26
पेदल्क येसुन हव्कलाह कोहतह्‌तोर
1-2 इव कतम काग़्हतनाङ पोल्‍लोङ मारतस्के, येसु तनाङ कग़यवालोरिन इतोग़, “रेंड दियाना पया आवना पंडुम मन्ह्‌ता इनजोर मीट पुह्‌निरे.26:1-2 मार्कल 14:1; लूकाल 22:1; योहन 2:13; 11:55; 12:1 अस्के माने-मन्कना नडुम पुटटोनु, हव्कनागुटातगा वेळ्हच हव्कलाहि पोसीयनुर,” इन्जि वेहतोग़.
अद तूकने कयपाल इनवाल26:3 योहन 11:49; 18:13-14; बळयिर 4:6 मोदुल पेर्माना मिदेतगा, पेर्मालोर ओसो यहुदिराङ पेदल्क मीटिङ कीतोर. मीटिङ कीसि, ओरु तमतमाय येसुन कुस्क्ने पोसि हव्ककल इनजोर, आय्डा कीतोर.26:4 12:14; मार्कल 14:1; लूकाल 22:2; योहन 10:31; 11:53 मति पंडुमतुह्‌क वाता मुलु कियोग़-मुयोग़ बार आयनुर इन्जि, पंडुमतस्के ओन अह केवल आयकल इन्जि, विचर कीतोर.
उंद आंचाळि येसुनगा अतर्नेय दोसिह्‌ता
(मार्कल 14:3-9; योहन 12:1-8)
अदे दिया बेतनि नाटे, मुने मोंडरोगमते मतोग़ सिमोन इनवाना लोते, येसु तनाङ कग़यवालोर बार तिनदलाह उदिस मतोर. ओर अगा उदिस मतस्के, बेदो उंद आंचाळि बंडा-तीसाते वेल्‍ला दाराता अतर्नेय पोसि, येसुनगा वाता. अह कीसि ओन मान ईयलाह, अद नेयदुनु ओना तलापोग़ोट्क दोसिसीता.
इदिन ऊळिस, उय्तुर कग़यवालोर ओङ आस इतोर, “इदिन बाराह्‌कु उगस पोहता? इद अतर्नेयदुन वमतेके, वेल्‍लाङे कोताङ दोर्केस्कु, अव कोतानु गरिब-सरिबतोरिह्‌कु ईयनाह आवालि,” इनजोर कट्ला कीतोर. 10 वेरा वळ्ह्‌कनदिन केंजिसि, येसु वेरिन इतोग़, “तान बाराह्‌कु कट्ला कीय्ह्‌निर, रा? अद नयेनाह्‌कु बेसतले कबळ कीता! 11 गरिब-सरिबतोर इतेके अमेसाय मियगान मनदनुर, (ओरिह्‌कु बेस्के तेला दर्मम ईया पग़यकिर). मति नना इसि मियगा अमेसा मनोन आयकन. 12 नावा हायनद कगो एवता इन्जि, नावा सेत्तातुन अतर्नेय ओकतपे, अद अह कीता. 13 इह केंजाट, नना सेतेम वेहतह्‌नन, कतम दुनियामेंडु, बेगा-बेगा लोकुर देवुळता राजेमता बेसता कबुर वेहतनुर, अव जागाने इद आंचाळ कीतद कबळतुन वेहतनस्के, तेन सीता कीयनुर,” इनजोर येसु इतोग़.
यहुदाल येसुन पोसीयलाह कोहतह्‌तोग़
(मार्कल 14:10-11; लूकाल 22:3-6)
14 ताना पया बार आता? यहुदा इस्केर्योत इनवाल, वेग़ ओर बारा बळयिरग्डाहि ओर्वोग़ मन्ज तेला, पेर्मालोरगा अतोग़. 15 अन्जि इतोग़, “नना येसुन मीवा कयदे पोसीतन इतेके, नाक मीटु बाताङ ईकिर?” अस्के ओरु ओन्क डेडा वीसा वेंडटाङ कल्दर बंडिङ लेकिस ईतोर.26:15 बळयिर 1:18 16 पया अस्केडाहि यहुदाल येसुन पोस ईयलाहि अग़ ऊळसोर मंदोग़.
कग़यवालोरा संगे येसुना आक्रिता तिनमुळि
