Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na
Mako
Ulongulelo
Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na Mako nde chimu chaki cha itabu nchechi ya Lulagilu Lwahenu yeilowakeka “Injili.” Yeilongale womi waka Yesu Kristo panu pundema. Itabu heyi ilembakiki baada ja kupotela kwaka Yesu, na ikalembakiki na Matayo na Mako, Luka na Yohana. Chitabu chenu cha Malobhi Manyahi ngati moghalembakike na Mako nde chijipi kupeta itabu yokapi ncheche. Ihobhaleka kubha chitabu chenu nde chechabhi cha kutumbula kulembakeka pachilanda ja itabu yeniheyi ya Malobhi Manyahi, na chakalembakiki pachilanda ja hyaka 65 mbaka 70 kutumbu paakabhelakiki Yesu. Bhasomi bhamaheli, bhahobhale kubha chitabu chenu chakalembakiki ku muchi wa ku Loma kwa ndandi ja kubhatenda bhandu bhabhunhobhale Kristo bha konihoku ngabhauleka uhobhalelu wabho.
Mako mwene lihina laki lengi lakabhi Yohana Mako, akabhi akalongana na Mtumi Paulo na Banaba mu mahengu gha Lilobhi laka Chapanga. Nambu bhandu bhukumpwagiki liyaha, pala paakakotwiki kulongana na bhajaki mu mahengu ghabhu gha kuntumaki Chapanga, (Matendu 13:13). Hata bhela, chikahi pachapeta Mako akapiti kabheti na Banaba, (Matendu 15:37-39). Kabheti Mako akabhi nkochi wa pambipi waka Petulu, 1 Petulu 5:13. Nambu Mako akabhi nkombu nchoku chikahi Yesu patumbula lihengu lake. Bhasomi bhamahele bhahobhale kubha Mako akalembiki ulandilu ghoajowana akalongila Petulu na ghanihagha nde ghaghunjangati Mako kulemba Chitabu chenu. Mako mu Malobhi Manyahi, alongale kubha mbulwa waka Yesu na mabholu ghaka Yesu mu machobha gha kujomukela kwa ndema.
Ghaghabhihomu
Mako achilangi chitabu chake, (Sula 1:1-13).
Kabheti Mako alongale lihengu laka Yesu paakabhi ku Galilaya, (Sula 1:14-8:21).
Kabheti alongale mwanja waka Yesu kujenda ku Yelusalemu, (Sula 8:22-10:52).
Mako ajomule kwa kulemba malobhi ghaka Yesu paakabhi ku Yelusalemu, kupotela kwaka Yesu na kuhyoka, (Sula 11:1-16:8).
1
Yohana Mbatizaji abhatangazi bhandu kubhokana na Yesu Kristo
Matayo 3:1-12; Luka 3:1-18; Yohana 1:19-28
1 Aghagha nde Malobhi Manyahi ghaka Yesu Kristo, Mwana waka Chapanga. 2 Itumbwi ngati moghalembakike na mlota Isaya:
“Chapanga akapwaghiki ‘Ananuntuma mbolu wangu akulongulyaje,
jombe anaakulenganakya indela jako.’
3 Mundu ajamali kulipololu akapwaghaje,
‘Ndenganakya indela jaka Bambo,
ndenganakya payipetaje!’ ”
4 Yohana Mbatizaji atamika kulipololu, na konihoku abhabatiza bhandu. Akabhatangazya bhandu, “Ng'anambukaje na kughaleka mahoku ghinu na mbatizwaje nahuli Chapanga andekakya mahoku ghinu.” 5 Bhandu bhamaheli kuhuma ku Yudea na ku muchi wa ku Yelusalemu bhakapitiki kunja kunjowane Yohana. Bhakunjendi na kundandi mahoku ghabhu, na Yohana akabhabatizi mu Nkoka Yoludani.
