Atrivim Ahasɨn eghaghanim
28
(Sapta 28)
Ahas Judan atrivimɨn iti
(2 Atriviba 16:1-4)
Ahas 20pla azeniba ikia, atrivimɨn oto, egha 16plan azenibar Jerusalemɨn atrivimɨn iti. An ovavim Devit arazir aghuibagh ami, ezɨ Ahas Devitɨn mɨn Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn arazir aghuibagh amir pu. Puvatɨ. A Israelian atriviba amizɨ moghɨn arazir kurabagh ami. A ingangarir gumazibav kemezɨ, me brasba inigha asem balɨn nedazimɨn ingari. Egha a uaghan arazir bar igharazim gami. A Hinomɨn Danganir Zarimɨn uan otaribav suegha, aseba bagha ofan bar isia mɨghɨribar mɨn me tue. Egha a fomɨra nguazir kamɨn ikezir gumazamizibar arazir kurabar gɨn zui. Ezɨ Ikiavɨra Itir God bar men arazibar aghuagha me batuegha, nguazir kam inigha Israelia ganɨngi. Ahas mɨghsɨabar pɨn itir asebar ziaba fer danganibar zui. Danganir kaba, da uaghan mɨghsɨar dozibagh isɨn ikia, temer ekiabar apengan iti. Egha an aseba bagha ofabagh amua, pauran mughuriar aghuim zuiba tue.
Siriaba ko Israelia iza
Judaba ko uariv sosi
(2 Atriviba 16:5)
5-6 2 Atriviba 16:5; Aisaia 7:1Atrivim Ahas arazir kurar bar avɨribagh ami, ezɨ Judan gumazamiziba uaghan Ikiavɨra Itir God, men ovavibar God, akɨrim ragha a gasara. Kamaghɨn amizɨ, God Sirian atrivim ko an mɨdorozir gumaziba amangizɨ, me iza Ahas ko an mɨdorozir gumazibav sogha me abɨra. Egha Siriaba, Judan avɨriba inigha ghuzɨ, me Damaskusɨn kalabuziabar mɨn iti. Ezɨ gɨn Ikiavɨra Itir God, Israelian Atrivim, a Remalian otarim Peka amadazɨ, a uan mɨdorozir gumaziba ko iza, Ahas uan mɨdorozir gumaziba ko me mɨsogha me abɨra. Egha men 120,000plan mɨdorozir gumazir gavgaviba, aruer vamɨran me mɨsoghezɨ, me ariaghire. Ezɨ Israelian mɨdorozir gumazir gavgavir mam Sikri, a Judan gumazir aruar 3pla mɨsoghezɨ, me ariaghire. Men ziabar kara: Atrivim Ahasɨn otarim Masea, ko atrivimɨn dɨpenimɨn garir gumazim Asrikam, ko atrivimɨn gɨrara irir gumazir dapanim Elkana. Israelia, Judabar namakaba, me tong men apangkuvizir puvatɨ. Me Judan 200,000plan amiziba ko boriba kalabuziabar mɨn me inigha, men bizir aghuir avɨriba sara inigha Samarian nguibar ekiamɨn ghu.
Akam inigha izir gumazim Odet, Akar Gavgavim isa Israelia ganɨdi
Ezɨ dughiar kamɨn Ikiavɨra Itir Godɨn akam inigha izir gumazir mam iti, an ziam Odet. Israelian mɨdorozir gumaziba uamategha izir dughiamɨn, Odet ghua me batogha kamaghɨn me mɨgei, “Ikiavɨra Itir God, en ovavibar God, Judabar atara, me isa ian dafaribagh atɨ. Ezɨ ia bar men anɨngaghegha, me mɨsoghezɨ me ariaghire. Ezɨ Ikiavɨra Itir God, ia amizir arazir kurar kamɨn ganigha gɨfa. 10 Egha ia uaghan datɨrɨghɨn Juda ko Jerusalemɨn gumazamizibar amightɨ, me kalabuziabar mɨn ian ingangarir gumazir kɨniba ko ingangarir amizir kɨnibar otivasa? Manmaghɨn ami, ia ti ghaze, ia Ikiavɨra Itir God, ian Godɨn damazimɨn deraghavɨra ikia, egha arazir kurar kamɨn uan namakabagh amigha osɨmtɨziba iti. 11 Ia oragh. Guizbangɨra, Ikiavɨra Itir God bar puv ian anɨngaghegh bar puv ia damigham. Kamaghɨn amizɨ, ia datɨrɨghɨn uan namakar ia kalabuzibar mɨn arɨghiziba ateghtɨ, me uamategh uan nguibabar mangɨ.”