(मार्कल 14:12-31; लूकाल 22:7-13,17-20,31-34)
17 ओय्‍पिह केवद पिंडटाङ आरिङ तिनदनद पंडुमता मुनेता दिया,*26:17 इद बेद्रमता पंडुम इनजोर पुनदलाहि, पुस्तकता आक्रिते पुनवव पोल्‍लोना अर्तमि, अगा ऊळाट. अगा “ओय्‍पिह केवद पिंडटाङ आरिना पंडुम” ऊळाट. येसुनाङ कग़यवालोर ओनक्‍के वास ताल्ह्‌कतोर, “गूरु, इद आवना पंडुमता कुळ्प माट बेगा तयर कीकोम? बेगा नीक तिनदलाह विचर वायग़ा?” इन्जि ताल्ह्‌कतोर. 18 अस्के “येरुसलेम सहरते अन्जि पलानोग़ ओर्वोग़ मन्कन कलियिस, ओन इह वेहाटु, ‘गूरु नीक ताल्ह्‌किह्‌तोग़, “नावा कगो एरे एवता.26:18 योहन 2:4; 7:8-9,30 नावाङ कग़यवालोरा संगे आवना पंडुमतुन माळलाहि मियके वायकोम,” ’ इन्ज वेहाटु,” इन्जि येसु उय्तुर कग़यवालोरिन वेहच लोहतोग़. 19 पया ओर लोहतोर कग़यवालोरु येसु वेहतपु अन्जि, अद जागा दोर्किह कीतोर, पया अगा आवना पंडुमता कुळ्प तयर कीतोर.
20 पया मुलतस्के, येसु तनाङ बळयिर बारा मुडा संगे कुळ्प तिनदलाह उदतोर. 21 तिनदह्‌पा येसु ओरिन इतोग़, “इह केंजाट, नना सेतेम वेहतह्‌नन, मियग्डाहि ओर्वोग़ नाक कोंटेतोरा कयदे पोसीयनोग़.”26:21 लूकाल 22:21; योहन 13:18,21 22 इदिन केंजिसि ओर मेसेह्‌ने आतोर, अदिह्‌क ओर्विना पया ओर्वोग़ येसुन ताल्ह्‌क बोटटोर, “सामि, ओनन नना बह आयोना?” 23 येसु इतोग़, “नावा संगे बट्किता पुलातगा आरिङ अह्‌चिस तिनवालोरग्डाहि, ओर्वोग़ नाक पोसीयनोग़.26:23 योहन 13:18,26 24 सास्त्रमते रासिस मतपु, माने-मन्कना नडुम पुटटोनन, नना इद दुनियाताहि पेसिस दाकन, निटमे!26:24 16:21; मार्कल 9:12; बळयिर 3:18; 26:23; 1 कुरिंततोर 15:3; 1 पत्रु 1:11 मति बोग़ नाक पोसीस्तोग़, ओना बेचोटा गोसा आयग़ा! ओग़ मन्कल पुटवेकेन बेस आस मनालि,” इतोग़. 25 अस्के बोग़ ओन पोस एवाल मतोग़, ओग़ यहुदाल ओन ताल्ह्‌कतोग़, “गूरु, ओनन नना बह आयोना?” “निम इतिन, अहे!” इनजोर येसु इतोग़.
26 अस्के पया ओर तिनदह्‌पा, येसु आरतुन पोसि, देवुळतुन जोहर कीसि, आरतुन किळ्हतोग़. अह कीसि ओरेके आहचोर इतोग़, “इद किळ्हतद आरतुन एनाटु, तिन्ह्‌टु, इद नावा मेंदुलता सीना आंदु. (ताने नना मियेनाह्‌कु मोकि ईय्ह्‌नन.)27 ओसो ओग़ु बट्किता अंगुर जोमा पोसि वने, देवुळतुन जोहर कीतोग़, कीसि ओरेके आहचोर इतोग़, “मीट सबेटोरिर इग्डाह उन्ह्‌टु. 