Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na
Yohana
Ulongulelo
Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na Yohana nde chimu cha hitabu ncheche ya Lulaghilu Lwahenu yeilongalela matamu ghaka Yesu Kristo. Kila chimu cha hitabu yeniheyi chilowakeka “Injili,” lilobhi ambalu ndandi jaki nde “Malobhi Manyahi.” Hitabu yenu ikalembakiki baada ja kupotela kwaka Yesu. Na ikalembakiki na Matayo, Mako, Luka na Yohana. Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na Yohana ghakalembakiki mu majomukanelu gha chaka cha 90 baada ja kubhelakeka Yesu Kristo. Hata koni chitabu ngachekipwagha kubha Yohana nde joakalembike, ntundu wa kulemba kwaki ulengana namaa na ghola ghoubhile mu baluwa ya 1 Yohana, 2 Yohana, na 3 Yohana. Bhalemba bhakumu bha mwande bhundongalela Yohana kubha akatami ku muchi wa ku Efeso chikahi chenihechi, bhela iwezikana kubha chitabu chenihechi chakalembakiki ku Efeso.
Yohana alongela hotuhotu kubha ndandi ja kulemba chitabu chenu nde kubhajangatila bhandu bhaweza kuhobhalela kubha Yesu nde Kristo, Mwana waka Chapanga joabhi mwome 20:31. Kwa kuhobhalela bhenibhela tupata womi kwa lihina laki. Injili jaka Yohana kwa ntundu ghonge ngachejilengana na Injili yengi itatu yela. Yohana akabhekiki msisitizu waki kwa ngangachu yela yeakahengiki Yesu, na ngacheakalembiki ghamaheli kubhokana na mbwaghu ya milenganesu jeakabhohiki Yesu. Mambu ghangi ghaghapalika nakanope ngati Yesu Kubatizwa, na kulengakeka kwaki kulipololu kola ngacheghalembakiki mu Injili jenu.
Ghaghabhihomu
Yohana atumbula Injili mu, (Sula ja 1:1-18).
Kabhete alemba kubhokana na ngangachu yakumu yeakahengiki Yesu, (Sula 1:19-12:50).
Kubhokela panihapa alongela mambu ghamaheli gha matamu ghaka Yesu, ghaghapelakela nyiwa jaki na kuhyoka kwaki, (Sula 13:1-20:31).
Yohana ajomulela Injili jaki mu, (Sula ja 21), akalongalya chikahi chimu Yesu paakabhapitalile bhandu baada ja kuhyoka kwaki kuhuma kwa bhakuwa, na bhela kulongela ndandi jaki ja kuchilemba chitabu chenu.
1
Lilobhi akatendakiki Mundu
1 Mangani ja hindu yokapi kubhombakeka, kukabhi na Lilobhi, na Lilobhi hoju akabhi na Chapanga, najombi Lilobhi akabhi Chapanga. 2 Pakutumbula hapa Lilobhi hoju akabhi kwaka Chapanga. 3 Kupetela jombi Chapanga akabhombiki hindu yokapi, wala panga jombi nga chindu chokapi chechabhombakiki ambachu chibhombakike. 4 Jombi akabhi nde kutumbula kwa womi, na womi hoghu uletiki unang'anu wa bhandu. 5 Unang'anu hoghu ung'anya mulwihi, nalombi lwihi ngapalwaweziki kuluchuchuha.
6 Chapanga akuntumiki mundu jumu, lihina laki Yohana. 7 Akahikiki kubhapwaghi bhandu panani ja Unang'anu hoghu, nahuli kwa kupetela jombi bhandu bhokapi bhapata kujowana ulandilu waki na kuhobhalela. 8 Yohana mweni ngacheakabhi Unang'anu hoghu, nambu akahikiki kubhalandi bhandu panani ja Unang'anu hoghu. 9 Aghoghu nde Unang'anu wa chakaka, Unang'anu ghouhika pani pundema na kubhamulaki bhandu bhokapi.
10 Bhela Lilobhi jola akabhi pani pundema, na kwa kupetela jombi Chapanga akabhombiki ndema, nambu bhandu bha pundema ngachebhummanye. 11 Akahikiki kwa bhandu bhaki mweni, nambu bhombi ngachebhunjopalile. 12 Nambu bhokapi bhabhunjopalile na kunhobhalela, akabhapeki uwezu wa kuhengakeka bhana bhaka Chapanga, nde bhala bhabhalihobhalela lihina lake, 13 bhahengakiki bhana bhaka Chapanga nga kwa kubhelakeka ngati mobhabhelakake bhandu, au kwa kupala kwaka mundu, nambu bhabhelakiki kubhokana na Chapanga mweni.