12 Ezɨ Israelɨn 4plan gumazir aruaba, me Israelian mɨdorozir gumaziba amizir arazir kam gifongezir puvatɨ. Men ziabar kara: Johananɨn otarim Asaria, ko Mesilemotɨn otarim Berekia, ko Salumɨn otarim Jehiskia, ko Hatlain otarim Amasa. 13 Ezɨ 4plan gumazir aruar kaba kamaghɨn mɨdorozir gumazibav gei, “Ia kalabuziar maba inigh kagh izan markɨ. E Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn arazir kurabagh amizɨ dar osɨmtɨzim en iti. Ia arazir kurar kam uam a damightɨ, arazir kam en arazir kuraba isafuraghtɨ, da Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn mangɨ bar ekevegham. Eghtɨ Ikiavɨra Itir Godɨn anɨngagharir ekiam en ikiam.” 14 Mɨdorozir gumaziba akar kam baregha, kalabuziaba ko bizir me Judan iniziba inigha, gumazir aruar kaba ko Israelian damazibar da atɨgha, me ghue. 15 Ezɨ 4plan gumazir aruar kaba,*Hibrun akam deragha akar kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Gumazir maba ghaze, akar kaba “4plan gumazir aruar kaba,” a deragha mɨgeir puvatɨ. Me kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, “Ingangaribar garir gumazir dapaniba, gumazir aruar maba amɨsefe, ezɨ men ziaba akɨnafarir kalabuziabar garir gumazibar ziaba itir osizirir mamɨn iti.” dɨkavigha kalabuziabar akurvasi. Me mɨdorozir gumaziba mɨdorozimɨn inizir korotiar maba isa, gumazamizir korotiaba puvatɨzibagh anɨngi. Egha me daghuasa dagarir asuaba me ganɨga, dagheba ko dɨpaba me ganɨdi. Egha olivɨn borem isa marasinɨn mɨn men duabagh aghua da nosi. Egha me gumaziba ko amizir daruan gavgaviba puvatɨziba inigha donkibagh afegha, bar moghɨra men akua men adarazi bagha zui. Me ghua Jerikon nguibar ekiamɨn oto, nguibar ekiar kam, detɨn temer bar avɨriba an iti. Egha Israelia me atɨgha uamategha Samarian ghu.
Atrivim Ahas uabɨn akurvaghasa Asiriabar azangsɨsi
(2 Atriviba 16:7-9)
16-17 Israelia, Judabav sogha me abɨrazɨ bizir kabar gɨn, Idomia uamategha iza Judabav sogha me abɨra. Egha me gumazamizir maba kalabuziabar mɨn men suigha, me inigha ghu. Kamaghɨn amizɨ, Atrivim Ahas gumaziba amangizɨ, me Asirian atrivim bagh mangɨ an azaraghtɨ, a izɨ an akuragham. 18 Ezɨ Filistiaba uaghan iza aruem uaghiri naghɨn mɨghsɨar muziariba ko sautɨn amadaghan itir Negevɨn danganimɨn itir Judan nguibar ekiabav sosi. Egha me Judaba abɨragha, Betsemesɨn nguibar ekiam ko, Aijalonɨn nguibar ekiam ko, Gederotɨn nguibar ekiam ini. Egha me uaghan Sokon nguibar ekiam ko, Timna ko, Gimson nguibar ekiam, ko dar boroghɨn itir nguibar doziba sara ini. Filistiaba nguibar ekiar kaba inigha, dagh amizɨma da men nguibar ekiabar otifi. 19 Osɨmtɨzir Atrivim Ahas ko Judan gumazamiziba batozimɨn mɨngarim kamakɨn, Ahas arazir kurar bar avɨribagh amua, da ataghɨraghasa nɨghnɨzir puvatɨgha, akɨrim ragha Ikiavɨra Itir God gasara. Kamaghɨn amizɨ, Ikiavɨra Itir God kantri Juda abɨnasa, osɨmtɨzir kaba ataghizɨ da otifi. 20 Ezɨ gɨn Asirian Atrivim Tiklat Pileser Judan ize, egha Ahasɨn akurazir puvatɨ. A uan mɨdorozir gumaziba ko iza pazavɨra Ahas gami. 21 Ezɨ Ahas, Tiklat Pileser apezeperasa, Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenim ko atrivimɨn dɨpenim ko gumazir dapanibar dɨpenibar itir golba ko biziba inigha a ganɨngi. Ezɨ arazir kam tong Ahasɨn akurazir puvatɨ.