28 इद अंगुर जोमा नावा नेतुरता सीना आंदु. देवुळ लोकुरा संगे कीयनद करलतुन, इद नेतुर निल्पिह कीस्ता.26:28 यहुदि लोकुर इद पोल्‍लोतुन पुंदुर इतेके, बेस्के देवुळि मोसाना वेलाते यहुदि लोकुरा संगे करल कीता, अद करलतुन निल्पिह कीयलाहि, जन्वर्किन मोक ईसि, अविस्कना नेतुरतुन, लोकुरा पोग़ोन इल्ह्‌कना इन्जि, देवुळ उकुम ईस मता (पेसमुळि 24:6-8). अदिनेनाह्‌क येसु इन्ह्‌तोग़, नावा नेतुर पोवतेके, देवुळ लोकुरा संगे उंद पूना करल कीयग़ा. नावा नेतुरि वेल्‍लाटोरा पापम मापि आयनेनाह्‌कु, नेल वाङग़ा.26:26-28 1 कुरिंततोर 10:16; इब्रितोर 9:20; 10:29 29 नना मीक निटम वेहतह्‌नन, नावा बाबाना राजेमते मीट बारा, ऐंगे पया पूना रीतते अंगुर जोमा उनाह्‌जोमु, नेटाहि नना तेन उनोन आयकन,” इन्जि येसु इतोग़.
कग़यवालोर नाक विळ्सनुर इन्जि, येसु मुनेन वेहतह्‌तोग़
(मार्कल 14:26-31; लूकाल 22:31-34)
30 ओर पया देवुळतुन जोहर कीयनद पाटा ओसि, जय्तुन मराना मेटातगा अतोर.26:30 योहन 18:1 31 अस्के येसु ओरिन इतोग़, “केंजाट, सास्त्रमते देवुळि इहे इन्जि रासतद मन्ह्‌ता:
नना कोपानु हव्ककन,
अस्के गोह्‌डटाङ गोरेङ बिरोबटो आयनुङ.26:31 जकर्याह 13:7; योहन 16:32
नेंड नग़्का नाकु मीट सबेटोरिर विळ्सिस वितकिर, अस्के अद सास्त्रम करल आयग़ा. 32 मति नना हासि जीवा अरतापया, मीकाय मुने गालिल पटटे अन्ज मनदकन, अगाने नना मीक कलियकन,” इन्जि येसु इतोग़.
33 अस्के पत्रु येसुन इतोग़, “सबेटोर नीक विळ्सिस अतेकाय, नना इतेक नीक बेस्केन विळ्सिस वितोन आयकन, गूरु.”26:33 योहन 13:37; 21:15 34 “इह केंजा, नना नीक सेतेम वेहतह्‌नन डा, नेंड नग़्का तलाकोग़ कूसनामुने, बोराय ताल्ह्‌कतस्के, निमा येसुन पुनोन इनजोर मूंड मल्काङ इनदकिन,” इन्जि येसु पत्रुन इतोग़. 35 “आयो, नाक नीवाय संगे हामुर वातेक तेला बेसे, मति नीक पुनोन इन्जि, नना मुर्तिय इनोन आयकन,” इन्जि पत्रु इतोग़. इतस्के कतमतोर कग़यवालोर वने वेनाङ केंजिस अहे इतोर.
गेत्‍सेमनि जागातगा येसु कोळ्‍व कीस्तोग़
(मार्कल 14:32-42; लूकाल 22:40-46)
36 येसु तनाङ कग़यवालोरा संगे गेत्‍सेमनि इनदनद जागातगा एवतस्के,26:36 योहन 18:1 ओरिन इतोग़, “नना ओके पार्तना कीयलाह दाय्ह्‌नन, अचानाह मीटु इगान उदिस मन्ह्‌टु,” इन्जि इतोग़. 37 अह इन्जि, ओग़ु पत्रुनु ओसो जेबेदिनाङ इर्वुर मग़्किरिन (इतेके याकुबिन, योहनिन) पोसि, पेंडेस ओतोग़. अस्के ओग़ पका दुकम आतोग़, ओसो ओना जीवा वने चुहेम आयो. 38 अस्के ओर मुवुरिन इतोग़, “नावा जीवातगा पका बेह्‌रा मोतालेह्‌का मन्ह्‌ता रा, अदिह्‌क नावा जीवा हायेङ-पिसेङ आसोर मन्ह्‌ता.26:38 योहन 11:33; 12:27 मीट इगान मन्ह्‌टु, उंजवालेवा नावा संगे सीतात मन्ह्‌टु,” इन्जि इतोग़.