14 Lilobhi akabhi mundu, na akatami kwitu, na tepani tukauweni ulumbalilu waki, ulumbalilu ngati waka Mwana kanjika joahuma kwa Atati, atweli chihomu na chakaka.
15 Yohana akabhalandi bhandu malobhi ghake, akajamalili nakanopi, na kupwagha, “Hajoju nde jola jonumpwaghilaje, ‘Joahika munyuma jangu, nambu nde nkolongwa kumbeta nepane, ndandi jombi akabhi mangane ja kubhelekeka nepani.’ ”
16 Kubhokana na ukamilifu waki, tepani tabhokapi tujopali chihomu panani ja chihomu. 17 Maghambu Chapanga akabhohiki Shelia kwa indela jaka Musa, nambu chihomu chaka Chapanga na chakaka jikahikiki kwa indela jaka Yesu Kristo. 18 Nga mundu jokapi joambweni Chapanga mu chikahi chokapi chela ng'o, nambu Chapanga Mwana kanjika jaki, joabhi pachihimba cha Atati waki, jonihoju nde joatulangihe ntundu Chapanga moabhelile.
Ulandilu waka Yohana Mbatizaji
Matayo 3:1-12; Mako 1:1-8; Luka 3:1-18
19 Haghoghu nde ulandilu waka Yohana, chikahi bhakolongwa bha Bhayahude pabhakabhatumiki bhapenganyambiku na Bhalawi kuhuma ku Yelusalemu nahuli bhakundalukyaje, “Bho, wehapa wa nane?”
20 Yohana akajetakili, wala ngacheakaniki, akapwaghike, “Nepani nga Kristo.”
21 Bhakundalukile, “Bho, henu wehapa wa nane? Bho, wehapa le wa Eliya?”
Yohana akabhayangike, “Nga nepane.”
Bhakundaluki kabhete, “Bho, wehapa le wa Mlota waka Chapanga jola?”
Akabhayangike, “Nga nepane.”
22 Bhela bhakumpwaghile, “Bho, wehapa wa nane? Bho, ulilongale bhole panani jaku wamwete? Utupwaghilaje, nahuli tupata liyangu la kubhapelakela bhala bhabhatutumike.”
23 Yohana akabhayangiki na kupwagha, ngati moakapwaghi mlota Isaya,
“Nepani nde sauti jaka mundu jejijamalila kulipololu,
‘Ndenganakyaje indela jaka Bambo!’ ”
24 Na bhandu bhala bhabhakatumakiki bhakabhi bhahumiki kwa Mafalisayo. 25 Bhakundaluki Yohana, “Ngati wehapa nga wa Kristo, au nga wa Eliya, wala nga wa Mlota waka Chapanga jola, bho, maghambu ki ubatiza?”
26 Yohana akabhayangiki, akapwaghaje, “Nepani numbatiza kwa machi, nambu pachilanda jinu ajemiki mundu jwanga mabhanganya kummanya. 27 Jombi nde joahika punyuma jangu, nepani ngachembalika hata kujibhopola mighoji ja magubasi ghake.”
28 Mambu aghagha ghokapi ghakahengakiki ku muchi wa Besania, kwihi ja nkoka Yoludani, koakabhi Yohana abatiza.
Yesu nde Mwanalimbeleli waka Chapanga
29 Chilabhu jaki, Yohana akumbweni Yesu akahikaje kwaki, akapwaghike, “Lingalyaje, hajoju nde Mwanalimbeleli waka Chapanga, joatola mahoku gha ndema! 30 Hajoju nde jola jonukupwaghili, ‘Anahika mundu punyuma jangu, joabhi nkolongwa kumbeta nepani, maghambu jombi akabhili mangane ja kubhelakeka nepane.’ 31 Nepani namwete ngachenummanye, nambu nhikiki kubatiza kwa machi, nahuli bhandu bha Izilaeli bhapata kummanya jombi.”