Atrivim Ahas bar God ataki
22 Atrivim Ahas osɨmtɨzir avɨriba isir dughiamɨn, a Ikiavɨra Itir God gɨnɨghnɨzir puvatɨ. A bar akɨrim ragha Ikiavɨra Itir God gasaragha, arazir bar kurar avɨribagh ami. 23 2 Eghaghaniba 25:14; Jeremaia 44:17-18A kamaghɨn mɨgei, “Siriaba faragha mɨdorozimɨn na abɨra. Sirian atrivibar aseba ti Siriabar akura. Eghtɨ kɨ da bagh ofa damutɨ, da ti uaghan nan akuragham.” Egha Ahas Sirian asebar ofa gami. An arazir kabagh amima, bizir kam bangɨn osɨmtɨzir ekiaba, a ko Israelian gumazamiziba batifi. 24 Atrivim Ahas uaghan Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenimɨn aven itir itarir ekiaba inigha tintinibar da abɨagharigha, Ikiavɨra Itir Godɨn Dɨpenimɨn tiar akaba ase. Egha an asebar ziaba fasa, Jerusalemɨn danganiba bar dar ofa gamir dakozibar ingari. 25 Judan nguibar ekiaba bar moghɨra, dar gumazamiziba mangɨ ofan mughuriar aghuim zuibar amu asebar ziaba fasava, Ahas mɨghsɨabar pɨn itir danganibar ingari. Egha arazir kamɨn, Ahas Ikiavɨra Itir God, an ovavibar God gamizɨ, a bar Ahasɨn anɨngaghe.
26 Atrivim Ahas amizir arazir igharaziba bar, a faragha atrivimɨn otozir dughiamɨn ikegha ghua an aremezir dughiamɨn eghaghaniba, akɨnafarir kamɨn itima, me kamaghɨn a dɨbori, Judaba ko Israelian Atrivibar Eghaghanibar Akɨnafarim. 27 Aisaia 14:28Ezɨ Ahas uan inazir afeziabar mɨn aremezɨ, me a inigha Israelian atriviba afir danganimɨn anefazir puvatɨ. Me an kuam inigha Devitɨn Nguibar Ekiamɨn ghugha anefa. Ezɨ an otarim Hesekia an danganim inigha atrivimɨn oto.

28:5-6: 2 Atriviba 16:5; Aisaia 7:1

*28:15: Hibrun akam deragha akar kamɨn mɨngarim abɨghizir puvatɨ. Gumazir maba ghaze, akar kaba “4plan gumazir aruar kaba,” a deragha mɨgeir puvatɨ. Me kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, “Ingangaribar garir gumazir dapaniba, gumazir aruar maba amɨsefe, ezɨ men ziaba akɨnafarir kalabuziabar garir gumazibar ziaba itir osizirir mamɨn iti.”

28:23: 2 Eghaghaniba 25:14; Jeremaia 44:17-18

28:27: Aisaia 14:28