39 पया ओग़ु उचुन मुनेह अन्जि, कप मुळ्न्दिसि दंडुम अरतोग़, अह कीस पार्तना कीतोग़, “ए बाबा, निमा इह कीकन तेला इन्ज इतेके, नाक इद गोसा आयमाकि.26:39 20:22; योहन 18:11 तेला मति इद नावा विचरते आयो, नीवाय विचर मतपु आयि.26:39 पिलिपितोर 2:8
40 इह इन्जि देवुळतुन वेहचि, तनाङ मुवुर तोळतोरगा मल्स वास ऊळनेके, ओर कोनि उंजिस मतोर! ओर उंजतदिन ऊळिसि, येसु पत्रुन तेहच इतोग़, “ए पत्रु, मीटु गंटामेंडाय नावा संगे सीतात मनदा पग़विरा? 41 नना वेहतप कीयलाह मीवा जीवा तयरे मन्ह्‌ता, मति मीवाङ मेंदुस्क इतेके, दीरालेवप बागतप मन्ह्‌ताङ. अदिह्‌के मीट सीताते मन्ह्‌टु. देयह्‌कना मुक्याल मीवा पट ऊळनस्के, मीट पापमते अरयनायो इन्जि, देवुळतुन पार्तना कीसोर मन्ह्‌टु.”
42 पया ओग़ ओसो उंद मल्का अन्जि, देवुळतुन पार्तना कीतोग़, “ए बाबा, इद गोसा नाक एताय पोयतग़ा इतेके, नीवाय विचर मतपु पूरा आयि,” इनजोर ताल्ह्‌कतोग़. 43 ताल्ह्‌किसि ओसो ओर मुवुरक्‍के वास ऊळनेके, ओराङ कोंडाङ पकाय पूहतप आस मताह्‌कु, ओर उंजिसिय मतोर.
44 ओरिन अगान विळ्सिसि, ओसोवने येसु मुचा केपा आनाहि, कोळ्‍व कीयलाह अतोग़.26:44 2 कुरिंततोर 12:6-7 अस्के वने मुनेता लेह्‌काने वळ्ह्‌कतोग़.26:39-44 इब्रितोर 5:7 45 पया ओग़ तनाङ मुवुर तोळतोरक्‍के मल्स वास इतोग़, “इंका उंजिसिय मह्‌निरा? इंका आरम कीसोरेन मह्‌निरा? ऊळाट, माने-मन्कना नडुम पुटटोनु, पाप्यहलोरा कयदे पोसीयनद कगो एवता.26:45 मार्कल 14:41; योहन 12:23; 13:1; 17:1 46 तेदाट, माट ओरिन कलियलाह दाकल! नाक पोस एवाल इगा एरेन एवतोग़,” इतोग़.
येसुन पोयतह्‌तोर
(मार्कल 14:43-50; लूकाल 22:47-53; योहन 18:3-11)
47 इव पोल्‍लोङ येसु वेहचोरेन मतोग़, अचोटेने यहुदाल अगा वातोग़. ओर बळयिर बारा मुडग्डाहि ओर्वोग़ मन्ज तेला, ओग़ु येसुन पोयवालोरा संगे वातोग़. पेर्मालोर ओसो यहुदिराङ पेदल्क लोहतोर वेल्‍लाटोर, यहुदाना संगे तल्वर्क, गूटेङ-बळ्गाङ पोस वातोर. 48 येसुन पोस एवाल ओरिह्‌क इद सीना वेहच मतोग़, “नना बोन जोहर कीस लोंडकन, ओग़े आंदोग़, ओने पोय्म्ह्‌टु,” इन्जि वेहचि. 49 पया यहुदाल टीवा येसुनगा वास इतोग़, “जोहर गूरु!” इन्जि, ओन गोत ओग़्ङिस लोंडटोग़. 50 “मावोनिन, निमा बेद कबळतुह्‌क वातिन, तान कीमु,” इनजोर येसु ओन इतोग़.
