Dene köcökpa te Pawülü ba fü wü kpara ka Yesu agbü Rüma
Rüma
Masere si-ngü
Ta gbü wü re la, *Rüma ta kpah de gara mere kötï füh kotö ne. *Kayïsara, te di de mere miri ka wü Rüma ne, ngbü ta gbü nzö mere bi nguwa wü kpara, te nga nzö mere bi wü sü ꞌburu me-ye. Kpah bala, mere bi wü gara kpara te nga nzö wü sü, ngbü kpah endoro agbü Rüma kpala.
Gbü re te Pawülü ngbü eba köcökpa ne tete, engu ngbü engbü ka-ye ta agbü tö ka wü *Giriki. Engu ngbü ta ereke te-ye, teka anü agbü Yerüsalema de jiase, ta te wü *kpara ka Yesu de kpala biti, teka atima fü wü mürü cïnga agbü Yerüsalema ne. (Sapïta 15:25-26)
Teka mere bi re, Pawülü ngbü ta endoro gbü tö ka Asïya bete tö ka wü Giriki, da emala ngü ka Yesu fü wü kpara. Fütanga ngü la, fü engu adu afï ngü, gü ba, tima ka-ni gbü wü tö la tï la eyi bala. Engu koro ta agbü Rüma te enga gina nda la de. Amba engu le ta anü kpala, angü Rüma de mere kötï. Engu le ta kpah anü agbü gara kötï de ïrï ye Sïpanïya, angü wü kpara ka tö la je ngü ka Yesu nda-wü la de. Fü Pawülü angbü efï, gü ba, te ni ce jiase la eyi fü wü kpara ka Yesu agbü Yerüsalema la, ni ena areke te-ni teka anü sü agbü Rüma. Fü ni adu ayia gbü Rüma sela anü sü agbü Sïpanïya. Te di bala, wü kpara ka Yesu agbü Rüma ena ale ta-ngü te ni, teka nünü ka-ni de agbü Sïpanïya ne me-wü. (Sapïta 15:22-24)
Dela si-ngü te Pawülü ba köcökpa ne tete, angü engu ngbü ereke te-ye, teka nünü ka-ye agbü Rüma. Engu le asere fïngangü ka-ye ꞌburu fü wü kpara agbü Rüma, teka ngü ka Yesu, teka de wüh wu si-ngü, de te ni ele anü arï wü kpara di agbü Sïpanïya ne. (Sapïta 15:14-21*)
Amba wü ngü la mere te-wü baka te Pawülü ngbü ele ne nda de. Angü, te engu nü koro tete agbü Yerüsalema ne, fü wü vügü ayia azoro engu, agü agbü ku bü kükürü bala. Wüh le ta amörö engu amörö, amba wüh du fü ngü, du tima wü marajümïya, aza engu, anü sü di agbü Rüma, teka de wüh kolo ngü kaka engagira mere miri ka Rüma. (Mürü Tima 21:27–28:31).
Mere kpeke ngü, de te Pawülü ba gbü köcökpa ne, ladü gbü Sapïta 1:16-17, te gü ba, “Wü di enga wüna, ma wu eyi, gü ba, ngü ka Miri Yesu ne, ah ka-ye de mere kpeke ngü, angü wazi Me ladü gbügbü na, teka aküwa wü kpara, te ewü ena ato maguma wü fefe na, anga wüh de wü di enga *Yïsarayele, anga wü *ganzi kpara. Ngü la ngbü esere züka kaje fü nih, wü kpara te ngü ka-nih ena areke tete na mbi gbü jia Me. Te mü to maguma mü fü Yesu *Kurisito de la, ngü ka-mü tï areke gbü jia Me nda kpah de. Ah ka-ye bü duu baka ngü ta te Me mala, gü ba, ‘Mene wü kpara, te ewü le ngü ka-ni, Me, de maguma wü biringbö ne, ni ena aceka ewü baka züka wü kpara ka-ni fanü, fü ni adu aküwa ewü fï mere badi.’ ”
Wü ngü te mü ena amaka gbü köcökpa ka wü Rüma ne, wüh dene.
