Efɛsikailu
Pɔli ka Alla la Kuma Mɛn Nawa Efɛsikailu Yɛ
Pɔli ye kaso le la Romi so kɔndɔ a ka Kitabu yɔrɔ ɲin sɛbɛ waati mɛn na, a ka a lawa Efɛsikailu ma. Kɔni, a tɛrɛ sa a fɛ ka ko lawa Efɛsikailu gbansan yɛ ka a karan. A kɛni ikomin a ye kitabu ɲin lawala Efɛsikailu lemɛniya jama ni a laminin soilu lemɛniya jamailu le ma Asi jamana rɔ kosa ii bɛɛ ye a karan. Wo rɔ, a tɛ mɔɔ siyaman fola a kɔndɔ, a tɛ Efɛsikailu lalili ii sɔnilu ko rɔ. Kitabu yɔrɔ ɲin sɛbɛni le ikomin san bisawa ɲɔɔn Isa layɛlɛ kɔrɔ harijeene rɔ.
Talibidenba Pɔli nara le Efɛsi so kɔndɔ ka kelaya taamala sawana la, a ka san sawa kɛ ye. (Keladenilu suran 19 kuma diya 1 haan suran 20 kuma diya 1) Kitabu yɔrɔ ɲin suran 3 kuma diya 1 ni suran 4 kuma diya 1 ye a yirakala an yɛ ko talibidenba tɛrɛ ye kaso le rɔ a ka ɲin sɛbɛ Efɛsikailu ma waati mɛn na. A ka ɲinilu fanan sɛbɛ kaso le la: Filipikailu, Filemɔn, a ni Kɔlɔtikailu.
Kitabu yɔrɔ ɲin ye a fɔla ko ɲin di lɔn Alla ka ko bɛɛ latɛɛ kosa «A ye fen bɛɛ ladɛn, mɛnilu sankolo ni duukolo ma, a ka a Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin kɛ woilu bɛɛ kun na.» (Suran 1 kuma diya 10) Alla la lemɛniya jama le kɛni Isa faribanku le ri dunuɲa rɔ kosa a ye dunuɲa koilu bɛɛ ladɛn Isa jamarili kɔrɔ. Wo rɔ, lemɛniya jama bɛnni le ii ye sɛniman ii la dunuɲaratɛɛ rɔ. Bɛn ye to jama le kosa Isa la jama bɛn di kɛ a gbiliya kun di duukolo ni sankolo ma. Alla ye dunuɲa mɔɔilu bɛɛ ladɛnna kosa a ye gbiliya sɔrɔn sankolo ma, andeilu foyi ma kan ka wo bɛn tiɲan an ni mɔɔ doilu tɛma fɔɔ an wa an jɛrɛ majii an ɲɔɔn yɛ, ka an sɛninya (Suran 5 kuma diya 21).
A ka Kitabu yɔrɔ ɲin damira duwawu le ma (suran 1 kuma diya 1 haan 2) ka a laban duwawu ma. (Suran 6 kuma diya 21 haan 24) Kuma mɛn lɔni Kitabu kɔndɔ, a ratalanni sii ɲa fila: A fɔlɔman (suran 1 kuma diya 3 haan suran 3 kuma diya 21), Alla ka mɛn kɛ an yɛ Ɲenematɔmɔnin Isa fɛ, Pɔli ban kɔrɔ a ka a sɛwa jiraka wo ko ri, a ka lemɛniya mɔɔilu bɛnni ko ɲafɔ, ka a yiraka an yɛ Alla ye Yahudiyailu ni siya gbɛrɛilu ladɛnna ɲa mɛn ma, ka ii kɛ jama kelen di, a la jama. A filana (suran 4 kuma diya 1 haan suran 6 kuma diya 20), talibidenba ye a fɔla ko Kitabu karan mɔɔilu ka kan ii ye kɛ kelen di nii kura rɔ Ɲenematɔmɔnin Isa le rɔ. A ka a ɲafɔ bɛn ye to ii ni doilu tɛma ɲa mɛn ma lemɛniya jama a ni denbaya rɔ.
Pɔli ka Alla la jama bɛn ko le ɲabɔ misali sawa fɛ: faribanku bɛn ni bon lɔ ɲa ni hɛrɛ cɛɛ ni a muso tɛma. Ɲenematɔmɔnin Isa kɛni ikomin faribanku kun na, a ni ikomin bon siifenju kaba. Lemɛniya jama kɛni Ɲenematɔmɔnin na le ikomin muso ye a cɛɛ yɛ. Wo rɔ, an ye a yenna le ko bɛn ma to lemɛniya mɔɔilu tɛma ni mɔɔilu tɛ sɛ hakɛ ni julumun kɔfɛ, ii la Maari yɛ.
1
1 Nde Pɔli mɛn kɛni Isa Ɲenematɔmɔnin na talibidenba ri Alla sawo rɔ, nde le ɲin sɛbɛla jama sɛniman ma Ɛfɛsi so kɔndɔ, lemɛniya mɔɔ mɛnilu ye Isa Ɲenematɔmɔnin dɔ. 2 An Fa Alla ni an Maari Isa Ɲenematɔmɔnin ye sɔli ni jususuma di ai ma.