इतस्के येसुना मुनेह मुल सर्ने आसि, ओन पोयतोर. 51 अचोटेने येसुना संगे मनवाल ओर्विनगा दाळो कसेग़ मता, ओग़ अदिन तेंडिसि मोदुल पेर्माना ओर्युलतोन वग़ोन नळ्कलाह तना कसेटुन रेहतोग़; अद कसेग़ि ओग़ ओर्युलतोना उंद केवदुन पोडोह देगनाह दल्गता. 52 अस्के येसु कसेग़ पोयवान इतोग़, “नीवा कसेटुन दाळोतगा तोग़्का, रा! कसेग़ पोयवाल कसेटेन हायनोग़, इदिन सीता कीमु.26:52 तोहचीतव पोल्‍लोङ 13:10 53 नना नावा बाबान ताल्ह्‌कतेके, इंजेकेने ओग़ नाकु बेचोको अजर्क देवतुल्किन, नाक पिसिह कीयलाह लोहच मनेग़, बह इदिन निमा पुनविना? 54 मति इह आतेके, सास्त्रमतगा नावा लोप्पा रासतव पोल्‍लोङ बह करल आयनुङ? अवटे इतेके इद्रम आयनाय गावले इन्जि, रासतद मन्ह्‌ता,” इनजोर येसु इतोग़.
55 अद वेलाते येसु तन्क पोयवालोरिन इतोग़, “ओर्विन डाकुन पोयतप, मीटु तल्वर कसेह्‌कु, टेंगाङ पोस नाक पोयतलाह वातिर अय? नना इतेके दिनम मंदिरतगा उदिसि काग़्हन्दन, तेला मति मीट नाक अस्के बाराह्‌क पोयविर? 56 मति मुनेतोर देवुळता कबुरतोर सास्त्रमते नावा लोप्पा रासतव पोल्‍लोङ करल आयना इन्जि, नेंड इव गोटिङ आस्ताङ,” इन्जि येसु इतोग़. अचोटेने कग़यवालोर कतमतोर ओन विळ्सिस पटादुळ विततोर.
पेदल्कना मुनेह येसुना बयन
(मार्कल 14:53-65)
57 पया येसुन पोयवालोर लोकुर ओन पोसि, मोदुल पेर्माल कयपानगा ओतोर. ओना लोतगा सास्त्रमगूरुर ओसो उय्तुर पेदल्कु, जमा आस मतोर. 58 मति पत्रु इतेके, मोदुल पेर्माना रेसातग एवनाहि, मुडा पयाह पयाह ओर्ङसोर अतोग़. पया बह बह आयग़ा इन्जि ऊळलाह, रेसालोप्पा अन्जि पह्‌रातोरा संगे उदतोग़.
59 अगा मतोर पेर्मालोर, यहुदिराङ तग्वाङ केवालोर, कतमतोर उदिसि, येसुह्‌कु हामुरता सिक्सा ईयनेनाह्‌कु, ओना अडमि बेदाय उंद जोल साक्सि दोर्कना इन्जि, ओरु अद्रमतोरिनु जोल साक्सि एवालोरिन अगा पर्ह्‌किंदुर.26:59 बळयिर 6:13 60-61 वेल्‍लाटोरे जोल साक्सितोर वास मतोर, मति ओरा साक्सि उंदिय रीतलेह्‌का इले आसि. आक्रिते इर्वुर वास इतोर, “देवुळता मंदिरतुन विर्हचि, तान मूंड दियाने ओसो दोहतकन इन्जि, वेग़ वेहतोग़,”26:60-61 27:39-40; मार्कल 15:29; योहन 2:19; बळयिर 6:14 इद्रमता साक्सि ईतोर.
62 अस्के मोदुल पेर्माल तेदिस येसुन इतोग़, “वेर नीवा अडम बेद्रम साक्सि ईस्तोर, ऊळा! निमा बातय बाराह्‌क वळ्ह्‌कविन?” 63 मति येसु बुस पोल्‍लो वन वळ्ह्‌कोग़. पया मोदुल पेर्माल ओन इतोग़, “जीवात मनदनद देवुळता किरिया पोय्‍पिह कीस नीक ताल्ह्‌किह्‌नन, निमा देवुळता मग़ि किर्स्तुनिन26:63 मत्याल 4:3; 16:16; 26:63; मार्कल 1:1; 14:61; लूकाल 22:70; योहन 3:16-18; 11:27; बळयिर 9:20; 13:33 मतेके, माक वेहा!” 