Sapïta 1:1-17 Mere ngü te di gbü köcökpa ne
Sapïta 1:18–3:20 Wü kpara ꞌburu ngbü ekpi akpi teka siti ngü ka-wü
Sapïta 3:21–4:25 Dene ngü te ena areke wü kpara gbü jia Me
Sapïta 5:1–8:39 Yesu fa nih eyi gbü siti ngü ka-nih
Sapïta 9:1–11:36 Ngü ka wü di enga Yïsarayele
Sapïta 12:1–15:13 Ngbüngbü ka wü kpara ka Yesu
Sapïta 15:14–16:27 Adu ngü
1
Dene mandï ka Pawülü fü wü kpara ka Rüma
1 De-yi, wü *kpara ka Yesu Kurisito, te yi di agbü *Rüma, de-ra Pawülü, te ma di de labï ka Yesu *Kurisito ne, ma ngbü eba köcökpa ne fü yi me-ra, angü ma de *mürü tima kaka. Engu fe ra me-ye, fü ah ao ra, adi emala nga ngü ka-ye, ka Yesu, fü wü kpara, gü ba, “Me le nih fa sü.” 2 Me mala ta ngü eyi gügü, gömö wü *mürü dofo ka-ye, gü ba, “Ni ena atima Ye ni, te ena akoro aküwa nih.” Fü wü mürü dofo ayia aba ta ngü la, gbü *Ngari Me. 3 Kpara te engu tima ne, ah de Yesu Kurisito, te di de Miri ka-nih ne. Wüh bï engu ta baka kpara füh kotö ne, gbü nguwa Miri *Davidi, te di ta de mere miri ka-a, wü *Yïsarayele ne. 4 Amba Yesu ka-ye de Ye Me, te Me tima kü agbü kpï. Nih tï eyi awu, gü ba, Yesu de Ye Me, angü Me sere ngü kaka fü nih, gü ba, engu de Ye ni fanü fanü, teka wazi te Me zükü engu di gbü kpi ne. 5 Teka ngü de te Miri Yesu mere la, Me te engu di de mürü *züka maguma ne, le ra fa sü. Fü engu afe ra, ao mürü tima ka Miri Yesu, de ma di emala ngü kaka fü nguwa wü kpara füh kotö ne, teka de wüh fü maguma wü, adi eje ngü kaka, da elala te rïrï kaka.
6-7 Dela si-ngü te ma ba köcökpa ne tete fü yi, angü ngü la kpah teka yi, wü kpara ka Yesu Kurisito de agbü Rüma kpala ne. Me le yi fa sü, fü ah ayia afe yi wü kpara ka-ye. Ah le de Wö nih Me bete Miri Yesu Kurisito ngbü de yi, da eto gu ngü ka-wü fü yi de züka maguma wü.
Dene ngü te ma ngbü eo gümü yi, wü kpara ka Rüma, di
8 Dene gina ngü te ma ele amala fü yi. Ma ngbü egbo nga ïrï Me tüngü yi ꞌburu, te ïrï Miri ka-nih Yesu. Kükürü de, angü ma wu eyi, gü ba, yi zoro ngü ka Yesu eyi de kpa yi ꞌbasu. Te di bala, ngü ka-yi la wü baya eyi gbü wü sü ꞌburu. 9 Me, te ma ngbü emere tima kaka de maguma ra biringbö, da emala ngü ka Yeye na fü wü kpara ne, ah wu eyi kpo, gü ba, to ra ïrï tüngü yi de. 10 Angü ma ngbü eyi-tata tüngü yi gbü wü sïkpï ꞌburu, de engu ü kaje fere, de ma nü gü jia ra te yi kpala, te engu le eyi la. 11 Gümü yi ngbü eke ra cu efa sü, kükürü de, angü ma le arï yi de ngü ka Me, teka de yi maka wazi, arü di kpekpeke. 12 Te di bala, te nih ngbü tundu la, ngü la ena ato wazi fü nih. Angü nih ena angbü baka ndugu wa, te wüh dünda adünda la. Angü ma ena amaka wazi teka ngü ka-yi, fü yi adu amaka wazi kpah teka ngü ka-ra. 13 Wü di enga wüna, ma ngbü emala fü yi dene zu ngü, gü ba, ma le ta teka akoro kpaka yi kpala kere ne, amba ma gïrï kaje eyi bi ma, angü wü gara ngü ngbü fï bü da etïrï ra. Te Me ü kaje fere la, ma ena akoro, teka amala ngü ka Yesu agbü sü ka-yi kpala, de wü kpara to maguma fü wü Yesu, kpah baka te ma ngbü emere gbü wü gara sü ne. 14 Angü ah le de ma mala ngü ka Miri Yesu, fü nguwa wü kpara füh kotö ne ꞌburu, angü ah de ngü, te engu fe ra tekaka na me-ye. Ah le de ma mala ngü ka Miri Yesu la fü wü kpeke kpara de wü töndö kpara, wü kpara te ewü wu ngü fa sü, kpah de mene ewü te ewü wu ngü nda-wü de ne. 15 Te di bala, ma le kpah akoro amala ngü ka Miri Yesu fü wü kpara agbü sü ka-yi agbü *Rüma kpala.