6 Yohana akawatiki ingobhu yeyalenganakiki kwa mangoma gha chinyama chechilowakeka ngamia, na akakongiki ulamba wa chingokolu muchibhunu chaki. Chilebhi chaki chakabhi nzige na busi. 7 Yohana akabhatangazi bhandu, “Punyuma jangu nepani ahika mundu joabhi na makili kumbeta nenga. Ambaju hata nepani ngachembalika kujinama pahi na kumbopo mighoji ja magubasi ghaki. 8 Nepani nakumbatizi mwehapa kwa machi, nambu jombi anaambatiza kwa Roho Mhuhu.”
Yesu abatizwa na kulengakeka
Matayo 3:13-4:11; Luka 3:21-22; Luka 4:1-13
9 Machobha ghanihagha Yesu akahikiki kuhuma ku muchi wa ku Nazaleti inchi ja ku Galilaya, bhela akabatiziki na Yohana mu Nkoka Yoludani. 10 Yesu pahoghuka pela kuhuma mu machi, kunani kumahunde kukahowiki na Roho waka Chapanga akanhelali panani jaki ngati ngunda. 11 Na sauti jaka Chapanga jakajowaniki kuhuma kunani kumahunde jakapwaga, “Wehapa nde wa Mwanangu wenukupaliki. Nepani nyambakiki na wehapa.”
12 Palapala Roho waka Chapanga akundongwi Yesu kujenda kulipololu. 13 Konihoku akatemi machobha alobaini akalengakika na Shetani. Na hinyama ya muchitengu akatami nayu konihoku, na bhatumika bha kunani kwaka Chapanga bhakabhi bhuntumakila.
Yesu abhakema bhalohi ncheche bhunjengalyaje
Matayo 4:12-22; Luka 4:14-15; 5:1-11
14 Yohana paakabhi mu chifungo, Yesu akapiti ku Galilaya kutangaza Malobhi Manyahi ghaka Chapanga. 15 Akapwagha, “Chikahi chihikite,” na Ukolongwa waka Chapanga uheghalile. Ng'anambukaje na kughaleka mahoku na mughahobhalya Malobhi Manyahi.
16 Yesu paakabhi apeta mumaheku ja bahali ja ku Galilaya, akabhaweni bhalohi bhabheli. Simoni na mbeli waki Andulea bhakalobha homba kwa nkwabho. Kwa ndandi bhakabhi bhalohe. 17 Yesu akabhapwaghile, “Muhika nyengalyaje, na nepani ananuntenda kubha bhalohi bha bhandu.” 18 Na palapala bhakajilekiki mikwabhu jabhu na bhakunjengali Yesu.
19 Yesu paakapiti palongi pachokopi, akabhaweni Yakobo na Yohana, bhana bhaka Zebedayo. Na bhombi bhakabhi mkati mu ngalawa jabhu bhakalenganakya mikwabhu jabhu. 20 Yesu akabhalohiki, na bhombi bhakundei atati wabhu Zebedayo mu ngalawa papamu na bhahenga lihengu, bhakunjengali Yesu.
Mundu joabhi na lijobhi
Luka 4:31-37
21 Yesu na bhabhulwa bhaki bhakapiti mbaka ku muchi wa ku Kapelenaumu, na palahika Lichobha la Sabato Yesu akajingi munyumba ja kuhimangani Bhayahude, na kutumbu kubhola. 22 Bhandu bhokapi bhabhunjowanili bhakakangichi namaa kubhola kwaki, maghambu ngachebholika ngati bhabhola bhabhu bha Shelia, nambu akalongi ngati mundu joabhi na lujiniku.
23 Palapala mundu joakamuliki na lijobhi, joakabhi mu nyumba ja kuhimangani Bhayahude jela, lakatumbwi kujamalila, 24 lakapwagha, “Wehapa wa Yesu wa ku Nazaleti, bho, upala kike kwitu tepani? Bho, upala kutukoma tepani? Tenga tukumanye wehapa wa nane, wehapa nde Mhuhu waka Chapanga!”