64 “निमा इतिन, अहे! मति नना मीक सबेटोरिह्‌क वेहतह्‌नन, नना माने-मन्कना नडुम पुटटोनन मताह्‌कु, नेटाहि बेरा डीसातद देवुळता तिनळ बाजे नना अन्ज उदतदिन, ओसो नना मोयुलपोग़ोन मन्जि वायह्‌पा26:64 दानिय्येल 7:13 मीट ऊळकिर,” इन्जि येसु ओरिन इतोग़.
65 इदिन केंजिसि, मोदुल पेर्माल (पका दुकम आतदिन तोहतलाह,) तना कोटजगातुन अग़्हचि26:65 गिनती 14:6; बळयिर 14:14 इतोग़, “वेग़ देवुळतन इतपु, देवुळतुन उस्किस-पास्किस वळ्ह्‌कतोग़, ऊळाट! इंजेक माक ओसो बातातुह्‌क साक्सि गावले? मीट इतेक कतमतोरिर वेनाङ केंजतिरे! 66 मीवा बाताल विचर मन्ह्‌ता, वेहाट!” इन्जि कयपाल इतोग़. वेग़ु हामुरता सिक्सातुह्‌क ओजनोग़ इन्जि, ओर पेदल्क नेयम कीतोर.26:63-66 लूकाल 22:67-71
67-68 अस्के अगा उय्तुर लोकुर येसुना तोडटगा उस्कतोर, उय्तुर बारा ओन नल्हतोर, ओसो उय्तुर ओनाङ कोंडान दोहचि, ओन सापुस्क ईस इतोर, “निमा देवुळ लोहतोग़ राजानन, देवुळता कबुरतोनन इह्‌निन इतेके, नीक बोग़ नल्हतोग़, अदिन देवुळता जीवाते वेहा, रा!” इन्जि ओन पास्कतोर.
पत्रु येसुन पुनोन इन्ह्‌तोग़
(मार्कल 14:66-72; लूकाल 22:55-62; योहन 18:16-27)
69 इके पत्रु लोता रेसातगा उदिस मतोग़ अस्के, उंद ओर्युल आंचाळ ओनगा वासि इता, “गालिल पटटोग़ येसुना संगे निमा वन मतिन, अय?” इता. 70 मति ओग़ु अगा मतोर सबेटोरा मुनेह इतोग़, “निमा बार इह्‌निन, नाक बातय तेळियो!” इनजोर इतोग़.
71 पया ओग़ु रेसाता अग़दगा अतोग़ अस्के, ओसो उंद ओर्युलतदु ओन ऊळिसि, अगा मतोरिन वेहता, “ए वेग़ वन नासरेत नाटेनोग़ येसुना संगे मतोग़े!” 72 अस्के ओग़ु ओरिनु ओसोवने इतोग़, “किरिया रा, नना ओन मुर्तिय पुनोन!”
73 गळ्क मनेके, अगा निच मनवालोर उय्तुर लोकुर ओनगा वास इतोर, “निमा कोन निटमे ओनाय संगेतोनिन! निमा गालिल पटटोना लेह्‌का वळ्ह्‌किह्‌निन, अदिह्‌क ओना संगेतोनिन इनजोर माट पुह्‌नोम,” इनजोर इतोर. 74 अस्के पत्रु इतोग़, “नना किरिया कीस वेहतह्‌नन, नावा पोल्‍लो जोल आतेके देवुळ नाक तिनि! ओन मन्कन नना मुर्तिय पुनोन!” इनजोर इनेकेने तलाकोग़ कूसता. 75 अस्के येसु पत्रुनु मुनेन इह वेहच मतोग़, “नना नीक करल वेहतह्‌नन डा, नेंड नग़्का तलाकोग़ कूसनामुने, निमा नाक मूंड मल्काङ ओन पुनोन इन्जि कैंगम आयकिन,” इनजोर इतद पोल्‍लो पत्रुह्‌कु इंजेक सीता वाता. सीता वातस्के, ओग़ पलतेक पेसिसि, वेल्‍ला दुकमते पका अळतोग़.