Dene ngari Miri Yesu te ngbü eküwa wü kpara
16 Wü di enga wüna, ma wu eyi, gü ba, ngü ka Miri Yesu ne, ah ka-ye de mere kpeke ngü. Angü wazi Me ladü gbügbü na, teka aküwa wü kpara, te ewü ena ato maguma wü fefe na, anga wüh de wü di enga *Yïsarayele, anga wü *ganzi kpara. 17 Ngü la ngbü esere züka kaje fü nih, wü kpara te ngü ka-nih ena areke tete na mbi gbü jia Me. Te mü to maguma mü fü Yesu Kurisito de la, ngü ka-mü tï areke gbü jia Me nda kpah de, angü gara kaje nda ma. Ah ka-ye bü duu baka ngü ta te Me mala, gü ba, “Mene wü kpara, te ewü le ngü ka-ni, Me, de maguma wü biringbö ne, ni ena aceka ewü baka züka wü kpara ka-ni fanü, fü ni adu aküwa ewü fï mere badi.”* 1:17 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Abakuka 2:4.
Dene wü siti ngü te wü kpara ngbü emere gbü jia Me
18 Wü di enga wüna, ma ngbü emala fü yi dene zu ngü. Ah le de yi wu awu, gü ba, maguma Me ngbü enzu eküte wü kpara füh kotö ne, teka wü *siti ngü te ewü ngbü emere ne. Angü wüh ngbü emere fï bü siti ngü, te Me le de. Wü siti ngü ka-ewü la, siti fïngangü ka-ewü eyi, angü wüh le adi emere zu ngü, de te Me ngbü ele ne, nda-wü de. 19 Maguma Me ngbü enzu eküte ewü, angü güje ewü ma. Te güje ewü ena adi ta ladü la, de bane ngü ka Me rï eyi gbü nzö ewü. Angü Me ngbü fï bü esere ngü ka-ye la fü ewü, teka mere bi wü re, wüh je ngü la nda-wü de. 20 Ah kpo kü ta te enga gina, te Me o kotö ne tete na, engu sere te-ye fü wü kpara baka mere mürü wazi, teka mere bi züka wü e, te engu mere de füh kotö ne. Teka ngü la, wü kpara ꞌburu tï eyi awu, gü ba, Me ladü. Anga te nih tï awu engu de jia nih kpah de la, wü e de te engu mere la, tï eyi asere wazi kaka fü nih. Amba wü kpara le afü fïngangü ka-wü nda-wü de. Te di bala, Me ena ato kuru te wü kpara de bala ato, te gara. Wüh tï aküwa gbü lïya ka Me nda-wü de, angü wüh ngbü emere ngü la ladru! 21 Wüh wu eyi kpo, gü ba, Me ladü. Wüh wu kpah kpo, gü ba, Me ngbü ele de ani di emere züka ngü. Amba wüh le adi emere züka ngü nda-wü de. Wüh cu ngü Me kpah de. Wüh gbo nga ïïrï na, teka züka ngü te engu ngbü emere fü ewü ne, kpah de. Te di bala, nzö ewü siti ka-ye eyi. Wüh ngbü efï ka-wü fï bü töndö wü kükürü ngü ka-wü. 22 Wüh gü ba, “Ani de kpeke kpara! Ani wu wü ngü ꞌburu kpo!” Amba wüh ka-wü de töndö wü kpara, te ewü wu ngü kpo de. 23 Wüh le agbo nga Mere Me agbü kpï, te di de mürü wazi ne, nda-wü de. Wüh o to wü ka-wü ꞌburu, angbü ecu ngü wü e, te wüh ngbü ereke de kpa wü, baka kuru kpara, anga kuru lu, anga kuru nü, de kuru gara wü e de füh kotö ne.