25 Yesu akandakali lijobhi jola akapwagha, “Tumbalaje chinunu! Umpita mundu hoju.”
26 Bhela palapala, lijobhi lela likanjeghi chihinduhindu mundu jola na mundu jola akajamali kwa sauti ngolongwa na kumpita. 27 Bhandu bhokapi bhabhabhi panipala bhakakangichi na kulalukanila, “Bho, aghagha henu mambu bhole? Bho, mabholu ghahenu? Mundu ajoju abhi na uwezu wa kughakanaki majobhi, na ghombi kunjowanela!”
28 Bhela malobhi ghaka Yesu ghakajaghani manyata ku inchi yokapi ya munkeghi ja Galilaya.
Yesu abhalamiha bhandu bhamaheli
Matayo 8:14-17; Luka 4:38-41
29 Yesu na bhabhulwa bhaki bhakapitiki mu nyumba ja kuhimangani Bhayahude, na bhakalongini kujenda ku nyumba jaka Simoni na Andulea, najombi Yakobo na Yohana bhakapiti papamu nabhu. 30 Bhela, nkowanu wa chimbomba waka Simoni, akaghoni pachitanda akabhi na chitamu. Paakahikiki Yesu pela bhakumpwaghi lilobhi lenihele. 31 Yesu akanjendi mabhu jola, akankamwi chiwoku, na kunjangati kujema. Na chitamu hechi chikandekakili, na kutumbu kubhatumakila.
32 Pakamihi lyobha palajibhala, bhandu bhakundeti Yesu bhatamwa bhokapi na bhandu bhaghakamwi majobhi. 33 Bhandu bhokapi bha muchi ghonighola bhakalibhongini palubhanja palongi ja nyumba jela. 34 Yesu akabhalamihi bhandu bhamaheli bhabhabhi na hitamu yamaheli, akaghatopwi majobhi ghamaheli ghaghabhi nkati ja bhandu, kabheti ngacheaghalekiki majobhi kupwagha chindu maghambu ghakummanyiki kubha jombi nde nane.
Yesu Atangaza ku Galilaya
Luka 4:42-44
35 Chilabhu jaki, pachibhombu Yesu akapiti pandu panga na bhandu kundobha Chapanga. 36 Simoni na bhajaki bhakapiti kumpalapala. 37 Pabhakumbweni, bhakampwaghile, “Kila mundu akupalapala wehapa.”
38 Yesu akabhapwaghile, “Tumboka ku michi jengi ja pambipi nakatangaza na konihoku, maghambu nhikiki kwa lihengu leniheli.”
39 Yesu akapiti kila pandu ku Galilaya hoku, akatangaza mu nyumba ya kuhimangani Bhayahude na kughatopo majobhi.
Yesu ang'olola mundu joabhi na malohi
Matayo 8:1-4; Luka 5:12-16
40 Lichobha limu mundu jumu joakabhi na malohi akunjendi Yesu, na kunchikamila na kundobha. “Anaupai, uweza kung'olola.”
41 Yesu akumboni chiha, akahatambwi chiwoku chaki, akankamwi na kumpwaghila, “Mbala! Ugholulikaje!” 42 Palapala chitamu cha malohi chikandekaki mundu jola, na akagholulike. 43 Bhela Yesu akumpwaghi ujendaje na kunkanakila, 44 “Ulingalya, koujenda hoku ngawampwaghi mundu jokapi jola chindu ache chenukutendi wehapa. Nambu ujenda ukalilangiha kwaka mpenganyambiku na ukabhoha nyambiku kwa ndandi ja kulama kwaku ngati moakalaghalaki Musa nahuli kulilangi kubha ulamike.”
45 Bhela, mundu jola akabhokiki na kutumbu kutangaza malobhi ghala pandu pokapi, na kutangaza mambu ghamaheli mbaka ikantendiki Yesu ngayijingi hotuhotu ku muchi wokapi ghola. Ikampaliki kutama kunja, pandu pa kanjika. Papamu na ghanihagha bhandu bhakunjendi kuhuma ipambala yokapi.