32 Yohana akalandili ana, “Nakumbweni Roho Mhuhu akahelalaje kuhuma kunani kumahunde ngati ngunda, na kumetela panani jaki. 33 Nepani ngachenummanyike, nambu jola joandumiki kubatiza kwa machi, jonihoju akambwaghile, ‘Jola jowambonaje Roho akahelalaje na kutama panani jaki, jonihoju nde joabatiza kwa Roho Mhuhu.’ 34 Yohana akapwaghiki, nepani mweni lijambu leniheli, na nandila chakaka kubha hajoju nde Mwana waka Chapanga.”
Bhabhulwa bha kutumbula bhaka Yesu
35 Chilabhu jaki kabhete, Yohana akabhi ajemiki papamu na bhabhulwa bhaki bhabhele. 36 Paakumbweni Yesu akapetaje, akapwaghike, “Lingalyaje, hajoju nde Mwanalimbeleli waka Chapanga!”
37 Bhabhulwa bhabheli bhala bhakunjowini Yohana akalongilaje, bhakunjengali Yesu. 38 Yesu akang'anambwiki, na paakabhaweni bhabhulwa habha bhakunjengalyaje, akabhapwaghile, “Bho, mpala kike?”
Bhakamuyangike, “Labi,” ndandi jaki, “Mbola,” bho, utama kwako?
39 Yesu akabhapwaghile, “Muhikaje, nanamu anambonaje. Bhabhulwa habha bhakunjengalile, na kupabhona paatama, na bhakatami kwaki lichobha lela. Ndandi kukabhi ngati saa kumi pakamihi.”
40 Andulea, ndongu waka Simoni Petulu, akabhi jumu wa bhabheli bhala bhabhakunjowini Yohana akalongilaje ghanihagha, na kunjengalela Yesu. 41 Jonihoju akumbweni hoti Simoni, ndongu waki mweni, na akumpwaghile, “Tumbweni Masihi.” Ndandi jaki, “Kristo.” 42 Najombi akumpeliki Simoni kwaka Yesu.
Najombi Yesu akundingalili, na kumpwaghila, “Wehapa wa Simoni, mwana waka Yohana, nanau anaulowakika Kefa.” Ndandi jaki kwa Kigiliki nde Petulu, au Liganga.
Yesu abhaloha Filipo na Nathanaeli
43 Lichobha la kabheli laki Yesu akapaliki kujenda ku inchi ja Galilaya. Bhela akumbweni Filipo, na kumpwaghila, “Unyengalyaje!” 44 Filipo akabhi mundu wa kuhuma ku muchi wa Betisaida, mwenehi wa muchi ghobhatama Andulea na Petulu. 45 Filipo akumbweni Nathanaeli, na kumpwaghila, “Tumbweni jombi ambaju Musa akalembiki panani jaki mu chitabu cha Shelia, na ambaju bhalota bhaka Chapanga nabhombi bhakalembiki panani jaki. Nde Yesu, mwana waka Yusufu, kuhuma ku muchi wa Nazaleti.”
46 Nathanaeli akumpwaghi Filipo, “Bho, liwezikana bholi lilobhi lamboni lihuma ku Nazaleti?”
Filipo akumpwaghile, “Uhika ulolaje.”
47 Bhela Yesu akumbweni Nathanaeli akahika kwaki, na kulongela malobhi ghaki, “Lingalyaje Mwizilaeli chakaka, ngacheabhi na upuhi mkati jake.”
48 Nathanaeli akumpwaghile, “Bho, upatiki bholi kumanya?”
Yesu akamuyangiki, akapwaghaje, “Nakakuweni mangane Filipo ngacheakulohiki, paukabhi pahi ja nkongu wa mtini.”
49 Nathanaeli akamuyangike, “Mbola, wehapa wa Mwana waka Chapanga! Wehapa nde Unkolongwa wa Izilaeli!”
50 Yesu akamuyangiki, na kumpwaghila, “Bho, maghambu nakakupwaghi, nakakuweni pahi ja nkongu wa mtini, nde ndandi uhobhalela? Anaubhonaje mambu makolongwa nakanopi kupeta ghangane.” 51 Yesu akajendali kubhapwaghila, numpwaghila, “Chakaka, anambonaje kunani kumahunde kuhoghoka, na bhatumika bhaka Chapanga bhakahelalaje na kukwela panani jaka Mwana waka Mundu.”