An ye baraka mɛn sɔrɔnna
3 An ye baraka bila an Maari Isa Ɲenematɔmɔnin Fa Alla yɛ mɛn ye nii duwawu bɛɛ latɛɛla an ma sankolo rɔ a la Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin dɔ. 4 Yani dunuɲa ye dan waati mɛn na, Alla tun da an suwandi Ɲenematɔmɔnin dɔ kosa an ye sɛninya, ka to fɛɛtaɲa rɔ a ɲakɔrɔ. 5 Alla tɛrɛ ra a latɛɛ a la kaninteya rɔ ko a ri an nabɔ a rɔ a denilu ri Isa Ɲenematɔmɔnin baraka rɔ ikomin a duman a yɛ a jɛrɛ sawo rɔ ɲa mɛn ma. 6 Wo kɛra Alla la gbiliya hina ba tando kun di a sɔnda ka mɛn di an ma a diyana Dencɛ fɛ.
7 Ka a masɔrɔn an da kunka Isa jeli fɛ,*Isa jeli fɛ: Wo kɔrɔ le, ko a la saya fɛ. ka an julumunilu kafari, ka fara a la hina ba la, 8 Alla ra mɛn nabɔn an ma sɔnɔya rɔ a la hankilimaya ni a la lɔnnin bɛɛ rɔ. 9 A ra a sawo gbundu ko lɛnkɛnɛmaya an yɛ, ka fara a diyana ko mɛn natɛɛra Isa baraka rɔ 10 kosa a ye wo lakanbali a waati wa se. Wo sawo le ten ko a ye fen bɛɛ ladɛn, mɛnilu ye sankolo ni duukolo kan, ka Ɲenematɔmɔnin to woilu bɛɛ kun na.
11 An suwandini fanan kɛ Alla ta ri Ɲenematɔmɔnin baraka rɔ, ikomin Alla tɛrɛ ra a latɛɛ an ma ɲa mɛn ma, Alla mɛn ye ko bɛɛ lakanbalila a jɛrɛ la latɛɛ ni a sawo rɔ. 12 Wo kɛnin de kosa andeilu mɛnilu fɔlɔ ra an jii la Ɲenematɔmɔnin dɔ, kosa an ye kɛ Alla la gbiliya tando kun di.
13 Aile fanan da to Ɲenematɔmɔnin dɔ, baa ai ra tuɲa kuma lamɛn, ai lakisi ko Kibaro Ɲuma, ai lara Ɲenematɔmɔnin na tuma mɛn na, Alla ka a la tɔɔmasere la ai kan, tɔɔmasere wo ye Nii Sɛniman de ri a ka ai lahidi mɛn na. 14 Nii Sɛniman kɛnin de ikomin Alla ka fen fɔlɔ mɛn don an bolo tɔɔmasere ri kosa an ye a lɔn ko an di wa cɛ sɔrɔn Alla la jama wa kunka waati mɛn na, ka Alla tando a la gbiliya rɔ.
Pɔli la Alla matara
15 Wo le rɔ, kɛbi n ka ai la lemɛniya ko lamɛn Maari Isa ma a ni ai la kaninteya jama sɛniman bɛɛ yɛ, 16 n ye baraka bilala Alla yɛ ai la ko rɔ waati bɛɛ, n wa kɛ Alla matarala ai yɛ. 17 N ye Fa Alla, gbiliya tii, matarala ai yɛ, an Maari Isa Ɲenematɔmɔnin na Alla kosa a ye a la Nii Sɛniman najii ai ma mɛn ye hankilimaya dila, ka koilu lɛnkɛnɛmaya kosa ai la Alla lɔn ye makafu. 18 N ye Alla matarala ai yɛ kosa ai ye koilu ɲayen ai jusu rɔ, ka gbɛ, kosa a ka ai kili jii mɛn ma, ai ye wo lɔn, a ka a cɛ nɔɔrɔ gbiliyanin mɛn to a la jama sɛniman yɛ, 19 a ni a fanka fisamantɛ andeilu lemɛniya mɔɔilu yɛ. Wo kɛni a fanka jɛrɛ le ri a ka mɛn nabaara a fanka ba rɔ 20 a ka Ɲenematɔmɔnin lawuli saya rɔ, ka a lasii a bolokininma sankolo rɔ. 21 A ka a to mansayailu ni setiiyailu ni fankamailu ni kuntiiyailu bɛɛ kun na pon, a ni tɔɔ mɛnilu bɛɛ ri se fɔla dunuɲa ɲin dɔ a ni waati natɔilu rɔ. 22 Alla ra fen bɛɛ to Ɲenematɔmɔnin sen kɔrɔ, ka a kɛ fen bɛɛ kun di lemɛniya jama kun na. 23 Lemɛniya jama kɛni de ikomin Ɲenematɔmɔnin faribanku, mɛn nakanbalinin ko bɛɛ rɔ, Ɲenematɔmɔnin mɛn ye ko bɛɛ lakanbalila ɲa bɛɛ ma.