembi bhalongwana mu kulombana na Kristo Yesu.
2 Chihomu na chibya kwinu, na lukwali yeihuma kwaka Chapanga Atati witu, na kwaka Bambo Yesu Kristo.
Nhupu ya kiroho muka Kristo Yesu
3 Alumbalikaje Chapanga na Atati waka Bambo witu Yesu Kristo! Joatupengalili tepani kwa mbengalelu yokapi ya kiroho, mu ndema wa roho mkati jaka Kristo. 4 Mangani ja kubhombakeka kwa ndema, Chapanga akatuhawili tubya bhaki mu kulombana na Kristo nahuli tubya bhahuhu,
bhandu bhangakubha na mahakau palongi jaki mu upalu wake. 5 Kwa ndandi Chapanga akalongulili kutuhaghula tukubha bhana bhaki kwa indela jaka Yesu Kristo, kulengana na mapalu ghaki mwene. 6 Bhela, alumbalikaje Chapanga kwa chiha chaki chikolongwa cheatujeghalili tepani muka Mwana waki mpalu! 7 Maghambu kwa mwahi waki Kristo tepani tukombuliwi, yani mahoku ghitu ghabhohakeka. Nde moubhelili ukolongwa wa chihomu chaki. 8 Na jombi akatujonjakili jeniheji kwa umaheli!
Kwa mbulau yokapi na umanyi wokapi. 9 Chapanga akatendiki chela cheakapaliki, akatumanyihi mpangu waki ghouhiyakiki, ambau akabhi aholalili kuuhenga kwa indela jaka Kristo. 10 Nahuli chipata kupitalila chikahi chela cha ukamilifu, yani kuibheka hindu yokapi ya kunani kumahunde na hindu ya pandepa, pahi jaka chiongozi jumu, yani Kristo.
11 Mu kulombana na Kristo tepani natatu tupatiki upwelelu wa ukengaleku koni tukahaghulika kutumbula kubhombakeka kwa ndema, kwa ndandi Chapanga mweni nde joatendiki mambu ghokapi kubhokana na mapalu ghaki. 12 Bhela, tepani tetulongulili kunhobhalela Kristo itupalika kubha sifa ja ulumbalilu waka Chapanga!
13 Mwehapa nanamu mkajingili muka Kristo pamukajowini ubholu wa chakaka, yani Malobhi Manyahi gha ukengaleku winu. Kabhete njomwili kunhobhalela Kristo, najombi Chapanga anjeghili mwehapa muhuli wa Roho Mhuhu panani jinu ambaju akatulaghili nahuli kulangiha kubha mwehapa nde bhandu bhaki. 14 Roho hoju nde poni ja upwelelu witu, nahuli kuleta ukombola wa bhandu bhaka Chapanga kwa sifa ja ulumbalilu waki!
Malobhu ghaka Paulo
15 Kwa ndandi jeniheji, kutumbu panajowini panani ja uhobhalelu winu muka Bambo Yesu, na upalu winu kwa bhandu bhokapi bhaka Chapanga, 16 ngachengotwiki ng'o kunchengu Chapanga kwa ndandi jinu. Nunkomboka mu malobhu ghangu, 17 nahuli Chapanga waka Bambo witu Yesu Kristo, Atati wa ulumbalilu, ampekya mwehapa Roho wa mbulau na ja uyekuliku mu kummanya Chapanga nakanopi. 18 Nundobha Chapanga ahoghula mihu gha mitima jinu nahuli mpata kuubhona unang'anu waki, mpata kumanya lihobhalelu lela leandokile na umaheli wa hindu yaki na ulumbalilu ukolongwa wa nhupu wa upwelelu ghoabhabhekili bhandu bhaki, 19 na mpata kumanya ntundu uwezu waki moubheli ukolongwa nakanopi kwa ndandi jitu tepani tetuhobhalela. Uwezu hoghu ghouhenga lihengu mkati jitu na ulengana na makili ghala makolongwa nakanopi, 20 ambaghu akaghatumili paakamuhyohiki Kristo kuhuma kwa bhabhapotili, na kuntamika ku chiwoku chaki cha kumalelelu kunani kumahunde. 21 Konihoku, Kristo abhi na makili panani ja bhatawala bhokapi bha kunani kumahunde, lujiniku, na makili, na manduna, na lihina laki nde likolongwa kupeta cheo chokapi chechiweza kuloghuleka mu ndema ghoni na mu ndema ghouhika. 22 Chapanga abhekiki hindu yokapi pahi ja magholu ghaka Kristo, ambekiki abya chiongozi wa hindu yokapi kwa ndandi ja likanisa. 23 Likanisa heli nde hyegha jaka Kristo, na nde ukamilifu waki jombi joalenganakela hindu yokapi kila pandu.