26:1-2 26:1-2 मार्कल 14:1; लूकाल 22:1; योहन 2:13; 11:55; 12:1

26:3 26:3 योहन 11:49; 18:13-14; बळयिर 4:6

26:4 26:4 12:14; मार्कल 14:1; लूकाल 22:2; योहन 10:31; 11:53

26:15 26:15 बळयिर 1:18

*26:17 26:17 इद बेद्रमता पंडुम इनजोर पुनदलाहि, पुस्तकता आक्रिते पुनवव पोल्‍लोना अर्तमि, अगा ऊळाट. अगा “ओय्‍पिह केवद पिंडटाङ आरिना पंडुम” ऊळाट.

26:18 26:18 योहन 2:4; 7:8-9,30

26:21 26:21 लूकाल 22:21; योहन 13:18,21

26:23 26:23 योहन 13:18,26

26:24 26:24 16:21; मार्कल 9:12; बळयिर 3:18; 26:23; 1 कुरिंततोर 15:3; 1 पत्रु 1:11

26:28 26:28 यहुदि लोकुर इद पोल्‍लोतुन पुंदुर इतेके, बेस्के देवुळि मोसाना वेलाते यहुदि लोकुरा संगे करल कीता, अद करलतुन निल्पिह कीयलाहि, जन्वर्किन मोक ईसि, अविस्कना नेतुरतुन, लोकुरा पोग़ोन इल्ह्‌कना इन्जि, देवुळ उकुम ईस मता (पेसमुळि 24:6-8). अदिनेनाह्‌क येसु इन्ह्‌तोग़, नावा नेतुर पोवतेके, देवुळ लोकुरा संगे उंद पूना करल कीयग़ा.

26:28 26:26-28 1 कुरिंततोर 10:16; इब्रितोर 9:20; 10:29

26:30 26:30 योहन 18:1

26:31 26:31 जकर्याह 13:7; योहन 16:32

26:33 26:33 योहन 13:37; 21:15

26:36 26:36 योहन 18:1

26:38 26:38 योहन 11:33; 12:27

26:39 26:39 20:22; योहन 18:11

26:39 26:39 पिलिपितोर 2:8

26:44 26:44 2 कुरिंततोर 12:6-7

26:44 26:39-44 इब्रितोर 5:7

26:45 26:45 मार्कल 14:41; योहन 12:23; 13:1; 17:1

26:52 26:52 तोहचीतव पोल्‍लोङ 13:10

26:59 26:59 बळयिर 6:13

26:60-61 26:60-61 27:39-40; मार्कल 15:29; योहन 2:19; बळयिर 6:14

26:63 26:63 मत्याल 4:3; 16:16; 26:63; मार्कल 1:1; 14:61; लूकाल 22:70; योहन 3:16-18; 11:27; बळयिर 9:20; 13:33

26:64 26:64 दानिय्येल 7:13

26:65 26:65 गिनती 14:6; बळयिर 14:14

26:66 26:63-66 लूकाल 22:67-71