24 Teka kögö-nzö ka wü kpara la, fü Me adu afü kürüfe ye fü ewü, ace ewü, de wüh mere la siti wü ngü ka-wü la emere, baka te maguma ewü ngbü ele. Angü maguma ewü fiti ewü eyi, to gümü siti wü ngü la fü ewü. Te di bala, fü ewü akpo da emere ngü ka lümü esüka wü. 25 Wüh le züka ngü ka Me ne nda-wü de. Wüh ngbü ele ka-wü bü nzö wü töndö ngü ka-wü la. Wüh ngbü egbo nga gara wü e, de te Mere Me mere ne, da ecu ngü wü e la. Amba wüh ena adi ecu ta bala ngü Mere Me, de te engu mere wü e la me-ye ne, da egbo nganga na, de bane ah ena adi ta mbi. Te di bala, ah le de nih di egbo nga ïrï Me tenga wü sïkpï ꞌburu! 26-27 Baka te wüh le ngü ka Me nda-wü de ne, Me ce ewü eyi, de siti gümü ngü ka lümü la emaguma ewü bala. Wü komoko du ce da engbü de wü würüse ka, fü gümü wü bu wü, komoko, adu angbü eke ewü ka-ye nda tïne me-ye. Fü ewü akpo da emere ngü ka lümü esüka wü, de wü bu wü, komoko. Kpah bala, wü würüse du ce da engbü de wü komoko kpo, fü gümü wü bu wü, würüse, adu angbü eke ewü ka-ye me-ye. Fü Me ayia ato kuru te wü kpara la ꞌburu. Ah to kuru la te ewü mbi, teka ngü ka lümü, de te ewü ngbü emere la.
28 Wü kpara la le ao fïngangü ka-wü, teka adi emere wü ngü te Me ngbü ele ne, nda-wü de. Teka ngü la, fü Me ayia ace ewü, de wüh di emere wü ngü te tï de, teka siti fïngangü ka-ewü la. 29-30 Siti ngü ka-ewü la sibi fa sü. Angü, te nga sïkpï ꞌburu, wüh ngbü efï ka-wü fï bü nga siti wü ngü, adi emere. Gara ewü de wü mürü gümü e. Gara ewü ngbü ekpü te-wü, da emere gü, da emömörö te-wü. Gara ewü ngbü da emere kanga esüka wü. Gara ewü ngbü efiti wü bu wü. Gara ewü ngbü endoro de ambalaꞌba, da edi ngü te wü bu wü. Gara ewü ngbü ekpü Me. Gara ewü ngbü esoko wü bu wü asoko, fü ewü angbü ecu ꞌduwa ngü wü. Gara ewü le aje ngü ka wü wö wü, de wü ni wü, kpah de. 31 Wü kpara la, wüh ka-wü töndö wü kpara, te ewü wu ngü ka Me de. Gara ewü ngbü emere mani, da esutu wu, angü wü ngü te ewü ngbü emala ne, wüh mere bala nda-wü de. Gara ewü le wü di enga ni wü kpah de. Gara ewü wu cïnga kpara biringbö bane kpah de. 32 Amba wü kpara la wu kpo, gü ba, mene wü kpara te ewü ngbü emere wü siti ngü de bala, Me ena amörö ewü asidi. Wüh wu ngü ka Me la reke areke, amba wüh le ace da emere wü siti ngü la nda-wü de. Wüh ngbü fï bü emere ngü la, enü di kpa engagira nü, baka te ewü ngbü ele. Fü ewü angbü efiti wü bu wü, de wüh di emere kpah baka ani.
*1:17 1:17 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Abakuka 2:4.